پرفروش‌ترین انیمیشن های سینمایی تاریخ

انیمیشن‌ها در طول تاریخ هنر هفتم به تدریج با پیشرفت تکنولوژی و توجه به رده‌های سنی بالاتر موفق به جذب مخاطب گسترده‌تری شده‌اند و با فروش جهانی خود ثابت کرده‌اند که به جایگاه مستحکمی در سینما دست یافته‌اند. توجه به آمار فروش انیمیشن‌ها از این جهت مهم است که بدانیم سلیقه‌ی مردم در هر بازه‌ی زمانی به چه سمتی معطوف شده است و عواملی که در موفقیت یک اثر نقش داشته تا رکوردهایی از خود بر جا بگذارد چه بوده است. نکات جالبی که دانستن آن‌ها، هم برای طرفداران جذاب و در مواردی مایه‌ی فخرفروشی است و هم برای گردانندگان شرکت‌های بزرگ چراغ راه تصاحب گیشه و رشد اقتصادی خواهد بود. در این مقاله از مجموعه‌مقاله‌های زومجی در بررسی رکوردهای دنیای هنرهفتم، نگاهی به پرفروش‌ترین انیمیشن‌های تاریخ سینما که از دل هالیوود به تسخیر دنیا شتافته‌اند می‌اندازیم.

۱۰. Finding Nemo

• سال ساخت: ۲۰۰۳
• بودجه: ۹۴ میلیون دلار
• فروش: ۹۴۰.۳۳۵.۵۳۶ دلار

دنیای جذاب ماهی‌های آب‌های آزاد و یک ماجراجویی پرپیچ و خم برای رسیدن مجدد نمو و پدرش به یکدیگر با فیلمنامه و کارگردانی منسجم اندرو استنتون منجر به موفقیتی خیره‌کننده برای این فیلم شد. Finding Nemo (در جستجوی نمو) در حالی به پرفروش‌ترین انیمیشن زمان خود تبدیل شد که جزو آن دسته از آثار پرفروش پیکسار با کمترین سالن نمایش (۳.۴۲۵ سالن) به شمار می‌رود و بعدها در سپتامبر ۲۰۱۵ رکورد بیشترین فروش نسخه‌ی دی.وی.دی یک فیلم در دنیا را با ۴۱ میلیون کپی در اختیار گرفت. جذابیت فیلم به‌حدی بود که مردم تحت‌تاثیر پیام‌های اجتماعی و محیط‌زیستی فیلم گرایش بیشتری به خرید دلقک‌ماهی‌ها نشان دادند تا نموهای بیشتری از خانواده‌ی خود جدا شوند! دریم‌ورکز هم سال بعد با Shark Tale پا به این میدان آبی گذاشت ولی درنهایت حدود یک‌سوم Finding Nemo فروخت.

انیمیشن پیکسار در سال ۲۰۰۳ بعد از The Lord of the Rings: The Return of the King دومین فیلم پرفروش سال شد. بعد از موفقیت نسخه‌ی 3D انیمیشن شیرشاه، دیزنی تصمیم گرفت تا در سپتامبر ۲۰۱۲ با هزینه‌ی حدود ۵ میلیون دلار در جستجوی نمو را هم به این قالب تبدیل کند. نسخه‌ی سه‌بعدی نمو در همان اکران آخر هفته‌ی افتتاحیه‌ی خود ۱۶.۷ میلیون دلار فروخت و درنهایت با فروش ۴۱.۱ میلیونی آمریکای شمالی و ۳۱ میلیونی جهانی در مجموع ۷۲.۱ میلیون دلار دیگر به مجموع فروش خود اضافه کرد تا با ۹۴۰.۳ میلیون دلار از فروش شرک 2 عبور کند.

۹. The Lion King

• سال ساخت: ۱۹۹۴
• بودجه: ۵۴ میلیون دلار
• فروش: ۹۶۸.۴۸۳.۷۷۷ دلار

قدیمی‌ترین انیمیشن این فهرست که بعد از ربع قرن همچنان در فهرست پرفروش‌ترین آثار رده‌ی خود قرار دارد و با داستان حماسی و عاشقانه و ترانه‌های تأثیرگذار خود موردتوجه مکرر سنین مختلف قرار گرفته است. The Lion King (شیرشاه) همچنین درحالی به‌عنوان تنها انیمیشن سنتی این فهرست حضور دارد که اگر آن‌را تا ۵۰ اثر دیگر ادامه دهیم تنها The Simpsons Movie و Aladdin در رده‌های انتهایی آن به‌چشم خواهند خورد. همچنین مجموع فروش کیفیت‌های مختلف نسخه‌ی خانگی این انیمیشن کلاسیک دیزنی با ۵۵ میلیون کپی در صدر فروش خانگی تمام دوران‌ها قرار گرفته است تا ضمن نشان دادن میزان تمایل به داشتن یک کپی باکیفیت از آن در آرشیوها، شیرشاه را به جواهری دست‌نیافتنی در حضور شاهزاده‌های پرشمار دیزنی تبدیل کند. The Lion King همچنین سومین انیمیشن پرفروش دیزنی (بعد از Frozen و Zootopia) به شمار می‌رود. شیرشاه در زمان اکران با ۷۶۳.۴ میلیون دلار به‌عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال ۱۹۹۴ و دومین فیلم پرفروش دنیا بعد از Jurassic Park شناخته شد. تا اینکه عنوان پرفروش‌ترین انیمیشن آن ابتدا بعد از اکران Finding Nemo در سال ۲۰۰۳ شکسته شد اما با اکران نسخه‌ی 3D آن پس گرفته شد تا اینکه Toy Story 3 به سلطه‌ی شیرشاه پایان داد.

