دردسر های جدید برای کاربران کارت گرافیک RTX 2080 Ti و بررسی عوامل احتمالی آن

همان‌گونه که می‌دانید، انویدیا کارت‌های گرافیکِ جدیدِ RTX 2080 Ti و RTX 2080 را در شهریورماه معرفی کرد و عرضه‌ی تجاریِ آنها را یک ماه بعد در مهر ماه انجام داد. حالا هم مدتی است که این کارت‌ها به صورت عمده برای پیش خریداران و خرده‌فروش‌ها ارسال شده‌اند تا به دستِ کاربران و گیمرها برسند. گزارش‌های متعددی ارسال شده که نشان می‌دهد برخی خریدارانِ کارت‌های گران‌قیمتِ RTX 2080 Ti از همین ابتدای کار با مشکلاتِ جدی در استفاده و عملکردِ پایدارِ محصول مواجه شده‌اند.

برخی انجمن‌های تخصصیِ سخت افزار و از جمله انجمن‌های پشتیبانیِ سایتِ انویدیا اکنون مَملو از شکایاتی است که کاربران از خرابیِ بی‌دلیل و غیرِ منتظره‌ی کارت‌های جدیدِ خود دارند. این شکایات عمدتا به کارت‌های مرجعِ RTX 2080 Ti Founders Edition ساختِ خودِ انویدیا ارجاع دارند؛ هرچند که تعدادِ بسیار کمتری از پست‌های مربوط به مشکلاتِ کارت‌های اختصاصیِ (Custom) سازندگانِ دیگر نیز در میانِ آنها به چشم می‌خورد.

برخی از کاربران گزارش کرده‌اند که کارت‌ِ آنها تنها چند ساعت یا چند روز پس از دریافت و نصب در سیستم با مشکلاتی مانندِ کرش کردن یا فریز مواجه شده یا تصاویرِ‌ خروجی آنها هنگامِ اجرای بازی‌های مختلف، با تصاویرِ رنگی و شطرنجی همراه شده و پس از مدتی اجرای بازی یا کارکردِ سیستم عامل به کلی متوقف شده است. واضح است که این اتفاق برای گیمرهایی که برای دسترسیِ زود هنگام به این محصولِ پرچمدار بیش از ۱۲۰۰ دلار پرداخت کرده‌اند بسیار دلسرد کننده و غیرِ قابلِ قبول باشد.

ماهیتِ مشکلاتِ گزارش شده شاملِ موارد دیگری هم می‌شود: سیاه شدنِ صفحه، صفحه‌ی آبیِ مرگ یا BSOD و اَشکال‌ متعدد و تصادفی از تصاویرِ غیرِ طبیعی (Artifacts). انویدیا برای کاربرانِ متاثر از این موارد که کارت‌هایشان را مرجوع کرده‌اند، کارت‌های جایگزین فرستاده که البته گزارش شده برخی از این کارت‌های جایگزین هم مشکلاتِ مشابهی را نشان داده‌اند.

هنوز مشخص نیست که چه علتی می‌تواند پشت‌ِ این مشکلات باشد و آیا اصولا این موارد به مشکلِ جدی یا اساسی در طراحی یا تولیدِ این کارتِ پرچمدار باز می‌گردد یا تنها کیفیتِ پایینِ تولید یا نَقصان در سنجشِ کیفیِ (QA) محصولاتِ ابتداییِ تولید شده در برخی از سری‌های تولیدِ RTX 2080 Ti انویدیا بوده است.

گمانه‌زنی‌ها در موردِ منشاءِ مشکلات

گزارش‌های اعلام شده تفاوت‌های زیادی با هم دارند، اما اگر علتِ واحدی داشته باشند در دسته‌بندی‌های مختلفی پیش‌بینی می‌شود. مثلا می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی نهفته در طراحیِ تراشه‌‌های تورینگ باشد، یا صرفا مشکلاتی در تولیدِ خودِ تراشه‌ها در کارخانه که در حالِ ساخت با فناوریِ جدیدی هستند، یا اصولا مشکلاتِ نامرتبطی که در هر مرحله از ساخت بروز کرده و مشکلِ عدیده‌ای در خودِ محصول وجود نداشته باشد؛ چرا که در سوی دیگر، بسیاری از کاربرانی که این محصول را خریده‌اند هم از عدمِ وجودِ مشکل در کارتِ خود گفته‌اند و این که حتی پس از آزمایش‌های مختلف و اورکلاکِ کارت هم با موردِ غیرِ عادی مواجه نشده‌اند. اصولا برای کاربرانی که مشکلی ندارند دلیلی وجود ندارد که به فروم‌های پشتیبانی مراجعه کنند. بسیاری از کاربرانِ مغرض یا متعصبِ طرفدارِ رقیب هم ممکن است مثلِ همیشه به تولید و ارسالِ اطلاعاتِ غیرِ واقعی مبادرت کنند تا به زعمِ خود بتوانند به وجهه‌ی شرکتِ رقیب آسیب برسانند.

به هر حال این قبیل مشکلات می‌تواند کامِ گیمرها را تلخ کند. این که هزینه‌ی این‌چنین بالایی را برای کارتی پرداخت کنید که می‌دانید هنوز همه‌ی قابلیت‌های جدیدش مثل Ray Tracing و DLSS در دسترس نیست یک طرفِ داستان است و این که کارتِ گرافیکِ شما مدتِ کوتاهی پس از عرضه به درستی کار نکند یا به کل از کار کردن سر باز زند خود داستانِ دیگری است.

