تاریخچه ماینکرفت؛ از ظهور تا پرفروش ترین بازی تاریخ

در دنیای بازی‌های ویدیویی کمتر پیش می‌آید اثری تا سال‌های سال بتواند جایگاه خود را بین کاربران حفظ کند. دلیل این اتفاق هم واضح است، چرا که معمولا هر بازی پس از انتشار در یک دوره مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد و پس از مدتی جای خود را به آثار دیگر می‌دهد. مخصوصا در دهه اخیر که با این صنعت، شاهد انتشار آثار متعدد و بعضا با کیفیتی بوده‌ایم که دست کاربران را برای انتخاب بازی محبوب خود باز گذاشته‌اند. با این وجود شاید بهتر باشد در مورد این قضیه نگاه متفاوتی نسبت به ماینکرفت ساخته استودیو موجنگ داشته باشیم. اثری که بیش از ده سال از زمان عرضه نسخه رسمی آن روی پلتفرم‌های مختلف می‌گذرد و هنوزم که هنوزه مخاطب‌های مختلف را به خود جلب می‌کند. درواقع شما کمتر شخصی را پیدا می‌کنید که حداقل این بازی را یکبار روی کامپیوتر یا موبایل خود تجربه نکرده باشد.

ماینکرفت درواقع یک بازی سندباکس سه‌بعدی است که در جریان آن شما در دنیایی بلوکی‌شکل قرار می‌گیرید که می‌توانید هرکاری که دل‌تان می‌خواهد در آن انجام دهید و هرچیزی را خلق کنید! براساس گزارشی که مایکروسافت در سال ۲۰۲۱ منتشر کرد، این بازی تا آن زمان بیش از ۲۳۸ میلیون نسخه فروش را به‌خود دیده بود و پرفروش‌ترین بازی تاریخ لقب می‌گیرد. اما سوالی که پیش می‌آید این است که چگونه یک بازی سندباکس با گرافیک پیکسلی و بدون هیچ خط داستانی خاصی موفق شده است تا این اندازه مورد توجه بازیکنان قرار گیرد؟ در این مقاله قصد داریم تا نگاهی داشته باشیم به داستان خلق ماینکرفت و اینکه چگونه یک ایده اولیه تبدیل به اثری شد که از آن می‌توان به‌عنوان یک پدیده در صنعت ویدیو گیم یاد کرد.

او در دوران بزرگ‌سالی به‌عنوان یک برنامه‌نویس زندگی خود را می‌گذراند. او ابتدا به همراه همکار خود یک بازی سندباکس به‌نام Wurm Online را طراحی کرد که همانند ماینکرفت، بازیکنان می‌توانستند در آن دنیای خود را خلق کنند و به جمع‌آوری منابع از سطح زمین و معادن بازی بپردازند. پس از مدتی پرسن به شرکت Midas (که بعدا به King.com تغییر نام داد) ملحق شد؛ شرکتی که تمرکز اصلی آن روی تولید بازی‌های فلش بود. پرسن در این شرکت تقریبا هر دو ماه یک بازی جدید طراحی می‌کرد و به‌گفته خودش در زمان فعالیت در کینگ ۲۵ الی ۳۰ بازی را توسعه داد.

پرسن در اوقات فراغت خود همیشه در حال توسعه و ایده‌پردازی بازی‌های خود بود که از آثار دیگر الهام گرفته بود. او همچنین یکی از اعضای فعال تالار گفت‌وگوی TIGSource بود که در آن توسعه‌دهندگان مستقل زیادی فعالیت داشتند. یکی از پروژه‌هایی که پرسن روی آن کار می‌کرد، RubyDung نام داشت؛ یک بازی با گیم‌پلی ساخت‌وساز که از بازی معروف Dwarf Fortress الهام گرفته بود و پرسن دنیای آن را همانند بازی RollerCoaster Tycoon به‌صورت سه‌بعدی ایزومتریک خلق کرده بود. ماه مارس ۲۰۰۹ بود که پرسن استودیو کینگ را ترک کرد و به تیم jAlbum (وب‌سایت به‌اشتراک‌گذاری تصاویر) پیوست، اما این تغییر شغل باعث نشد تا او کار روی پروژه‌های شخصی‌اش را کنار بگذارد.

