NFT چیست و چه ارتباطی با بازی های ویدیویی دارد؟

در روزگار عجیبی به سر می‌بریم؛ دورانی که هر چند وقت یک بار اصطلاحات جدیدی از راه می‌رسند که مثل موجی بزرگ همه‌جا را دربرمی‌گیرند و شناخت تمام زوایای آن‌ها هم کار واقعاً سختی است. در این سال‌ها یکی از پُرتکرارترین اصطلاحات دنیای فناوری، رمزارز و مواردی مثل بیت‌کوین بوده که هر جا می‌رویم صحبت از آن است و شاید شما هم بارها با این سؤال از طرف دیگران مواجه شده باشید که رمزارز چیست؟ سؤالی که پاسخ راحتی هم ندارد و به سختی می‌توان جواب کوتاه و سریعی به آن داد.

درحالی‌که کم‌کم داشتیم به رمزارزها و حضور پررنگ آن‌ها در دنیای امروز عادت می‌کردیم، سر و کله مورد دیگری پیدا شد؛ NFTها که شاید از جهاتی یادآور رمزارزها باشند ولی با وجود ارتباط تنگاتنگی که با آن‌ها دارند، تفاوت‌های زیادی هم بین آن‌ها به چشم می‌خورد. NFTها دستاورد همین یکی دو سال اخیر نیستند و طول عمر بیشتری دارند، ولی در سال ۲۰۲۱ بیش از هر زمان دیگری مطرح شدند و صنعت بازی هم مثل بعضی از صنایع و هنرهای دیگر، روزبه‌روز بیشتر با آن‌ها درگیر می‌شود.

اگر می‌خواهید بیشتر در مورد فلسفه NFT و نکات مثبت و منفی آن از دید طرفداران و منتقدان بدانید و آشنایی بیشتری با نحوه حضور NFT در دنیای بازی‌های ویدیویی و آینده آن پیدا کنید، با این مقاله زومجی همراه شوید.

NFT چیست؟

NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token است که ترجمه آن می‌شود «توکن غیرقابل معاوضه». توکن یا ژتون در اصطلاح به چیزی می‌گویند که به‌جای پول داد و ستد می‌شود. مثلاً برای استفاده از دستگاه‌های آرکید، به‌جای استفاده از پول واقعی ژتونی را به کار می‌برید که پیش از آن با پرداخت پول، از باجه خریداری کرده‌اید. البته NFT برخلاف ژتون‌های دستگاه‌های آرکید، حالت فیزیکی ندارد و مثل رمزارز، یک مفهوم دیجیتالی محسوب می‌شود.

«غیرقابل معاوضه بودن» NFT هم به این اشاره دارد که هیچ دو NFT با یکدیگر کاملاً برابر و یکسان نیستند و مثلاً نمی‌توان یکی از آن‌ها را امسال از کسی گرفت و دو سال بعد، یک NFT دیگر را به‌جای آن پس داد. یعنی برخلاف چیزی مثل بیت‌کوین که ارزش یک عدد از آن در کیف پول دیجیتالی یک راننده کامیون آلمانی با ارزش آن در کیف پول یک تعمیرکار بلغارستانی برابر است، NFT با چنین شرایطی سر و کار ندارد. هر NFT ویژگی‌های خاص خود را دارد و با شناسه منحصربه‌فردی به نام خریدار ثبت می‌شود و این کاملاً متفاوت است با چیزی مثل بیت‌کوین یا یک اسکناس معمولی که هر واحد از آن در دست افراد مختلف، ارزشی یکسان دارد و قابل تعویض است.

ولی NFT یا توکن غیرقابل معاوضه دقیقاً به چه دردی می‌خورد و چرا عده‌ای به سراغ خرید آن می‌روند؟ NFT سندی است که ثابت می‌کند شما آیتم خاصی را خریداری کرده‌اید؛ آیتمی که می‌تواند یک تصویر دیجیتالی ساده باشد که فردی درون فتوشاپ طراحی کرده، یا یک قطعه موسیقی و حتی یک توئیت. اگر تا پیش از این خرید و فروش آثار هنری معمولاً با پرداخت پول استاندارد انجام می‌شد و مثلاً فردی بابت خریداری یک تابلو ۲۰ میلیون تومان می‌داد و آن را به‌طور فیزیکی به‌دست می‌آورد و روی دیوار منزل خود نصب می‌کرد، اکنون تعریف NFT باعث تغییر شرایط شده و خریدار یک عکس دیجیتالی، لزوماً صاحب یک محصول فیزیکی نمی‌شود بلکه تنها نام خود را به‌عنوان خریدار آن ثبت می‌کند (البته نمونه‌های خاص و ویژه‌ای از NFT را هم داریم که خریدار، جنس فیزیکی هم تحویل می‌گیرد).

NFTها در بازارهای دیجیتالی مخصوص و بر بستر بلاک‌چین خرید و فروش می‌شوند (بلاک‌چین، سیستمی برای ثبت اطلاعات و داده‌ها است و رمزارزها هم بر بستر بلاک‌چین معامله می‌شوند) و خریدار NFT به‌جای پرداخت پول رایج مثل دلار، از رمزارزها استفاده می‌کند. اتر (رمزارز پلتفرم اتریوم) اولین رمزارزی بود که به‌طور گسترده با دنیای NFT پیوند خورد و به همین دلیل هم بیشترین سهم را در خرید و فروش‌های این بازار دارد، ولی به تدریج رمزارزهای دیگری مثل کاردانو، سولانا و بیت‌کوین کش هم وارد دنیای NFT شده‌اند و روزبه‌روز تعداد آن‌ها بیشتر خواهد شد.

هر کسی می‌تواند آیتم‌های موردنظر خود را در قالب NFT بفروشد، در صورتی که به یک کیف پول دیجیتال و مقداری اتر (یا رمزارزهای NFTمحور دیگر) دسترسی داشته باشد تا ازطریق آن، کارمزد تراکنش را بپردازد؛ کارمزدی که نمی‌توان میزان دقیقی را برای آن تعیین کرد و نسبت به شرایط مختلف، ممکن است ۷۰ دلار باشد، ۱۲۰ دلار یا حتی خیلی بیشتر (کارمزد تراکنش برای رمزارز اتر، در اصطلاح «گاز» نامیده می‌شود). برای انجام این کار باید به یکی از پلتفرم‌های مخصوص خرید و فروش NFT مثل OpenSea و Rarible رفته و با اتصال کیف پول دیجیتال به آن پلتفرم، از آیتم خود یک NFT ساخته و به فروش گذاشت؛ کاری که به آن «مینت کردن» می‌گویند که معادل همان اصطلاح «ضرب سکه» است.

ولی همه‌چیز به این راحتی هم نیست که هر فردی وارد این بازار شود، به سود برسد و تمام! بلکه درصد بسیار بالایی از افراد یا موفق به فروش NFT خود نمی‌شوند یا قیمت پیشنهادی برای آن بسیار اندک است و در هر دو حالت، ضرر می‌کنند؛ چرا که پیش از آن برای کارمزد معامله، اتر خرج کرده‌اند. یعنی ممکن است فردی برای وارد کردن NFT خود به سیستم فروش، به اندازه ۰.۰۳۲ اتر (حدود ۱۰۰ دلار) هزینه کرده باشد و بالاترین پیشنهاد برای اثر او، برابر ۰.۰۲۵ اتر (حدود ۸۰ دلار) باشد و در این صورت نه‌تنها سود نکرده، بلکه ۲۰ دلار هم از دست داده است.

البته بعضی از پلتفرم‌های خرید و فروش NFT از مدتی قبل به سراغ راهکاری برای ضرر نکردن مشتریان خود رفته‌اند؛ روشی که Lazy Minting نام دارد و برخلاف حالت استاندارد که فروشنده باید کارمزد مینت کردن NFT را پرداخت کند، در این حالت پرداخت کارمزد به عهده خریدار می‌افتد. به این ترتیب شاید احتمال فروش NFTهای ارزان‌قیمت در این روش کاهش پیدا کند (چرا که خریدار باید کارمزدی را بپردازد که دست‌کمی از هزینه خود NFT ندارد)، ولی حداقل باعث می‌شود ریسک ضرر کردن برای فروشنده از بین برود و اگر نتواند NFT خود را بفروشد، حداقل پولی هم از دست نخواهد داد.

