ترفندهایی برای افزایش FPS در بازی‌ها روی سیستم‌های قدیمی

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های کاربران در نسل نهم بازی‌های ویدیویی و مخصوصا پلتفرم پی‌سی، نرخ فریم بر ثانیه یا FPS است که ارتباط مستقیمی با تجربه آن‌ها از بازی‌های ویدیویی دارد. در این مقاله قرار است درباره روش‌هایی صحبت کنیم که به‌واسطه آن‌ها می‌توانیم تجربه‌ای روان‌تر و لذت‌بخش‌تر از بازی‌های مورد علاقه‌مان به‌دست آوریم. ابتدا از بهینه‌سازی‌های نرم‌افزاری می‌گوییم و سپس شما را با روش‌های نگه‌داری از سخت‌افزار خود و ارتقا مقرون‌به‌صرفه آن‌ها آشنا می‌کنیم.

نرخ فریم بر ثانیه یا Frames per Second یک معیار کلیدی در بازی‌های ویدیویی است که میزان روانی و پاسخ‌دهی یک بازی را مشخص می‌کند. هرچه این عدد بالاتر باشد، تصاویر با سرعت بیشتری روی صفحه‌نمایش شما نمایش داده می‌شوند و در نتیجه آن شما گیم‌پلی نرم‌تر، عکس‌العمل‌های سریع‌تر و تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر را خواهید داشت. در ادامه به مهم‌ترین مقادیر نرخ فریم بر ثانیه بازی‌های ویدیویی اشاره می‌کنیم:

• ۳۰ فریم بر ثانیه: این مقدار حداقل نرخ فریم قابل قبول برای بازی‌های ‌تک‌نفره و کژوال قلمداد می‌شود.
• ۶۰ فریم بر ثانیه: نرخ فریم ۶۰ مقداری ایده‌آل برای بیشتری بازی‌ها به‌شمار می‌رود که تجربه‌ای کاملا روان و پاسخ‌گو را برای کاربران فراهم می‌کند.
• بیشتر از ۱۲۰ فریم بر ثانیه: این مقدار نرخ فریم،‌ برای بازی‌های رقابتی و سرعتی بسیار مناسب است. چرا که به‌واسطه آن شما کم‌ترین تاخیر در ورودی و نرم‌ترین حرکات ممکن را در بازی‌های ویدیویی تجربه می‌کنید.

در بالا اشاره شد که بالا بودن مقدار نرخ فریم بر ثانیه باعث تجربه‌ای روان از بازی‌های ویدیویی می‌شود. اما در نقطه مقابل هم نرخ فریم متغیر و افت‌های ناگهانی آن می‌توان به لگ‌های پی‌در‌پی و تجربه‌ای ناپایدار و ناخوشایند تبدیل شود. موارد گفته شده معمولا در کامپیوترهایی با سخت‌افزارهای قدیمی و محدود مشاهده می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به پردازنده مرکزی (CPU) و پردازنده گرافیکی (GPU) با قدرت پردازشی پایین، حافظه RAM با ظرفیت و سرعت محدود و درنهایت هارددیسک‌های HDD اشاره کرد. این‌ محدودیت‌ها به شکل مستقیم باعث کاهش FPS، افزایش زمان بارگذاری بازی‌ها و ناپایداری کلی تجربه کاربری می‌شوند. بدون شک خرید قطعات جدید سخت‌افزاری جدید می‌تواند این مشکل را حل کند، اما هزینه‌بر بودن آن‌ها یکی از چالش‌هایی است که امروزه بسیاری از ما با آن روبه‌رو هستیم.

خب به سراغ اولین رویکرد جهت بهبود تجربه بازی روی پلتفرم کامپیوتر می‌رویم. درواقع شما پیش از خرید قطعات سخت‌افزاری جدید باید اطمینان حاصل کنید که زیربنای نرم‌افزاری سیستم شما در بهترین حالت ممکن خود قرار دارد. از این‌رو موارد زیر می‌تواند در زمینه نرم‌افزاری کمک بسیاری به شما کند:

به‌روزرسانی بازی‌ها و پچ‌ها: توسعه‌دهندگان بازی‌ها به‌شکل مداوم پچ‌هایی را منتشر می‌کنند که هدف آن‌ها بهینه‌سازی عملکردی، رفع باگ‌ها و درنهایت افزایش سازگاری بازی با سخت‌افزارهای مختلف است. پس همیشه تلاش کنید تا آخرین نسخه از به‌روزرسانی بازی خود را نصب داشته باشید.