آوریل ۲۰۰۹ بود که پرسن یک بازی جدید به‌نام Infiniminer را منتشر کرد. یک بازی منبع باز چندنفره که در آن بازیکنان باید در دنیای بزرگ و بی‌انتهای آن برای پیدا کردن منابع مختلف، تونل‌های مختلفی را در سطح زمین ایجاد کنند. پرسن درواقع در این بازی تلاش کرد تا راه ناتمام RubyDung را به شکل جدیدی ادامه دهد. به‌نحوی که این بازی به‌شدت از استایل بصری و گیم‌پلی RubyDung ایده گرفته بود و از سویی دیگر پرسن در آن سبک ساخت‌وساز بلوکی منحصربه‌فردی را پیاده‌سازی کرد.

اتفاق جالبی که در مورد این بازی افتاده بود این بود که مردم در حال صحبت کردن درباره آن بودند. بازی هیچ دستورالعمل یا آموزش خاصی نداشت و کاربران مجبور بودند برای ساخت یک تخت ساده با آزمون و خطا بلوک‌ها را کنار هم قرار دهند. خب پس طبیعی بود که برای موارد دیگر کار ساده‌تر این باشد که از دیگر کاربران دستورالعمل‌های لازم را سؤال کنند. این‌گونه بود که بازی به‌سرعت مورد بحث بازیکنان بسیاری قرار گرفت و درکنار آن پرسن هم به‌صورت مداوم با حضور فعال در فروم‌های TIGSource و صفحات شبکه‌های اجتماعی خود بازخوردهای مختلف را دریافت می‌کرد. توسعه ماینکرفت در آن زمان به‌صورت مرتب ادامه داشت و فازهای بعدی توسعه بازی که به‌ترتیب Indev ،Survival Test و Infdev نام داشتند از سال ۲۰۰۹ الی ۲۰۱۰ منتشر شدند.

بعد از آن‌که توسعه بازی تا حد قابل قبولی پیش رفت، اولین به‌روزرسانی بزرگ آن که Alpha نام داشت، در تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۰ (۹ تیر ماه ۱۳۸۹) منتشر شد. اگرچه پرسن از ابتدا یک شغل ثابت در jAlbum.net داشت، بعدها با گسترش فروش ماینکرفت و به‌منظور کارتمام وقت روی توسعه بازی از آن‌جا استعفا داد. در ادامه پرسن به‌صورت مداوم برای بازی به‌روزرسانی منتشر کرد که شامل آیتم‌های جدید، بلوک‌های جدید، دشمنان جدید، حالت بقا و تغییراتی در رفتار المان‌های بازی می‌شدند.

ینس برگنستن جای پرسن را در کنترل تولید بازی ماینکرفت گرفت

با گذشت زمان ماینکرفت به مرکز توجهات کاربران در رسانه‌های اجتماعی همانند 4chan و ردیت تبدیل شد و فروش قابل توجهی را مشاهده کرد. زمانی‌که تعداد فروش نسخه اولیه بازی به ۱۵ هزار عدد رسید،‌ پرسن متوجه شد که اثر او به چیزی بزرگ‌تر از یک بازی مستقل معمولی تبدیل شده است. در تابستان ۲۰۱۰ بود که پرسن به‌همراه جیکوب پورسر (Jakob Porser) یکی از توسعه‌دهندگان بازی‌های فلش و همکاران قدیمی پرسن در کینگ و کارل مانه (Carl Manneh) مدیر‌عامل وقت jAlbum، شرکت موجنگ را تأسیس کرد و این مسئله روند رو به رشد فروش بازی و درآمد بیشتر پرسن را رقم زد.