علت استقبال از NFT

دنیای NFT، دنیای حیرت‌انگیزی است و یکی از جنجالی‌ترین اتفاقات مرتبط با آن که حدود یک سال قبل شاهد آن بودیم، فروش اولین توئیت جک دورسی، مؤسس توئیتر در قالب NFT بود؛ توئیتی که او در سال ۲۰۰۶ ارسال کرده بود و بعد از حدود ۱۵ سال آن را به حراج گذاشته و درنهایت هم توئیت به مبلغ ۱۶۳۰ اتر (در آن زمان معادل ۲.۹ میلیون دلار) به فروش رفت.

خرید این توئیت به معنای این نبود که اکانت جک دورسی در اختیار خریدار قرار گرفته است. یعنی او نمی‌تواند به خاطر پرداخت این پول عظیم، از آن به بعد با اکانت دورسی توئیت کند، بلکه تنها یک شناسه NFT به نام خریدار ثبت شده و مدرکی دارد که نشان می‌دهد بابت این قضیه هزینه کرده و اولین توئیت تاریخ را خریده است. همین ماهیت عجیب دنیای NFT است که باعث شده برای خیلی‌ها سؤال شود چرا باید چنین مبلغ عظیمی را پرداخت کرد، درحالی‌که خریدار به چیز خاصی هم دسترسی پیدا نمی‌کند.

تازه این ماجرا در ارتباط با اولین توئیت تاریخ بود و حداقل سروصدای زیادی در دنیای مجازی به پا کرد و شاید بتوان هزینه بالای آن را به خاطر این جریانات توجیه کرد. ولی در طول همین یک سال اخیر، بارها و بارها شاهد اخباری بوده‌ایم که عده‌ای برای خریداری عکس‌های دیجیتالی ساده (که حتی زیبایی خاصی هم نداشته‌اند)، مبالغی در حد صدها هزار دلار یا حتی بالاتر پرداخت کرده‌اند تا در قالب NFT آن‌ها را به نام خود ثبت کنند. این کار واقعاً چه سودی دارد؟

بالا رفتن تب NFT در این مدت دلایل مختلفی دارد که ساده‌ترین آن را می‌توان «حس خوب کلکسیونر بودن» دانست. خیلی از افراد علاقه زیادی به جمع‌آوری یک مجموعه یا کلکسیون نفیس از آثار مختلف دارند و تا پیش از این، چنین کاری معمولاً در قالب فیزیکی انجام می‌شد؛ مثل کلکسیونی از تمبرهای کمیاب یا آدامس‌های رنگارنگ و... ولی NFT زمینه‌ساز خلق کلکسیون‌های دیجیتالی شده و به این ترتیب کسی که به آثار هنری علاقه دارد، می‌تواند طراحی‌ها و نقاشی‌های دیجیتالی هنرمندان را در قالب NFT بخرد.

اگر این هنرمندان معروف باشند که خیلی هم جای تعجب نیست، ولی وضعیت این یک سال به شکلی بوده که حتی هنرمندان تازه‌کار و ناشناخته هم موفق شده‌اند به درآمدی نجومی ازطریق فروش آثار خود در قالب NFT برسند؛ افرادی که تا چند وقت قبل آرزوی برپایی یک گالری ساده را داشته‌اند، اکنون خیلی راحت از درون منزل خود به فروش آثاری می‌پردازند که حتی به شکل فیزیکی هم در اختیار خریدار قرار نمی‌گیرند، ولی پولی به مراتب بیشتر از نمونه فیزیکی را به حساب هنرمند وارد می‌کنند.

البته این سؤال مهم وجود دارد که چرا کسی باید برای خرید یک تصویر هنری دیجیتالی هزینه کند، درحالی‌که میلیون‌ها نفر می‌توانند دقیقاً همان تصویر را با همان کیفیت و به‌طور رایگان درون کامپیوترهای خود ذخیره کنند؟ در اینجا بحث به شناسه مخصوص هر NFT می‌رسد که باعث می‌شود نام خریدار برای همیشه در یک لینک ثبت شده و حتی اگر ۵۰ میلیون نفر هم یک تصویر را در کامپیوترها و گوشی‌های موبایل خود داشته باشند، نمونه اصلی آن تصویر تنها به نام یک نفر (خریدار) ثبت شده است؛ موضوعی که شاید از دید ما خنده‌دار و مسخره به نظر برسد، ولی به هر حال دنیای امروز با چنین پدیده‌هایی هم مواجه است.

گذشته از این موضوع که می‌توان آن را به‌نوعی قدردانی خریدار از هنرمند/خالق/فروشنده دانست و همین‌طور به چشم شور و شوقی بابت گسترش کلکسیون NFT به آن نگاه کرد، دلایل دیگری هم برای استقبال از این توکن غیرقابل معاوضه وجود دارد که یکی از مهم‌ترین‌ها، افزایش ارزش آن آیتم دیجیتالی در طول زمان است.

همان‌طور که با خرید یک تابلوی فیزیکی می‌توانید منتظر افزایش ارزش آن در طول سال‌های بعد باشید و پس از مدتی به سود زیادی برسید، در دنیای NFT نیز چنین طرز فکری وجود دارد و حداقل در طول این یک سال که جواب هم داده است. یعنی اگر کسی اولین توئیت جک دورسی را به ارزش ۲.۹ میلیون دلار خریداری کرد، می‌تواند امید داشته باشد که چند سال بعد آن را با قیمتی بالاتر بفروشد. یا اگر یک طرح هنری به ارزش ۸۰ هزار دلار خریداری شد، شاید پنج سال بعد بتوان آن را صدها هزار دلار فروخت.

جالب اینکه حتی عده‌ای به فکر ترکیب NFT با گالری‌های فیزیکی هم رسیده‌اند؛ مثل متیو شاپیرو که مدتی قبل یک گالری از تابلوهای هنری را با عنوان «من هنر نیستم» (imnotArt) در شیکاگو تدارک دید که علاقمندان می‌توانند درکنار تماشای تابلوهای متنوع، با اسکن QR Code هر تابلو وارد لینک مخصوص آن شده و پیشنهاد مالی خود را برای خرید اثر مربوطه ارائه دهند تا در صورت برنده شدن در حراج، NFT موردنظر به نام آن‌ها ثبت شود.

البته پیش‌بینی آینده NFT خیلی هم ساده نیست و شاید تب آن در عرض چند سال بخوابد، ولی اگر هیاهوی آن ادامه داشته باشد و به تدریج تقویت هم شود، می‌توان به بعضی از خریداران آثار NFT به چشم سرمایه‌گذارانی نگاه کرد که دید اقتصادی خوبی داشته‌اند و هم نام و آوازه‌ی خود را مطرح کرده‌اند و هم بعدها به سود بالایی می‌رسند.

این نام و آوازه که به آن اشاره کردیم هم می‌تواند یکی دیگر از دلایل خرید و فروش‌های نجومی در دنیای NFT باشد. وقتی کسی یک اثر هنری را با مبلغی نجومی در قالب NFT به نام خود ثبت می‌کند، میلیون‌ها نفر با او آشنا می‌شوند و اسم او را به خاطر می‌سپارند و خودِ این مطرح شدن می‌تواند در آینده به نفع او باشد.

اگر بخواهیم مثال جالبی از NFT بزنیم، می‌توانیم به «دختر فاجعه» (Disaster Girl) اشاره کنیم؛ تصویری از دختری به نام زوئی راث که احتمالاً آن را بارها در قالب «میم» (Meme) در اینترنت دیده‌اید. این تصویر در سال ۲۰۰۵ گرفته شده بود و نه خود دختربچه با آن لبخند شیطانی و نه پدرش که از او عکس گرفته بود، هرگز فکر نمی‌کردند که روزی بتوانند با کمک آن به پول خوبی برسند. ولی به‌لطف داغ شدن بازار NFT، آن‌ها موفق شدند در آوریل ۲۰۲۱ این عکس را به ارزش ۱۸۰ اتر (در آن زمان معادل ۴۷۰ هزار دلار) بفروشند. عجیب اینکه خریدار عکس حتی با پرداخت چنین مبلغی هم کپی‌رایت آن را در اختیار ندارد و اگر بخواهد در آینده دوباره آن را بفروشد، ۱۰٪‌ از مبلغ فروش به خانواده راث می‌رسد.

