معرفی بهترین کمیک‌ها و رمان‌های مصور اقتباس شده از آثار معروف
در این مطلب به معرفی ۱۰ کمیک و رمان مصور که اقتباس‌هایی از آثار بزرگ و قابل‌تامل در جهان هستند، خواهیم پرداخت.
گاهی اوقات می‌توان چیزهایی را در جهان پیدا کرد که شاید هرگز وابستگی انسان نسبت به آن‌ها از بین نمی‌رود. چیزهایی که مثل یک ستون اساسی در زندگی ما ایفای نقش می‌کنند و به انجام هر کاری که اقدام کنیم، ناچاریم با اتکا به این ستون مستحکم آن را انجام دهیم. کتاب، یکی از همین ستون‌های قدیمی ولی استوار زندگی ما انسان‌ها است که هر روز و هر شب، مستقیم و غیرمستقیم با آن سروکار داریم. همانطور که همه ما برای انجام هر عملی نیاز به فکر کردن داریم، برای رسیدن به هر هدف قابل توجهی هم نیاز داریم تا تفکرات‌مان را روی کاغذ بیاوریم و وقتی به سرگرمی‌هایی چون بازی و سینما می‌رسیم، نقش کتاب بسیار پررنگ‌تر هم می‌شود. با اینکه شاید جذابیت تماشای یک فیلم یا لذت در اختیار گرفتن کنترل یک شخصیت مهم، تجربه وصف ناپذیری باشد، اما همه این‌ها وابستگی غیرقابل انکاری با کتاب‌ها دارند و جالب اینجا است که اگر اهل کتاب خواندن باشید، حتما موافق هستید که همواره لذتی که از خواندن کتاب‌ها نصیب‌تان می‌شود، چندین برابر بیشتر از تجربه همان داستان و حس‌وحال در یک مدیوم دیگر است.
با وجود همه این‌ها، کتاب خواندن این روزها برای خیلی‌ها چندان کار روزمره و دوست‌داشتنی‌ای نیست و شاید بزرگ‌ترین دلیل آن هم این است که بسیاری از ما اصلا تاکنون کتاب خواندن را شروع نکرده‌ایم تا مزه فوق‌العاده لذت‌بخش آن را تجربه کنیم. اما بالاخره یک روز باید استارت کتاب خواندن را بزنیم و ذهن‌مان را در امواج خروشان نویسنده‌های مختلف رها کنیم. شاید انتخاب یک کتاب چند صد صفحه‌ای با داستانی پیچیده و روایتی دشوار، هیچگاه شروع مناسبی برای یک فرد مبتدی نباشد و به همین دلیل است که کمیک‌ها شاید بهترین انتخاب برای آغاز مطالعه ما باشند. حقیقت این است که کمیک‌ها عامه‌پسندترین نوع از کتاب‌ها به شمار می‌روند که به سبب تصویرسازی‌های خود و عدم استفاده از توصیف‌های طولانی و پیچیده، خیلی سریع خواننده را وارد ماجرا کرده و داستان را با روایتی صریح و سرراست برای او تعریف می‌کنند.
جدا از داستان‌های ابرقهرمانی که بزرگ‌ترین سهم از کمیک‌ها را به خود اختصاص می‌دهند، داستان‌های مشهور و کلاسیک بسیاری نیز تاکنون در قالب کمیک منتشر شده‌اند. ارائه نسخه مصور یک کتاب کلاسیک، می‌تواند اهداف زیادی دربر داشته باشد. گاهی اوقات هدف آشنایی نسل جوان با آثار قدیمی است. آثاری که در نگاه اول شاید مخاطبان زیادی را به خود جلب نمی‌کنند، اما در قالب کمیک، قطعا می‌توانند درون‌مایه خود را به شکلی جذاب‌تر و عامه‌پسندتر ارائه دهند. گاهی اوقات نیز هدف از اقتباس‌های مصور، یادآوری آثار بزرگ نویسندگان مشهور و شاید نوعی احترام به آن‌ها است. بعضی وقت‌ها هم کمیک‌ها این امکان را می‌دهند که داستان‌های قدیمی با جزئیاتی بهتر و گستردگی قابل‌قبولی در اختیار مخاطب قرار بگیرند. اما هدف هر چه که باشد، مهم این است که این اقتباس‌ها اگر توسط طراحان برجسته به رشته تحریر درآیند، آثار فوق‌العاده‌ای را شاهد خواهیم بود و در ادامه نیز قصد داریم تا ۱۰ مورد از بهترین اقتباس‌های مصور از داستان‌ها و کتاب‌های مشهور جهان را معرفی کنیم که قطعا لیاقت قرار گرفتن در کتابخانه شما را خواهند داشت.
