تحلیل مختصری بر صنعت بازی سازی ایران

شاید یکی از مشاغلی که همه‌ی ما حداقل برای یکبار هم که شده به آن فکر کرده‌ایم مسئله‌ی بازی سازی است. بالاخره هر چه باشد همه‌ی ما عاشق بازی و بازی کردن هستیم و بدمان نمی‌آید که شغل آینده‌مان هم در همین راستا باشد. مثلا همانند نیل دراکمن از یه طرف Uncharted و The Last off Us بسازیم و از آن طرف هم بشینیم و Gears of Wars بازی کنیم! البته همه می‌دانیم که دراکمن صرفا برای تفریح بازی نمی‌کند و همانند هر حرفه‌ای فعال در این صنعت در حال موشکافی برترین ساخته‌های استودیوهای دیگر است. به عنوان مثال بد نیست بدانید که بازی تحسین شده‌ی Braid (یا متای ۹۳) با الهام ساده‌ای از یکی از مهم‌ترین مکانیک‌های بازی Prince Of Persia:Sand of Time ساخته شده است و این در حالی است که این دو بازی به شدت با یکدیگر متفاوت‌اند.

اما جدای از تمامی این مسائل همه‌ی ما می‌دانیم که هیچ قرص و دارویی هم وجود ندارد که با مصرف آن بتوانیم یک شبه تبدیل به یک بازی‌ساز حرفه‌ای بشویم. امروزه شوق فراوانی برای بازی‌سازی وجود دارد اما متاسفانه به دلیل نبود نگاه علمی و صحیح به مسئله بسیاری از این تلاش‌ها به سرانجام نمی‌رسد. یکی از مهم‌ترین دلایل این موضوع نبود عقلانیت کافی در کنار عطش و میل روز افزون توسعه دهنده‌های داخلی برای رسیدن به حداکثر سود ممکن است. برای همین همواره وقت بسیار کمی برای تحقیق و بررسی گذاشته می‌شود و در انتها مشاهده می‌کنیم که محصول نهایی هیچ مورد شاخصی برای نشان دادن ندارد.

باید بیان کنیم که امروزه موردی که بیشتر از همه چیز می‌تواند کمک حال صنعت بازی ایران باشد حرکت به سمت علمی و عقلانی کردن فرآیندهای ساخت، توسعه و انتشار بازی‌هاست. به عنوان مثال اینکه که ما انتظار داشته باشیم فرآیند انتشار بازی‌هایمان در فروشگاه‌ها معتبر بین‌المللی همانند انتشار آن‌ها در فروشگاه داخلی باشد،‌ تنها بیانگر ضعف ما در نداشتن آگاهی در مورد فرآیندهای رایج بین‌المللی است. در زمان حاضر صنعت بازی ایران کم و بیش در حال پیدا کردن مسیر صحیح خودش است. بازی‌سازان دریافته‌اند که باید کیفیت کار خودشان را افزایش دهند و در کنار آن در بازارهای بین‌المللی حضور داشته باشند. در جدیدترین مورد نسخه‌ی جدید بازی خروس جنگی را داریم که در حالت انتشار مدیریت شده‌ در تعدادی از کشورها توانسته است در همان اوایل بیش از ۱۱۰ هزار دانلود را تجربه کند. البته مقداری زود است در مورد موفقیت و عدم موفقیت این بازی نتیجه گیری کنیم ولی نکته‌ی خوشحال کننده همین حضور منطقی یک بازی ایرانی در عرصه‌ی بین‌المللی است.

با اینکه کارهای شایسته‌ای در صنعت بازی‌سازی ایران در حال انجام است اما همچنان این صنعت برای کسانی که می‌خواهند به تازگی وارد این مهم بشوند چشم‌انداز روشنی را ارائه نمی‌دهد که این مسئله بیشتر به دو دلیل در حال وقوع است. دلیل اول و مهم‌ترین آن عدم رقبت رسانه‌های داخلی برای پوشش اخبار مربوط به صنعت بازی ایران است. به عنوان مثال ما تقریبا هیچ مقاله‌ی تحلیلی در مورد بررسی وضعیت فعلی صنعت بازی ایران و پیش‌بینی آینده آن نداریم. حتی نمی‌دانیم تا زمان حاضر چند مورد تلاش بین‌المللی از جانب سازندگان داخلی صورت گرفته و نتایج آن‌ها چه شده است؟ و از این قبیل مسائل که جای خالی آن به شدت در رسانه‌های داخلی احساس می‌شود. مورد دوم عدم توجه کافی علاقمندان این صنعت به مقوله‌ای همچون تحقیق و پژوهش است. شاید رسانه‌ها در موضوع اطلاع رسانی کم‌کاری کرده باشند اما آیا منابع در دسترس این رسانه‌ها در اختیار دیگر افراد قرار ندارد؟ با کمی فعالیت بیشتر می‌توان هر گونه اطلاعاتی را کسب کرد و سپس بر اساس آن‌ها کارها را برنامه ریزی کرد. متاسفانه ما ایده‌های خود را منطبق بر آمار و تحلیل‌ها نمی‌کنیم و برای همین در بیشتر موارد محصول نهایی نه تنها پاسخگوی نیاز بازار نیست بلکه موجب ایجاد یک بدگمانی دروغین نسبت به آینده‌ی آن هم می‌شود و این در حالی است که یک تحقیق ساده می‌توانست از بروز چنین مسئله‌ای جلوگیری کند.

اما توصیه‌هایی هم برای علاقمندان به صنعت بازی‌سازی داریم. در حالت رایج امروزی علاقمندان بسیاری را برای ورود به صنعت بازی ایران مشاهده می‌کنیم که در ابتدا با شور و هیجان خاصی کار خود را شروع می‌کنند ولی پس از مدتی به سرعت این هیجان به ناامیدی تبدیل شده و از مسیری که آمده‌اند به سرعت بازمی‌گردند. دلیل اصلی این موضوع عدم اطلاع آن‌ها از روندهای موجود در صنعت بازی‌سازی در بعد داخلی و بین‌المللی آن است. از روند اصولی ساخت یک بازی گرفته تا روش‌های انتشار و همکاری با ناشران (به خصوص ناشران داخلی و بعد از آن خارجی) همه از مواردی است که عدم توجه کافی به آن‌ها نه تنها روند ساخت یک بازی را به شدت پرهزینه و طاقت‌فرسا می‌کند،‌ بلکه کیفیت و سود انتهایی بازی را هم به شدت کاهش می‌‌دهد. پیشنهاد می‌شود مقداری شور و هیجان خود را مهار کرده و در ابتدای کار وقت مناسبی را برای مطالعه و تحقیق در مورد مواردی همچون موارد گفته شده بگذارید. این را بدانید که موفقیت یک بازی بیشتر از آنکه متکی به مهارت شما در برنامه نویسی و طراحی باشد، تکیه بر خلاقیت و نوآوری و همچنین شناخت شما از مخاطبان و بازار هدف دارد. به جرئت می‌توان ادعا کرد که بیش از ۷۰ درصد موفقیت یک بازی در مواردی جدای از موارد فنی شکل می‌گیرد.

در انتها باید بگوییم که اگر به آینده‌ی صنعت بازی ایران امید چندانی ندارید حتما مطالب ما در این زمینه را دنبال کنید،‌ شاید نظرتان عوض شود!

پیش‌بینی شما از آینده‌ی صنعت بازی‌سازی در ایران چگونه است؟