تصویری که سال‌ها قبل به یکی از میم‌های مطرح تبدیل شد و اکنون یکی از NFTهای معروف به حساب می‌آید

بد نیست این بخش از مقاله را با اشاره به دو مورد از معروف‌ترین آثار هنری مرتبط با NFT به پایان ببریم. «هر روز: ۵۰۰۰ روز اول» (Everydays: the First 5000 Days) یک اثر هنری دیجیتالی است که مایک وینکلمن (معروف به Beeple) آن را از ترکیب ۵۰۰۰ تصویر دیجیتالی تهیه کرده و امسال در حراجی کریستیز توسط یک برنامه‌نویس و سرمایه‌گذار رمزارز به مبلغ ۶۹ میلیون دلار خریداری شد و Beeple را در فهرست افرادی که بیشترین سود را از NFT کرده‌اند، به رتبه دوم رساند، با مجموع فروش ۱۷۵ میلیون دلاری آثار خود در قالب NFT.

البته این اثر با آن قیمت حیرت‌انگیز هم گران‌ترین محصول مرتبط با NFT نیست و رتبه اول به شخصی ملقب به Pak اختصاص دارد که اسم واقعی او را کمتر کسی می‌داند؛ طراح و برنامه‌نویسی که البته خیلی هم در دنیای اینترنت ناشناخته نیست و با کارهای خاص خود در زمینه هوش مصنوعی به شهرت رسیده است. او چند هفته قبل اثری را به نام Merge به فروش گذاشت که درنهایت حدود ۹۲ میلیون دلار ارزش پیدا کرد؛ اثری که البته تفاوت‌هایی با بیشتر کارهای معروف NFT دارد و یک خریدار ندارد، بلکه حدود ۲۹ هزار نفر در به ثبت رسیدن این رکورد نقش داشته‌اند؛ افرادی که با خرید بیش از ۳۱۲ هزار واحد به نام‌های Mass (که درکنار یکدیگر Merge را تشکیل می‌دهند)، روی چیزی سرمایه‌گذاری کرده‌اند که نه‌تنها یکی از گران‌قیمت‌ترین آثار تاریخ محسوب می‌شود، بلکه به تدریج ارزش آن بالاتر هم خواهد رفت. Pak در حال حاضر رتبه اول فهرست هنرمندان مرتبط با NFT را با ۳۵۶ میلیون دلار فروش در اختیار گرفته، یعنی حدود دو برابر بیشتر از رتبه دوم فهرست.

اثر هنری Everydays: the First 5000 Days

ایرادهای NFT

معمولاً هر فناوری و اتفاق جدیدی، درکنار موافقان خود با مخالفانی نیز مواجه می‌شود. این قضیه پیش از این در مورد رمزارزها اتفاق افتاده بود و خیلی‌ها به دشمن بیت‌کوین و سایر رمزارزها تبدیل شده بودند، و اکنون در مورد NFT هم شاهد چنین ماجرایی هستیم؛ مخالفت‌هایی که البته با توجیهات منطقی همراه است و نمی‌توان به‌راحتی دلایل منتقدان را رد کرد. دراین‌میان دو انتقاد بیشتر از سایر موارد مطرح شده‌اند که در ادامه به سراغ آن‌ها می‌رویم.

آلودگی محیط زیست

شاید این تیتر شما را یاد رمزارزها بیاندازد؛ چرا که در مورد آن‌ها هم انتقادات زیادی در ارتباط با آلوده کردن محیط زیست وجود داشت. چنین انتقاد مشترکی در مورد رمزارزها و NFT بی‌دلیل نیست و علت آن به همان موردی برمی‌گردد که پیش از این اشاره کردیم؛ یعنی خرید و فروش NFTها با رمزارزها.

NFT در بسترهایی مثل اتریوم خرید و فروش می‌شود و اتر (رمزارز اتریوم) هم مثل بیت‌کوین و اکثر رمزارزها برای تولید نیاز به صرف برق و انرژی زیادی دارد. برق و انرژی هم به این راحتی‌ها به‌دست نمی‌آید و تولید آن به فرایندهایی نیاز دارد که درنهایت منجر به آلودگی محیط زیست ازطریق افزایش تولید گازهایی مثل دی‌اکسید کربن می‌شود. همین قضیه هم باعث شده دانشمندان نگرانی زیادی بابت محبوب شدن رمزارزها داشته باشند و آن‌ها را باعث و بانی بخشی از آلودگی‌های زیست‌محیطی سال‌های اخیر بدانند.

از آنجایی که NFTها با رمزارزها پیوند مستقیم دارند، طبیعی است که آن دسته از دوست‌داران محیط زیست که مخالف رمزارزها هستند، با NFTها هم دشمنی پیدا می‌کنند. NFT بیشتر یعنی استفاده بیشتر از رمزارز و استفاده بیشتر از رمزارز هم یعنی آلودگی بیشتر محیط زیست و بدتر شدن اوضاع گرمایش جهانی.

کلاهبرداری و پول‌شویی

دزدها و کلاهبردارها هرگز از پیدا کردن راه‌های جدید برای پول درآوردن خسته نمی‌شوند و وقتی NFTها به محبوبیت رسیدند هم آن‌ها با شیوه‌های خاص خود وارد این میدان شدند. از آنجایی که خیلی از خرید و فروش‌های این بازار به شکل تقریباً ناشناس انجام می‌شود و گاهی اوقات مشخصات دقیق هنرمند/فروشنده اثر مشخص نیست، عده‌ای از این قضیه سوءاستفاده می‌کنند و آثار بی‌ارزش خود را با نام هنرمندان دیگر به فروش می‌رسانند.

همچنین هکرها هم وارد این بازار جذاب شده‌اند و برای مثال چند وقت پیش هکری با رخنه به سایت «بنکسی» (Banksy، هنرمندی که با نام مستعار به فعالیت می‌پردازد)، کار عجیبی انجام داد. او در سایت رسمی بنکسی، لینکی را قرار داد که به طرحی در قالب NFT مربوط می‌شد که هیچ ارتباطی به بنکسی نداشت. ولی یک مجموعه‌دار بریتانیایی فریب این هکر را خورده و ۳۳۶ هزار دلار بابت NFT پرداخت کرد. البته قضیه خیلی زود لو رفت و فروشنده اثر هم به سرعت تمام پول دریافتی (به جز ۶۷۰۰ دلار هزینه تراکنش) را به خریدار برگرداند تا او ماجرا را بیشتر از این پیگیری نکند.

طرح تقلبی که به بنکسی نسبت داده شده بود

از طرف دیگر بحث پول‌شویی را هم در دنیای NFT داریم؛ به این شکل که اگر فردی پول زیادی را از راه غیرقانونی به‌دست آورده یا به هر دلیل نمی‌خواهد میزان آن را اعلام کند، می‌تواند دست به خرید و فروش در بازار NFT زده و این پول را خیلی راحت از آلودگی‌ها دور کرده و وارد جیب خود کند. برای انجام این کار کافی است او یک تصویر دیجیتالی را در یکی از پلتفرم‌های NFT به فروش برساند و سپس یکی از اطرافیانش یا حتی خودش با مشخصاتی دیگر وارد معامله شده و با پرداخت پولی عظیم، آن را بخرد و به همین راحتی ازطریق پول‌شویی، مبلغ موردنظر را به چرخه مالی خود وارد می‌کند.

البته در حراجی‌های معمولی نیز چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد و خیلی از خرید و فروش‌ها به پول‌شویی مرتبط است، ولی این کار در دنیای NFT خیلی ساده‌تر خواهد بود؛ چرا که نیازی به شماره حساب رسمی و رد و بدل کردن پول استاندارد هم نیست و کارها با رمزارز و به شکل ناشناس پیش می‌رود.

NFT و بازی های ویدیویی

بعد از بررسی جنبه‌های مختلف NFT، بهتر است به سراغ بحثی برویم که این روزها حسابی داغ شده و صنعت محبوب ما یعنی بازی‌های ویدیویی را هدف گرفته است. NFT در دنیای بازی هنوز در ابتدای مسیر خود به سر می‌برد و نمی‌توان آینده را به‌راحتی پیش‌بینی کرد، ولی به نظر می‌رسد باید خود را آماده ورود به دوران جدیدی کنیم که راه فراری از آن نیست؛ وضعیتی که از همین ابتدای راه با انتقادات فراوانی مواجه شده و مخالفان زیادی دارد، ولی تاریخ نشان داده که خیلی اوقات انتقادات به جایی نمی‌رسد و به تدریج به وضعیت عادت می‌کنیم.

در مجموع می‌توان NFT را در دنیای بازی به سه دسته عمده تقسیم کرد که در ادامه به سراغ آن‌ها می‌رویم.

