بررسی بازی Anno 117: Pax Romana؛ یکی از بهترین استراتژی‌های سال

در میان مجموعه‌های استراتژی که طی دهه‌های اخیر مسیر تکامل را پیموده‌اند، سری Anno یکی از معروف‌ترین آن‌ها است. این مجموعه یوبیسافت از سال‌ها پیش با محوریت ساخت امپراتوری‌هایی که به‌جای اتکا بر فقط نبرد، بر توسعه صنعتی، مدیریت جمعیت و شکوفایی اقتصادی شکل می‌گیرند، جایگاهی ویژه در میان علاقه‌مندان به بازی‌های مدیریتی پیدا کرده است. اگر بسیاری از آثار استراتژی بر فتح، توسعه نظامی و تسلط بر سرزمین‌ها تکیه می‌کنند، Anno مسیر متفاوتی را انتخاب کرده و بازیکن را در نقش معمار و مدیر یک جامعه قرار می‌دهد؛ کسی که باید به‌جای شمشیر کشیدن، مشکلات مردم، کمبود منابع، تنش‌های تجاری و مسیر رشد شهر را مدیریت کند.

هویت اصلی این سری همیشه بر پایه ترکیب چرخه‌های تولید، ساخت‌وسازهای لایه‌لایه، وابستگی‌های دقیق میان صنایع و نیازهای طبقات اجتماعی بنا شده است. هر نسخه تلاش کرده با بردن مخاطب به دوره‌ای تاریخی متفاوت، از دوران صنعتی گرفته تا آینده‌های فرضی، این فرمول را گسترش دهد و عمق بیشتری به آن ببخشد. در نتیجه، Anno برای بسیاری از طرفداران استراتژی نه فقط یک بازی، بلکه نوعی «سندباکس مدیریتی تاریخی» است؛ جایی که هر تصمیم کوچک می‌تواند اثر اقتصادی و اجتماعی بزرگی به‌جا بگذارد. در چنین بستری است که Anno 117: Pax Romana به میدان می‌آید؛ نسخه‌ای که از نظر بازه تاریخی، گیمرها را به قدیمی‌ترین بازه در تاریخ مجموعه می‌برد و ایده‌های جاه‌طلبانه‌ای دارد.

در نگاه اول، Anno 117: Pax Romana همان تجربه آشنای سری آنو را به ذهن می‌آورد؛ مجموعه‌ای که همیشه تلاش کرده شهرسازی را در بستری تاریخی، اقتصادی و مدیریتی ترکیب کند. اما وقتی وارد بازی می‌شوید، خیلی سریع مشخص می‌شود که این نسخه جاه‌طلبانه‌تر از چیزی است که انتظار دارید؛ تجربه‌ای که با تکیه بر گستره وسیع دوره روم باستان و جزئیات دقیق سیستم‌های مدیریتی، نه‌تنها هویت سنتی مجموعه را حفظ کرده بلکه آن را به سطحی تازه رسانده است. مهم‌ترین چیزی که در ساعات اولیه تجربه‌ام توجهم را جلب کرد، دقت مثال‌زدنی مکانیک‌های ساخت‌وساز بود. این نسخه برخلاف بسیاری از بازی‌های شهرسازی که رشد شهری را از طریق پیش‌نیازهای پیچیده و گاهی آزاردهنده تعریف می‌کنند، با یک ساختار شاخه‌به‌شاخه هوشمندانه امکان می‌دهد که هر زیرساخت، هر صنعت و هر سازه دقیقاً در جای درست خود قرار بگیرد و بازیکن بتواند به‌درستی پیش نیازهای ساخت و سازها را ببینید و با توجه به نیاز مردم، نسبت به ساخت آن‌ها اقدام کند.

Anno 117 دارای دو حالت کمپین و بی‌پایان است. در بخش کمپین و پس از انتخاب شخصیت خودتان از بین دو گزینه موجود، به مرور باید کارتان را از توسعه منطقه‌ای کوچک آغاز کنید و به مرور آن را گسترش دهید. سیستم کلی بازی در این زمینه مبتنی بر ساخت خانه‌ها، افزایش جمعیت و تامین نیازهای آن‌ها است. برای مثال، اولین گروه از افرادی که به شهر شما می‌آیند نیازهایی مثل ماهی برای غذا، مارکت برای داد و ستد و مهمان‌سرا برای شادتر بودن دارند. با تامین این نیازها، جمعیت آن‌ها افزایش پیدا می‌کند و در ادامه می‌توانید خانه‌هایتان را ارتقا بدهید تا اقشار متفاوتی وارد شهر شوند که آن‌ها هم نیازهای خاص خودشان را دارند و البته برای انجام دادن برخی از کارها در بناهایی که می‌سازید، باید از افرادی از اقشار مختلف استفاده کنید.

