نسل سیزدهم پردازنده‌های اینتل؛ از مشخصات اولیه تا زمان عرضه

درحالی که اینتل به‌تازگی اقدام به رونمایی از اولین پردازنده‌ی نسل سیزدهم خود، موسوم به Raptor Lake کرده است، از همین حالا شایعات و اطلاعات قابل توجهی از لاین آپ نسل جدید این شرکت منتشر شده که از مشخصات اولیه تا زمان عرضه و میزان ارتقاء عملکرد نسبت به نسل قبل را شامل می‌شوند. براین‌اساس گفته می‌شود که عملکرد تک هسته‌ی تراشه‌های رپتور لیک تا ۱۵ درصد سریع‌تر از سری آلدرلیک بوده و این پیشرفت در عملکرد چند رشته تا ۴۰ درصد نیز می‌رسد.

پردازنده‌های جدید اینتل تقریبا در بازه زمانی نزدیکی با سری Ryzen 7000 شرکت AMD عرضه می‌شوند تا به رقابت با معماری نسل جدید Zen 4 بپردازند. جدیدترین جزئیات تراشه‌های رپتور لیک، از سوی Moore's Law is Dead، منبع خوشنام صنعت سخت‌افزار منتشر می‌شود. این کانال یوتیوب گزارش داده که با معرفی معماری جدید x86 اینتل، باید انتظار پیشرفت قابل توجهی را از محصولات جدید تیم آبی داشته باشیم.

اما دلیل توجه به میزان ارتقاء تراشه‌های Raptor Lake نسبت به نسل قبل، این است که این محصولات درواقع نسخه ارتقاء یافته‌ای نسبت به خانواده Alder Lake محسوب می‌شوند که مجدداً از طراحی دوگانه جدید اینتل، متشکل از هسته‌های P (عملکرد) و E (بهینه) استفاده می‌کنند. با این تفاوت که سرعت کلاک و سطح عملکرد بالاتری نسبت به نسل دوازدهم را ارائه می‌کنند.

براساس گزارش MLID، پردازنده‌های جدید اینتل در زمنیه عملکرد تک رشته (single-thread)، تا ۱۵ درصد و از نظر عملکرد چند رشته (multi-threaded) تا رقم چشمگیر ۴۰ درصد پیشرفت را نسبت به تراشه‌های فعلی این شرکت ارائه می‌کنند. تا جایی که می‌دانیم، CPUهای رپتور لیک از هسته‌های قوی‌تر Raptor Cove به‌عنوان هسته‌های«عملکرد» بهره می‌برند که به نسبت بهینه‌سازی شده است. البته اینتل تصمیم گرفته تا حداکثر تعداد ۸ هسته را برای پردازنده‌های جدید خود حفظ کند اما استفاده از معماری جدید هسته‌های P، به بهبود عملکرد آن منجر می‌شود.

در سمت مقابل، معماری هسته‌های Gracemont نسبت به قبل پیشرفت جزئی داشته اما تعداد هسته‌ها از ۸ به ۱۶ هسته افزایش یافته است. بنابراین ما در اینجا با یک CPU پرچم‌دار ۲۴ هسته (۸+۱۶) و ۳۲ رشته (۱۶+۱۶) مواجهیم که در کنفرانس Investors Day 2022 نیز تأیید شده است. اینتل در کنفرانس رسمی خود به پیشرفت «دو رقمی» پردازنده‌های Raptor Lake اشاره داشته که با دو برابر شدن هسته‌های E و سریع‌تر شدن هسته‌های P می‌توان گفت که اعداد مطرح شده چندان دور از واقعیت به‌نظر نمی‌رسند.