بازی های NFT محور

بعضی از بازی‌های ویدیویی به شکلی طراحی شده‌اند که NFT نه فقط بخشی از آن‌ها، بلکه علت اصلی تولید آن‌ها به حساب می‌آید. یعنی سازندگان این بازی‌ها از همان ابتدا با هدف به کارگیری NFT به سراغ طراحی آن‌ها رفته‌اند و مخاطبان نیز به همین دلیل به آن‌ها سر می‌زنند.

اکثر این بازی‌ها از فلسفه Play to Earn پیروی می‌کنند؛ یعنی «بازی برای کسب درآمد». به این ترتیب که مخاطبان این بازی‌ها اگر وقت زیادی را صرف آن‌ها کنند و بتوانند مأموریت‌های مختلف را به خوبی پشت سر بگذارند، به درآمدزایی می‌رسند. البته ماجرا به همین سادگی هم نیست و گذشته از اینکه باید خیلی روی آن‌ها وقت و انرژی گذاشت، در بعضی موارد باید ابتدا مقداری هزینه کرده و سپس به تدریج به کسب درآمد فکر کرد. این بازی‌ها شامل آیتم‌ها و شخصیت‌ها، زمین‌ها و موارد دیگری می‌شوند که NFTمحور هستند و می‌توان به خرید و فروش آن‌ها پرداخت. بعضی از معروف‌ترین نمونه‌های بازی‌های NFTمحور عبارت‌اند از:

CryptoKitties

این محصول استودیو Dapper Labs یکی از اولین و معروف‌ترین بازی‌های بلاک‌چین بود که در سال ۲۰۱۷ شروع به کار کرد، یعنی زمانی‌که بحث NFT اصلاً به اندازه امروز داغ نبود و بیشتر مردم حتی نام آن را هم نشنیده بودند. کریپتوکیتیز اثری به سبک «حیوان مجازی» (Virtual Pet) است که در آن باید حیوانی بامزه را بزرگ کرده و مراقب آن باشیم. هرکدام از گربه‌های بازی، خصوصیات خاص خود را دارند و با گربه‌های دیگر متفاوت هستند؛ گربه‌هایی که قابلیت زاد و ولد هم دارند و بچه‌های آن‌ها ترکیبی از ویژگی‌های پدر و مادر را به ارث برده و گاهی اوقات المان‌های عجیبی مثل شاخ هم خواهند داشت. محبوبیت این بازی در ابتدای راه به‌حدی بود که اواخر سال ۲۰۱۷ باعث کُند شدن مبادلات رمزارز بر بستر اتریوم شد و بعدها نیز طرفداران آن روزبه‌روز بیشتر شدند.

Axie Infinity

استودیو Sky Mavis این بازی را در سال ۲۰۱۸ منتشر کرد و توانست به تدریج آن را به یکی از محبوب‌ترین بازی‌های NFTمحور تبدیل کند. اکسی اینفینیتی که از جهاتی می‌توان آن را مشابه Pokemon دانست، به مخاطب امکان جمع کردن، پرورش و به مبارزه فرستادن موجوداتی به نام Axie را می‌دهد (برگرفته از دوزیستی به نام Axolotl یا سمندر مکزیکی). اکسی اینفینیتی را در صورت داشتن وقت آزاد، یکی از بهترین گزینه‌ها برای درآمدزایی می‌دانند. هرچند ورود به آن خیلی هم ساده نیست و در حالت استاندارد باید سه موجود خریداری کرد و سپس وارد بازی شد. البته راه‌های جانبی دیگری هم برای ورود به بازی وجود دارد که چندان راحت نیستند.

The Sandbox

یکی از آثار متفاوت NFTمحور که هیجان بعضی دیگر از این نوع بازی‌ها را ندارد، ولی با المان‌های مدیریتی خود می‌تواند سلیقه‌های خاص را جذب کرده و وارد دنیایی کند که در آن طراحی و خرید و فروش زمین به درآمدزایی منجر می‌شود. به‌لطف سیستم پیشرفته طراحی و انیمیشن‌سازی این بازی، می‌توان کارهای خیلی جالبی در آن انجام داد و در قالب یک هنرمند یا معمار به خلق آثار دلخواه پرداخته یا مثل یک بازی ویدیویی معمولی، با ماجراهای مختلف آن درگیر شد. بازی سندباکس این روزها همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود آینده‌ای حتی درخشان‌تر از امروز داشته باشد. جالب اینکه سازندگان بازی حتی از برنامه‌های خود برای ورود به کنسول‌ها در آینده‌ای نزدیک هم خبر داده‌اند.

Gods Unchained

بازی‌های کارتی می‌توانند به خوبی با فضای NFT ترکیب شوند و Gods Unchained هم یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها از این دست به حساب می‌آید. در این بازی باید به جمع‌آوری کارت‌های متنوع پرداخته و در مبارزه با حریفان، از بهترین ترکیب ممکن استفاده کنید و طبیعی است که هرچقدر شانس بهتری داشته باشید یا بیشتر خرج کرده باشید، مجموعه کارت‌های شما هم قدرتمندتر خواهد بود. بازی به علت Free to Play بودن، امکان تجربه به‌صورت رایگان را هم به کاربران می‌دهد ولی نباید انتظار داشت که خیلی سریع و راحت بتوان از این طریق به درآمد رسید.

Sorare

فوتبال فانتزی از قدیم طرفداران بی‌شماری داشته و خیلی‌ها دوست دارند از این طریق به آرزوی خود یعنی مدیریت یک تیم فوتبال برسند. بازی Sorare نیز در همین راستا طراحی شده و فوتبال فانتزی را با NFT ترکیب کرده و بازیکن باید با کمک تیمی شامل پنج بازیکن، به نبرد حریفان برود؛ بازیکن‌هایی که از بیش از ۲۰۰ باشگاه از بایرن مونیخ و رئال مادرید گرفته تا لیورپول و یوونتوس در بازی حضور دارند و در دسته‌بندی‌های مختلف از حالت‌های معمولی تا نسبتاً کمیاب و بالاتر از آن یعنی بازیکن‌های یکتا و بی مثل و مانند را شامل می‌شوند که از آن‌ها تنها یک کارت در هر فصل موجود است. طبیعی است که در چنین اثری هرچقدر بازیکن‌های بهتری را در اختیار داشته باشید، شانس موفقیت شما نیز بالاتر خواهد بود و همین قضیه باعث می‌شود خرید و فروش‌های زیادی در آن شکل بگیرد.

فروش آیتم‌های هنری در قالب NFT

یکی از انواع NFT در دنیای بازی، شباهت زیادی به خرید و فروش آثار هنری دارد. یعنی سازنده و ناشر بازی، بخش‌هایی از محصول خود را در معرض فروش قرار می‌دهند و طرفداران آن بازی هم با شرکت در حراجی، پیشنهاد خود را مطرح کرده و برای صاحب شدن آن آیتم (که می‌تواند یک عکس از بازی، طرحی هنری از آن، یک قطعه موسیقی یا چیزهای دیگر باشد) با یکدیگر رقابت می‌کنند.

اگر بخواهیم ساده‌تر در این زمینه صحبت کنیم، می‌توانیم به یکی از جدیدترین موارد رجوع کنیم که کاری است از شرکت کونامی؛ شرکتی که در این سال‌ها از محبوبیت گذشته خود فاصله زیادی گرفته و روزبه‌روز بیشتر از قبل دوست‌داران قدیمی خود را از دست می‌دهد. کونامی به‌تازگی به مناسبت ۳۵ سالگی سری بازی‌های Castlevania، دست به راه‌اندازی یک حراجی NFT زده و آیتم‌های مختلفی را در سایت OpenSea (یکی از پلتفرم‌های معروف NFT) در معرض فروش قرار داده است، از جمله طرح زیر که به بازی Castlevania: Circle of the Moon تعلق دارد:

از تصویر پیکسلی نقشه قلعه دراکولا تا ویدیوهای کوتاهی از گشت‌وگذار «سایمن بلمونت» در راهروهای قلعه و مبارزه با دشمنان، همگی جزو آیتم‌های به حراج گذاشته شده هستند تا عاشقان این مجموعه و البته کلکسیونرها برای تصاحب آن‌ها در قالب NFT مبارزه کنند؛ آیتم‌هایی که نه حق کپی آن‌ها به‌طور کامل به خریدار داده می‌شود، نه محصولی فیزیکی به‌دست او می‌رسد و تنها در شناسه NFT مشخص می‌شود که فرد موردنظر آن را خریده است.

