آخر هفته چه فیلمی ببینیم؟ | سه فیلم دست کم گرفته شده‌ی سال ۲۰۲۳

وقتی به فهرست بهترین‌های پایان هر سال میلادی نگاهی بیاندازید، با مجموعه‌ای از آثار مواجه خواهید شد که مسیرهایی آشنا را طی کرده‌اند. این فیلم‌ها، یا در فستیوال‌‌های هنریِ شناخته‌شده‌ی اروپا، جوایزی مهم را برده‌اند، یا کمپین‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای بزرگی را برای تصاحب جایزه‌ی اسکار به راه انداخته‌اند یا به کمک ترندهای شبکه‌های اجتماعی، در میان فیلم‌بازها، محبوبیت زیادی یافته‌اند. این آثار در اکثر مواقع، ارزش‌هایی غیرقابل‌انکار دارند؛ اما گاها آدم از تکرار شدن نام‌شان خسته می‌شود!

در میان هیاهوی منتقدان و رسانه‌ها و مردم، هستند آثاری که نمی‌توان دقیقا بهترین فیلم‌های سال دانست‌شان؛ اما ارزشمندتر از آن‌اند که به شکل کامل نادیده گرفته شوند. هر فرصتی برای اشاره به این فیلم‌ها را باید غنیمت شمرد! اگر شخصا جست‌و‌جویی مفصل را به انجام برسانید، با نمونه‌های حتی بیشتری از فیلم‌های ارزشمند قدرندیده‌ی سال ۲۰۲۳ مواجه خواهید شد؛ اما در این مطلب، سه موردشان را جدا کرده‌ام: رای لین (Rye Lane) به کارگردانی رین آلن میلر، یانیک (Yannick) به کارگردانی کوئنتین دوپیو و بزرگ‌سالان (The Adults) به کارگردانی داستین گای دفا.

کارگردان: رین آلن میلر

بازیگران: دیوید جانسون، ویوین آپرا، کالین فرث

سال اکران: ۲۰۲۳

دو جوان که با آثار به جا مانده از رابطه‌های به‌هم‌خورده‌ی سابق‌شان دست‌وپنجه نرم می‌کنند، طی یک روز پراتفاق در جنوب لندن، با یکدیگر ارتباطی را می‌سازند.

کمدی‌های رمانتیک، معمولا درباره‌ی «آغازها» هستند؛ درباره‌ی شورِ عاشقانه‌ی شکل‌گیریِ یک اتصال عاطفی میان دو آدم. همان‌طور که خودِ انسان‌ها در شروع ارتباط‌های احساسی‌شان، به چیز دیگری در این جهان فکر نمی‌کنند، کمدی-رمانتیک‌ها هم معمولا، روی شیرینیِ مطلقِ نخستین دیدارهای دو عاشق متمرکز می‌شوند و از پیچیدگی‌های رابطه، روی می‌گردانند. هر از چند گاهی اما پیدا می‌شوند آثاری که انتخاب نسبتا متفاوتی برای پرداخت به این موضوع آشنا دارند. «رای لین» یکی از این آثار است.

نخستین ساخته‌ی بلند داستانیِ رین آلن میلر بریتانیایی، هم درباره‌ی «آغازها» است و هم -به شکل موازی- درباره‌ی «پایان‌ها.» همچنین، درباره‌ی نحوه‌ای که این‌ دو سوی متضاد تجربه‌ی انسانی، به هم گره می‌خورند. فیلم گستاخ، انرژیک و شلوغ میلر، روایت‌گرِ داستانِ پسری حساس و آرام به نام دام (دیوید جانسون) است که به‌تازگی، تجربه‌ی دردناک مورد خیانت قرار گرفتن را از سر گذرانده و هنوز با عواقب آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. آشنایی با دختر پرانرژی و جسوری به نام یس (ویوین آپرا)، او را از کنج سوگواری‌اش بیرون می‌کشد. دام و یس، رفته‌رفته، به یکدیگر کمک می‌کنند تا خودشان را بهتر بشناسند، بندهای دردناک اتصال‌دهنده‌شان به گذشته را رها کنند و با واقع‌بینی، راهیِ آینده‌ای بهتر شوند.

کارگردان: کوئنتین دوپیو

بازیگران: رافائل کونار، پیو مارمای، بلانش گاردن، سباستین کاسان

سال اکران: ۲۰۲۳

: یانیک، یک نمایش کمدی را نیمه‌کاره، متوقف می‌کند تا کنترل امور را در دست داشته باشد. او درخواست می‌کند که سرگرم‌اش کنند؛ اما مورد تمسخر قرار می‌گیرد.