۱۰. چین‌خوردگی در زمان
کتاب A Wrinkle in Time که فیلم اقتباسی‌اش هم همین اواخر اکران شد، در سالگرد پنجاه و پنجمین سال انتشارش، توسط هوپ لارسون به عنوان یک داستان مصور در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت. معمولا برای داستان‌های محبوب و دوست‌داشتنی، به ویژه آن‌هایی که اقتباس‌های متنوعی در مدیوم‌های مختلف از روی‌شان صورت می‌گیرد، همیشه این نگرانی وجود دارد که تصویر ارائه شده از شخصیت‌ها با چیزی که خوانندگان کتاب در ذهن خود متصور بوده‌اند، تفاوت محسوس و غیرقابل درکی داشته باشد، اما اقتباس تصویری هوپ لارسون نه تنها چیزی از داستان جادویی مدلین لنگل نمی‌کاهد، بلکه ظرافت و جزئیات خاصی هم به آن می‌افزاید.
داستان A Wrinkle in Time در مورد دختری ۱۳ ساله به نام مارگارت ماری است که در خانواده‌ای نابغه با بهره هوشی بسیار بالا به دنیا آمده، اما به دلایلی مدت‌ها پیش پدر او گم شده است. مارگارت با اینکه نوجوان باهوشی است، اما در مدرسه و ارتباط با هم سن و سال خود دچار مشکلاتی می‌شود تا اینکه سرانجام سرنخ‌هایی از دلایل گم شدن پدرش به‌دست می‌آورد و تصمیم می‌گیرد هر طور که شده است او را پیدا کند. کتاب چین‌خوردگی در زمان که به قلم مدلین لنگل به نگارش درآمده است، در زمان انتشار خود توانست جوایز زیادی از جشنواره‌هایی چون Sequoya و Lewis Carroll Shelf به دست آورد.
۹. مسخ
فرانتس کافکا، نویسنده نامدار آلمانی‌زبان، به اندازه‌ای شهرت به‌دست آورده است که شاید معرفی او برای کتاب دوستان و صحبت از سبک تاریک و فضای ناامیدانه داستان‌های او، تازگی چندانی نداشته باشد، به ویژه زمانی که از کتاب مسخ صحبت می‌کنیم که به اعتقاد بسیاری تنها کتاب پایان یافته کافکا محسوب می‌شود. داستان گرگور سامسای تیره‌بخت که صبح یک روز تکراری و همیشگی، خودش را در قالب یک بندپای چندش‌آور و هولناک درمی‌یابد که حتی قادر به حرف زدن و ارتباط برقرار کردن با اطرافیانش هم نیست. با اینکه مسخ داستان کوتاهی است، اما کافکا در به تصویر کشیدن مصیبت‌های گرگور و همچنین در یادآوری گذشته این شخصیت رنجور چیزی کم نگذاشته است.
با این حال، سبک نوشتاری کافکا به گونه‌ای است که حتی ترجمه آن را هم بسیار دشوار می‌سازد، چه برسد به اینکه سراغ نسخه‌ای مصور از کتاب مسخ برویم. اما پیتر کوپر با طراحی صفحات جالب خود و درآمیختن متن و تصویر به شیوه‌ای جذاب، ضمن اینکه به خوبی توانسته از پس وظیفه سخت تصویرسازی اثر مبهمی چون مسخ بربیاید، موفق شده تا مصائب زجرآور گرگور را نیز تا حد زیادی از طریق طراحی‌های خود به مخاطب منتقل کند. نسخه مصور مسخ در سال ۲۰۰۴ منتشر شد و اگر از طرفداران کافکا باشید، بد نیست بدانید که نسخه مصور رمان محاکمه نیز در سال ۲۰۰۸ توسط شانتال مونتلیر فرانسوی به چاپ رسید.