این بخش از دنیای NFT هنوز به شکل اساسی با صنعت بازی پیوند برقرار نکرده، ولی احتمالاً در آینده‌ای نزدیک شاهد حضور پررنگ‌تر شرکت‌ها در این زمینه باشیم؛ اتفاقی که هرچقدر هم با انتقادات گروهی از گیمرها همراه باشد، به علت سود نجومی خود از طرف شرکت‌ها قابل چشم‌پوشی نخواهد بود و لذت فراوانی از درآمدهای عظیم آن خواهند برد. و البته می‌تواند به میدان بزرگی برای سرمایه‌گذارانی تبدیل شود که به سراغ خرید NFT بازی‌های معروف می‌روند و در آینده آن‌ها را با قیمت بیشتری می‌فروشند.

فروش آیتم‌های درون بازی در قالب NFT

و اما برسیم به بخشی که بیشترین حساسیت‌ها را به خود اختصاص داده و می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده‌ای نه‌چندان دور، شاهد حرکت خیلی از ناشران بزرگ به سمت آن خواهیم بود.

این روزها به اندازه‌ای به محتوای دانلودی یا همان DLCها عادت کرده‌ایم که دیگر وقتی یک بازی در روز اول انتشار هم با چنین محتوایی همراه می‌شود، کمتر کسی نسبت به آن شکایت دارد. یعنی این قضیه به موضوعی طبیعی در صنعت بازی تبدیل شده که مشتری ۶۰،۷۰ دلار بابت خرید بازی هزینه می‌کند ولی آن را به‌طور کامل تحویل نمی‌گیرد و مواردی که توسط سازنده و ناشر بازی از نسخه اصلی جدا شده‌اند را باید با پرداخت هزینه اضافه دریافت کند.

چنین موضوعی تا همین ۱۵ سال قبل اصلاً طبیعی نبود و مثلاً وقتی شرکت بتسدا در سال ۲۰۰۶ یک زره اسب طلایی‌رنگ را به مبلغ ۲.۵ دلار برای بازی The Elder Scrolls IV: Oblivion به فروش گذاشت، با عصبانیت شدید طرفداران بازی مواجه شده و فضای مجازی تا مدت‌ها به این ماجرا به چشم سوژه‌ای جالب نگاه می‌کرد و حتی ماجرا به یک «میم» تبدیل شد. ولی الآن در وضعیتی به سر می‌بریم که خریداران بازی‌ها در همان روز اول انتشار بابت آیتم‌های مختلف، از ماشین و سلاح تا شخصیت‌ها و مأموریت‌ها هزینه اضافه پرداخت می‌کنند و کمتر کسی هم شکایتی بابت این قضیه دارد.

حالا اگر این موضوع را درکنار بحث NFT بگذاریم و بخواهیم به پیش‌بینی آینده بپردازیم، می‌توانیم حدس بزنیم که آیتم‌های مختلف توسط شرکت‌ها در قالب NFT وارد بازی‌های ویدیویی شوند و بازیکن‌ها مجبور باشند برای به‌دست آوردن آن‌ها، پول خرج کنند؛ آیتم‌هایی که شاید در ابتدا بیشتر حالت ظاهری داشته باشند و مثلاً در قالب لباسی مخصوص یا طرح روی بدنه‌ی سلاح به فروش برسند، ولی کم‌کم با عادت کردن گیمرها به این قضیه، ممکن است پای آیتم‌های مهم‌تر و تأثیرگذارتری که با گیم‌پلی درگیر هستند هم به ماجرا باز شود.

زره اسب در بازی The Elder Scrolls IV: Oblivion که در زمان خود سروصدای زیادی به پا کرد

فرض کنید جدیدترین نسخه بازی Assassin's Creed را خریداری کرده‌اید و درون بازی با یک فروشگاه مجازی روبه‌رو می‌شوید که انواع و اقسام آیتم‌ها را در مقابل شما گذاشته و مثل یک حراجی بزرگ، برای آن‌ها قیمت پایه تعیین کرده و بازیکن‌ها برای به‌دست آوردن آن‌ها به سراغ پیشنهادهایی بالا و بالاتر می‌روند. به این ترتیب مثلاً یک اسب ویژه که طراحی منحصربه‌فردی دارد، با قیمتی بالا توسط یکی از بازیکن‌ها خریداری می‌شود و سایر افراد به آن دسترسی نخواهند داشت. مگر اینکه خریدار اصلی بعدها تصمیم به فروش اسب خود بگیرد و قیمت بالایی را برای آن تعیین کند تا هم لذت اسب‌سواری را برده باشد و هم از این کار سود کرده باشد.

شاید چنین موضوعی در نگاه اول خیلی هم بد نباشد و حتی عده‌ای آن را یک اتفاق جالب در راستای درآمدزایی از بازی‌های ویدیویی بدانند، ولی سابقه ناشران بزرگ نشان داده که کمتر به فکر مشتری هستند و بیشتر به جیب خود توجه دارند. بنابراین اصلاً بعید نیست که به تدریج نفوذ NFT در بازی‌های ویدیویی به جایی برسد که به تجربه آن‌ها آسیب زده و بازیکن‌هایی که تمایلی به خرج اضافه ندارند، نتوانند به اندازه افرادی که راحت هزینه می‌کنند از بازی‌ها لذت ببرند.

به این دلیل از بازی Assassin's Creed مثال زدیم که یوبیسافت، سازنده و ناشر این بازی یکی از شرکت‌هایی است که در این ماه‌ها بیشترین بحث‌ها را در مورد NFT از طرف آن شاهد بوده‌ایم. یوبیسافت نه‌تنها در این مدت بارها به فواید NFT اشاره کرده، بلکه حتی پلتفرم مخصوص خود را هم در این زمینه راه انداخته که «یوبیسافت کوارتز» (Ubisoft Quartz) نام دارد و آیتم‌های NFTمحور آن هم Digits نامیده می‌شوند.

اولین بازی یوبیسافت که از کوارتز پشتیبانی کرده، Ghost Recon Breakout است؛ اثری که می‌توان در آن به سراغ خرید آیتم‌های منحصربه‌فردی رفت که تعداد خیلی کمی از آن‌ها برای ارائه به مخاطبان در نظر گرفته شده و خریدار این آیتم‌ها که شامل موارد مختلفی مثل طرح اسلحه و لباس می‌شوند، از آن پس نام و کُد مخصوص خود را روی آن‌ها ثبت می‌کنند و می‌توانند در آینده هم به فروش آن‌ها بپردازند. به این ترتیب اگر آیتمی مثل یک کلاه بین ۱۰ بازیکن مختلف دست به‌دست شود، نام تمامی آن‌ها در شناسه مخصوص آیتم باقی خواهد ماند.

دانلود ویدیو از آپارات

شاید مدیران یوبیسافت خوش‌شانس بودند که یوتیوب از مدتی قبل، نمایش تعداد دیسلایک‌های ویدیوها را غیرفعال کرده و خیلی‌ها در جریان میزان نفرت مردم از یوبیسافت کوارتز قرار نگرفته‌اند. ولی کافی است از افزونه مخصوص مشاهده دیسلایک‌های یوتیوب استفاده کنید تا متوجه شوید که ویدیوی مربوطه مثلاً در کانال گیم‌اسپات، در مقابل ۵۰۰ لایک بیش از ۱۲ هزار دیسلایک دریافت کرده و در کانال IGN هم به ازای ۱۲۰۰ لایک، بیش از ۱۵ هزار دیسلایک گرفته است؛ درحالی‌که ایو گیمو، مدیرعامل یوبیسافت عقیده دارد که NFT مانند انقلابی در دنیای بازی‌های ویدیویی عمل خواهد کرد و آینده‌ای متفاوت را با حضور افرادی که از بازی‌ها کسب درآمد می‌کنند، رقم خواهد زد.

یوبیسافت به‌هیچ‌وجه برای ورود به دنیای NFT شوخی ندارد و تشکیلات مخصوصی را به این کار اختصاص داده است؛ تشکیلاتی که دیدیه ژنووا، مدیر تکنیکی آن محسوب می‌شود و در مورد ورود این شرکت به دنیای NFT گفته است: «ما از رمزارز Tezos برای مبادلات خود استفاده می‌کنیم که به شکل گواه اثبات سهام (الگوریتمی در دنیای بلاک‌چین) طراحی شده و پیش‌گام NFTهای پاک محسوب می‌شود. یک تراکنش در این شبکه به اندازه پخش ۳۰ ثانیه ویدیو انرژی مصرف می‌کند، درحالی‌که شبکه‌های بلاک‌چین نسل قبل برای همان یک تراکنش، میزان انرژی‌ای در حد یک سال پخش ویدیو مصرف می‌کنند.»