کوئنتین دوپیو، یکی از جالب‌ترین فیلم‌سازان زنده‌ی جهان است! اینکه مرد فرانسوی، در اوایل هزاره‌ی جدید تصمیم گرفت تا درکنار فعالیت به‌عنوان دی‌جی و موزیسین الکترونیک (تحت نام مستعار «مستر وازو»)، فیلم هم بسازد، اتفاق بسیار مبارکی بود! او در دو دهه‌ی اخیر، کمدی‌های سورئالیستیِ تجربی و جنون‌آمیزی ساخته است که دیدن‌شان می‌تواند برای مخاطبان جدی سینما، آمیزه‌ای از ذوق و حیرت را به همراه بیاورد!

«یانیک» اگرچه برخلاف آثار دیگر دوپیو سورئال نیست، درست مانند همان‌ها، کانسپت مرکزیِ بسیار جذابی دارد. ماجرا از جایی آغاز می‌شود که مردِ کارگرِ ساده اما جسور هم‌نام با فیلم، به تماشای اجرای یک نمایش می‌رود؛ ولی از این اجرا، ابدا خوش‌اش نمی‌آید! برخلاف اکثریت، یانیک تصمیم می‌گیرد که نارضایتی‌اش از نمایش را درجا به روی عوامل بیاورد و وقتی با واکنش منفی و تند آن‌ها مواجه می‌شود، موقعیت را به نحوی غیرقابل‌پیش‌بینی مدیریت می‌کند!

فیلم تک‌لوکیشن و تنها ۶۶ دقیقه‌ای دوپیو، هم بامزه و سرگرم‌کننده است و هم عمیق و تامل‌برانگیز. سوژه‌ی جالب محوری فیلم، راه می‌دهد به بحث‌هایی جدی درباره‌ی مواجهه با آثار هنری و قراردادهای پذیرفته‌شده درباره‌ی آداب برخورد صحیح اجتماعی. «یانیک» در ظرفیت دراماتیک ایده‌ی اصلی‌اش هم عمیق می‌شود و روانشناسی شخصیت‌های آسیب‌دیده‌اش را بیش از حد موردانتظار، جدی می‌گیرد.

کارگردان: داستین گای دفا

بازیگران: مایکل سرا، هانا گروس، سوفیا لیلیس

سال اکران: ۲۰۲۳

تصمیم اریک برای به اتمام رساندن سفرش به محله‌ی کودکی‌اش در کوتاه‌ترین زمان ممکن، به‌هم‌می‌خورد؛ چرا که او مجبور می‌شود میان رابطه‌ی چالش‌برانگیز خود با دو خواهرش و اعتیادش به مسابقه‌ی محلیِ پوکر، تعادل برقرار کند.

اگر در زندگی‌تان به معصومیت، سادگی و خلوص روزهای کودکی و روابط دوست‌داشتنی آن دوران فکر کرده ‌باشید، فیلمِ «بزرگ‌سالان» داستین گای دفا، بدجوری داغ دل‌تان را تازه می‌کند! این درام سرد، آرام و تلخ‌وشیرین، درباره‌ی مرد میان‌سالی به نام اریک (مایکل سرا) است که به قصد سفری کوتاه نزد دو خواهرش بازمی‌گردد؛ اما پدیدار شدن رشته‌های پیونددهنده‌ی او به گذشته، هم این سفر را طولانی‌تر می‌کند و هم به شکل تدریجی، تصویری دریغ‌انگیز از شور و حالی ازدست‌رفته را در ذهن تماشاگر شکل می‌دهد.

فیلم دفا، در برخورد نخست، سبک دافعه‌برانگیز و لحنی تخت دارد؛ اما هرچه با روایت جلوتر می‌رویم، هدفمندی انتخاب‌های فیلمساز را بهتر درک می‌کنیم. از سوی دیگر، ایده‌ای مثل متوسل شدن سه شخصیت اصلی به صداهای کارتونی و بچگانه، برای بیان حقایقی بزرگ‌سالانه که گفتن‌شان به شکل طبیعی سخت است، هم در متن فیلم کارکرد درجه‌یکی دارد و هم در اجرا، به اوجی غریب می‌رسد. هانا گروس در نقش ریچل، سوفیا لیلیس در نقش مگی و مایکل سرا در نقش اریک، سه‌ تن از بهترین شخصیت‌های سینمایی سال ۲۰۲۳ را مقابل چشمان تماشاگر می‌سازند. شخصیت‌هایی که به‌هنگام نوشتن این کلمات، دلم برایشان تنگ شده است!