بررسی بازی The Thaumaturge؛ سفر به ورشو قرن بیستم

اواخر سال ۲۰۱۹ بود که بازی Disco Elysium منتشر شد و توانست دل طرفداران بازی‌های نقش آفرینی را خیلی زود به‌دست بیاورد. Disco Elysium تمرکز ویژه‌ای روی داستان، تعامل با کاراکترهای دیگر و خواندن متن‌های طولانی داشت و حتی جنبه‌های نقش آفرینی و ارتقا کاراکتر هم آن بسیار متفاوت از آثار مرسوم ژانر RPG بودند. حال استودیو فولز تئوری بازی The Thaumaturge را ساخته و با همکاری ۱۱ بیت آن را امروز منتشر کرده است که در عین داشتن شباهت‌هایی به دیسکو الیسیوم، سعی دارد حال و هوای منحصربه‌فرد خودش را هم داشته باشد.

وقایع The Thaumaturge از یک روستا در سال ۱۹۰۵ آغاز می‌شود. نام بازی، برگرفته از یک واژه یونانی است که معنی معجزه می‌دهد. Thaumaturge‌ها در جهان بازی افرادی هستند که قدرت کنترل موجوداتی مخوف به نام Salutor‌ها را دارند و می‌توانند به شکار و بعد هم رام کردن آن‌ها بپردازند. ویکتور زولسکی، شخصیت اصلی بازی، یک Thaumaturge‌ است که داستانش از روستایی آغاز می‌شود که در آن، به‌دنبال پیدا کردن گریگوری راسپوتین معروف است. راسپوتین شخصیتی واقعی و بسیار مرموز در دل تاریخ روسیه به‌حساب می‌آید که برخی او را یک قدیس و برخی هم فردی با خصوصیات شیطانی می‌دانند. بازی با اینکه سراغ چنین فرد واقعی رفته ولی داستان آن یک روایت تاریخی دقیق نیست و سازنده‌ها تصویر دلخواه خودشان را از روسیه قرن بیستمی تحت حکومت تزار ارائه کرده‌اند.

ویکتور که اخیرا در استفاده از قدرت‌هایش دچار مشکل شده است، پس از آشنایی با راسپوتین تا حدودی شرایط بهتری تحت درمان او پیدا می‌کند و پس از آن نامه‌ای مبنی بر مرگ پدرش در ورشو به‌دست او می‌رسد. اینجا است که سفر ویکتور و راسپوتین به شهر ورشو آغاز می‌شود و وقایع بازی تازه از اینجا شروع می‌شوند. The Thaumaturge با اینکه عناصر دیگری هم در بطن گیم‌پلی خودش دارد، ولی فراتر از همه آن‌ها یک بازی داستان‌محور است و از همان اول باید تکلیف خودتان را با سبک آن روشن کنید. اگر به دید یک بازی نقش آفرینی پر از مبارزه به سراغ این اثر بروید، قطعا خیلی زود از آن ناامید خواهید شد ولی اگر حوصله خواندن متن‌ها، گوش دادن به صحبت‌ها و تصمیم‌گیری در قبال آن‌ها را دارید، The Thaumaturge اوقات خوبی برای شما فراهم خواهد کرد.

ویکتور به‌لطف مهارت‌های فراطبیعی خودش، می‌تواند جهان اطراف را به شکلی متفاوت ببیند و پس از ورود به ورشو، اولین چیزی که پیش‌روی او قرار می‌گیرد، پرونده کشته شدن پدرش است که او هم دقیقا مثل ویکتور، یک Thaumaturge بود و مرگ مرموزی هم دارد. از اینجا باید با رفتن به سراغ مأموریت‌های مختلف بازی، سرنخ‌ها را پیدا کنید، با حوصله آن‌ها را بخوانید و ازطریق کارهای دیگری مثل صحبت با سایر کاراکترها، درنهایت به جمع‌بندی برسید و در مورد آن‌ها تصمیم بگیرید. البته این کار در بازی، بسیار سرراست‌تر از آثار صرفا ماجراجویی و کاراگاهی یا حتی اثری مثل دیسکو الیسیوم صورت می‌گیرد؛ The Thaumaturge همان‌طور که اشاره هم شد، بیشتر یک بازی داستان‌محور است و سعی دارد فراتر از هر پیچیدگی دیگری، داستانش را با تمام جزییات تقدیم مخاطب کند.