شیرشاه که در زمان اکران در آمریکای شمالی بعد از Forrest Gump دومین فیلم پرفروش سال شد، در آن زمان فقط ۷۴ میلیون بلیت در آمریکا فروخت که با احتساب تورم در سال ۲۰۱۸ به رقم ۸۱۲.۱۲۳.۹۰۰ دلار می‌رسد. نسخه‌ی آی‌مکس فیلم هشت سال بعد از اولین اکران در دسامبر ۲۰۰۲ با هدف جذب مخاطب بیشتر به‌نمایش درآمد و تا می ۲۰۰۳ حدود ۱۵.۷ میلیون دلار فروخت. در سپتامبر ۲۰۱۱ دیزنی قبل از انتشار نسخه‌ی بلو-ری شیرشاه، به مدت دو هفته نسخه‌ی سه‌بعدی آن‌را در سینما اکران کرد و به صدر جدول فروش هفتگی رسید. این استقبال به‌حدی بود که بعضی سینماها تصمیم گرفتند بعد از عرضه‌ی نسخه‌ی بلو-ری هم به اکران آن ادامه دهند. درنهایت این نسخه تا ژانویه ۲۰۱۲ با فروش ۹۴.۲ میلیون دلار در آمریکا و ۸۳.۴ در خارج از آمریکا به کار خود پایان داد. غیر از محبوبیت شیرشاه، تازگی و هیجان‌انگیز بودن این ایده برای مخاطب هم از دلایل استقبال خوب از آن به شمار می‌رود؛ چراکه وقتی دیزنی تصمیم گرفت این کار را برای آثار دیگرش مثل شرکت هیولاها، در جستجوی نمو و پری دریایی کوچولو تکرار کند هیچ‌کدام به موفقیت آن نرسید و البته اکران مجدد پری دریایی کوچولو هم لغو شد تا این حرکت بیش از این لوس نشود. ضمن اینکه در سال ۲۰۱۹ بازسازی شیرشاه در قالب یک لایو-اکشن فوتورئالیستیک باز هم با استقبال گسترده‌ای مواجه شده است تا این انیمیشن به اثری برای تمام دوران‌ها تبدیل شود، هرچند این فیلم جایی بین انیمیشن‌های این مقاله نخواهد داشت.

۸. Despicable Me 2

• سال ساخت: ۲۰۱۰
• بودجه: ۷۶ میلیون
• فروش: ۹۷۰.۷۶۱.۸۸۵ دلار

به نظر می‌رسد استودیو ایلومینیشن با Despicable Me 2 (منِ نفرت‌انگیز ۲)، قدم در راهی گذاشته است که پیش از این دریم‌ورکز با قسمت دوم شرک از آن عبور کرد؛ یعنی شروع یک مجموعه‌ی ساختارشکن و ادامه دادن آن با دنباله‌ای قابل قبول و درنهایت افت محسوس قسمت‌های بعدی! البته منِ نفرت‌انگیز ۲ (و کل انیمیشن‌های این سری) به یک برگ برنده‌ی تضمینی به اسم مینیون‌ها مجهز است که با ساده‌ترین ابزار و داستان ممکن اثر را به موفقیت می‌رسانند. درواقع خود سازندگان این مجموعه هم از ابتدا به این موضوع واقف بوده‌اند و در ادامه با ساخت انیمیشن Minions که به‌طور مستقل در اختیار این موجودات بامزه قرار دارد این موضوع را ثابت کرده‌اند.

انیمیشن Despicable Me 2 با فروش ۳۶۸ میلیونی در خانه و ۶۰۲.۷ میلیونی در سایر کشورها با مجموع فروش ۹۷۰.۸ میلیون دلار، با محاسبه‌ی تمام هزینه‌هایش سودی حدود ۳۹۴.۵ میلیون دلار برای تهیه‌کنندگان خود کسب کرده و سومین فیلم پرفروش سال ۲۰۱۳ ، سومین انیمیشن پرفروش استودیو ایلومینیشن و سودآورترین ساخته‌ی تاریخ ۱۰۱ ساله‌ی Universal Pictures تا آن زمان بوده است. منِ نفرت‌انگیز ۲ همچنین در بین چهار انیمیشنی قرار دارد که توانسته‌اند به فروش بالای ۶۰۰ میلیون دلار در کشورهای غیرآمریکای شمالی برسد. استودیو ایلومینیشن تنها استودیوی غیردیزنی-پیکساری است که آثارش با عبور از شرک ۲ (دریم ورکز) توانسته است به بالاترین بخش فهرست پرفروش‌ترین انیمیشن‌ها برسد.

