۳۵ سال از حضور بازی‌های ویدیویی در رایانه‌های شخصی گذشت

کریسمس سال ۱۹۷۹ بود که آتاری با عرضه‌ی دو کامپیوتر خانگی، تعریفی جدید از کامپیوترهای شخصی  ارائه داد و انتظارات کاربران از توانایی‌های یک کامپیوتر خانگی را برای همیشه عوض کرد. اما پیش از آن‌ها و در سال ۱۹۷۷، زمانی که دستگاه‌های Apple II ،Radio Shack TRS-80 و Commodore PET معرفی شدند. کامپیوترهایی که حتی با توجه به استانداردهای آن زمان بسیار ساده بودند اما به دلیل قیمت مناسب و علاقه‌ی مردم به فناوری جدید، شمار بسیاری از آن‌ها به فروش رفت. کامپیوترها بالاخره راه خود را به خانه‌ی کاربران باز کردند ولی کمتر کسی از ظرفیت نهفته‌ی آن‌ها اطلاع داشت. نرم‌افزارهای کاربردی، محدود و سطحی بودند. بسیار از علاقه‌مندان به کامپیوتر، برنامه‌های مورد نیاز خود را خودشان از ابتدا می‌نوشتند و با یادگیری زبان BASIC توانستند کسب و کاری کوچک در خانه ایجاد کنند. آنان که افکار بلندپروازانه‌تری داشتند سعی کردند اولین بازی‌های ویدیویی را روی این کامپیوترهای اولیه بسازند. برنامه‌نویسی روی این سخت‌افزار که از هر جهت محدود بود، مهارت بسیاری می‌طلبید. گرچه  استیو وزنیاک، سازنده‌ی کامپیوتر Apple II، قادر بود بازی‌ خود به نام Breakout را بر روی کامپیوترهای Apple II اجرا کند، اما کمتر کسی پیدا می‌شد که توانایی‌های فنی او را داشته باشد. کامپیوترهای اولیه بیشتر برای محاسبات طراحی شده بودند تا بازی، آن‌ها متن را بسیار بهتر از تصاویر متحرک نشان می‌دادند. به دلیل محدودیت‌هایی که این کامپیوترها داشتند، فرایند بازی‌سازی برای آنها به امری سخت اما خلاقانه بدل شد. آتاری در اواخر دهه‌ی ۷۰ میلادی به عنوان بزرگ‌ترین و معروف‌ترین سازنده‌ی بازی‌های ویدیویی شناخته می‌شد. آن‌ها در زمینه‌ی دستگاه‌های بازی آرکید و کنسول‌های خانگی موفق بودند و حالا آماده بودند تا شانس خود را در تولید کامپیوترهای خانگی امتحان کنند. آن‌ها به عنوان یک شرکت تولیدکننده‌ی سخت‌افزار مخصوص بازی، برای ساخت اولین کامپیوتر خود روشی کاملاً متفاوت از رقیبان را پیش گرفتند. کامپیوترهای آتاری قادر به پردازش کلمات و مدیریت اطلاعات بود اما ویژگی‌ای که دستگاه آن‌ها را از بقیه متمایز می‌کرد، قابلیت  ارائه‌ی بهترین تجربه‌ی سرگرمی ممکن تا آن زمان بود. مهندسان آتاری تصمیم گرفتند کامپیوتر خود را بر پایه‌ی یک پردازنده‌ی مرکزی بسازند و سپس با ساخت تراشه‌های گرافیکی مخصوص بازی، آن را تکمیل کنند. قابلیت‌های اجرای بازی برای آن‌ها بسیار اهمیت داشت و ایده‌ی استفاده از سخت‌افزار گرافیکی، حرکتی نوآورانه در آن زمان به شمار می‌رفت. اولین محصول آن‌ها با همان پردازنده‌ی هشت بیتی Apple II اما با سرعتی بیشتر ساخته شد که دو پردازنده‌ی گرافیکی آن را همراهی می‌کردند. دارا بودن مجموعه‌ی بزرگی از رنگ‌ها و امکان نشان دادن اشیای متحرک روی نمایشگر از مزیت‌های آن پردازنده‌های گرافیکی بودند. تراشه‌ای مخصوص برای امکان بازی با کنترلر هم مهیا شده بود و چهار کانال صوتی مجزا برای ایجاد موسیقی‌های پیچیده و افکت‌های صوتی به کار می‌رفت. در آن زمان دو مدل از این کامپیوتر با نام‌های آتاری۴۰۰ و آتاری۸۰۰ ساخته شد. هر دو مدل اساساً از یک نوع سخت‌افزار استفاده می‌کردند اما کیبرد ابتدایی‌تر و کمبود بعضی ویژگی‌ها در آتاری۴۰۰، آن را به کامپیوتری بسیار پرفروش‌تر از برادر بزرگ خود تبدیل کرد. هر دو دستگاه از پردازنده‌های گرافیکی یکسان بهره می‌بردند و چهار درگاه برای اتصال کنترلر به منظور انجام بازی‌های چندنفره هم از جمله ویژگی‌های آن‌ها بود. آتاری۴۰۰ و آتاری۸۰۰ برای اجرای برنامه‌های جانبی از نوار کاست و دیسک فلاپی استفاده می‌کردند، اما خبر خوش برای گیمرهای آن زمان امکان استفاده‌ از کارتریج‌هایی بود که در کنسول‌های بازی استفاده می‌شد. این ویژگی میزان زمان بارگذاری بازی‌های را به لطف سخت‌افزار قوی آن‌ها به طرز چشمگیری کاهش می‌داد. آتاری۴۰۰ و آتاری۸۰۰ در زمان عرضه هیچ رقیبی برای خود نمی‌دیدند. آن‌ها تکنولوژی برتر زمان خود بودند و با وجود اینکه قیمتی بیشتر از کنسول‌های بازی داشتند، از توانایی و قدرت بیشتری هم بهره می‌بردند. اشیای رنگارنگی که روی صفحه‌ی نمایشگر نقش می‌بستند، گویی از سیاره‌ای دیگر آمده بودند و صدای چهار کاناله، پیشرفتی عظیم در زمینه‌ی کیفیت صدا و موسیقی بازی‌های کامپیوتری به شمار می‌رفت. ساخت نسخه‌ی کامپیوتری بازی‌های آرکید (بازی‌هایی که روی دستگاه‌هایی به همین نام اجرا می‌شدند. این دستگاه‌ها معمولاً در فروشگا‌ه‌های بزرگ قرار داشتند) روشی بسیار مناسب برای برنامه‌نویسان بودتا با سخت‌افزار کامپیوترها آشنا شده و برای ساختن بازی‌های جدید ایده بگیرند. آن‌ها به سرعت راه‌هایی برای استفاده از سخت‌افزار به منظور افزایش کیفیت بازی‌ها پیدا کردند. قابلیت استفاده‌ی همزمان از کنترلر و کیبورد منجر به ساخت بازی‌هایی پیچیده و خلاقانه شد و آتاری به عنوان مبدأ همه‌ی این خلاقیت‌ها، بازی‌هایی ساخت که از زمان خود جلوتر بودند. وجود چهار درگاه کنترلر روی این کامپیوترها، دنی بانتون که تجربه‌ی طولانی‌ در ساخت بازی‌های چندنفره داشت را مجاب به تولید بازی M.U.L.E کرد، عنوانی خلاقانه که ترکیبی از بازی‌های رقابتی و مشارکتی بود. استدیوی لوکاس فیلمز گیمز از قابلیت‌های کامپیوتر آتاری در یکی از اولین کارهایش استفاده کرد و بازی ماجراجویانه و اکشن Rescue on Fractalus را ساخت. سخت‌افزار این کامپیوترها به قدری پیشرفته بود که بازی کلاسیک Space Harrier که توسط سگا برای دستگاه‌های آرکید ساخته شده بود در اوایل قرن بیست و یکم برای آتاری۴۰۰ و آتاری۸۰۰ هم ساخته شد. تراشه‌هایی که وظیفه‌ی تولید و انتقال صدا را داشتند هم بسیار پیشرفته‌تر از نمونه‌های مشابه خود بودند. مهندسان به وسیله‌ی آن سخت‌افزار قادر بودند همزمان تا چهار صدای مختلف را تولید و پخش کنند که از این ویژگی در بازسازی آهنگ‌های معروف آن زمان و ساخت موسیقی‌های جدید استفاده می‌شد. همچنین توانایی ساخت افکت‌های صوتی چندلایه باعث گشوده شدن درهای جدیدی در زمینه‌ی صداگذاری بازی‌های ویدیویی شد. این سخت‌افزار تا سال‌ها بی‌همتا بود و تنها عرضه‌ی تراشه‌ی Commodore SID توانست آن را از رده خارج کند. متأسفانه سیاست‌های آتاری مبنی بر عدم انتشار جزئیات سخت‌افزاری دستگاه‌های خود، توسعه‌دهندگان بسیاری را از آن دور کرد. آتاری می‌خواست خود مالک تمام و کمال توسعه‌ی نرم‌افزارهایش باشد و به همین دلیل روی خوشی به باقی سازندگان بازی نشان نمی‌داد. همین رفتار باعث شد سیستم Apple II که سخت‌افزاری بسیار شناخته‌ شده داشت مورد توجه قرار بگیرد و محبوب برنامه‌نویسان شود. Apple II قدرت کمتری داشت اما به لطف معماری کاملاً واضح و مشخص آن، توسعه‌دهنگان بسیاری را به سمت خود جذب کرد. بعدها با عرضه‌ی Commodore 64، سهم  آتاری از بازار کامپیوترها و کنسول‌های بازی باز هم کاهش یافت. هنگامی که آتاری متوجه اشتباه خود شد دیگر دیر شده بود و شانس آن‌ها برای غلبه بر بازار از دست رفته بود. با وجود اینکه کامپیوترهای آتاری تأثیری عظیمی بر این صنعت گذاشتند، اما آن‌ها هرگز موفق به  سلطه بر دنیای کامپیوترها نشدند، حتی با وجود اینکه فناوری و سخت‌افزارشان سال‌ها از زمان خود جلوتر بود. با همه‌ی این تفاسیر، ما گیمرهای امروزی همچنان به آتاری۴۰۰ و ۸۰۰ مدیون هستیم. سخت‌افزارهای گرافیکی و تراشه‌های صوتی‌ که در این کامپیوترها به کار رفتند، آغازی بودند بر سخت‌افزاری که امروزه در کامپیوترهای مخصوص بازی شاهد آن‌ها هستیم. کامپیوترهای آتاری در اواخر دهه هفتاد در مسیری گام نهادند که امروزه شرکت‌‌های سخت‌افزاری در آن پیشرفت می‌کنند، آن‌ها آغازگر انقلابی بزرگ بودند اما نتوانستند تأثیر خود بر بازار کامپیوترها را حفظ کنند. شرکت‌های امروزی درس‌های بسیار می‌توانند از گذشتگان خود بگیرند و در نهایت باید گفت پیشرفت فناوری قطعاً مسیری بی‌انتها خواهد بود. منبع: IGN