نوامبر ۲۰۱۰ بود که بالاخره نسخه بتای بازی منتشر شد و این مسئله باعث شد تا ۱۲ ژانویه ۲۰۱۱ تعداد نسخه‌های فروش بازی ماینکرفت به یک میلیون واحد برسد. این روند صعودی همچنان ادامه پیدا کرد، تاحدی که در ماه آوریل و اوت به ترتیب فروش بازی به ۲ و ۳ میلیون نسخه افزایش پیدا کرد. چندی بعد پرسن رویداد Minecon را معرفی کرد و بازی در مدتی کوتاه فروش چهار میلیون نسخه‌ای را تجربه کرد. در این مدت به‌صورت مداوم برای بازی به‌روزرسانی منتشر می‌شد و این درحالی بود که هنوز نسخه نهایی بازی عرضه نشده بود.

بالاخره در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۱ استودیو موجنگ بازی را از حالت بتا خارج کرد و نسخه نهایی ماینکرفت را با قیمت ۱۹.۹۵ یورو در اختیار کاربران قرار داد. نسخه رسمی بازی در زمان عرضه ۱.۵ میلیون نسخه فروش کرد و سرمایه قابل توجهی را نصیب ناچ کرد. پس از مدتی در اولایل دسامبر سال ۲۰۱۱، ینس برگنستن (Jens Bergensten) (ملقب به Jeb) مسئولیت کامل کنترل تولید بازی ماینکرفت را از پرسن که به‌عنوان طراح ارشد فعالیت می‌کرد،‌ به عهده گرفت.

رشد چشم‌گیر بازی ماینکرفت در میان کاربران باعث شد تا نظر ردموندی‌ها به این پدیده صنعت ویدیوگیم جلب شود. در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۴ (۲۴ شهریورماه ۱۳۹۳)، مایکروسافت اعلام کرد که با قیمت ۲.۵ میلیارد دلار استودیو موجنگ را درکنار حق امتیاز ماینکرفت از آن خود کرده است. از زمان انتشار نسخه اولیه کامل ماینکرفت که Adventure Update نامیده می‌شود، بازی به‌صورت مداوم به‌روزرسانی‌های بزرگی دریافت کرده است.

به‌روزرسانی‌های اولیه مکانیزم‌های بازی را دچار تغییر می‌دادند، درحالی‌که به‌روزرسانی‌های بعدی سعی در بهبود گیم‌پلی بازی و ویژگی‌های آن داشتند. بزرگ‌ترین و جدیدترین به‌روزرسانی بازی The Wild Update نام دارد که در ماه ژوئن ۲۰۲۲ منتشر شد و هیولاها، زیست‌بوم و آیتم‌های جدیدی به بازی اضافه کرد.

هسته اصلی گیم‌پلی حول جمع‌آوری این بلوک‌ها و قرار دادن آن‌ها درکنار یکدیگر بنا شده است. درواقع این بلوک‌ها در شبکه‌ای سه‌بعدی در دنیایی بزرگ قرار گرفته‌اند که بازیکنان می‌توانند در بخش‌های مختلف آن به گشت‌وگذار بپردازند. بازیکنان می‌توانند بلوک‌ها با ویژگی‌های خاص را در دنیای بازی فارم کرده و با استفاده از سیستم کرفتینگ (بعضا پیچیده) از آن‌ها برای ساخت آیتم‌های مختلف استفاده کنند.

زمانی‌که بازیکنان در حال گشت‌وگذار در دنیای ماینکرفت هستند، بازی به‌صورت تصادفی جهانی نامحدود را برای آن‌ها خلق می‌کند. دنیای بازی ماینکرفت از لحاظ عمودی دارای محدودیت است، اما می‌تواند در جهت افقی جهانی نامحدود را پیش‌روی بازیکنان قرار دهد. به‌دلیل مشکلات فنی مربوط‌به دسترسی نقاط خیلی دور، بازیکنان نمی‌توانند از محلی که در آن اسپاون شده‌اند، از ۳۰ میلیون بلوک دورتر از خود مسافتی را طی کنند.

