نقد فیلم آنمونی (Anemone) | بازگشت دنیل دی‌لوئیس به خاطر پسرش!

این بار دوم است که دنیل دی لوئیس پدر خانواده لوئیس‌ها، بخاطر خانواده‌اش نقشی را می‌پذیرد. او که پیش‌ترها اعلام بازنشستگی کرده بود حالا بخاطر پسرش به دنیای سینما برگشته است. دی لوئیس که در سال ۲۰۰۵ در پروژه‌ی همسرش یعنی تصنیف جک و رز (The Ballad of Jack and Rose) حضور داشت حالا می‌خواهد به فرزندش کمک کند. بازیگری که بدون شک یکی از بزرگترین بازیگران عصر حاضر ماست. اما ای کاش که با فیلم بهتری تصمیم خودش را برای برگشت به سینما عوض می‌کرد. جالب اینجاست که داستان این فیلم هم شباهت زیادی به دنیای واقعی لوئیس‌ها دارد. در آن دی لوئیس بخاطر فرزندش بعد از مدت‌ها به زندگی بازمی‌گردد!

در ادامه داستان فیلم لو می‌رود

هیجان خبر اینکه دنیل دی لوئیس دوباره می‌خواهد برگردد، برای طرفداران او به شدت زیاد بود. اما کسی باورش نمی‌شد که او با چنین فیلمی به سینما برگردد. دی لوئیس همیشه استاد در Anemone باز هم استاد است اما پسرش رونان دی لوئیس کار را خراب می‌کند. حالا همسر و فرزند دی لوئیس مدیون او هستند، چراکه دنیل دی لوئیس بدون شک در دو فیلم خانواده‌اش، خود را به دست فراموشی سپرده تا گویا دینی را ادا کند، البته دینی که ما از آن بی‌اطلاعیم! هرچه بوده دین خیلی بزرگی بوده!

مشکل Anemone این است که می‌خواهد متعلق به جریان فیلم‌های هنری باشد و روی این قضیه هم پافشاری می‌کند. دی لوئیس پسر نه درکی از یک درام پرکشش دارد و نه سینمای هنری. او فکر می‌کند که با ایجاد یک ریتم آهسته، قاب‌بندی‌های باز و مخصوصا پلان‌های بدون دیالوگ می‌تواند فیلمی هنری بسازد اما زمانی که فیلمنامه‌اش در تمام روایت لنگ می‌زند، برای مخاطب همه‌ی این‌ها اداهایی سینمایی به‌حساب می‌آیند. فیلمی که تنها می‌خواهد از جنبه‌ی تصویر و شاعرانگی خودش را به مخاطب نزدیک کند. اما گویا دی لوئیس پسر نمی‌داند که قصه‌گویی حرف اول را در سینما می‌زند.

البته نمی‌شود این قضیه را نادیده گرفت که سبک بصری فیلم خیلی خوب از آب درآمده است. دی لوئیس پسر سبک بصری به شدت فوق‌العاده‌ای دارد. فضاسازی Anemone به حدی جذاب است که به این زودی‌ها از یاد مخاطب نخواهد رفت. فضای جنگل، کلبه‌ی چوبی ری، پالت‌های رنگی سبز و آبی، دریا و دریاچه اتمسفری فراموش‌نشدنی به اثر بخشیده‌اند. حتی قاب‌بندی‌ها نیز تا جاهایی ضعف قصه را جبران می‌کنند. اما این‌ها برای یک فیلم کافی نخواهند بود، چراکه سینما تشکیل شده از ترکیب عناصر سبک بصری و روایی، که کم‌کاری و نبود پرداختی دراماتیکی برای هر کدام از این المان‌ها بدون شک فیلم را زمین خواهد زد. در غیر این صورت فیلم تبدیل می‌شود به یکسری قاب‌های خوشایندی که به درد والپیپر می‌خورند.

