آیا فرود هواپیما‌ بدون خلبان‌ها کار ساده‌ای است؟

محتوای اصلی این مطلب متعلق به سایت کجارو بوده و در زومجی بازنشر شده است.

یکی از رایج‌ترین سؤالاتی که از خلبان‌ها پرسیده می‌شود، این است که آیا مسافران می‌توانند هواپیما را روی باند فرودگاه فرود بیاورند؟ اگر به هر دلیلی، تمام کادر کابین خلبان به‌یک‌باره دچار مشکل شوند و قادر به هدایت هواپیما نباشند، آیا یکی از مسافران بدون گذراندن آموزش رسمی می‌تواند واقعاً یک هواپیمای تجاری را در کمال ایمنی روی زمین بنشاند یا خیر؟

بسیاری از مردم ظاهراً فکر می‌کنند که قادر به چنین کاری هستند، موضوعی که همیشه باعث تعجب خلبان‌ها می‌شود. درست همان‌طور که شخصی بدون آموزش پزشکی نمی‌تواند وارد اتاق عمل شود و پیوند کلیه انجام دهد یا یک آسمان‌خراش طراحی کند. اما در کمال تعجب، افراد زیادی بدون تخصص خلبانی وجود دارند که معتقدند قادر به فرود هواپیما هستند. علت چنین باوری ریشه در درک نادرست مردم از اتوماسیون کابین خلبان دارد.

بیشتر مردم بر این باورند که هواپیماهای امروزی، دستگاه‌هایی فوق خودکار هستند و تنها وظیفه‌ی خلبان این است که در موارد اضطراری وارد عمل شود و نقش پشتیبانی را داشته باشد. درواقع، مفهوم هواپیمای اتوماتیکی که به‌صورت خودکار پرواز می‌کند، شاید وحشتناک‌ترین و تکراری‌ترین داستان در صنعت هوانوردی باشد. این موضوع تاحدودی درنتیجه‌ی ساده‌لوحی رسانه‌هایی است که ادعای پژوهشگران و دانشگاهیانی را که اغلب درک کمی از واقعیت‌های عملی هواپیمای تجاری دارند، بی‌چون‌وچرا می‌پذیرند. وقتی یک استاد هوانوردی یا یک دانشمند ادعا می‌کند ما به‌سمت آینده‌ای می‌رویم که خلبان‌ها هیچ نقشی در هدایت هواپیما نخواهند داشت، درنتیجه، اطلاعات مسافران راجع به عملکرد واقعی فناوری کابین خلبان و چگونگی تعامل خلبان‌ها با این فناوری، به‌شدت اغراق‌شده‌ می‌شود و فکر می‌کنند فقط با فشاردادن چند دکمه قادر به زمین نشاندن هواپیما هستند.

در حقیقت، پروازکردن همچنان یک فعالیت فوق‌العاده عملی است که علت آن هم به وظایف متعدد خلبان برمی‌گردد. با اینکه شاید دیگر مثل دهه ۱۹۳۰، دست‌های خلبان‌ها مستقیماً برای هدایت هواپیما به کار نمی‌رود، اما تقریباً کلیه‌ی حرکات هواپیما توسط کادر پروازی هدایت می‌شود. اتوماسیون کابین خلبان فقط کاری را انجام می‌دهد که خلبان‌ها دستور می‌دهند و باید به آن‌ گفته شود که چه زمانی، کجا و چطور وظایفش را انجام دهد.

برای مثال، در هواپیمای بوئینگ ۷۶۷، چندین راه برای تنظیم و دستور صعود، فرود یا تغییر مسیر خودکار وجود دارد. مسافران شاید تعجب کنند وقتی بفهمند که خلبان‌ها حتی در رایج‌ترین پروازها و با وجود فعالیت اتوماسیون‌ پرواز، تا چه اندازه سرشان شلوغ است. هرچند زمان‌هایی هم وجود دارد که حجم کاری کادر پرواز کم می‌شود و از دید مسافران شاید‌ هدایت هواپیما زیاد به خلبان‌ها نیاز نداشته باشد. اما زمان‌هایی هم هست که فشار کار به‌حدی بالا می‌رود که هر دو خلبان باید تمام‌ وقت خود را بگذارند.

برای درک هدایت هواپیما شاید بهتر باشد که آن را با شغل پزشکی مقایسه کنیم. به‌عبارتی، اتوماسیون کابین هواپیما به همان شکلی به خلبان‌ها کمک می‌کند که تجهیزات پیشرفته‌ی پزشکی به یاری جراحان آمده‌ است.