در حال حاضر که به نظر می‌رسد استقبال اولیه از NFTهای یوبیسافت خوب نبوده و طبق تخمین‌های لیز ادواردز، طراح هنری شخصیت‌های بازی Apex Legends پس از گذشت دو هفته از معرفی یوبیسافت کوارتز تنها ۱۵ عدد از آیتم‌های NFT این شرکت به فروش رفته بود. ولی یوبیسافت که برنامه‌ریزی‌های زیادی برای کسب درآمد از این راه کرده، به این سادگی آن را رها نخواهد کرد و مدتی قبل، باز هم شاهد صحبت‌هایی از دیدیه ژنووا بودیم که در آن به شنیدن نظرات مثبت و منفی مخاطبان اشاره کرده و از این گفته بود که «یوبیسافت هنوز در حال تست و آزمایش بخش‌های مختلف این ماجرا است، ولی این را می‌داند که NFTها تغییری بزرگ در دنیای بازی محسوب می‌شوند و باید به آن‌ها زمان کافی داد تا به خوبی وارد این صنعت شوند.»

درکنار یوبیسافت، شرکت‌های بزرگ دیگری هم هستند که فکر درآمدزایی از تب داغ NFT دست از سر آن‌ها برنمی‌دارد. از جمله اسکوئر انیکس که یوسوکه ماتسودا، رئیس آن چند روز قبل در بیانیه خود به مناسبت آغاز سال جدید میلادی، از علاقه و اشتیاق شرکت به NFT و بلاک‌چین صحبت کرده و چنین گفته بود: «می‌دانم که بخشی از افرادی که برای تفریح بازی می‌کنند، انتقادات زیادی را نسبت به NFT مطرح کرده‌اند و به نظرات آن‌ها احترام می‌گذارم، ولی به عقیده من بعضی از بازیکن‌ها هم هستند که انگیزه بالایی برای مشارکت در دنیای بازی‌ها دارند و تلاش می‌کنند فضای بازی‌ها را جذاب‌تر کنند.»

یعنی از دید ماتسودا، می‌توان با قرار دادن آیتم‌های مختلف درون بازی و خرید و فروش آن‌ها در قالب NFT، به جذاب‌تر شدن بازی‌ها کمک کرده و در رشد و گسترش آن‌ها هم شریک بود. البته اسکوئر انیکس تا پیش از این هم NFT را به‌نوعی در یکی از بازی‌های مجموعه موبایلی Million Arthur تجربه کرده و از آن راضی بود و عجیب نیست که به فکر استفاده از آن در بازی‌های بعدی خود باشد.

تصویری از بازی Final Fantasy VII در مورد نابودی سیاره که کاربران به کنایه از آن علیه اسکوئر انیکس استفاده کرده‌اند

الکترونیک آرتز هم به‌عنوان یکی دیگر از غول‌های صنعت بازی، از اهمیت بالای NFT و بلاک‌چین گفته و اندرو ویلسون، مدیرعامل این شرکت، آینده صنعت بازی را در پیوند با NFT و شیوه‌ی «بازی برای کسب درآمد» پیش‌بینی کرده است. سازنده سری بازی‌های فیفا (FIFA) که همین الآن هم به‌لطف فیفا آلتیمیت تیم به درآمدی نجومی از این آثار رسیده، برنامه‌های زیادی برای NFT خواهد داشت که هم می‌توان ازطریق صحبت‌های مدیران آن متوجه این قضیه شد و هم از فهرست مشاغلی که در سایت این شرکت به چشم می‌خورد و نشان از این دارد که آن‌ها به‌دنبال جذب متخصصانی در زمینه NFT و بلاک‌چین هستند.

همچنین باید به شرکت تیک‌-تو اینتراکتیو اشاره کنیم که به نظر می‌رسد آن‌ها هم آماده ورود به دنیای NFT می‌شوند؛ شرکتی که راک استار و بازی‌های آن یعنی Grand Theft Auto و Red Dead Redemption جزو زیرمجموعه‌های آن محسوب می‌شوند و استراوس زلنیک، مدیرعامل آن مدتی قبل در توجیه استفاده از NFT گفت: «اگر به نظر شما آیتم‌های کلکسیونی فیزیکی جذاب هستند، چرا نباید همین طرز تفکر را در مورد آیتم‌های کلکسیونی دیجیتالی داشته باشید؟»

البته او برخلاف خیلی‌های دیگر، اطمینان زیادی از افزایش ارزش NFTها در طول زمان ندارد و با شک و تردید به این قضیه نگاه می‌کند. یعنی با اینکه فروش آیتم‌های منحصربه‌فرد به مخاطبان بازی‌ها را موضوعی جذاب می‌داند، ولی ترجیح می‌دهد به چشم یک سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت به آن فکر نشود و بیشتر به چشم یک سرگرمی مثل جمع‌آوری کلکسیون به آن توجه شود.

سگا هم یکی دیگر از شرکت‌هایی است که از احتمال استفاده از NFT در بازی‌های خود صحبت کرده است؛ موضوعی که دو ماه قبل در جریان جلسه پرسش و پاسخ با سرمایه‌گذارها مطرح شد و مسئولان سگا از این گفتند که در حال فکر کردن به بخش‌های تازه‌ای مثل NFTها هستند. همین قضیه هم باعث شد طرفداران این شرکت محبوب ژاپنی دست به انتقادات تندی بزنند که درنهایت پس از گذشت چند هفته، با واکنش مدیران سگا مواجه شد.

آن‌ها به‌تازگی از این گفته‌اند که هنوز هیچ تصمیم قطعی در مورد NFT، بلاک‌چین و محتوای مخصوص «بازی برای کسب درآمد» نگرفته‌اند و فعلاً در مرحله تست و آزمایش به سر می‌برند تا اوضاع را بیشتر بررسی کنند. اشاره مدیران سگا به اهمیت دادن به نظرات مردم و عدم استفاده از NFT بدون تحقیقات بیشتر، نشان می‌دهد که آن‌ها احتمالاً نمی‌خواهند جزو اولین شرکت‌های بزرگ فعال در این زمینه باشند و ترجیح می‌دهند ابتدا شرکت‌های دیگر به سراغ NFT رفته و راه را هموارتر کنند تا بعداً سگا هم وارد میدان شود.

دراین‌میان یکی از جالب‌ترین اتفاقات چند وقت اخیر به بازی Stalker 2: Heart of Chernobyl مربوط می‌شود؛ اثر شرکت GSC Game World که تا کمتر از چهار ماه دیگر منتشر خواهد شد. مدتی قبل اکانت رسمی بازی Stalker 2 در توئیتر، پیامی را منتشر کرد که خبر از ذوق‌زدگی شرکت بابت استفاده از NFT در این بازی می‌داد؛ به این شکل که قرار بود به‌زودی یک حراج بزرگ برگزار شود و فردی که در آن برنده می‌شود (یعنی بیشتر پول خرج می‌کند)، امکان این را پیدا کند که به شکل دیجیتالی و در قالب شخصیت غیرقابل بازی (NPC) در Stalker 2 به ایفای نقش بپردازد.

سازندگان بازی حتی از این گفته بودند که فرد موردنظر پس از انتخاب شدن برای حضور در بازی، باید به دفتر شرکت آمده و مدل دقیق و با جزئیات بالایی از او توسط اسکنرها تهیه شده و به این شکل وارد بازی خواهد شد. ولی چند دقیقه بیشتر از ارسال توئیت نگذشته بود که دوست‌داران بازی چنان هجومی به این قضیه آوردند و به قدری از آن انتقاد کردند که استودیو خیلی زود تسلیم شده و فردای همان روز، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما صدای اعتراض شما را شنیدیم و باتوجه‌به بازخوردهایی که دریافت کردیم، تصمیم گرفتیم که تمام محتویات مرتبط با NFT را از Stalker 2 حذف کنیم. علائق و خواسته‌های طرفداران و بازیکنان برای ما نسبت به هرچیزی اولویت دارد و این بازی را برای این می‌سازیم که شما از آن لذت ببرید و در این راه هر هزینه‌ای می‌کنیم.»

ولی خیلی بعید به نظر می‌رسد که ناشران بزرگ به اندازه GSC Game World به اعتراضات اهمیت بدهند و آن‌ها معمولاً در این شرایط، کار خود را پیش می‌برند. در حال حاضر اطلاعات چندانی از برنامه‌های سه غول صنعت کنسول یعنی سونی، مایکروسافت و نینتندو در زمینه NFT نداریم و آن‌ها کم‌وبیش در این ارتباط سکوت کرده‌اند. البته فیل اسپنسر، رئیس ایکس باکس صحبت‌هایی در این زمینه کرده و از این گفته که «در حال حاضر NFT در بازی‌های ویدیویی هنوز در مرحله آزمون و خطا به سر می‌برد و فعلاً بیشتر از اینکه یک المان سرگرم‌کننده محسوب شود، برای بهره‌برداری مالی به کار می‌رود.»