در راستای ارائه داستانی ارزشمند، بازی از عناصر مختلفی بهره برده است که در راس آن‌ها می‌توان به شخصیت‌پردازی بسیار خوب کاراکترها اشاره کرد. در The Thaumaturge حتی خود شهر ورشو هم هویت منحصربه‌فردی دارد و چه این شهر و چه کاراکترهای بازی، انگار همگی از دل یکی از رمان‌های امثال داستایوفسکی بیرون آمده‌اند و کمی هم چاشنی ماوراطبیعی به آن اضافه شده است. از خود ویکتور شروع کنیم که خیلی زود از کاراکتری مرموز با حال و هوای نه‌چندان خوش در ابتدای بازی، تبدیل به شخصیتی با پیچیدگی‌های مختلف می‌شود و نکته ارزشمند بازی، اینجا است که این خود شما در نقش گیمر هستید که هویت ویکتور را ازطریق تصمیم‌گیری در دیالوگ‌ها تعیین می‌کنید. قدرت‌های Thaumaturge‌ها براساس یک ضعف هویتی آن‌ها بنا شده است و ضعف ویکتور هم «غرور» است. حال تصمیم با شما است که در صحبت‌ها جواب‌هایی برگرفته از غرور بدهید که شاید باعث رنجش دیگران شود ولی در عین حال باعث تقویت این جنبه از هویت او هم می‌شود و خود این کار مزایایی دارد یا اینکه خیر بیخیال چنین روشی شوید.

علاوه‌بر ویکتور که در پایان بازی به‌عنوان یک کاراکتر پیچیده و به همان شکلی که خودتان ماجرایش را رقم زده‌اید برای مدتی در ذهن مخاطب ماندگار می‌شود، دیگر شخصیت‌های بازی از راسپوتین گرفته تا خواهر ویکتور و سایر شخصیت‌ها هم هرکدام خصوصیات منحصربه‌فرد خود را دارند و انصافا سازنده‌ها در خلق خصوصیات انسانی شخصیت‌های بازی و به‌تصویر کشیدن پیچیدگی‌های رفتاری آن‌ها عملکرد خیلی خوبی داشته‌اند. روایت کلی داستان The Thaumaturge هم بیشتر از هر چیز بر پایه خواندن متن‌های طولانی و حتی گاهی پخش‌شده در گوشه و کنار شهر ورشو و همچنین صحبت با شخصیت‌ها است و به شرطی که حوصله پیگیری کامل آن‌ها را داشته باشید، داستان لذت‌بخشی در انتظار شما است که در زمان لازم مرموز می‌شود، گاهی حسابی اوج می‌گیرد و گاهی هم با اتفاق‌های پیش‌‌بینی‌نشده، شما را شگفت‌زده می‌کند. البته درکنار این‌ها، برخی جنبه‌ها هم کمی بیش از حد پیچیده و حتی زاید به‌نظر می‌رسند و بدون اینکه چیزی به تجربه کلی اضافه کنند، صرفا عنصری برای طولانی‌تر کردن بازی هستند.

از نظر روند کلی بازی، The Thaumaturge کمی متفاوت‌تر از دیسکو الیسیوم است و تفاوت اصلی این دو اثر، در نقش نسبتا پررنگ‌تر نبرد و مبارزه در The Thaumaturge دیده می‌شود. با اینکه بخش‌های زیادی از بازی به گشت‌و‌گذار در محیط‌ها برای پیدا کردن سرنخ و وصل کردن آن‌ها به هم برای رسیدن به نتایج سپری می‌شود و با این نتایج می‌توانید گزینه‌های کامل را در مکالمه‌ها داشته باشید و از آن‌ها برای رسیدن به اهداف‌تان استفاده کنید، ولی هر از گاهی هم در جریان این گشت‌و‌گذار با دشمنانی روبه‌رو خواهید شد که می‌توانند سربازهای تزار یا مردم محلی باشند که براساس وقایع داستانی، با شما دشمنی دارند. سیستم مبارزه‌های بازی به شکل نوبتی است و Salutor‌ها هم نقش پررنگی در آن‌ها دارند. جنبه معمایی بازی با اینکه پیچیده نیست ولی آن عطش گشتن محیط‌ها و پیدا کردن سرنخ‌ها را به‌خوبی در گیمر پرورش می‌دهد و مخصوصا به نتیجه رساندن وقایع مختلف، حس خوبی از موفقیت القا می‌کند.

در نبرد‌ها ویکتور و شخصیت‌های همراهش که در آن واحد می‌توانید یکی از آن‌ها را فعال داشته باشید، امکان زدن ضربه‌های مختلف را به دشمنان دارند که بسته به قدرت و عملکرد، مدت زمان اجرا شدن آن‌ها متفاوت است. در طرف مقابل دشمنان هم دقیقا شرایط مشابهی دارند و می‌توانند ضربه‌های مختلفی را به شما وارد کنند که جنس اکثر آن‌ها از نوع آسیب‌زن است و برخی هم تاثیراتی مثل خراب کردن تمرکز را دارند. وجود Salutor‌های مختلف و دشمنانی که دربرابر انواع خاص آن‌ها ضعف دارند جذابیت نسبتا خوبی به نبرد‌های بازی داده است ولی پس از گذشت ساعات اولیه، کم کم نبرد‌ها کمی رنگ و بوی تکرار می‌گیرند و این حس را خواهید داشت که انگار همان سناریو یکسان را مدام تکرار و تکرار می‌کنید.