در مورد زمان عرضه پردازنده‌های اینتل، گفته می‌شود تیم آبی در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۲ اقدام به عرضه پلتفرم دسکتاپ S به بازار می‌کند. بعد از آن سری HX/H/U برای دستگاه‌های قابل حمل را داریم که در سه‌ماهه چهارم ۲۰۲۲ به فروشگاه‌ها خواهند رسید. اینتل در نسل دوازدهم پردازنده‌های خود نیز رویکرد مشابهی را در پیش گرفته و بعد از معرفی قطعات دسکتاپ در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۱ پردازنده‌های موبایل آلدرلیک را در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۲ به بازار عرضه می‌کند.

بنابراین تراشه‌های Ryzen 7000 شرکت AMD از زمان عرضه در موقعیت جالبی قرار گرفته و علاوه‌بر رقابت با پردازنده‌های نسل سیزدهمی اینتل، باید تا عرضه تراشه‌های نسل چهاردهم Meteor Lake نیز دوام بیاورند که انتظار می‌رود پیشرفت بیشتری نسبت به نسل‌های گذشته داشته باشند. البته شایعاتی مبنی‌بر احتمال معرفی معماری Zen 5 شرکت AMD تا سال ۲۰۲۳ نیز مطرح شده که هنوز به تأیید منابع موثق نرسیده است.

لذا ممکن است طول عمر محصولات سری Ryzen 7000 مثل 5000 طولانی نباشد و AMD مجبور به معرفی زودهنگام محصولات جدید خود برای عقب نماندن از دور رقابت شود. در ادامه به جمع بندی همه‌ی اطلاعاتی که از خانواده Raptor Lake در اختیار داریم، خواهیم پرداخت.

تراشه‌های رپتور لیک، جایگزین پردازنده‌های نسل دوازدهمی Alder Lake-S می‌شوند. تراشه‌های Raptor Lake-S بخشی از لاین آپ نسل جدید خانواده Core هستند که دو معماری هسته‌ی جدید را با خود به‌همراه دارند. این دو معماری شامل هسته‌های عملکرد Raptor Cove و هسته‌های ارتقاء یافته Gracemont می‌شوند که به‌عنوان هسته‌های بهینه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

لاین آپ پردازنده‌های دسکتاپ Intel Raptor Lake-S – مشخصات اولیه

براساس اطلاعاتی که پیش از این در منابع فاش شده، لاین آپ Raptor Lake-S شامل سه بخش مختلف می‌شود که از نظر توان مصرفی در یک سطح قرار می‌گیرند. پردازنده‌های قدرتمند سری K در رده‌ی ۱۲۵ وات قرار می‌گیرند و مدل‌های عمومی ۶۵ واتی در رده‌ی دوم قرار دارند. درنهایت مدل‌های کم مصرف ۳۵ واتی را داریم که مصرف‌کنندگان خاص خود را دارند. تراشه‌های سری رپتر لیک از ۲۴ هسته در مدل پرچم‌دار تا ۱۶ هسته و ۱۰ هسته و ۴ هسته و ۲ هسته در مدل‌های بعدی برخوردار خواهند بود.

در ادامه می‌توانید فهرست اولیه‌ای از محصولات مختلف این سری را ملاحظه کنید:

• Intel Core i9 K-Series (8 Golden + 16 Grace) = 24 Cores / 32 Threads / 68 MB
• Intel Core i7 K-Series (8 Golden + 8 Grace) = 16 Cores / 24 Threads / 54 MB
• Intel Core i5 K-Series (6 Golden + 8 Grace) = 14 Cores / 20 Threads / 44 MB
• Intel Core i5 S-Series (6 Golden + 4 Grace) = 14 Cores / 16 Threads / 37 MB
• Intel Core i3 S-Series (4 Golden + 0 Grace) = 4 Cores / 8 Threads / 20 MB
• Intel Pentium S-Series (2 Golden + 0 Grace) = 4 Cores / 4 Threads / 10 MB