۷. Zootopia

• سال ساخت: ۲۰۱۶
• بودجه: ۱۵۰ میلیون دلار
• فروش: ۱.۰۲۳.۷۸۴.۱۹۵ دلار

Zootopia (زوتوپیا) یکی از انیمیشن‌های پرتعدادی است که با شخصیت‌های حیوانی در قالب جامعه‌ای متمدن، دغدغه‌هایی انسانی را به نمایش درمی‌آورد، اما اینقدر این کار را بی‌نقص انجام می‌دهد و ارجاعاتش به دنیای واقعی پخته و بامزه است که با تمجید و احترام بسیار به جمع انیمیشن‌های میلیاردی دنیا پیوسته است. برنده‌ی جایزه‌ی بهترین انیمیشن اسکار ۲۰۱۷ با کسب ۲۹۴.۹ میلیون دلار سود خالص، تبدیل به پنجمین فیلم سودآور سال ۲۰۱۶ شد. شروع اکران Zootopia در ۴ مارس باعث شد تا به‌عنوان پرفروش‌ترین انیمیشن این ماه شناخته شود. اکران آن در ۳.۸۲۷ سینمای آمریکا و کانادا به مدت ۱۵۴ روز ادامه داشت تا بتواند ۳۴۱.۲ میلیون دلار بفروشد. دیزنی در سایر کشورها برای هدف گرفتن تعطیلات مدارس اکران نامنظمی را در پیش گرفت و موفق شد به فروش ۶۸۲.۵ میلیون دلاری دست پیدا کند. بیشترین فروش خارجی زوتوپیا در کشور چین (تحت عنوان Crazy Animal City) با رقم خیره‌کننده‌ی ۲۳۵.۶ میلیون دلار به دست آمد تا تبدیل به پرفروش‌ترین انیمیشن تاریخ چین شود. بعد از آن ژاپن با ۷۰.۱ میلیون، روسیه و کشورهای مستقل همسودش با ۳۹.۲ میلیون ، آلمان با ۳۴.۲ میلیون، انگلستان با ۳۴.۲ میلیون، فرانسه با ۳۱.۹ میلیون و کره‌جنوبی با ۳۱.۶ میلیون دلار در فروش فیلم سهیم بودند.

زوتوپیا درنهایت توانست به دومین اثر پرفروش استودیوی والت دیزنی انیمیشن و چهارمین فیلم سینمایی پرفروش سال ۲۰۱۶ تبدیل شود. به‌هرحال زوتوپیا در ترافیک اکران آن سال به کمک سیاست‌های درست دیزنی توانست اکران موفقی را تجربه کند اما حضور یک انیمیشن دیگر در اکران آن سال باعث شد تا لقب پرفروش‌ترین انیمیشن سال را از دست بدهد. هرچند والت دیزنی به‌تنهایی منتشرکننده‌ی پنج فیلم پرفروش برتر سال ۲۰۱۶ بود تا باز هم نشان دهد چگونه به‌جای برف، از بامش پول پارو می‌کند.

۶. Finding Dory

• سال ساخت: ۲۰۱۶
• بودجه: ۲۰۰ میلیون دلار
• فروش: ۱.۰۲۸.۵۷۰.۸۸۹ دلار

داستان Finding Dory (در جستجوی دوری) یک‌سال بعد از ماجرای در جستجوی نمو رخ می‌دهد اما طرفداران ۱۳ سال در انتظار آن نشستند؛ محبوبیت نمو در طول این مدت بر کسی پوشیده نبود ولی پیکسار همیشه نشان داده است که برای دنباله‌سازی به اندازه‌ی کافی حوصله به خرج می‌دهد. این بار Finding Dory با محوریت یکی از شخصیت‌های جذاب آن و هنرنمایی الن دجنرس در نقش دوری، توانست موفقیت قسمت قبلی را تکرار کند. ضمن اینکه کاراکتر دوری با خنگ‌بازی‌های خاص خودش توانسته بود بیشترین لایک را در بین تمام کاراکترهای دیزنی و پیکسار در فیسبوک به‌دست آورد تا نشان دهد اگر دو فاکتور برای جذب مخاطب مجازی وجود داشته باشد راه دوم غیرطبیعی بودن است. هرچند در جستجوی دوری به‌عنوان دومین فیلم پیکسار (بعد از Inside Out) که آنتاگونیستی نداشت، در کسب اسکار از زوتوپیا شکست خورد ولی توانست با اختلاف حدود پنج میلیون دلاری در گیشه به جایگاه بالاتری برسد. دنباله‌ی پیکسار درنهایت توانست ۴۸۶.۳ میلیون در آمریکا و کانادا (با ۴.۳۰۵ سالن نمایش) و ۵۴۲.۳ میلیون دلار در سایر کشورها بفروشد. بیشترین فروش یک انیمیشن دیزنی یا پیکساری در کشورهای استرالیا، برزیل و بولیوی را رقم زد، بیشترین فروش جهانی آن در ژاپن با ۶۶ میلیون، انگلستان ۵۶.۳ میلیون، چین با ۳۸.۱ میلیون، استرالیا ۳۶.۳ میلیون و برزیل با ۳۴.۵ میلیون دلار بود.

دیزنی با در اختیار داشتن ۵ فیلم برتر پرفروش سال ۲۰۱۶ نشان داد که چطور نبض بازار را در اختیار دارد؛ وقتی‌که چهار اثر Captain America: Civil War، Rogue One: A Star Wars Story، Finding Dory و Zootopia با فروش میلیارد دلاری همراه بودند و لایواکشن The Jungle Book هم ۹۶۶.۵ میلیون برایش فروخت.

۵. Despicable Me 3

• سال ساخت: ۲۰۱۷
• بودجه: ۸۰ میلیون دلار
• فروش: ۱.۰۳۴.۷۹۹.۴۰۹ دلار

انیمیشن Despicable Me 3 (من نفرت‌انگیز ۳) با وجود اینکه بهترین بخش خود را در همان سکانس دزدی ابتدایی به نمایش می‌گذارد و جذابیت بزرگتری در میان اتفاقات ریز و درشت ادامه‌ی آن به چشم نمی‌خورد، درحالی موفق می‌شود به فروشی میلیاردی برسد که در شرایط نرمال مخاطب باید با دیدن بخش اعظم همان سکانس آغازین در تریلر آن، انتظار برداشت بیشتری از این انیمیشن داشته باشد اما با سابقه‌ای که از آن به یاد دارد و تا حدودی با هیجان ناشی از تریلر به استقبال آن می‌رود. وقتی که به نظر می‌رسد ایلومینیشن با بهره‌کشی از دو قسمت قبلی این مجموعه، این‌بار در من نفرت انگیز ۳ و مینیون‌ها تنها به تعدادی ایده‌ی درهم و برهم و جامانده از قبل مجهز شده و احتمالا چند ایده‌ی دیگر هم برای قسمت دوم مینیون‌ها کنار گذاشته است و با اضافه کردن چند شخصیت جدید در خانواده‌ی گرو، ساخت قسمت بعدی من نفرت‌انگیز را هم قابل پیش‌بینی می‌کند.