در طول بخش کمپین، به مرور وقایع جدیدی رخ می‌دهند که بازی سعی دارد از طریق آن‌ها، به‌نوعی داستانی در حد یک بازی استراتژی را روایت کند. داستان بازی به‌جای اینکه همراه شما رشد کند یا احساس تداوم ایجاد کند، مدام با وقفه‌های متعدد ضرباهنگ شهرسازی را می‌گیرد و پایان‌بندی ناگهانی آن نیز باعث می‌شود حس کنید هرگز به نقطه اوج نرسیده است. این شاید برای کسانی که تجربه آزاد و غیرخطی را ترجیح می‌دهند مشکلی نباشد، اما برای کسی که از کمپین انتظار یک روایت تاریخی جذاب دارد، قطعاً ناامیدکننده است. حتی برخی از ماموریت‌هایی که باید در طول کمپین انجام دهید، صرفا انگار طراحی شده‌اند تا باشند و همین جذابیت نداشتن آن‌ها، باعث می‌شود تا تجربه کلی کمپین آنطور که باید، خوشایند نباشد.

اما Anno 117 صرفا اثری با محوریت ساخت و ساز نیست؛ آنچه تجربه بازی را فراتر از صرف ساخت‌وساز می‌برد، عمق سیستم اقتصادی و شبکه داد و ستد آن است. در Anno 117 هر کالایی معنا دارد، هر صنعت نقشی مستقل و قابل تحلیل بازی می‌کند و هر تصمیم کوچک در تولید، حمل‌ونقل یا تجارت می‌تواند به نتایج بزرگ‌تری منتهی شود. حس لذت‌بخشی که از ایجاد یک چرخه اقتصادی پایدار در این دنیای تاریخی می‌گیرید، همان چیزی است که مجموعه Anno همیشه به آن مشهور بوده، اما در این نسخه با دقت و انسجام بیشتری پیاده شده است. مدیریت نیازهای مردم، کنترل بازار، تأمین منابع کمیاب و توسعه تجارت بین نواحی، همگی به شکلی یکپارچه عمل می‌کنند و باعث می‌شوند احساس کنید واقعاً یک استان زنده و پویا زیر نظر شما می‌چرخد.

از سوی دیگر، نبردهای زمینی و دریایی در Anno 117 نه‌تنها نقش تزیینی ندارند بلکه به شکلی مؤثر در ساختار کلی تجربه ادغام شده‌اند. تنوع خوب نیروها در دو حوزه خشکی و دریا و نحوه تأثیرگذاری تصمیمات نظامی بر اقتصاد و رفاه مردم، تجربه را جذاب‌تر می‌کند. نبردها آن‌قدر پیچیده نیستند که بار اصلی بازی را تحت‌تأثیر قرار دهند، اما به‌اندازه‌ای طراحی شده‌اند که احساس کنید قدرت نظامی بخشی واقعی از امپراتوری شما است. این تعادل میان سیاست، ساخت‌وساز، اقتصاد و جنگ باعث شده بازی به جای یک شهرساز صرف، تجربه‌ای چندلایه باشد.

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های بازی برای من وجود دو دنیای جداگانه Latium و Albion بود؛ دو منطقه با ویژگی‌ها، منابع و حال‌وهوای کاملاً متفاوت که نه‌تنها از نظر بصری، بلکه در نحوه برنامه‌ریزی و گسترش شهر نیز تفاوت‌های چشمگیری دارند. Latium با حال‌وهوای کلاسیک رومی و ساختارهای شناخته‌شده، تجربه‌ای آشنا اما دقیق ارائه می‌دهد، درحالی‌که Albion با فرهنگ متفاوت، جغرافیای ناهمگون و چالش‌های منحصربه‌فردش، یک مسیر تازه برای شهرسازی و مدیریت عرضه می‌کند. همین دوگانگی باعث شده بازی عملاً دو تجربه مستقل باشد و ارزش تکرار بالایی پیدا کند. این ارزش وقتی بیشتر می‌شود که سراغ حالت Endless می‌روید؛ جایی که گزینه‌های بالای شخصی‌سازی به شما اجازه می‌دهند امپراتوری‌تان را دقیقاً مطابق سلیقه خود بسازید و مسیر رشدش را برای ساعت‌ها دنبال کنید.