با این رویکرد، بازی دنیای خود را به بخش‌های ۱۶ در ۱۶ کوچک‌تر تقسیم کرد که تنها زمانی‌که بازیکنان نزدیک آن‌ها می‌شوند، بارگذاری می‌شوند. دنیای بازی به زیست‌بوم‌های مختلف تقسیم شده است که از بین آن‌ها می‌توانیم به صحرا، جنگل و منطقه برفی اشاره کنیم که شامل دشت‌ها، کوه‌ها، جنگل‌ها و مواد مذاب می‌شود. بازی همچنین از سیستم شبانه‌روزی بهره می‌برد که یک روز کامل آن در دنیای واقعی ۲۰ دقیقه زمان می‌برد.

زمانی‌که بازیکنان بازی را آغاز می‌کنند می‌توانند یکی از ۵ حالت بازی را در درجات سختی مختلف انتخاب کنند. با افزایش درجه سختی بازی، بازیکنان آسیب بیشتری از هیولاهای بازی می‌بینند. ماینکرفت دو جهان دیگر درکنار دنیای Overworld در خود جای داده است که به‌ترتیب Nether و End نامیده می‌شود. Nether یک جهان زیرزمینی است که بازیکنان ازطریق پورتال‌ها می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند.

دنیای Nether منابع منحصربه‌فرد متفاوتی را در خود جای داده است و باتوجه‌به اینکه جابه‌جایی در هر بلوک دنیای Nether معادل هشت بلوک در دنیای Overworld است، بازیکنان به واسطه گشت‌وگذار در آن می‌توانند مسافت زیادی از دنیای Overworld را طی کنند. اما از سویی دیگر شما به دنیای The End به‌وسیله پورتال‌های زیرزمینی موجود در Overworld دسترسی پیدا می‌کنید. این دنیا شامل جزیره‌هایی معلق در منطقه‌ای تاریک و بدون انتها است. در این سرزمین یک اژدها به‌نام Ender Dragon از بزرگ‌ترین جزیره موجود در مرکز این جهان مراقبت می‌کند.

از زمان انتشار نسخه رسمی ماینکرفت تاکنون نسخه‌های متعددی برای این بازی روی پلتفرم‌های مختلف منتشر شده است. البته که در این قسمت منظور ما بیشتر نسخه‌های مختلف بازی اصلی ماینکرفت است و نسخه‌های اسپین‌آف آن را در مقاله‌ای دیگر به شما معرفی خواهیم کرد. اواسط سپتامبر ۲۰۱۷ بود که نسخه اصلی بازی ماینکرفت به Minecraft: Java Edition تغییر نام پیدا کرد و درکنار نسخه‌ای از بازی به‌نام Bedrock Edition قرار گرفت. از سویی دیگر در ماه آوریل ۲۰۲۰ یک نسخه بتا از بازی ماینکرفت که ویژگی‌هایی همانند ری‌تریسینگ و DLSS را در خود جای داده بود توسط شرکت انویدیا روی پردازنده‌هایی RTX این شرکت منتشر شد. نسخه نهایی این بازی در تاریخ ۸ دسامبر ۲۰۲۰ (۱۸ آذرماه ۱۳۹۹) عرضه شد که بازخوردهای مثبتی نیز دریافت کرد. بااین‌حال تاکنون نسخه‌های مختلف با عناوینی متفاوتی از بازی ماینکرفت منتشر شده است که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم:

Minecraft: Pocket Edition

در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۱۱ (۲۰ مردادماه ۱۳۹۰) بازی Minecraft: Pocket Edition برای گوشی Xperia Play و سیستم‌عامل اندروید در حالت آلفا منتشر شد و کمی بعد به دیگر گوشی‌های هوشمند تطابق‌پذیر راه پیدا کرد. از سویی دیگر پس از آن‌که مایکروسافت استودیو موجنگ را خریداری کرد، نسخه پورت شده آن را برای سیستم‌عامل ویندوز فون عرضه کرد.