۸. سفر پیدایش
پیدایش انسان و نحوه آفرینش او، موضوعی است که نویسندگان مختلفی با دیدگاه‌های متفاوتی به آن پرداخته‌اند، اما قبل از نوشته‌های زمینی، کتاب‌های آسمانی همواره به عنوان برجسته‌ترین منابع در مورد خلقت انسان درنظر گرفته می‌شود و کتاب تورات هم یکی از همان‌ها است. فصل اول تورات که با نام سفر پیدایش یا Genesis شناخته می‌شود، به این موضوع مهم پرداخته است، اما شاید برای درک چنین مسائل عمیقی، استفاده از تصاویر و طرح‌های مرتبط، می‌تواند تا حد زیادی کار خواننده را راحت‌تر کند و این وظیفه‌ای بود که به رابرت کرامب سپرده شد.
کرامب که در به تصویر کشیدن بی‌پرده و صریح وقایع تخصص داشت، به خوبی توانست با استفاده از متون اصلی تورات، طرح‌های آشکار و واضحی را از سفر پیدایش ارائه دهد و همین هم باعث شد تا جایزه Harvey را به‌خاطر دستاورد بزرگش در زمینه داستان‌های مصور به‌دست آورد و در جشنواره‌های مختلفی مثل Eisner نیز نامزد دریافت تندیس شود.
۷. کیندرد
دوران مربوط به پیش از جنگ داخلی در آمریکا، همواره با برده‌داری‌های بی‌رحمانه سفیدپوستان و رنج‌هایی که مردم رنگین‌پوست وادار به تحملش می‌شدند، یاد می‌شود. موضوعی که مدیوم‌های مختلف از جمله سینما بارها به آن پرداخته‌اند و وقایع تلخ آن دوران را به جامعه امروزی یادآوری کرده‌اند. از خشونت بی‌حد و حصر کوئنتین تارانتینو در جانگوی رها از بند بگیرید تا فیلم ۱۲ سال بردگی که یکی از شاخص‌ترین آثار سینمایی یک دهه اخیر محسوب می‌شود.
کتاب Kindred، نوشته اوکتاویا باتلر، اثری در مورد همین دوران تاریک است که با چاشنی سفر در زمان، شما را با دختری به نام دانا همراه می‌کند که با بازگشت به دوره برده‌داری، با روزگار سخت پیشینیان و اجداد خود روبرو می‌شود و تمام تلاشش را به کار می‌گیرد تا بتواند شرایط را برای سیاه‌پوستان تغییر دهد. این کتاب معروف و پرفروش، سال گذشته میلادی توسط جان جنینگز و دیمین دافی به عنوان یک رمان مصور عرضه شد. این دو طراح که بیشتر با کمیک Out of Sequence: Underrepresented Voices in American Comics شناخته می‌شود، با خلاصه کردن متن کتاب Kindred و انتخاب قسمت‌های مهم آن و ترکیبش با تصاویر دراماتیک و عمیق، سعی کرده‌اند مزه جدیدی از این رمان را ارائه دهند. انتشار نسخه مصور Kindred در روزهایی که دوباره مسئله حق و حقوق مربوط به زنان رنگین‌پوست در غرب اوج گرفته است، زمان‌بندی خوب دافی و جنینگز را در انتشار اثر اقتباسی خود نشان می‌دهد. در پایان باید به خطوط خشن، تیز و حاشیه‌دار تصاویر این کتاب هم اشاره کنیم که به خوبی با فضای تاریک و غمگین آن همخوانی دارد.
۶. شهر شیشه‌ای
پل اوستر، نویسنده معروف و ۷۱ ساله آمریکایی که جوایز زیادی را در طول دوران حرفه‌ای نویسندگی‌اش به‌دست آورده است، بیشتر از همه به‌خاطر سه گانه The New York شناخته می‌شود. کتاب‌هایی که از لحاظ داستانی و محتوایی ارتباطی به هم ندارند و به فقط به دلیل اینکه داستان هر سه کتاب در شهر نیویورک رخ داده است، تشکیل یک سه‌گانه داده‌اند. با این حال، هر سه اثر دارای پس‌زمینه‌ای جنایی و معمایی هستند و اگر از خوره‌های این سبک باشید، حتما باید سری به این سه گانه بزنید.
