معرفی مستند One More Time with Feeling | روایت خواننده‌ای افسانه‌ای!

اندرو دامینیک، کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس استرالیایی است که در ۷ اکتبر ۱۹۶۷ در ولینگتونِ نیوزلند متولد شد. او در دو سالگی به‌استرالیا نقل مکان کرد و در سال ۱۹۸۸ از مدرسهٔ فیلم Swinburne فارغ‌التحصیل شد. این مردِ دوست‌دوست‌داشتنی از جایی می‌آید که نیک کِیو آمده و رفاقتی دیرینه با یک‌دیگر دارند. اندرو دامینیک اولین فیلم بلند خود را با عنوان Chopper (هلی‌کوپتر) ساخت که فیلمی در ژانر جنایی و زندگینامه‌ای و دربارهٔ جنایتکار بدنام استرالیایی، مارک چاپر رید بود که تحسین منتقدان را به‌همراه داشت و جوایز متعددی را برای این کارگردان به‌‌ارمغان آورد.

اندرو دامینیک سپس فیلم The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford (ترور جسی جیمز توسط رابرت فورد بزدل) را کارگردانی کرد، یک فیلم درام و وسترن با بازی برد پیت و کیسی افلک که نامزد دو جایزهٔ اسکار شد و از فیلم‌های ماندگار ژانر وسترن به‌شمار می‌رود و همین‌جا اشاره کنیم که نیک کیو، نقشی کوتاه در‌انتهای فیلم و در بار داشت و می‌خواند و به‌تلخی می‌خواند و این دو دوستِ استرالیایی به‌هر شکلی همکاری با یکدیگر را در این سال‌ها ادامه داده‌اند. فیلم بعدی او Killing Them Softly (کشتار با لطافت) بود، یک فیلم جنایی نئونوآر با بازی برد پیت، براساس رمان Cogan’s Trade، اثر جرج وی هیگینز. جدیدترین فیلم دامینیک، فیلم Blonde (بلوند) است، یک درامِ روانشناختی و بیوگرافی از زندگی مرلین مونروی افسانه‌ای با بازی بسیار درخشان آنا دی آرماس که برخلاف نقدهای تندوتیز، اندرو دامینیک کار را به‌زیبایی درآورد و همچنین وی دو قسمت از سریال Mindhunter (شکارچی ذهن) نتفلیکس را کارگردانی کرده است.

اندرو دامینیک در حال حاضر روی دو پروژه کار می‌کند: Sturlungar (استورلونگار) که درامی تاریخی دربارهٔ جنگ داخلی ایسلند و فیلم War Party (حزب جنگ) که اکشنی هیجان‌انگیز با بازی تام هاردی محبوب و معروف است.

اندرو دامینیک فیلمی مستند دربارهٔ موسیقیدانی محبوب و معروف با نام نیک کیو ساخت که این نام در موسیقی و سینما نامی جاودانه است؛ عنوان این مستند One More Time with Feeling (یک بار دیگر با احساس) است که اینجا به‌معرفی این مستند خواهیم پرداخت. از اندرو دامینیک گفتیم، حال نوبت به‌دوست وی می‌رسد که در بسیاری پروژه‌ها با او در بخش ساخت موسیقی متن همکاری داشت، نیک کیو.

نیک کیو، خواننده، ترانه‌سرا، بازیگر، رمان‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس استرالیایی که نقش برجسته‌ای در جنبش پست پانک به‌عنوان مرد اصلی گروه‌های Birthday Party و Bad Seeds داشت. او بیشتر به‌خاطر تصنیف‌های غم‌انگیزش دربارهٔ زندگی، عشق، خیانت و مرگ شناخته می‌شود، حال که با این‌ مضامین شناخته می‌شود و دنیایی که خلق کرده بسیار بزرگ‌تر است. نیک کیو چندین کتاب چون «الاغ فرشته را دید» و چندین فیلم‌نامه از جمله فیلم‌نامهٔ فیلم معروف The Proposition (پیشنهاد) را که توسط جان هیلکات کارگردانی شده، نوشته است و در این فیلم بازیگرانی چون گای پیرس، ری وینستون، امیلی واتسون، جان هرت، دنس هاستون و دیوید ونهام حضور دارند و به‌ایفای نقش پرداخته‌اند. تولید و ساخت فیلم The Proposition در سال ۲۰۰۴ پایان یافت و در سال ۲۰۰۵ در استرالیا و در سال ۲۰۰۶ در آمریکا اکران شد. این فیلم جایزهٔ بهترین فیلم‌نامه را از جشنواره فیلم ونیز به‌دست‌آورد. همچنین جایزهٔ بهترین بازیگر نقش مکمل را از انجمن منتقدان فیلم سن دیگو برنده شد.

دوستی نزدیک نیک کیو در دنیای سینما تنها با اندرو دامینیک نیست و برد پیت ضلع سوم این دوستی-همکاری است و این دو خیلی سال پیش از ساخت و اکران فیلم «ترور جسی جیمز توسط رابرت فورد بزدل» در فیلم Johnny Suede (جانی سوئید) هم‌بازی بودند؛ بله، نیک کیو بازیگری بی‌نظیر جلوی دوربین است و فرقی نمی‌کند کجا باشد، در صحنهٔ فیلم‌برداری یا استیجِ کنسرت‌‌هایش.