اسپنسر در بخش دیگری از صحبت‌های خود نیز چنین گفته: «البته نمی‌توان گفت که همه بازی‌های NFTمحور، فقط به فکر بهره‌برداری مالی هستند. ولی به‌طور کلی در مسیری پیش می‌رویم که مردم باید تشخیص دهند NFT در هر بازی چه تأثیراتی دارد.»

در مجموع به نظر می‌رسد شرکت‌های کنسول‌ساز که جزو بزرگ‌ترین ناشران صنعت بازی نیز محسوب می‌شوند، هنوز تصمیم قطعی خود را در این زمینه نگرفته‌اند و منتظر هستند که ببینند اوضاع به چه شکلی پیش می‌رود. آن‌ها دوست ندارند در اثر حرکتی شتاب‌زده و سریع به سراغ بحث NFT بروند و طرفداران خود را عصبانی کنند، ولی این را می‌دانند که اتفاقاتی از این دست ممکن است بعد از مدتی تبدیل به یک امر عادی شود و بعد از آن، این شرکت‌ها هم شاید به سراغ NFT بروند.

بد نیست در اینجا به دو بازی‌ساز با سابقه هم اشاره کنیم که به سمت NFT رفته‌اند؛ ویل رایت، طراح بازی‌های SimCity و The Sims و همین‌طور پیتر مولینیو که سال‌ها قبل از او آثار بزرگی مثل Black and White و Fable را شاهد بودیم. هر دوی آن‌ها در دورانی جزو استعدادهای بزرگ صنعت بازی محسوب می‌شدند و متأسفانه سال‌ها است که از دوران اوج خود فاصله گرفته‌اند و کمتر خبری از آن‌ها داریم.

ویل رایت این روزها در Gallium Studios روی بازی Proxi کار می‌کند؛ یک بازی موبایل NFTمحور که شکل و شمایل آن از جهاتی یادآور ساخته‌های قبلی رایت است، ولی حضور پررنگ NFT در قالب آیتم‌هایی که برای خلق دنیاهای بازی به کار می‌رود، باعث شده شک و تردیدهای زیادی نسبت به آن وجود داشته باشد. استودیوی سازنده بازی Proxi از مدتی قبل شروع به پیش‌فروش باندل‌های NFT برای این اثر کرده که از ۱۰ تا ۵۰ دلار قیمت دارند و هرکدام شامل آیتم‌های خاص و منحصربه‌فردی می‌شوند.

پروژه جدید پیتر مولینیو در استودیو 22cans هم با عنوان Legacy، پیوند تنگاتنگی با NFT دارد؛ اثری که می‌توان در آن به سراغ تجارت دلخواه خود رفته و به تولید محصولات مختلفی پرداخت و با خریداری زمین، محل فعالیت‌های خود را گسترش داد. عجیب اینکه درحالی‌که بازی هنوز منتشر نشده، مردم بیش از ۵۰ میلیون دلار برای خریداری آیتم‌ها و زمین‌های آن خرج کرده‌اند و گران‌قیمت‌ترین زمین هم متعلق به لندن بوده که ۹۰۰ هزار دلار فروخته شده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد بازی Legacy یکی از آثار معروف NFTمحور در آینده خواهد بود و ممکن است خیلی‌ها را به سودی نجومی رسانده یا شاید هم از طرف دیگر، باعث ضرر مالی بخش زیادی از کاربران خود شود.

بازی Legacy حتی پیش از عرضه هم ۵۰ میلیون دلار درآمدزایی داشته است

در مقابل بازی‌سازهایی مثل ویل رایت و پیتر مولینیو، فردی چون جوزف فارس را هم داریم که در سال گذشته با بازی It Takes Two به موفقیت‌های زیادی رسید و توانست به بیشترین جوایز بازی سال ۲۰۲۱ برسد. فارس که در این سال‌ها شاهد صحبت‌های جالب و پُرحاشیه‌ای از او بوده‌ایم (از جمله نظرش در مورد اسکار)، در مورد NFT هم با ادبیات خاص خود صحبت کرده و از این گفته که حاضر است او را با تیر بزنند، ولی به سراغ استفاده از NFT در بازی‌های خود نرود! به عقیده جوزف فارس، بازی‌های ویدیویی یک فرم هنری محسوب می‌شوند و نباید به فکر درآمدزایی از آن‌ها به هر طریقی بود.

اما برسیم به واکنش فروشگاه‌های دیجیتالی عرضه بازی در مورد NFT. شرکت ولو از چند ماه قبل، تکلیف خود را در مورد این‌گونه بازی‌ها مشخص کرده و در دستورالعمل‌های مربوط‌به انتشار بازی روی فروشگاه استیم، بخشی را به این قضیه اختصاص داده و از این گفته که بازی‌هایی که برپایه فناوری بلاک‌چین عمل می‌کنند و با رمزارزها و NFTها ارتباط دارند، حق انتشار روی استیم را نخواهند داشت.

این قضیه با خوشحالی افرادی همراه شد که NFT را به ضرر آینده صنعت بازی می‌دانند، ولی از طرف دیگر طبیعی بود که سازندگان بازی‌های NFTمحور از این ماجرا ناراحت شوند. در حدی که ۲۶ بازی‌ساز که آثار آن‌ها ارتباط تنگاتنگی با NFT دارد، درکنار سه گروه به نام‌های Fight for the Future (نهادی که سال ۲۰۱۱ در زمینه دفاع از حقوق دیجیتال راه‌اندازی شد)، Enjin (یک پلتفرم NFT) و The Blockchain Game Alliance (تشکیلاتی که همان‌طور که از نام آن مشخص است، در زمینه استفاده از فناوری بلاک‌چین در دنیای بازی فعالیت می‌کند) به شرکت ولو نامه‌ای نوشتند و از ناراحتی خود بابت این ممنوعیت گفتند.

آن‌ها در بخشی از نامه به این قضیه اشاره کرده‌اند که بازی‌هایی با محوریت بلاک‌چین و NFT می‌توانند باعث ارتقای کیفیت تجربه مخاطبان شوند و فرصت‌های مالی جدیدی برای بازیکن‌ها و سازندگان بازی‌ها فراهم کنند. بعد هم با تمجید از اقدامات قبلی ولو بابت توجه به نوآوری‌ها و تجربیات جدید، از مدیران این شرکت درخواست کردند که گفت‌وگویی با بازی‌سازهای مرتبط با دنیای NFT ترتیب داده و در این زمینه به تبادل نظر بپردازند تا راه برای ورود این بازی‌ها به استیم فراهم شود.

البته ولو هنوز هم سر حرف خود باقی مانده و حداقل فعلاً که خبری از این‌گونه بازی‌ها در استیم نخواهد بود. ولی به نظر می‌رسد فروشگاه اپیک گیمز مسیر متفاوتی را دنبال می‌کند و هرچند تیم سوئینی، مدیرعامل اپیک گیمز از عدم علاقه خود به NFTها گفته و به این اشاره کرده که در بازی فورتنایت (Fortnite) به سراغ آن‌ها نخواهند رفت، ولی اجازه فروش بازی‌های مرتبط با فناوری بلاک‌چین را روی فروشگاه خود می‌دهند.

به این ترتیب فروشگاه اپیک گیمز می‌تواند در آینده به جایگاه مناسبی برای بازی‌هایی از این دست تبدیل شود که اجازه حضور در استیم را ندارند. البته فروش این بازی‌ها ازطریق فروشگاه اپیک گیمز هم تحت قوانین خاص این فروشگاه صورت می‌گیرد و شاید هر اثری امکان فروش از این طریق را پیدا نکند، ولی در هر حال تیم سوئینی از این گفته که اپیک گیمز پذیرای نوآوری‌ها در زمینه‌های مختلف از جمله فناوری‌های مالی است. در هر حال باید بیشتر صبر کرد و دید که این ماجراها به کجا می‌رسد و آیا شاهد حضور بازی‌های متنوعی در پیوند با بلاک‌چین در فروشگاه اپیک گیمز خواهیم بود و آیا ولو هم در آینده تصمیم خود را تغییر می‌دهد یا خیر.