بااین‌حال انیمیشن Despicable Me 3 در آمریکا و کانادا ۲۶۴.۶ میلیون (با ۴.۵۲۹ سالن نمایش) و در سایر کشورها ۷۷۰.۲ میلیون دلار فروش کرد و حدود ۳۶۶.۲ میلیون دلار سود عاید سازندگانش کرد. هرچند به نظر می‌رسد از تب فروش این مجموعه در آمریکا کاسته شده، ولی فروش جهانی هنوز برای تداوم این سری تحریک‌کننده است. بیشترین فروش جهانی فیلم در چین با ۱۵۸.۲ میلیون، ژاپن با ۶۶.۲ میلیون، انگلستان با ۶۲.۷ میلیون، آلمان با ۴۳.۸ میلیون و فرانسه با ۴۱.۴ میلیون دلار بود.

۴. Toy Story 3

• سال ساخت: ۲۰۱۰
• بودجه: ۲۰۰ میلیون دلار
• فروش: ۱.۰۶۶.۹۶۹.۷۰۳ دلار

قسمت سوم مجموعه‌ی محبوب داستان اسباب بازی به‌عنوان اولین انیمیشنی که به فروش میلیاردی دست پیدا کرد (در ۲۷ اوت ۲۰۱۰) با داشتن ۳۰۲ شخصیت، پرجمعیت‌ترین انیمیشن پیکسار به‌حساب می‌آید. پرفروش‌ترین فیلم سال ۲۰۱۰ و اولین فیلم پیکسار که در سینماهای آی‌مکس به نمایش درآمد ۱۵ سال بعد از تولدش و ۱۱ سال بعد از دومین قسمتش، با قدرت به تسخیر قلب نسل‌های جدیدتر درکنار بزرگترهایی که حالا خودشان داستان‌های زیادی از اسباب‌بازی‌ها برای تعریف کردن داشتند، ادامه داد. داستانی که اولین‌بار وقتی یکی از قهرمان‌هایش بالاخره فهمید که یک اسباب بازی بیشتر نیست، دل خیلی‌ها را ربود.

Toy Story 3 (داستان اسباب بازی ۳) با فروش ۴۱۵ میلیون در ۴.۰۲۸ سینمای آمریکای شمالی و ۶۵۲ میلیون دلار در سایر کشورها، در سال ۲۰۱۰ به رکورد ۶ ساله‌ی شرک ۲ (با ۹۱۹ میلیون دلار) به‌عنوان پرفروش‌ترین انیمیشن دنیا پایان داد. بیشترین فروش جهانی آن در ژاپن با ۱۲۶.۷ میلیون دلار ، انگلستان، ایرلند و مالت با ۱۱۶.۶ میلیون و مکزیک با ۵۹.۴ میلیون بود و در کشورهای زیادی به رکوردهای فروش حمله کرد. داستان اسباب بازی ۳ هم در گیشه و هم در نگاه منتقدین به موفقیت چشمگیری دست پیدا کرد و کوئنتین تارانتینو هم آن‌را در صدر فهرست بهترین فیلم‌های سال ۲۰۱۰ قرار داد.

۳. Minions

• سال ساخت: ۲۰۱۵
• بودجه: ۷۴ میلیون دلار
• فروش: ۱.۱۵۹.۳۹۸.۳۹۷ دلار

مخلوقات زرد و خنگ استودیو ایلومینیشن از همان ابتدا به‌حدی جذاب و بامزه بودند که استودیو نتواند دربرابر وسوسه‌ی ساخت فیلمی مختص آن‌ها مقاومت کند. پنج سال بعد از اکران اولین انیمیشن استودیو و برندسازی با Despicable Me و دو سال بعد از اکران قسمت دوم آن این‌بار نوبت چسباندن مینیون‌ها به تنور داغ استقبال از این مجموعه رسید، حرارتی که انیمیشن Minions (مینیون‌ها) را به پرفروش‌ترین انیمیشن غیرپیکسار-دیزنی تاریخ تبدیل کرد. اسپین-آفی که تنها ۴۹ روز برای آن کافی بود تا به فروش بالای ۱ میلیارد برسد و به اولین فیلمی تبدیل شود که با بودجه‌ی کمتر از ۷۵ میلیون دلار موفق به کسب این رقم فروش شده است. دو سال بعد، انیمیشن من نفرت انگیز ۳ هم با بودجه‌ی ۸۰ میلیونی توانست فروش بالای یک میلیارد را تجربه کند.