نیک کیو، پست پانک، آلترنتیو راک، گوتیک راک، گاراژ راک و اکسپریمنتال راک را تجربه کرده است و این مردِ آرام این سال‌ها، یکی از افراطی‌ترین گروه‌های پست-پانک اوایل دههٔ تکرارنشدنی ۸۰ میلادی را رهبری می‌کرد. نیک کیو، این هنرمند استرالیایی، بیش از چهار دهه است که موسیقی می‌سازد و عاشقان سینما نیز بسیار موسیقی متن فیلم ماندگار شنیده‌اند که خالق آن‌ها این مرد بوده است. وی همواره هنرمندانی چون باب دیلن، لئونارد کوهن و جانی کش را مورد ستایش قرار داده و الهام‌گیری‌های زیبایی از این اشخاص داشته است. نوشتن از زندگی و کارنامهٔ عجیب پربار و متنوع نیک کیو، خود مقاله‌ای جداگانه می‌طلبد. اندرو دامینیک در مستند خود، دست روی دوران تلخی از زندگی این ابرمرد دنیای موسیقی گذاشته است که تماشای آن، برای عاشقان سینما و البته کارهای اندرو دامینیک واجب، و برای طرفداران (بهتر بگوییم Cult of Nick Cave) نیک کیو عملی انجام شده است و شاید خواندن این معرفی مستند سبب شود چندین‌باره به‌تماشای این شاهکار نور و موسیقی و احساس بنشینند.

فیلمِ مستند One More Time with Feeling پس از ضبط آلبوم Skeleton Tree، شانزدهمین آلبوم استودیویی نیک کیو، وارن الیس و دیگر اعضای گروه، در پی مرگ غم‌انگیز آرتور، پسر ۱۵ سالهٔ نیک و سوزی کیو، در سال ۲۰۱۵ ساخته شد. اندرو دامینیک در مستند خود به‌عمق ماجرا ورود می‌کند و مصاحبه‌هایی بسیار صمیمانه و متفاوت از نیک کیو را در این مستند شاهد هستیم. مصاحبه با همسر نیک کیو، سوزی بیک و وارن الیسِ، این نابغهٔ دوست‌داشتنی دنیای موسیقی و همچنین اجرای زنده آهنگ‌های آلبوم، دیگر بخش‌های مستند One More Time with Feeling را تشکیل می‌دهند؛ مستندی که به دو صورت سیاه‌و‌سفید و رنگی و به‌صورت دو‌بعدی و سه‌بعدی فیلم‌برداری شده است و از نظر بصری تجربه‌ای خیر‌کننده و از نظر احساسی، میخکوب‌کننده برای تماشاچیان و طرفداران نیک کیو خلق می‌کند. این فیلمِ مستند برای اولین‌بار در جشنواره فیلم ونیز در سال ۲۰۱۶ به‌نمایش درآمد و به‌دلیل نمایشی صادقانه از اندوهِ شخصیت اصلی و مصیبتی که بر سر او و خانواده‌اش آمده و البته خلاقیت و انعطاف‌پذیری که اندرو دامینیک به‌اندازه و دقیق درآورده، مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.

پیش‌تر اشاره داشتیم آلبوم Skeleton Tree، شانزدهمین آلبوم استودیویی گروه راک استرالیایی Nick Cave and the Bad Seeds است که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. ضبط این آلبوم، مدت زمانی بیش از ۱۸ ماه به‌طول انجامید و در طی آن، پسر ۱۵ ساله نیک کیو، آرتور، در یک سقوط تصادفی از پرتگاهی بلند، درگذشت. اشعار این آلبوم موضوعاتی چون مرگ، فقدان و اندوه و همچنین عشق، ایمان و امید را با سبک منحصربه‌فرد روایی و نگارش اشعاری نیک کیو، در دلِ خود جای داده است. سبک موسیقی این آلبوم مینیمالیستی، تجربی و اتمسفریک است و سینت‌سایزرها، درام ماشین‌ها و لوپ‌ها، نقشی اساسی در خلق قطعاتی بسیاری اوقات مالیخولیایی آلبوم دارند. آلبوم Skeleton Tree با یک فیلم مستند با عنوان One More Time with Feeling به‌کارگردانی اندرو دامینیک همراه شد که روند ضبط آلبوم و تأثیر مرگ پسر نیک کیو بر خانواده و موسیقی او را در مستند تماشاگر هستیم.