کتاب City of Glass که اولین قسمت از سه‌گانه نیویورک است، درباره یک نویسنده داستان‌های خیالی و جنایی است که تصمیم می‌گیرد به یک کارآگاه خصوصی تبدیل شود و پس از آن درگیر پرونده‌ای می‌شود که رفته رفته او را به مرز دیوانگی و جنون می‌رساند. اگر به طور کلی اهل کمیک باشید، احتمالا می‌دانید که داستان‌های جنایی سازگاری فوق‌العاده‌ای با قالب کمیک دارند و خوشبختانه نسخه مصور کتاب شهر شیشه‌ای نیز در سال ۱۹۹۴ توسط پل کاراسیک و دیوید مازوکلی منتشر شد تا تجربه جذاب‌تری از این اثر جنایی را برای خوانندگان به ارمغان بیاورد.
۵. شاهزاده گربه‌ها
تا به اینجا تمام رمان‌های مصوری که معرفی کرده‌ایم، به شدت نسبت به نسخه اصلی خود وفادار بوده‌اند و تا جایی که ممکن بود سعی داشتند تا داستان را دقیقا براساس منبع اقتباس خود روایت کنند، اما ران ویمبرلی در کتاب شاهزاده گربه‌ها، تیبالت، آنتاگونیست اصلی داستان رومئو و جولیت را انتخاب کرده و وی را به نیویورکِ دهه ۸۰ میلادی آورده است تا داستانی را با محوریت او روایت کند. کتاب کمیک Prince of Cats با صحنه‌ها و لوکیشن‌های داخل شهری و استفاده از رنگ‌های روشن و نئونی در کنار متن‌ها و دیالوگ‌هایی کاملا جدید، شاید نمونه بارزی از چیزی باشد که امروزه از مدیوم کمیک انتظار داریم. این کمیک در سال ۲۰۱۲ و توسط Vertigo که از زیرمجموعه‌های دی سی به شمار می‌رود، منتشر شد.
۴. فارنهایت ۴۵۱
معروف‌ترین و مهم‌ترین اثری که ری بردبری تا به امروز به رشته تحریر درآورده است، به اعتقاد بسیاری، کتاب فارنهایت ۴۵۱ است که نقد تند و تیزی را نسبت به عدم رواج کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه وارد می‌کند و ما را با پادآرمان‌شهری مواجه می‌سازد که کتاب خواندن در آن جرم بزرگ و غیرقابل‌بخششی به شمار می‌رود. کتاب بردبری به قدری شهرت به‌دست آورد که در سال ۱۹۶۶ اقتباسی سینمایی هم از روی آن ساخته شد و از قضا استقبال خوبی هم از آن به عمل آمد.
نسخه مصور کتاب Fahrenheit 451 در سال ۲۰۰۹ با طراحی تیم همیلتون و همکاری خود بردبری منتشر شد، اما پس از این اتفاق انتقاداتی روانه نویسنده شد که خود او با انتشار نسخه کمیک کتابش به نوعی در حال ضربه زدن به کتاب‌خوانی است، اما به هرحال طرفداران و دوست‌داران واقعی بردبری می‌دانستند که او نسبت به همه قالب‌های ممکن برای نثر و کتاب ارزش قائل است و انتشار فارنهایت ۴۵۱ در قالب یک رمان مصور، مغایرتی با عقاید وی نخواهد داشت. بنابراین اگر از مطالعه کتاب اصلی لذت برده‌اید، شک نداشته باشید که نسخه مصور آن هم می‌تواند به همان اندازه جذاب باشد.
۳. لاتاری
شرلی جکسون، نویسنده‌ای آمریکایی است که تاکنون رمان‌ها و داستان‌های کوتاه زیادی نوشته و جوایز متعددی را نیز در عمر کوتاه ۴۸ ساله خودش به‌دست آورده است، اما شاید داستان کوتاه لاتاری مهم‌ترین و برجسته‌ترین نوشته او باشد که توجه بسیاری را به خود جلب کرد. داستان لاتاری در مورد جامعه‌ای است که یک روز در سال دور هم جمع می‌شوند و با قرعه تصمیم می‌گیرند که یکی را از میان خود قربانی کنند. این داستان کوتاه که در روزنامه نیویورکر هم چاپ شد، انتقادات زیادی را برانگیخت و نامه‌های زیادی از سوی مردم در اعتراض به این اثر کوتاه روانه دفتر روزنامه شد، اما با این حال هیچ یک از این‌ها نتوانست مانع از ماندگاری این اثر شرلی جکسون شود.