غیر از جذابیت ذاتی مینیون‌ها این موجودات فانتزی با زبانی مبهم که از ترکیب چندین زبان از جمله انگلیسی، اسپانیایی، آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی، پرتغالی، اندونزیایی، عبری و مالایی به وجود آمده است، صحبت می‌کنند و به اندازه‌ای جهان‌شمول هستند که همه‌جا صدای پی‌یر کافین (کارگردان مجموعه) را در نقش تمام ۸۹۹ مینیون بشنوند. با همین زمینه‌ها فروش ۳۳۶ میلیون دلاری فیلم در آمریکای شمالی در مقابل فروش ۸۲۳.۴ میلیون دلاری آن در سایر کشورها رکوردی خاص جلوه می‌کند (پر فروش‌ترین انیمیشن در آمریکای شمالی در آن سال Inside Out با فروش ۳۵۶.۵ میلیون دلار بود). بیشترین فروش جهانی مینیون‌ها در انگلستان و ایرلند با ۷۳.۱ میلیون دلار (که باتوجه‌به زمینه‌ی داستانی آن قابل پیش‌بینی هم بود)، چین با ۶۷.۹ میلیون و آلمان با ۶۳.۴ میلیون دلار به دست آمد. پرفروش‌ترین فیلم پیش‌درآمد تاریخ (فیلمی که به حوادث قبل از قسمت اول مجموعه می‌پردازد) با سود خالص ۵۰۲.۳۴ میلیون دلاری به پرسودترین فیلم Universal Pictures و دومین فیلم پرسود سال ۲۰۱۵ بعد از Star Wars: The Force Awakens تبدیل شد.

۲. Incredibles 2

• سال ساخت: ۲۰۱۸
• بودجه: ۲۰۰ میلیون دلار
• فروش: ۱.۲۴۲.۸۰۵.۳۵۹ دلار

درحالی که داستان The Incredibles 2 (شگفت‌انگیزان ۲) درست بعد از پایان قسمت اول ادامه پیدا می‌کند، طرفداران باید ۱۴ سال برای دیدن آن منتظر می‌ماندند. شگفت‌انگیزان ۲ در دوره‌ای که تب ژانر ابرقهرمانی به بالاترین حد خود رسیده است، در جذب تماشاگر به‌حدی قدرتمند عمل کرد که ظرف ۴۶ روز به باشگاه میلیاردی‌های دنیای انیمیشن بپیوندد. چهارمین اثر پیکسار که با یک پروتاگونیست زن همراه می‌شود و یکی دیگر از ترندهای رایج هالیوود را هم با ظرافت به‌نمایش می‌گذارد؛ فیلمی است که ضمن حفظ سنین پایین باحوصله به‌پیش می‌رود و با فلسفه‌ی وجودی آنتاگونیست خود برای مخاطب بزرگسال هم اثری قابل‌تامل و احترام‌برانگیز است. انیمیشن شگفت انگیزان ۲ درکنار رالف اینترنت را خراب می‌کند، داستان اسباب بازی ۴ و فروزن ۲ چهار همکاری هیجان‌انگیز دیزنی-پیکسار را طی دو سال برای ساخت دنباله‌هایی قابل‌اعتنا تشکیل می‌دهد.

 Incredibles 2 با در اختیار داشتن ۴.۴۱۰ سالن نمایش، تا قبل از اکران داستان اسباب بازی ۴، بیشترین سالن نمایش در آمریکای شمالی را بین آثار پیکسار در اختیار داشت و با فروش ۶۰۸.۶ میلیون دلار در آمریکا و کانادا و ۶۳۴.۲ میلیون دلار در سایر کشورها به پرفروش‌ترین انیمیشن پیکسار تبدیل شد و ۴۴۷.۴ میلیون دلار سود خالص به اندوخته‌های سازندگانش اضافه کرد تا سومین فیلم سودآور سال ۲۰۱۸ لقب بگیرد. بیشترین فروش آن در انگلستان با ۷۳.۱ میلیون، چین با ۵۱.۵ میلیون، ژاپن با ۴۳.۹ میلیون، فرانسه با ۴۱.۷ میلیون و برزیل با ۳۷.۶ میلیون دلار بود.

۱. Frozen

• سال ساخت: ۲۰۱۳
• بودجه: ۱۵۰ میلیون دلار
• فروش: ۱.۲۹۰.۰۰۰.۰۰۰ دلار

انیمیشن Frozen (فروزن/منجمد/یخ‌زده) با تلاش برای عبور از کلیشه‌های همیشگی داستان‌های شاهزاده‌های دیزنی ضمن استفاده‌ی زیرکانه از جذابیت‌هایی که برای طیف‌های مختلف مخاطبان قابل برداشت بود، توانست لعابی به کلیشه‌های موفق پیشین استودیو ببخشد و به انیمیشنی تبدیل شود که درصد زیادی از موفقیت فروش خود را مدیون بازارهای غیرآمریکایی است. اقتباس دیزنی از داستان ملکه‌ی برفی هانس کریستین اندرسون به رابطه‌ی احساسی بین دو خواهر می‌پردازد که یکی به نمادی از شاهزادهای دیزنی و دیگری به نمادی از مخاطبان این شاهزاده‌ها تبدیل می‌شود. چند شخصیت فرعی هم برای راضی نگه‌داشتن جنس مخالف مخاطب‌ها در طول داستان حاضرند. هرچند دیزنی از پکیجی کامل برای جذب مخاطب استفاده کرده است ولی به موفقیتی فراتر از حد انتظار می‌رسد؛ انیمیشنی که هم اسکار را می‌برد و هم به پرفروش‌ترین انیمیشن تاریخ تبدیل می‌شود.