حالت Endless بازی Anno 117 تجربه واقعا جذابی است؛ شما در ابتدا می‌توانید مولفه‌های مختلف را از درجه سختی گرفته تا حاکمان دیگر شخصی‌سازی کنید و حتی تصمیم بگیرید که کارتان را در کدام یک از دو منطقه‌ای که توضیح دادم، آغاز کنید. در این حالت دیگر خبری از آن توقف‌های بخش داستانی نیست و شما هستید و حکومتی که می‌توانید آن را به هر شکلی که می‌خواهید، بسازید، رشد دهید و از نظر دیپلماتیک، روابط خودتان را با سایر حاکمان شکل بدهید. در حین تجربه بخش بی‌پایان، بارها و بارها در موقعیت‌هایی قرار می‌گرفتم که بازی هشدار می‌داد الان بیش از چهار ساعت است که بی‌وقفه در حال بازی هستی و راستش را بخواهید، خودم چندان گذر این زمان را حس نمی‌کردم! چرا که تجربه اعتیادآور بازی مدام باعث می‌شود تا همیشه انگیزه‌ای برای ادامه دادن، رسیدن به سطحی بالاتر و حتی زیباتر کردن شهر خودتان داشته باشید و از بازی کردن خسته نشوید. Anno 117 را همچنین می‌توان به شکل کوآپ هم تجربه کرد.

Anno 117 از نظر گرافیکی هم بازی واقعا زیبایی است و چه زمانی که با نمایی از بالا دارید کلیت شهر خودتان را تماشا می‌کنید نورپردازی‌های جهان بازی و شهری که به مرور دارد رشد پیدا کرده و گسترش پیدا می‌کند جلوه بسیار زیبایی دارد و چه زمانی که روی بخش خاصی زوم می‌کنید و زندگی در حال جریان در آن را تماشا می‌کنید، می‌توانید از این زیبایی‌ها لذت ببرید. البته در کنار این زیبایی واقعا چشم‌نواز، مهم‌ترین مشکلی که تجربه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، ضعف‌های رابط کاربری است. گاهی پیام‌ها در صفحه باقی می‌مانند، گاهی چیدمان منوها هنگام زیاد شدن مأموریت‌ها و اعلان‌ها شلوغ و نامرتب می‌شود و بعضی اوقات مسیر دسترسی به اطلاعات مورد نیاز آن‌قدر منطقی نیست که مجبور شوید دقایقی از جریان بازی خارج شوید. برای اثری که تا این حد به مدیریت و تحلیل وابسته است، این ضعف‌ کمی ناخوشایند است و ریتم تجربه را مختل می‌کند.

در مجموع، ترکیب مکانیک‌های دقیق، جهان‌سازی تاریخی موفق، دو منطقه متمایز برای تجربه، سیستم اقتصادی عمیق، نبردهای کارآمد و آزادی فراوان در ساخت‌وساز، باعث می‌شود Anno 117 اثری کاملاً ارزشمند و درخور توجه باشد. این بازی بیش از آنکه محصولی صرفاً سرگرم‌کننده باشد، نمونه‌ای واقعی از بلوغ یک مجموعه قدیمی است؛ نسخه‌ای که نه‌تنها هویت سری را حفظ کرده، بلکه آن را در مسیری جاه‌طلبانه‌تر قرار داده است. حتی با وجود ایراداتی که تجربه را کمی مخدوش می‌کنند، نمی‌توان انکار کرد که Anno 117 یکی از کامل‌ترین و چشم‌گیرترین تلاش‌های اخیر ژانر شهرسازی است و برای هر مخاطبی که به مدیریت استراتژیک و ساخت امپراتوری علاقه دارد، تجربه‌ای طولانی، پرمحتوا و رضایت‌بخش خواهد بود.