افزایش تعداد پهپادها در اندازه‌های کوچک و بزرگ نیز در درک نادرست واقعیت پرواز بی‌تأثیر نبوده است. ابعاد و اندازه‌ی هواپیمای ۷۷۷ واقعاً قابل‌مقایسه با یک پهپاد نیست و از طرفی با اینکه هواپیماهای بدون سرنشین آزمایش شده‌اند، اما این موضوع هنوز مراحل آزمایشی را طی می‌کند. علاوه‌بر این، تعداد انگشت‌شماری پرواز آزمایشی، به‌معنای امکان جابه‌جایی چهار میلیون مسافر در هر روز هفته نیست.‌

با وجود همه‌ی نکاتی که ذکر شد، اجازه دهید به همان سؤال اول برگردیم که آیا فردی به غیر از خلبان قادر به فرود هواپیما است یا خیر؟ آیا این موضوع درباره‌ی خلبانی که هواپیمای چهارنفره‌ی خصوصی را هدایت کرده است یا طرفدار بازی‌های شبیه‌ساز پرواز که از سیستم‌ها و کنترل‌های هواپیما مطلع است، نیز صدق می‌کند؟ بسته به شرایط، برخی افراد بهتر از دیگران این کار را انجام می‌دهند، البته این موضوع به وضعیت فرود نیز بستگی دارد. آیا منظور از فرودآوردن هواپیما از فاصله‌ی چند متری زمین در شرایط آب‌وهوایی مساعد با هواپیمایی است که وضعیت ثابتی دارد و به سمت باند فرودگاه در حرکت است، درحالی‌که شخص جایگزین خلبان، راهنمایی می‌شود؟ یا صحبت از فرود هواپیما از ارتفاع بالا روی باند فرودگاه است؟

در سال ۲۰۰۷ در برنامه‌ی افسانه‌زدایان که از شبکه‌ی دیسکاوری به نمایش گذاشته شد، آدام سویج و جیمی هاینمن در یک شبیه‌ساز ساده‌ی ناسا، کنترل‌ها را به دست گرفتند تا فرود هواپیمای تجاری را امتحان کنند. خلبانی باتجربه در یک برج مراقبت خیالی مستقر شد و با تماس رادیویی آن‌ها را راهنمایی می‌کرد. آن‌ها در اولین مرحله سقوط کردند، اما دفعه‌ی دوم موفق شدند. اما کاری که این دو نفر انجام دادند، فرود هواپیمایی ساختگی از محلی نزدیک به باند فرودگاه بود.

هرچند سناریویی که اکثر مردم به آن باور دارند به این شکل است که هواپیما در ارتفاع کروز در حال حرکت است و به‌یک‌باره کل کادر پرواز بیمار می‌شوند و مسافری شجاع ازطریق راهنمایی‌های تماس رادیویی، جان همه را نجات می‌دهد و هواپیما را فرود می‌آورد. برای کسی که هیچ‌گونه آموزشی ندیده، شانس موفقیت در چنین سناریویی، مطلقاً صفر است. درواقع این فرد را باید از ارتفاع ۱۰ کیلومتری زمین هدایت کرد، مرحله‌ای که امکان فرود خودکار وجود داشته باشد، هرچند باید یک‌سری چرخیدن، پایین‌آمدن و کاهش سرعت و تغییر وضعیت نیز انجام شود.

دوباره باید یک قیاس پزشکی دیگر انجام دهیم. تصورش کنید فردی بدون تخصص پزشکی که در طول عمرش حتی یک چاقوی جراحی را در دست نگرفته است، بخواهد با راهنمایی تلفنی، جراحی مغزی انجام دهد. به زمین نشاندن هواپیما حتی برای یک خلبان خصوصی یا طرفدار بازی‌های شبیه‌ساز پرواز دشوار خواهد بود. این قهرمانان خیالی برای پیداکردن دکمه میکروفون و تنظیم صحیح پنل رادیو با مشکل مواجه خواهند شد، چه برسد به اینکه بخواهند هدایت، برنامه‌ریزی، مسیریابی و تنظیمات را برای فرودی ایمن انجام دهند.

تعدادی از شما شاید فیلم فرودگاه ۱۹۷۵ را دیده باشید که در آن یک هواپیمای کوچک در آسمان به وسط هواپیمای ۷۴۷ برخورد می‌کند و منجر به کشته و زخمی‌شدن تمام خدمه‌ی پرواز به جز سرمهماندار می‌شود. صحنه‌ای که کارن بلک در نقش مهماندار، هواپیمای آسیب‌دیده را از روی رشته‌کوه‌ها هدایت می‌کند، فارغ از دقت فنی فیلم، به خوبی نشان می‌دهد هر مسافری که بخواهد چنین کاری انجام دهد، حتی در ساده‌ترین امور با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد.

چند سال قبل نیز در نیو انگلند ایالات متحده آمریکا، پس از آنکه تنها خلبان هواپیمای مسافربری کیپ ایر بیمار شد، یک مسافر هدایت هواپیما را به دست گرفت و موفق شد آن را به سلامت روی زمین فرود بیاورد. این موضوع به تیتر اخبار آن روز تبدیل شد، هرچند که این مسافر مدرک خلبانی خصوصی داشت و هواپیمای مذکور نیز یک هواپیمای ۱۰ نفره‌ی سسنا بود. به جز این موارد، هیچ‌گاه اتفاق نیفتاده است که نیاز باشد مسافری، وظایف خلبان‌ها را انجام دهد.

ارزان‌ترین بلیط هواپیما به مقصد خارجی یا داخلی خود را در کمترین زمان در کجارو تهیه کنید. ما با همکاری آژانس‌ های هواپیمایی این امکان را برای شما فراهم کرده‌ایم تا با جستجوی ساده، بلیط هواپیما موردنظرتان را به‌سادگی خریداری کنید.

بل