به‌روزرسانی درایورهای گرافیکی: درایورهای GPU نقشی حیاتی در عملکرد بازی‌ها دارند. شرکت‌های سازنده کارت گرافیک (AMD و انویدیا) همواره درایورهایی منتشر می‌کنند که عملکرد بازی‌ها را بهبود بخشیده و مشکلات آن‌ها را روی کامپیوتر برطرف می‌کنند. این مسئله مخصوصا در بازی‌های امروزی بیشتر خود را نشان می‌دهد. چرا که بارها مشاهده شده که سازنده کارت گرافیک یک نسخه جدید از درایور با در جهت بهبود تجربه یک بازی خاص منتشر کرده است.

به‌روزرسانی ویندوز و درایورهای سیستمی: در سیستم‌عامل ویندوز ۱۰ و ۱۱ نگاه ویژه‌ای به بخش بازی‌های ویدیویی شده است و بدون شک به‌روزرسانی آن‌ها و سایر درایورهای کلیدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به‌عنوان مثال درایورهای چیپست مادربورد و درایور کارت صدا از جمله مواردی هستند که شاید کم‌تر مورد توجه کاربران قرار می‌گیرند:

• درایور چیپست (Chipset): این درایورها ارتباط میان CPU و سایر اجزای مادربورد را مدیریت می‌کنند. به‌روزرسانی این درایورها می‌تواند پایداری سیستم را افزایش داده و درنتیجه باعث کاهش افت فریم‌های ناگهانی و درنتیجه روان‌تر شدن تجربه بازی شود.
• درایور صدا (Audio): شاید برای‌تان عجیب باشد که بدانید درایورهای قدیمی کارت صدا در ویندوز می‌تواند باعث ایجاد لگ، افت فریم و فریز شدن‌های ناگهانی شود. همیشه پیشنهاد می‌شود که برای بهبود تجربه کاربری، درایورهای قدیمی خود را حذف کرده و جدیدترین نسخه‌های آن‌ها را از وب‌سایت سازنده دانلود و نصب کنید.

مدیریت فرآیندهای پس‌زمینه: قبل از اجرای بازی، تمام برنامه‌ها و فرآیندهای غیرضروری در پس‌زمینه را ببندید. این کار منابع CPU و RAM را آزاد می‌کند و به بازی اجازه می‌دهد تا از حداکثر توان سیستم بهره‌مند شود.

تنظیمات ویندوز: ویژگی‌هایی مانند Game Mode و Hardware-accelerated GPU scheduling را فعال کنید. همچنین می‌تواند جهت بهبود عملکرد سیستم، تنظیمات برق آن را روی حالت High Performance قرار دهید.

حال نوبت به روش بعدی جهت بهبود وضعیت نرخ فریم در بازی‌های مختلف می‌رسد و آن‌ هم تنظیمات گرافیکی درون خود بازی‌ها است. تنظیماتی که به شما اجازه می‌‌دهند تا میان کیفیت بصری قابل قبول و عملکردی حداکثری یک تعادل ایجاد کنید.

الف) درک تنظیمات کلیدی گرافیک

به‌منظور ایجاد تغییر در تنظیمات گرافیکی هر بازی ابتدا بهتر است قبل از هر چیز با گزینه‌های مختلف مربوطه آشنا شوید.