 با نگاهی به آمارها می‌بینیم که Frozen در آمریکای شمالی با ۴۰۰.۷ میلیون دلار سومین فیلم پرفروش ۲۰۱۳ است اما در سایر کشورها ۸۹۰ میلیون دلار فروخت تا با کسب بیش از ۴۰۰ میلیون دلار سود برای سازندگانش به پرفروش‌ترین فیلم سال ۲۰۱۳ در دنیا و پرفروش‌ترین انیمیشن تاریخ تبدیل شود. انیمیشن منجمد همچنین پرفروش‌ترین اثر استودیو Walt Disney Animation در بیش از ۴۵ کشور مختلف است. بیش‌ترین فروش خارج از خانه‌ی انیمیشن منجمد با ۲۴۷.۶ میلیون دلار در ژاپن رقم خورده است؛ یعنی جایی که مهد انیمیشن شرق و جزو ارکان اصلی انیمیشن‌سازی دنیا است و Frozen توانست بعد از Spirited Away و Titanic و در حال حاضر بالاتر از Your Name در جایگاه سوم پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ ژاپن قرار بگیرد و دستاوردی جالب‌توجه را رقم بزند. بعد از ژاپن بیشترین فروش آن در کره جنوبی با ۷۶.۶ میلیون و انگلستان، ایرلند و مالت با ۶۵.۷ میلیون دلار بوده است.

دوره‌ی در اختیار داشتن رکورد

رکورد پرفروش‌ترین انیمیشن طی تمام این سال‌ها بین هفت انیمیشن دست‌به‌دست شده است؛ چهار انیمیشن از دیزنی، دو انیمیشن از پیکسار و شرک ۲ از دریم‌ورکز که تنها انیمیشن غیردیزنی-پیکسار این جمع است. سفید برفی و هفت کوتوله با ۵۵ سال و در جستجوی نمو با یک سال به ترتیب بیشترین و کمترین دوره‌های در اختیار داشتن این رکورد را تجربه کرده‌اند. شیرشاه آخرین انیمیشن غیر CG این فهرست است. درحال‌حاضر تنها دو دنباله در این بین حضور دارند که شاید در آینده بر تعداد آن‌ها افزوده شود.

پرفروش‌ترین انیمیشن با احتساب تورم

اگر بخواهیم برای بررسی میزان استقبال از یک فیلم به مقایسه‌ی بهتری برسیم، اولین چیزی که باید مورد توجه قرار بگیرد تاثیر تورم و افزایش بهای بلیت در طول زمان است. این فاکتور در مورد فیلم‌هایی که بیش از دو دهه از اکران آن‌ها گذشته، تاثیرگذارتر است.

اما پرفروش‌ترین انیمیشن تاریخ با احتساب نرخ تورم Snow White and the Seven Dwarfs (سفید برفی و هفت کوتوله) محصول سال ۱۹۳۷ است که با یک میلیارد و ۹۷۱ میلیون دلار این عنوان را در اختیار خواهد گرفت (۴۱۸ میلیون دلار بدون احتساب تورم). سفید برفی و هفت کوتوله اولین انیمیشن بلند دیزنی است که با تکنیک سل انیمیشن ساخته شده است، جوان‌ترین پرنسس دیزنی با ۱۴ سال سن آغازگر یکه‌تازی انیمیشن‌های کلاسیک والت دیزنی است. سفیدبرفی تا زمان عرضه‌ی نسخه‌ی خانگی فیلم در سال ۱۹۹۴، هفت مرتبه با فاصله‌های هفت تا ۱۰ سال توسط دیزنی در سینماها اکران مجدد شد که آخرین بار آن بعد از تبدیل به نسخه‌ی دیجیتال در سال ۱۹۹۳ بود. پرچم‌دار انیمیشن‌های کلاسیک دیزنی با بودجه‌ای حدود ۲ میلیون دلار، در رده‌ی دهم پرفروش‌ترین فیلم‌های آمریکای شمالی با احتساب تورم هم قرار می‌گیرد (با فروش ۱۰۹ میلیون بلیت) و ثابت می‌کند استقبال از اثری که در شروع راه تکنیکی خود قرار دارد و تنها در یک روش نمایش، محدود شده است چقدر می‌تواند جذاب باشد. ضمن اینکه حضور  انیمیشن‌های One Hundred and One Dalmatians ،The Lion King و Fantasia هم در رده‌های بعدی قابل‌پیش‌بینی خواهد بود.

درنظرگرفتن فروش در آمریکا و کانادا

فروش فیلم‌ها در آمریکای شمالی همیشه بخش مهمی از تضمین فروش آن‌ها بوده است، اما اولویت مردم این منطقه همیشه مطابق با سایر نقاط دنیا نبوده است و همان‌طور که در طول مقاله هم اشاره شد؛ رده‌بندی پرفروش‌ترین انیمیشن‌ها در بازارهای مختلف به‌خصوص چین و ژاپن ترتیب متفاوتی داشته است. آمارهایی که تفاوت‌های جزئی در سلیقه‌ی سینمایی مردم دنیا را نشان می‌دهد. وقتی تب ژانر ابرقهرمانی و پیکسار درکنار هم قرار می‌گیرد، باید هم انیمیشن شگفت انگیزان ۲ در صدر پرطرفدارترین انیمیشن‌های آمریکای شمالی قرار بگیرد؛ یک دنباله‌ی جذاب که با طعنه‌ی ظریف آنتاگونیست خود به همین ژانر صدرنشینی Incredibles 2 را ارزشمندتر می‌کند. حضور شرک ۲ در رتبه‌ی سوم نشان از محبوبیت این غول سبز رنگ دیزنی‌کُش و یادآوری این سؤال است که: جناب دریم‌ورکس این چه بلایی بود سر این مجموعه آوردی؟ اما به‌دنبال حضور انیمیشن‌هایی غیر از آثار دیزنی-پیکسار طبیعی است که انتظار انیمیشنی از ایلومینیشن را داشته باشیم، هرچند مقبولیت آثار این استودیو در آمریکا به اندازه‌ی استقبال جهانی آن نیست ولی با کمال تعجب این عنوان به The Secret Life of Pets (زندگی پنهان حیوانات خانگی) می‌رسد که با اختلاف نسبتا کمی بالاتر از من نفرت انگیز ۲ قرار دارد و با همنشینی درکنار در جستجوی نمو می‌تواند به علاقه‌ی مردم آمریکا به حیوانات خانگی هم مرتبط باشد. فروزن هم به‌عنوان پرفروش‌ترین انیمیشن تاریخ جایگاهی بهتر از ششمی در گیشه‌های آمریکا کسب نکرده است. نکته اینکه داستان اسباب بازی ۴ همچنان در حال اکران است و می‌تواند در رتبه‌ی بالاتری قرار بگیرد.