آلبوم Skeleton Tree از بهترین، شنیدنی‌ترین و متفاوت‌ترین آلبوم‌های نیک کیو و گروه وی است و به‌جرئت یکی از قوی‌ترین و تکان‌دهنده‌ترین آلبوم‌های قرن بیست‌و‌یکم باید آن را لقب داد. نشریات و منتقدان مختلف دنیای موسیقی، صداقت، ساده‌گویی بی‌نظیر و عمقِ عاطفی عجیب فروبرنده این آلبوم را بسیار تحسین و مورد ستایش قرار دادند. این آلبوم همچنین چندین جایزه به‌دست آورد و نامزد جایزهٔ گِرمی برای بهترین آلبوم موسیقی سال شد. طرفداران نیک کیو و درواقع کالت آو نیک کیو، با نیک کیو قدم به‌دنیای دیگری گذاشتند که اولین بخش از این دنیای سه‌گانه، همین آلبوم Skeleton Tree بود.

نیک کیو، خواننده و ترانه‌سرای گروه Nick Cave and the Bad Seeds، معنای عنوان آلبوم Skeleton Tree را هیچ‌گاه به‌صراحت توضیح نداد. با‌این‌حال، براساس اشعار قطعهٔ «درخت اسکلت» و اتمسفر کلی آلبوم، می‌توان برخی از تفسیرهای احتمالی را استنباط کرد. یکی از آن‌ها این است که «درخت اسکلت» استعاره‌ای از شکنندگی و آسیب‌پذیری زندگی است و اینکه چگونه مرگ می‌تواند به‌طور غیرمنتظره‌ای بیاید و همچون سیلی ترسناک و کوبنده، همه‌چیز را زیرورو کند. عنوان آلبوم همچنین می‌تواند نشان‌دهنده وضعیت غم، اندوه و فقدانی باشد که نیک کیو پس از مرگ پسرش آرتور تجربه کرد که بر ضبط و تولید آلبوم تأثیر فراوانی گذاشت. آلبوم Skeleton Tree می‌تواند نشان‌دهنده پوچی و دردی باشد که نیک کیو را در چنگان خود گرفت و از طرف دیگر امید او برای شفا و بهبودی و خارج شدن از سایهٔ ترسناکی که روی زندگی وی افتاد. نیک کیو خود دردی فراوان داشت، اما با موسیقی‌اش چنین گفت با وجود سختی‌ها و مصیبت‌هایی که زندگی به‌ارمغان می‌آورد، باید مقاوم بود، همچون درختی اسکلتی در طوفانی سهمگین و راز بقا چیزی جز این تاب‌آوری‌هاست؟ آن زمان که همه‌چیز درهم‌شکسته و ناامیدی جولان می دهد، هنوز امکان رشد و تجدید وجود دارد. آلبومی که یادآور زیبایی و ارزش زندگی نیز است، حتی در شکننده‌ترین و آسیب‌پذیرترین شکل آن.

مستند One More Time with Feeling شامل اجراهای زنده توسط گروه در استودیو و همچنین مصاحبه با نیک کیو، همسرش سوزی بیک و عضو گروه و دوست نزدیک‌تر از جانِ نیک کیو، وارن اِلیس است. این فیلم همچنین شامل روایت نیک کیو از اندوهی که به‌‌جانش افتاد و از سوی دیگر خلاقیت در کالبدی جدید که وی در ازای دردی جانکاه پاداش گرفت و البته زندگی شخصی او است. گفتنی است در ابتدا قرار نبود مستندی بلند ساخته شود، اما زمانی‌که دامینیک شروع به‌انجام مصاحبه در طول فیلم‌برداری کرد، به‌اهمیت موضوع و بزرگی آن پی برد و خود را وقف پروژه و دوست خود کرد. این فیلم به‌سفارش و تأمین مالی شخص نیک کیو ساخته شده است تا وی از مصاحبه با رسانه‌ها و سؤالات تکراری و پوچ آن‌ها دربارهٔ مرگ پسرش و آلبوم جدیدش خودداری کند. مستند One More Time with Feeling برای اولین‌بار در جشنواره فیلم ونیز در ۵ سپتامبر ۲۰۱۶ به‌نمایش درآمد و در ۸ سپتامبر ۲۰۱۶ در سراسر جهان اکران شد.

منتقدان و تماشاگران یک‌صدا ساختهٔ دامینیک با همکاری نیک کیو را مورد تحسین قرار دادند و صداقت، صمیمیت و تأثیر احساسی آن را ستودند. این فیلم در گیشه نیز عملکرد خوبی داشت و ۱.۷ میلیون دلار در سراسر جهان فروخت و فراموش نکنیم در موردی مستندی با حال‌و‌هوای بسیار خاص صحبت می‌کنیم. فیلم مستند One More Time with Feeling نامزد چندین جایزه از جمله جایزهٔ فیلم مستقل بریتانیا برای بهترین مستند، جایزهٔ AACTA (جایزهٔ آکادمی هنرهای سینمایی و تلویزیونی استرالیا) برای بهترین مستند بلند، جایزهٔ Cinema Eye Honors برای دستاوردی برجسته در فیلم‌سازی غیرداستانی و جایزهٔ انجمن بین‌المللی مستند برای بهترین موسیقی مستند شد و البته برنده جایزهٔ گریرسون برای بهترین فیلم مستند در جشنواره فیلم لندن.

تماشای این مستند، نوازش گوش و چشم و احساس است و این لذت را از خود دریغ نکنید.

---