پاسخِ انویدیا

انویدیا در پاسخ گفته که «تعدادِ کاربرانی که با این مشکل مواجه شده‌اند زیاد نیست» و این مشکل «فراگیر نیست». انویدیا همچنین اضافه کرده که «طبقِ روالِ همیشگی، ما به صورت جداگانه با هر کاربر کار خواهیم کرد» تا مشکل مرتفع شود. انویدیا عقیده دارد که عرضه‌ی یک محصولِ پرچمدار، مثلِ خیلی از محصولاتِ دیگر در آغازِ عرضه ممکن است بی دردسر نباشد و با مشکلاتِ غیر مترقبه‌ای مواجه شود.

آیا حافظه مقصر است؟

سایتِ Tom's Hardware شعبه‌ی آلمان به آنالیزِ عکس‌های مادونِ قرمزِ گرفته شده از کارت‌ِ مرجعِ RTX 2080 Ti پرداخته تا در موردِ شایعاتی که تراشه‌های حافظه‌ی GDDR6 را مظنونِ اصلیِ مشکلات می‌دانند تحقیق کند. گفته می‌شود که حافظه‌های GDDR6 ساختِ کمپانی Micron بیش از حد داغ شده و در نتیجه باعثِ بروزِ خطا می‌شوند.

اندازه گیری‌های حرارتی نشان می‌دهد که ماجول‌های حافظه‌ی M6 و M7 می‌توانند در شرایطِ بارِ ۱۰۰ درصدی در طولانی مدت به دمای بالایی برسند. این ماجول‌ها مستقیما در مسیرِ تعبیه شده برای منبعِ تغذیه‌ی داخلی روی PCB قرار گرفته‌اند. این مدار بین ماجول‌های منبعِ تغذیه یا PWM و پایه‌های GPU کار می‌کند. این ماجول‌های حافظه می‌توانند حتی به دمایی بیش از آنچه که در عکسِ بالا نشان داده شده هم برسند. عکسِ بالا در حقیقت برای اندازه گیریِ حرارتِ بردِ مدار چاپی یا PCB است و نه حافظه‌های GDDR6. این حرارتِ ثبت شده هم به علتِ شدت جریانِ بالایی است که در مدارِ تغذیه‌ی توان روی بردِ PCB وجود دارد و البته حرارتِ ناشی از بخشِ ماجول‌های رگلاتورِ ولتاژ (VRM) که با آن تلفیق می‌شود.

در هر حال هنوز بسیاری از مشخصاتِ تکنیکیِ تراشه‌های GDDR6 ساختِ مایکرون را نمی‌دانیم، اما می‌دانیم که بیشینه‌ی دمای عملیاتیِ ایمن برای کارکردِ آنها ۹۵ درجه‌ی سانتی‌گراد تعیین شده است. در هر صورت به نظر می‌رسد که علائم‌ِ مشکلاتِ ایجاد شده نیز با تئوریِ مقصر بودنِ تراشه‌های حافظه به علتِ دمای بیش از حد همخوانی دارد. بیشترِ کاربران از خرابیِ کارت‌ها پس از کار کردن در یک بازه‌ی زمانی شکایت داشته‌اند و در برخی موارد کارت‌ها پس از مدتی که خاموش و بدون استفاده مانده‌اند هم مشکلی نداشته‌اند. همچنین به نظر می‌رسد این مشکل بیشتر در کارت‌ِ گرافیکِ سازندگانی شایع باشد که از راهکارهای ارزان قیمت‌تر در خنک کننده‌هایشان استفاده کرده‌اند.

کارت‌های گرافیکِ اختصاصی و خنک کنندگی موثر

کارت‌های کاستومِ طراحی شده توسطِ شرکت‌های شریکِ انویدیا معمولا از کیفیتِ بالاتری نسبت به کارت‌های مرجع برخوردارند و از خنک کننده‌ی موثرتری هم بهره می‌برند. مثلا در تصویرِ زیر خنک کننده و طراحی بردِ RTX 2080 Ti از سه کمپانی ایسوس، ام‌اس‌آی و گیگابایت را مشاهده می‌کنید:

همان‌گونه که احتمالا متوجه شدید، خنک کننده‌های ۳ اسلاته‌ی هر سه سازنده علاوه بر تراشه‌ی اصلی، به گسترشِ پایدارکننده‌های فلزی روی تراشه‌های GDDR6 یا تعبیه‌ی پایه‌ی اختصاصیِ خنک کننده برای ماجول‌های حافظه اقدام کرده‌اند تا حرارتِ ناشی از حافظه‌های پر سرعت هم از طریقِ خنک کننده‌ها به صورت موثر دفع شود. در ادامه تصویری از خنک کننده‌ی ۲ اسلاته‌ی کارت NVIDIA RTX 2080 Ti Founders Edition را  می‌بینید که بخشی از بدنه به همراه دو فنِ آن برداشته شده است:

در طراحیِ انویدیا کلِ برد با بدنه‌ی خنک کننده‌ی فشرده پوشیده شده و طبیعتا باید تمامِ قطعات هم با خنک کننده مستقیما در ارتباط باشند. اما این که طراحیِ انویدیا دارای نقطه ضعفی است که باعثِ کاهشِ تاثیر و حرارتِ بالای تراشه‌های حافظه می‌شود و آیا اصولا این مشکلات تمامِ کارت‌های RTX 2080 Ti را صرفِ نظر از سازنده در بر می‌گیرد یا خیر، موضوعی است که هنوز به بررسیِ بیشتر نیاز دارد و فعلا در حدِ حدس و گمانه‌زنی باقی می‌ماند.

مشخصات فنی کامل، بهترین قیمت کارت گرافیک در فروشگاه‌های اینترنتی و مقایسه‌ی کامل انواع کارت گرافیک را در بخش محصولات مشاهده کنید؛ انواع کارت گرافیک انویدیا Geforce و Quadro و کارت گرافیک‌ AMD رادئون برای مقایسه و خرید در دسترس کاربران است.