فروش در آمریکا و کانادا با احتساب تورم

با درنظرگرفتن فاکتور تورم، پرفروش‌ترین انیمیشن‌ها در خانه هم به تصرف آثار کلاسیک درمی‌آید. شرک ۲ و در جستجوی نمو تا قبل از اکران شگفت انگیزان ۲ تنها انیمیشن‌های کامپیوتری این رده‌بندی محسوب می‌شوند. نکته اینکه رقم فروش براساس قیمت بلیت در سال ۲۰۱۶ تنظیم شده است.

فروش در خانه با احتساب تورم و آثار ۱۹۸۰ به بعد

باتوجه‌به اینکه آثار قدیمی‌تر به خاطر متداول نبودن فروش نسخه‌ی خانگی بارها طی سال‌های مختلف اکران مجدد می‌شدند و فروش آن‌ها محدود به سینماها می‌شد، بهتر است نگاهی هم به پرفروش‌ترین انیمیشن‌ها در آمریکای شمالی که بعد از سال ۱۹۸۰ ساخته شده‌اند و با رواج نسخه‌های خانگی دیگر به اکران‌های پرتعداد نرسیده‌اند، بیندازیم. نکته اینکه رقم فروش در این جدول براساس قیمت بلیت در سال ۲۰۱۸ تنظیم شده است.

بیشترین فروش نسخه‌ی خانگی در آمریکا

اما همان‌طور که اشاره شد یکی از نکته‌های مورد توجه این است که بسیاری از فیلم‌های قدیمی قبل از اینکه انتشار نسخه‌ی خانگی فیلم‌ها رایج شود ساخته و چندین مرتبه در سال‌های مختلف اکران شده‌اند. اما بعد از رواج عرضه‌ی نسخه‌ی خانگی که در اوایل دهه ۹۰ با VHS به بیشتر خانه‌ها راه پیدا کرد این اکران‌های مکرر تا حدود زیادی کاهش پیدا کرد. بنابراین توجه خاص به آمار فروش خانگی فیلم‌ها هم می‌تواند حاوی اطلاعات جالبی باشد. ضمن اینکه فروش انیمیشن‌ها در این زمینه همیشه از فیلم‌های لایو-اکشن بیشتر بوده است، به‌عنوان مثال تایتانیک با حدود ۳۰ هزار نسخه به‌عنوان پرفروش‌ترین فیلم خانگی جایی بهتر از رده‌ی پنجم این جدول پیدا نخواهد کرد. طبیعی است که همیشه به‌جز خرید محصولات جانبی انیمیشن‌ها مثل لوازم بازی و جنبه‌های تزئینی، خرید یک نسخه‌ی خانگی از بهترین کیفیت خود انیمیشن هم به‌خصوص برای مخاطب کودک به‌شدت جذاب خواهد بود. بالانشینی مطلق شیرشاه در این زمینه در آمریکای شمالی مهر تایید دیگری به جایگاه تثبیت شده‌ی آن می‌زند تا دیزنی هیچ وقت به‌راحتی از کنار این اثر عبور نکند.

پرفروش‌ترین انیمیشن‌های کلاسیک دوبعدی

درحالی‌که دیزنی بعد از دوران طلایی انیمیشن‌های کلاسیک و سلطنت شیرشاه، دیگر تمایل چندانی برای ساخت انیمیشن‌های سنتی ندارد و در آخرین تلاش‌های خود با The Princess and the Frog (شاهزاده و قورباغه) به استقبال مطلوبی دست نیافت؛ چراکه با فروش ۲۶۷ میلیون دلاری تنها حدود دو برابر بودجه‌ی خود فروخت، به نظر می‌رسد برای تسخیر مجدد گیشه با انیمیشن‌هایی در این سبک باید به امید انیمه‌های سینمایی ژاپن باشیم که آن‌هم کمتر برد تبلیغاتی ساخته‌های هالیوودی را پیدا می‌کند. هرچند انیمه‌ی Your Name (نام تو) حتی به جمع نامزدهای نهایی اسکار راه پیدا نمی‌کند تا حداقل از ابعاد تبلیغاتی آن سود ببرد، باز هم فیلم بعدی ماکوتو شینکای (Weathering With You) می‌تواند امیدی به فروش جهانی بالاتر از نام تو داشته باشد. شاید هم اثر بعدی استودیو جیبلی و هایائو میازاکی بتواند عطش طرفداران این سبک انیمیشن را سیراب کند. درنهایت ساخت نسخه‌ی سینمایی انیمیشن‌های سریالی محبوبی مثل باب اسفنجی و سیمپسون‌ها (که تجربه نشان داده بهتر است به بافت دوبعدی خود وفادار بمانند) را داریم که شاید بتوانند همچنان چراغ این سمت راه را روشن نگه دارند.