جم ماموریت دارد تا ری را به خانه بازگرداند، چراکه پسر ری، یعنی برایان دست به خشونت زده است. دی لوئیس پسر برایمان «چه؟»یِ معروف فیلمنامه را خلق می‌کند، اینکه چه اتفاقی ری را به دل جنگل کشانده است؟ چه‌چیزی باعث شده که او سال‌های زیادی را دور از خانواده‌اش زندگی کند؟ مخاطب فکر می‌کند که قرار است شاهد یک سفر دو نفره باشد از آن سفرهایی که فیلمساز به دل روابط انسانی می‌زند و از درونش گوهری دیدنی خلق می‌کند. اما در ادامه چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد. Anemone نمی‌تواند قصه‌پردازی کند، مسیر روایت را بلد نیست و درام کشمکش‌هایش را نمی‌شناسد. اساسا دی لوئیس پسر آنقدر سرگرم سبک بصری‌اش است که قصه را فراموش می‌کند.

رونان دی لوئیس می‌خواهد با تکیه بر سینمای هنری و آن سبک بصری پرطمطراق‌ خود، اثرش را پرملات جلوه دهد. اما هیچ چیز جای قصه را نمی‌گیرد. نه آن رنگ‌های سبز جنگلی و نه آن بارش ترسناک تگرگ و آن ماهی غول‌پیکر داخل آب و نه حتی زن معلق بالای تخت ری. رونان در پی قایم شدن پشت تصاویر و رنگ و لعاب است. دوست دارد از این راه اثرش را بزرگ جلوه دهد. می‌خواهد مخاطب‌اش را بوسیله‌ی میزانسن‌های هنری بپیچاند. اما درنهایت به فیلمی می‌رسد که نمونه‌اش بارها در سینما به تکرار رسیده است.

حتی اگر ماجرای تعرض به ری و بی‌خیالی برادرش جم هم مطرح نمی‌شد، اصلا مشکلی برای درام پیش نمی‌آمد. چراکه این ایده کاشتی است که هیچ کجا به ثمر نمی‌رسد. در ادامه دیگر چیزی راجع به آن گفته نمی‌شود و از آنجائیکه دیگر حرفی درباره‌ی این اتفاق هولناک پرپتانسیل زده نمی‌شود، اساسا ما متوجه نمی‌شویم که مشکل ری با جم چیست. بعد از اینکه درام این مرحله‌ی ناقص را رد می‌کند، دی لوئیس پسر وارد بحث اصلی خودش می‌شود. برایان فرزند ری و نسا که حالا جم را پدر خودش می‌داند، کسی را تا سرحد مرگ کتک زده است و حالا مادر و عمویش فکر می‌کنند که او بخاطر غیبت پدر چنین پتانسیل بزرگی از خشونت را با خود حمل می‌کند.

فیلم می‌توانست یک درام روانشناختی باشد. اثری پرکشش درباره‌ی روابط خانوادگی پرتلاطم. اما هیچ اتفاقی در این بین نمی‌افتد. پرداخت خاصی صورت نمی‌گیرد و درام برای مخاطب اصلا درگیرکننده نیست. آنمونی بی‌جهت قصه‌اش را کش می‌دهد. رونان تنها برای اینکه نشان دهد سبک بصری خاصی دارد و نگاه‌اش به سینمای هنری است دو ساعت مخاطب را پای روایتی می‌نشاند که قصه‌ای ندارد. آنمونی بجای واکاوی روابط خانوادگی آدم‌هایش وقت‌ خود را با دویدن ری و جم کنار دریا هدر می‌دهد، با آن بارش سورئال تگرگ‌ها، با آن ماهی زخمی در آب. آنمونی می‌خواهد با سکوت و ریتم کند خود کنکاش کند، به دل روابط پدرانه، پسرانه و برادرانه بزند اما هیچکدام از این‌ها جای خالی بحران و کشمکش را نمی‌گیرند.

آنمونی پر از ایده‌های پرکشش است، آنقدر ایده دارد که رونان یادش می‌رود بهشان برسد و پرداخت‌شان کند. تروما، مسیحیت، جنگ، تعرض، خانواده، عشق و خشونت چیزهایی هستند که دی لوئیس پسر تنها به پوسته‌ای سطحی ازشان رسیده است. درواقع او نمی‌داند با خط داستانی ری چه کند. چگونه ترومایش را به به‌تصویر بکشد، برای غیبت‌اش چه بهانه‌هایی بیاورد. این فیلم نه درامی انسانی است و نه درامی روانشناسانه. نه احساسات مخاطب را برمی‌انگیزد و نه شخصیت‌هایش را روانکاوی می‌کند. Anemone، تنها یک کپی ناشیانه از فیلم‌های هنری است. ای کاش دنیل دی لوئیس دوباره برگردد!