پردازنده‌های ۱۲۵ واتی و پرچم‌دار Raptor Lake-S برای سیستم‌های دسکتاپ شامل مدل‌های Core i9 با حداکثر ۸ هسته Raptor Cove و ۱۶ هسته Gracemont هستند جمعا یک تراشه ۲۴ هسته و ۳۲ رشته را تشکیل می‌دهند. لاین آپ Core i7 این سری از ۱۶ هسته به شکل ۸ + ۸ هسته P و E برخوردار است و مدل‌های Core i5 از ۱۴ هسته به شکل ۶ + ۸ هسته‌ی عملکرد و بهینه بهره می‌برند. در پایان سری Core i3 این نسل را داریم که فقط از ۴ هسته‌ی عملکرد برخوردار هستند و در ساختار آن‌ها از هسته‌های E استفاده نشده است.

البته این خانواده شامل پردازنده‌های پنتیوم هم می‌شوند که از ۲ هسته Raptor Cove استفاده می‌کنند. همه‌ی مدل‌های سری Core از یک پردازنده گرافیکی یکپارچه Xe با ۳۲ واحد ارتقا یافته‌ی EU (یا ۲۵۴ هسته محاسباتی) برخوردار هستند. البته برخی مدل‌های Core i5 و پنتیوم این سری از یک iGPU متشکل از ۲۴ و ۱۶ واحد EU استفاده می‌کنند. سایر جزئیاتی که از پردازنده‌های این نسل به‌دست ما رسیده، به حافظه کش L2 بزرگتر آن‌ها که از این پس توسط اینتل Game Cache نامیده می‌شوند مربوط می‌شود.

گفته می‌شود فرکانس کلاک پردازنده‌های این سری نسبت به نسل قبل یک افزایش ۲۰۰ مگاهرتزی را تجربه می‌کند. بنابراین می‌توان فرکانس حداکثری ۵.۵ گیگاهرتز را برای تراشه‌های سطح بالای این سری متصور شد. علاوه‌براین، در این نسل از حافظه‌های سریع‌تر DDR5 تا حداکثر سرعت ۵۶۰۰ مگابیت بر ثانیه درکنار ماژول‌های حافظه DDR4 فعلی پشتیبانی خواهد شد.

در ادامه می‌توانید جدولی از مقایسه پردازنده‌های دسکتاپ Core i9 و Core i7 و Core i5 از سری Raptor Lake-S و Alder Lake-S را براساس شایعات مطرح شده، ملاحظه کنید.

جزئیات پلتفرم دسکتاپ Intel Raptor Lake-S

تراشه‌های Raptor Lake-S اینتل، ضمن ادامه پشتیبانی از فناوری حافظه DDR4، از تکنولوژی نسل جدید DDR5 پشتیبانی می‌کنند که سرعت انتقال داده در آن‌ها به حداکثر ۵۶۰۰ مگابیت بر ثانیه (۶۵۰۰ مگابیت بر ثانیه LPDDR5(X)) می‌رسد. همچنین پشتیبانی از ماژول جدید هوش مصنوعی M.2 که به نحوه‌ی ارتباط با تراشه‌های PCIe Gen 5 SSD مربوط می‌شوند، باعث می‌شود تا PCIe Gen 5 SSD به‌صورت خودکار شناسایی شده و پروتکل درگاه M.2 اعمال شود.

البته فعلاً اطلاعات محدودی در اینباره در اختیار ما قرار گرفته و باید جزئیات بیشتری از آن منتشر شود. پردازنده‌های جدید رپتور لیک، با پشتیبانی از سوکت LGA 1700 از تمامی ۱۸۰۰ پد اتصال آن استفاده کرده و به رقابت با معماری جدید AMD می‌پردازد. باید تا میانه‌های سال ۲۰۲۲ انتظار انتشار اطلاعات بیشتری را داشته باشیم.

جدول مقایسه نسل‌های مختلف پردازنده‌های دسکتاپ اینتل در رده مصرف‌کننده:

در پایان نظرات خود را در این‌باره با زومجی و سایر کاربران در میان بگذارید.

---