پرفروش‌ترین انیمیشن‌های استاپ-موشن

اما سبک استاپ-موشن که به خاطر پرزحمت بودن و کیفیت نه چندان دلچسب در فرم قدیمی خود کم‌کم داشت به فراموشی سپرده می‌شد، به کمک تکنولوژی کامپیوتری و ورود استودیوهای موفقی مثل آردمن و لایکا و افرادی مثل تیم برتون دوباره احیا شد و حرکات انیمیشن‌ها روح و لطافت بیشتری پیدا کرد تا یک دهه بعد از The Nightmare Before Christmas (کابوس قبل از کریسمس)، ضمن ساخت آثار تجاری با هدف سرگرمی به انیمیشن‌های ارزشمندی مثل Chicken Run (فرار مرغی)، Corpse Bride (عروس مرده)، Coraline (کورالاین)، Fantastic Mr. Fox (آقای فاکس شگفت‌انگیز)، Isle of Dogs (جزیره‌ی سگ‌ها) و... هم برسیم.

در این بین استودیو لایکا همچنان کورالاین را موفق‌ترین ساخته‌ی خود می‌بیند و حضور وس اندرسون هم با دو اثر دیدنی (Fantastic Mr. Fox و Isle of Dogs) به جایگاه درخوری نمی‌رسد. استودیو آردمن با فرار مرغی به‌عنوان پرفروش‌ترین انیمیشن سبک استاپ موشن نشان می‌دهد که چطور می‌شود با حضور در این قالب دوست‌داشتنی، در عین سرگرم‌کننده بودن به کمک مفاهیم بزرگ و ارجاعات جذاب سینمایی به موفقیت در گیشه و نقدهای مثبت منتقدین دست یافت. هرچند بعد از دو دهه هنوز این رکورد دست‌نخورده باقی مانده است که جای بحث بیشتری دارد.

پرفروش‌ترین مجموعه فیلم انیمیشنی

دنباله‌سازی به‌خصوص در دو دهه‌ی اخیر به خاطر کاهش هزینه‌ها و استفاده از بعد تبلیغاتی، هم در نگاه استودیوها و هم از حیث گیشه جایگاه مناسبی پیدا کرده است. غیر از استودیوهایی مثل دریم‌ورکس و ایلومینیشن که نشان داده‌اند تا کشیدن شیره‌ی یک اثر به ساخت دنباله برای آن ادامه می‌دهند، باز هم پیکسار و دیزنی با سیاست‌های حرفه‌ای‌تری در این ماجرا حضور دارند. اما پرفروش‌ترین مجموعه فیلم انیمیشن با چهار فیلم در اختیار Despicable Me است که ساخت دنباله‌های بعدی آن هم در راه است و باید دید ایلومینیشن که نشان داده به راه همواری در تجاری‌سازی دست پیدا کرده است تا چه زمانی آن‌را ادامه خواهد داد.

پربازدیدترین تریلر انیمیشن؛ راهی به سمت صدرنشینی؟

وقتی پای تبلیغات خوب برای ایجاد هیجان و جذب مخاطب سینمارو به میان می‌آید، طبیعتا مهم‌ترین ابزار در دنیای گسترده‌ی اینترنت، تاثیرگذاری ازطریق ساخت تریلر برای فیلم است. توجه به آمار بازدید تریلر انیمیشن‌ها به عنصر مهمی در پیش‌بینی فروش و سرمایه‌گذاری در بازارهای جهانی با تمایل بیشتر نسبت به یک فیلم خواهد بود. اولین تریلر رسمی منتشر شده از انیمیشن مورد انتظار Frozen 2 درحالی توانست با پشت‌سرگذاشتن تریلر Incredibles 2 رکورد جدیدی را از حیث بازدید، ثبت کند؛ که به نکته‌ی جالبی اشاره می‌کند. محصولات دیزنی حالا قبل از حمله به سمت کسب جایگاه پرفروش‌ترین انیمیشن تاریخ ابتدا در میدان دیگری هم به عرض اندام می‌پردازند. هنگامی که تریلر رسمی انیمیشن Incredbiles 2 منتشر شد، رکورد ۱۱۳.۶ میلیون بازدید را ثبت کرد، اما تریلر Frozen 2 توانست در ۲۴ ساعت آغازین انتشار این رکورد را بشکند و چیزی حدود ۱۱۶.۴ میلیون بار توسط کاربران یوتیوب، توییتر، فیسبوک و دیگر پلتفرم‌ها بازدید داشته باشد. حالا شگفت‌انگیزان ۲ که نتوانست مجموع رکورد فروش منجمد را بشکند، در زمینه‌ی بازدید تریلر هم به قسمت دوم آن می‌بازد. با همین پیش‌زمینه به نظر می‌رسد تنها انیمیشنی که در حال حاضر توانایی عبور از نقطه‌ی انجماد جدول را دارد قسمت دوم منجمد خواهد بود.

حمله به صدر با Toy Story 4 و Frozen 2

با همه‌ی تفاسیر و بررسی شرایط مختلف اکران، در یک دهه‌ی اخیر هیچ انیمیشنی در دنیا به اندازه‌ی Frozen نفروخته است. از بین انیمیشن‌های امسال اما داستان اسباب بازی ۴ و منجمد ۲ برای حضور در رده‌های بالای فهرست ۱۰ انیمیشن پرفروش تاریخ بی‌تابی می‌کنند. هرچند شاید چهارمین فیلم داستان اسباب‌بازی کار سختی را برای رسیدن به صدر این فهرست داشته باشد چراکه فروزن ۲ با یک پتانسیل اثبات شده برای جابجایی رکوردی که در اختیار قسمت اول خودش قرار دارد امیدوارترین انیمیشن امسال از این حیث به حساب می‌آید ولی می‌شود انتظار رقابت هیجان‌انگیزی را بین این دو اثر دیزنی-پیکسار داشت. نظر شما درباره‌ی پرفروش‌ترین انیمیشن‌های تاریخ و مدعیان کسب رکورد برتر آن چیست؟

---