جنبه‌های نقش آفرینی The Thaumaturge هم به چهار شاخه تقسیم شده‌اند که هرکدام چند مهارت مختلف را شامل می‌شوند. هدف از این مطلب مقایسه بازی با دیسکو الیسیوم نیست ولی خب به‌دلیل شباهت‌های غیرقابل‌انکار این دو اثر، می‌توان کمی در این زمینه هم دو بازی را کنار یکدیگر قرار داد. به‌شخصه عقیده دارد که سیستم ارتقا کاراکتر دیسکو الیسیوم، یکی از منحصربه‌فرد‌ترین نمونه‌های این مولفه در بین بازی‌های سال‌های اخیر بود و به‌معنی واقعی کلمه، می‌توانست ارتقا و تحول شخصیت را تحت تاثیر قرار دهد. بااین‌حال در The Thaumaturge همه‌چیز کاملا سرراست و خطی است. در بازی گاهی با آیتم‌ها یا موانعی روبه‌رو می‌شوید که نیاز به رسیدن یکی از مولفه‌های چهارگانه شما به سطح خاصی دارند و ارتقا مهارت‌ها، حرکات مبارزه‌ای جدیدی به ویکتور می‌دهد یا قدرت‌های نبرد او را افزایش می‌دهد. جز این موارد که تقریبا در همه بازی‌های نقش آفرینی هم دیده می‌شوند، بازی نتوانسته پیچیدگی خاص دیگری به سیستم ارتقا کاراکتر بدهد و همین سادگی برای اثری که سعی دارد تمرکز ویژه‌ای روی تغییر و تحویل کاراکتر و شخصی‌سازی خصوصیات او براساس سلیقه مخاطب داشته باشد، کمی پایین‌تر از حد انتظار است.

معمولا در بازی‌های داستان‌محور، اتمسفر عنصری است که می‌تواند کمک زیادی به تاثیرگذاری هرچه بیشتر داستان و روایت کند و خب The Thaumaturge در این زمینه حرف‌های خوبی برای گفتن دارد. اشاره شد که سازنده‌ها حتی توانسته‌اند به خود شهر ورشو هم هویت منحصربه‌فردی بدهند و گوشه و کنار این شهر و مردمی که در آن زندگی روزمره خود را سپری می‌کنند، به شکلی طراحی شده‌اند که در انتقال حس کلی داستان کمک زیادی به روایت می‌کنند. گرافیک بازی با اینکه کمی سنگین است و مثلا گاهی لود شدن بافت‌ها کمی طول می‌کشد،‌ ولی از نظر بصری واقعا زیبا است و مخصوصا طراحی‌های محیطی به‌لطف افکت‌های نورپردازی و تداعی کردن حس و حال قرن بیستمی، زیبایی خوبی دارند و در مجموع می‌توان از کیفیت بصری بازی راضی بود. موسیقی هم نقش خودش را به‌خوبی ایفا می‌کند و حتی اگر کمی کنجکاو باشید، با گشتن در محیط‌ها می‌توانید گرامافون‌هایی را پیدا کنید که موسیقی‌های خاطره‌انگیز کلاسیکی از آن‌ها پخش می‌شود.

در مجموع با اینکه The Thaumaturge به حد و اندازه بازی‌هایی مثل دیسکو الیسیوم نمی‌رسد و ضعف‌هایی هم مخصوصا در سیستم مبارزه‌هایش دارد، ولی از نظر داستانی تجربه واقعا ارزشمندی است. بازی، حس و حالی مثل رمان‌های روسی نویسندگان بزرگ دارد و به‌لطف شخصیت‌پردازی خیلی خوب کاراکتر‌ها و خلق اتمسفری که تاثیرگذاری وقایع داستانی‌اش را چند برابر می‌کند، در مجموع در ارائه داستانی پرجزییات، مرموز و پیچیده حسابی موفق ظاهر می‌شود. اگر به بازی‌های داستان‌محور علاقه داشته باشید، The Thaumaturge قطعا شما را ناامید نمی‌کند.

بررسی بازی براساس نسخه کامپیوتر صورت گرفته و کد آن توسط ناشر برای زومجی ارسال شده است.