NFT در دنیای بازی؛ فرشته یا شیطان؟

در این مقاله سعی کردیم از طرفی با NFT و ویژگی‌های مختلف آن آشنا شویم و از طرف دیگر بعضی از اقدامات مهم بازی‌سازها را در ارتباط با آن بررسی کنیم. باتوجه‌به اوضاعی که در آن به سر می‌بریم، به نظر می‌رسد خلاصی از دست NFT به این سادگی‌ها نباشد و این موجود ناشناخته در حال ورود گسترده به صنعت بازی است و دیر یا زود، این اتفاق در ابعاد بزرگی رخ خواهد داد. ولی آیا این قضیه فقط جنبه‌های منفی به‌دنبال خواهد داشت یا می‌تواند از جهاتی هم مثبت باشد؟

اگر از بحث آلودگی محیط زیست صرف‌نظر کنیم (که البته صرف‌نظر کردن از آن کار درستی نیست)، شاید اگر بازی‌سازها به شکل مناسبی به سراغ NFT بروند، بتوان ویژگی‌های مثبتی هم در آن پیدا کرد. فرض کنید یک بازی MMORPG داریم که آیتم‌های NFT مختلفی هم برای آن طراحی شده که می‌توان با بازی کردن و پشت سر گذاشتن چالش‌های خاص، به آن‌ها رسید و سپس آن‌ها را به سایر بازیکن‌ها فروخت.

در این حالت مثلاً کسی که ۲۰۰ ساعت به تجربه آن بازی پرداخته و موفق شده یک شمشیر منحصربه‌فرد را به‌دست آورد، می‌تواند آن شمشیر را به حراج بگذارد و بازیکن‌های تازه‌واردی که مشکلی با خرج کردن پول ندارند هم برای تهیه آن با یکدیگر رقابت می‌کنند و درنهایت بازیکن با فروش شمشیر، به پول خوبی از راه بازی کردن می‌رسد؛ یعنی همان فلسفه «بازی برای کسب درآمد». البته چنین چیزی همین الآن هم به شکل‌های مختلف وجود دارد و کافی است کمی در سایت‌های داخلی و خارجی بگردیم تا با هزاران بازیکنی مواجه شویم که مثلاً اکانت بازی خاصی را بعد از ساعت‌ها تجربه می‌فروشند و از این راه به پول می‌رسند. ولی NFT می‌تواند نظم بهتری به این قضیه بدهد و پروسه انجام این کار را هم ساده‌تر کند.

اما مشکل اینجا است که معمولاً ناشران بزرگ بیشتر از اینکه به فکر مخاطبان باشند، به‌دنبال پُر کردن جیب خود هستند و بعید به نظر می‌رسد به شکلی سراغ NFT بروند که سود فراوانی نصیب خودشان نشود. همین قضیه هم باعث می‌شود به تدریج رد پای NFT به شکل نامناسبی در بازی‌های مختلف دیده شده و این حس را به بازیکن‌ها بدهد که اگر پول خرج نکنند، از سایر افراد عقب می‌افتند و هرچقدر هم تلاش کنند، به آیتم خاصی که یک بازیکن دیگر با پرداخت پول گرفته، دست پیدا نخواهند کرد.

چنین موضوعی تا حد زیادی یادآور پرداخت درون برنامه ای (Microtransactions) و لوت باکس (Loot Box) است؛ معضل بزرگی که از چند سال قبل در گوشه و کنار صنعت بازی به چشم می‌خورد و هرچند گاهی اوقات خیلی هم تأثیر منفی روی بازی نمی‌گذارد، ولی بعضی جاها هم روی میزان لذت بردن از بازی تأثیرگذار است؛ ماجرا در حدی بالا گرفته که از مدتی قبل، بعضی از دولت‌ها به فکر مبارزه با چنین مسائلی در بازی‌های ویدیویی افتاده‌اند، چرا که آن را چندان متفاوت از قمار نمی‌دانند.

ماجرا وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم ایو گیمو، مدیرعامل یوبیسافت بعد از بازخورد به‌شدت منفی نسبت به معرفی NFTهای این شرکت یا همان یوبیسافت کوارتز، در جلسه‌ای که با اعضای استودیوهای خود برگزار کرده بود به صحبت در این زمینه پرداخته و برای اینکه به آن‌ها اطمینان خاطر دهد تا خیلی هم نگران این بازخوردهای منفی بازیکن‌ها نباشند، از این گفت که واکنش‌های اولیه نسبت به NFT مشابه واکنش‌های سال‌های اولِ از راه رسیدن پرداخت‌های درون برنامه‌ای، لوت باکس و DLCها است. یعنی منظور او به شکلی کم‌وبیش توهین‌آمیز این بود که مردم ابتدا عصبانی می‌شوند، ولی بعد از مدتی به قضیه عادت می‌کنند و دیگر مشکلی با آن نخواهند داشت.

با وجود شباهت‌هایی که NFT به پرداخت‌های درون برنامه‌ای دارد، درکنار آلودگی محیط زیست از جهت دیگری هم ممکن است اوضاع را خراب‌تر کند. در حالت عادی، سازنده و ناشر بازی تصمیم می‌گیرند آیتم‌هایی را برای فروش در دسترس مخاطبان قرار دهند که هر آیتم قیمت مشخصی داشته و اگر ۱۰ میلیون نفر هم به سراغ خرید آن بروند، مشکلی پیش نمی‌آید. ولی NFT باعث می‌شود هیجان کاذبی برای خرید و فروش این آیتم‌ها ایجاد شود و مثلاً از یک زره مخصوص، تنها یک عدد طراحی می‌شود و در یک حراج بزرگ، صدها یا هزاران نفر برای خرید آن با یکدیگر رقابت می‌کنند و قیمت زره همین‌طور بالا و بالاتر می‌رود. و کسی که آن را خریده هم می‌تواند بعدها آن را با قیمتی بیشتر بفروشد و به‌نوعی می‌توان گفت که لذت بردن از بازی، جای خود را به سرمایه‌گذاری می‌دهد.

وقتی بوی پول به مشام ناشران برسد، آن‌ها به سختی چنین موقعیت طلایی و جذابی را رها می‌کنند و دست به هر کاری خواهند زد تا از موج NFT سود ببرند. شاید ابتدا همه‌چیز در آیتم‌های ظاهری خلاصه شود (مواردی که فقط طراحی و شکل و شمایل متفاوتی دارند، ولی تأثیری روی گیم‌پلی نمی‌گذارند)، ولی تجربه نشان داده که به احتمال زیاد، بعد از مدتی که NFT جای خود را به‌طور کامل در صنعت بازی باز کرد، نوبت به آیتم‌های تأثیرگذار هم می‌رسد و در این حالت، بازیکن‌هایی که توانایی کمتری برای خرج کردن دارند، دربرابر بازیکن‌های ثروتمند به مشکل می‌خورند. مثل همین اتفاقی که امروز هم در مواردی شاهد آن هستیم، ولی با وارد شدن NFT وضعیت وخیم‌تر هم شده و باید ضررهای جانبی آن را هم به ماجرا اضافه کنیم.

در حال حاضر تنها می‌توانیم دست به پیش‌بینی‌های احتمالی در مورد آینده NFT بزنیم، ولی احتمال رخ دادن هر چیزی وجود دارد و فقط گذر زمان و اقدامات ناشران بزرگ در ماه‌های پیش رو است که نشان می‌دهد وضعیت به کجا خواهد رسید. آیا همان‌طور که پرداخت‌های درون برنامه‌ای و لوت باکس به بخشی از جذابیت دنیای بازی ضربه زدند، NFT نیز چنین کاری خواهد کرد یا اوضاع به شکل دیگری پیش می‌رود؟ آیا به همان شکل که اعتراض‌های اولیه نسبت به DLCهای زمان عرضه بازی‌ها به تدریج کمرنگ شد و امروز همه به چشم یک اتفاق طبیعی به آن نگاه می‌کنند، در مورد NFT نیز شاهد چنین موضوعی خواهیم بود یا انتقادات فعلی ادامه پیدا خواهند کرد؟

نظر شما در مورد این اتفاق جدید در صنعت بازی چیست؟ با آن موافق هستید و فکر می‌کنید می‌تواند با کمک به درآمدزایی بازیکن‌ها به بهتر شدن صنعت بازی کمک کند؟ یا آن را باعث پایین آمدن جذابیت بازی‌ها می‌دانید و فکر می‌کنید به لذت‌بخش بودن تجربه این آثار صدمه می‌زند؟ منتظر شنیدن نظرات شما همراهان زومجی هستیم.