البته که در آن دوران کش‌وقوس‌های فراوانی در زمینه انتشار این بازی روی سیستم‌عامل‌های گوشی‌های هوشمند وجود داشت و درنهایت در تاریخ ۱۹ دسامبر ۲۰۱۶ (۲۹ آذرماه ۱۳۹۵) بود که نسخه نهایی بازی برای سیستم‌عامل‌های iOS، اندروید و ویندوز فون منتشر شد. یک سال بعد بالاخره نسخه Pocket Edition جای خود را به نسخه Bedrock Edition داد که حالا از قابلیت کراس‌پلتفرم با کنسول‌های ایکس باکس وان و نینتندو سوییچ بهره می‌برد.

نسخه‌های Legacy Console

علاوه‌بر گوشی‌های هوشمند، ماینکرفت تقریبا برای تمامی کنسول‌های نسل هفتمی و هشتمی عرضه شده است و سال‌های سال است که کاربران مختلفی توانسته‌اند تا آن را روی کنسول‌های خود تجربه کنند. نسخه ایکس باکس ۳۶۰ بازی در تاریخ نهم ماه مه ۲۰۱۲ (۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۱) منتشر شد که نسبت به نسخه کامپیوتر تفاوت‌هایی داشت که از بین آن‌ها می‌توان به محدود بودن دنیای بازی و سیستم کرفتینگ جدید اشاره کرد. دو سال بعد در تاریخ ۵ سپتامر ۲۰۱۴ (۱۴ شهریورماه ۱۳۹۳)، نسخه ایکس باکس وان بازی با دنیایی بزرگ‌ترو بهبودهای مختلف در گیم‌پلی در اختیار کاربران این کنسول قرار گرفت.

البته که در این بین کاربران کنسول پلی استیشن هم از نماندند و در تاریخ‌های ۱۷ دسامبر ۲۰۱۳ (۲۶ آذرماه ۱۳۹۲) و ۴ سپتامبر ۲۰۱۴ (۱۳ شهریورماه ۱۳۹۳) به ترتیب نسخه‌های پلی استیشن 3 و پلی استیشن 4 بازی منتشر شدند. یک سال بعد در تاریخ ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵ (۲۶ آذرماه ۱۳۹۴)، حالا نوبت به کاربران کنسول Wii U بود که بتوانند از نزدیک به تجربه ماینکرفت روی کنسول‌های خانگی خود بپردازند و در تاریخ ۱۱ ماه مه ۲۰۱۷ (۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۶) شاهد عرضه این بازی روی جدیدترین کنسول نینتندو یعنی سوییچ بودیم.

Minecraft Education

بازی Minecraft Education یک نسخه آموزشی از ماینکرفت است که به‌شکل خاص برای مباحث آموزشی در مدارس و براساس نسخه Bedrock Edition توسعه داده شده است. این بازی ابتدا در تاریخ اول نوامبر ۲۰۱۶ برای سیستم‌عامل ویندوز و MacOS منتشر شد و بعدها به iPadOS و ChromeOS نیز راه پیدا کرد.

جالب است بدانید که علاوه‌بر نسخه‌های ذکر شده در بالا، نسخه‌های دیگری از بازی ماینکرفت مخصوصا برای پلتفرم کامپیوتر منتشر شده‌اند که از بین آن‌ها می‌توان به Minecraft for Windows ،Minecraft 4K ،Minecraft Classic و یک نسخه برای دستگاه رسپبری پای اشاره کرد.

بدون شک یکی از نقاط قوت ماینکرفت، دسترس‌پذیری بسیار بالای آن بوده است که کاربران در پلتفرم‌های گوناگون در سال‌های اخیر موفق به تجربه آن شده‌اند. این موضوع درواقع باعث شده است تا افراد زیادی بتوانند این بازی را از نزدیک تجربه کرده و دست به خلق آثار و دنیاهایی بزنند که نمونه مشابه آن‌ها را کمتر در جایی دیده‌ایم. البته که معرفی دنیاهای خلق شده در بازی ماینکرفت در این مقاله نمی‌گنجد و به‌زودی در مقاله‌ای مفصل نقشه‌ها و سبک‌های مختلف ایجاد شده در دنیای این بازی لذت‌بخش را به شما معرفی خواهیم کرد.