• سایه‌ها (Shadows): یکی از پرمصرف‌ترین تنظیمات گرافیکی است. کاهش کیفیت سایه‌ها از High به Medium یا Low می‌تواند افزایش قابل توجهی در FPS ایجاد کند، در حالی که در گیم‌پلی سریع، تفاوت بصری آن کمتر به چشم می‌آید.
• Anti-aliasing (AA): این تکنیک لبه‌های پله‌دار المان‌های مختلف دنیای بازی‌ها را صاف می‌کند. استفاده از روش‌های کم‌مصرف‌تر مانند FXAA به جای MSAA یا کاهش نرخ نمونه‌برداری (مثلا از 4x به 2x) عملکرد را بهبود می‌بخشد.
• بازتاب‌ها (Reflections): بازتاب‌های دینامیک و باکیفیت می‌توانند بار پردازشی GPU را دوچندان کنند. کاهش کیفیت یا خاموش کردن آن‌ها به راحتی می‌تواند نرخ فریم شما را افزایش دهد.
• Ambient Occlusion (AO): این گزینه با افزودن سایه‌های تماسی ظریف، به صحنه عمق و واقع‌گرایی می‌بخشد. خاموش کردن آن یکی از راه‌های افزایش FPS به‌شمار می‌رود.
• نورپردازی حجمی (Volumetric Lighting / God Rays): افکت‌های این‌چنینی که به نور حجم می‌دهند، بسیار باعث افزایش بار پردازشی می‌شوند. غیرفعال کردن آن‌ها می‌تواند عملکرد را به شکل محسوسی بهبود بخشد.
• Motion Blur: این افکت تاری حرکت را شبیه‌سازی می‌کند. اگرچه می‌تواند نرخ فریم پایین را پنهان کند، اما خود نیز بر عملکرد تأثیر می‌گذارد. بسیاری از گیمرها برای وضوح بیشتر تصویر، آن را خاموش می‌کنند.
• Render Scaling: این گزینه به بازی اجازه می‌دهد تا در رزولوشنی متفاوت از رزولوشن مانیتور شما رندر شود. با کاهش مقدار آن شما می‌توانید به شکل محسوسی نرخ فریم را افزایش دهید.
• کیفیت بافت (Texture Quality): این تنظیم عمدتا به حافظه ویدیویی (VRAM) کارت گرافیک شما وابسته است. در حالت کلی می‌توانید از این قانون جهت تغییر تنظیمات این آیتم بهره ببرید: برای کارت‌های با ۴ گیگابایت VRAM یا کمتر از تنظیمات Low، برای ۶ گیگابایت از Medium و برای ۸ گیگابایت یا بیشتر از High استفاده کنید.
• فاصله دید (Draw Distance): این گزینه مشخص می‌کند که جزئیات اشیاء در چه فاصله‌ای از شما رندر شوند. کاهش آن در بازی‌های جهان‌باز می‌تواند به افزایش FPS کمک کند.
• Post-processing: شامل افکت‌هایی مانند عمق میدان (Depth of Field) است. کاهش یا غیرفعال کردن این افکت‌ها به بهبود عملکرد کمک می‌کند.

ب) استفاده از فناوری‌های آپ‌اسکیلینگ (XeSS ،FSR و DLSS)

فناوری‌های آپ‌اسکیلینگ که در سال‌های اخیر بسیار درباره آن‌ها صحبت می‌شود، به‌شدت می‌توانند روی تجربه کاربری اثر مثبت بگذارند. این فناوری‌ها باعث می‌شوند تا یک بازی را که با رزولوشن پایین‌تر رندر می‌شوند، با استفاده از هوش مصنوعی یا الگوریتم‌های پیشرفته به تصویری با رزولوشن بالاتر تبدیل کنند. این فرآیند به خودی خود بار پردازشی GPU را کاهش داده و درنتیجه باعث افزایش نرخ فریم بر ثانیه می‌شود.

پس از گذر از روش‌های نرم‌افزاری طبیعتا نوبت به قطعات سخت‌افزاری کامپیوتر می‌رسد. کامپیوتر شما درست از زمانی که آن را خریداری می‌کنید به نگه‌داری و مراقبت نیاز دارد. همیشه سعی کنید تا گرد و غبار را از فن‌ها و هیت‌سینک‌ها پاک کنید و درصورت داغ شدن بیش از حد CPU یا GPU نیم‌نگاهی به تعویض خمیر حرارتی سیلیکونی آن‌ها داشته باشید.

درنهایت اگر بودجه‌تان اجازه می‌دهد، جدا از خرید یک کارت گرافیک جدید که معمولا بسیار هزینه‌بر است، ارتقا حافظه رم یا تعویض هارد دیسک HDD با یک هارد SSD (درصورت امکان M.2) می‌تواند تاثیر قابل توجهی روی زمان بارگذاری و روان شدن بازی‌ها بگذارد.

در کنار موارد گفته شده، اگر از دانش فنی بالا در زمینه سخت‌افزار برخوردار هستید، اورکلاک GPU یا CPU هم می‌تواند روی تجربه شما از بازی‌های ویدیویی اثر مثبتی بگذارد. البته که این روش با ریسک‌های متعددی روبه‌رو است که نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد.

شاید در نگاه اول بسیاری از شما کابران زومجی با روش‌های ارائه شده در این مقاله آشنایی داشته باشید، اما واقعیت این است که درنظر گرفتن هرکدام از این نکات جزئی می‌تواند تا حد زیادی باعث بهبود تجربه کاربری شما از بازی‌های ویدیویی مختلف گردد، حتی بدون آنکه مجبور به خرید سخت‌افزارهای گران‌قیمت جدید شوند.