در سال ۲۰۱۶ و حدود ۷ دهه پس از چاپ داستان The Lottery، نوه شرلی جکسون نسخه مصور لاتاری را منتشر کرد که نسبت به منبع اقتباس خودش، با سرعت ملایم‌تری پیش می‌رود و البته همچون فیلم ترسناکی می‌ماند که آرام آرام شما را به درون سیاه‌چاله عمیق خودش فرو‌می‌برد. تصاویر و طراحی‌های مایلز هایمن این امکان را به خواننده می‌دهد که با فضای داستان بهتر ارتباط برقرار کرده و راحت‌تر درد و رنج موجود در آن را درک کند.
۲. جهنم جیمبو - جیمبو در برزخ
کمدی الهی دانته، یکی از معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ جهان است که به هر کتابخانه‌ای سر بزنید، بعید است یک جلد از آن را پیدا نکنید. کتابی که داستان سفر نویسنده به دنیای پس از مرگ و عبور از جهنم، برزخ و بهشت را توصیف می‌کند و در این بین ما را با شخصیت‌های بزرگ و نام‌آشنای جهان هم روبرو می‌سازد و صحنه‌های دراماتیکی را خلق می‌کند. طبیعی است که اقتباس‌های مصور متفاوتی برای چنین اثر بزرگی منتشر شده است و شاید کمدی الهی سیمور چاوست یک از معروف‌ترین‌ها باشد، اما در کنار این، باید به دو کتاب «جهنم جیمبو» و «جیبمو در برزخ» هم اشاره کنیم که اگرچه تغییراتی نسبت به داستان اصلی دارند و شاید همراه شدن با آن کمی سخت باشد، اما مطمئن باشید ارزشش را دارد که یک بار دیگر این سفر طولانی را با گری پنتر و فروشگاه بزرگ زیرزمینی‌اش، تجربه کنید.
در اقتباس گری پنتر، جهنم، به یک مرکز خرید وسیع در شهر لس‌آنجلس به نام فاکی باکی تبدیل شده است. جهنم جیمبو به خوبی به شما نشان می‌دهد که اگر کمدی الهی دانته قرار بود شکل و شمایلی امروزی‌تر داشته باشد و از فرهنگ پانک الهام بگیرد، چه چیزی به مخاطبانش ارائه می‌داد. اگر برای خواندن این اقتباس ذره‌ای تردید دارید، بهتر است این را هم بدانید که گری پنتر در سال‌های ۱۹۸۷ و ۱۹۸۸ جایزه بهترین طراحی هنری و طراحی صحنه را در مراسم امی برای برنامه تلویزیونی Pee Wee به‌دست آورد.
۱. The Graphic Canon (جلد اول تا سوم)
همانطور که از اسم کتاب Graphic Canon هم پیدا است، این اثر اقتباسی شما را با مجموعه‌ای از برترین آثار ادبی جهان روبرو خواهد کرد که هر کدام به تنهایی شاهکار بزرگی به شمار می‌روند. از حماسه گیلگمش و بیوولف بگیرید تا داستان گنجی و کاندید. تازه ماجرا وقتی جالب می‌شود که بدانید این کتاب سه جلدی توسط چند تن از بهترین طراحانی که اسامی برخی از آن‌ها را در آثار بالا ذکر کردیم، به تصویر کشیده شده است.
چیزی که باعث می‌شود تا مطالعه The Graphic Canon به اصلی‌ترین اولویت این فهرست تبدیل شود، دربرگرفتن آثار جدیدتر و معاصر جهان، در کنار شاهکارهای کلاسیک است. جدا از منابع اقتباسی ذکر شده در بالا، نسخه مصور کتاب‌هایی چون صد سال تنهایی از گابریل گارسیا مارکز و شوخی بی‌نهایت از دیوید والاس نیز آثار قابل توجهی هستند که در این کتاب می‌توانید دوباره به سراغشان بروید. The Graphic Canon نمونه بارزی از یک کمیک کامل و کم‌عیب و نقص است که پتانسیل بالای این مدیوم را به خوبی به نمایش می‌گذارد.
