دلایل اصلی موفقیت و جذاب بودن Pac-Man
اخیرا اعلام شده که شخصیتهای سونیک و پکمن قرار است در بازیهای موبایل یکدیگر حضور داشته باشند. گرچه سونیک در یک دهه اخیر افتوخیزهایی داشته، اما از سال ۱۹۸۰ که بازی Pac-Manمعرفی شده سالها است نسخههای مختلف آن به بازار عرضه و موفق ظاهر میشوند. جالب است که بدانید نسخه رسمی پکمن روی iOS جزو بازیهای محبوب اپ استور است و این مجموعه، همواره تحسین منتقدین را در پی داشته است. اما چه چیزی موجب میشود این بازی کلاسیک هنوز هم مناسب دنیای امروز باشد؟ بیایید این بازی قدیمی اما خوب را بررسی کنیم. شخصیت پکمن در یکی از بازیهای این مجموعه که مطمئن نیستم دقیقا کدام یک بود دیالوگی داشت که میگفت:
کسی در این کار آنقدر قدرتمند نیست که ازش بترسم
پس بیایید به سراغ عوامل موفقیت این مجموعه برویم.
سادگی و در دسترس بودن
بازیهای آرکید دهه هشتاد بر اساس قواعد سادهای کار میکردند که به موجب آن اکثر سوالات شما از همان آغاز بازی پاسخ داده میشدند. در پکمن شما موجودی زرد رنگ را کنترل میکنید. ارواح متخاصمی هم وجود دارند که در مرحله میگردند. وقتی حرکت میکنید نقطههای موجود در محیط را میخورید و با توجه به این که هدف دیگری تعریف نشده است، کاملا واضح است که موظفید به خوردن دانهها ادامه دهید و آن روحهای مذکور هم قطعا در این میان دوست شما نیستند. وقتی نقطهی بزرگتری را بخورید، ارواح تغییر رنگ داده، ناراحت میشوند و تلاش میکنند از دست شما فرار کنند. از آنجا که شما هم باهوش هستید متوجه میشوید باید به سراغشان رفته و با آنها مبارزه کنید. همهشان را که بخورید، آنها به پایگاه خود برمیگردند و چرخه گفته شده دوباره اجرا میشود. برای فهم این چرخه توضیحی نیاز نیست؛ چرا که زبان پکمن جهانی است. هدف و خطر به همان اندازه برای فردی که در برزیل بازی میکند برای انسان دیگری در کشور مالی هم واضح است. پیشنیازی برای لذت از این اثر وجود ندارد. حتی اگر تا به حال در عمرتان بازیهای رایانهای را تجربه نکرده باشید باز هم با طریقهی بازی ارتباط برقرار خواهید کرد. تنها تفاوت میان یک بازیکن تازه کار و باتجربه، میزان موفقیت آنها در تکمیل چالش بازی است که تماما به خود مخاطب بستگی دارد.
داشتن تنوع و انعطافپذیری مناسب
در تفسیر بیشتر نکتهی قبلی، اهداف و انتظارات صریح فرمول پایه پکمن موجب میشود بازی برای هر میزان از مهارت مناسب باشد. اما فراتر از آن، سادگی بازی موجب انعطاف و تنظیمپذیریهایی میشود که سالها به خرید دوباره و دوبارهی نسخههای این سری انجامیده است. با نگاه به فروشگاه اپ استور میبینیم که پکمن مراحل جدیدی دارد که تجربهی آن را تازه نگاه میدارند. چنین چیزی با سادگی بازی در تضاد نیست بلکه به نحوی که طبیعی و منطقی باشد بر پایه آن بنا شده است. بعضی مواقع تصمیمات اساسیتری در طراحی بازی گرفته میشود که چندان خوب نیستند. در بازیای با نام خانم پکمن، الگوی رفتاری دشمنان شامل حرکات اختیاری آشوبزایی بود. بدین ترتیب نمیشد مسیر احتمالی آنها را پیشبینی کرد. البته بازی پیشرفتی بصری هم داشت. با این همه چنین تغییراتی شاکلهی اصلی این سری را تغییر نداند. بازی دیگری از پکمن، نقشهها را وسعت بخشید. چنین چیزی به دوربینی نیاز داشت که شخصیت اصلی را دنبال کند. این دوربین چندان کاربرپسند نبود اما بازهم مانع مهمی در مسیر مخاطب به حساب نمیآمد. موضوع دیگری که خوب است مد نظر داشته باشیم این است که بازیهای یاد شده حتی نسخههای رسمی این مجموعه نبودند. فرمول پکمن قابل تغییر و جذاب است، تا حدی که سایر توسعهدهندگان هم میخواهند راه موفقیت را با آن طی کنند. نمیتوان تصور کرد چه تعداد بازی شبیهسازی شده از پکمن وجود دارد. بازیهایی که هرکدام تغییراتی دارند تا خود را متفاوت جلوه دهند.
جذاب بودن کسب امتیاز بیشتر
در عصر طلایی بازیهای آرکید، گرفتن بالاترین امتیاز بسیار مهم بود. ایدهی این که مقام شما در بالای فهرست امتیازها نمایش داده شود تا بقیه مشاهده کنند، نوعی ابراز برتری برای شما و همچنین هدفی برای دیگران بود تا به آن مقام برسند. مخاطب آن دوره غرق دستگاهی میشد که در آن نهتنها چالشیهای خود بازی وجود داشت بلکه شکستن رکورد دیگران هم مطرح بود. برای ما افراد کم سن و سال، قطعا مهمترین چالش فلسفی زندگی همین رکورد شکنیها بود! همینطور که بازیها به سمت بازار کنسولها متمایل شدند، امتیاز گرفتن به تدریج منطق خود را از دست داد. دیگر این امتیازها به غیر از نشان دادن به اعضای خانواده یا پز دادن جلوی دوستان کارکرد دیگری نداشت. در این زمان، پکمن تحت تحولاتی قرار گرفت تا با وجود این جریانات دچار رکود نشود.
بازی پکمن فرمول ساده اما منعطفی دارد
ولی Pac-Man 2: The New Adventures، به غیر از شخصیت اصلی مشهور و سایر همراهان او، تغییر چندانی در این سری ایجاد نکرد. تنها چیزی که افشا شدن آن در بازی ارزش یادآوری دارد این است که فهمیدیم پکمن موجود خیلی مزخرفی است و اذیت کردن او نیمی از لذت بازی را تشکیل میدهد. از آنجا که ثابت شده گرایشات مردم در صنعت بازی حالت چرخهای دارد، ابداع بازیهای موبایلی جان تازهای در کالبد سبک بازیهای آرکید دمید. جایی که هدف بازی نه اتمام مراحل، بلکه خارج کردن دیگران از دایره رقابت و کسب بیشترین امتیاز است و همین باعث شده تا تجربه پک من برای کسب امتیاز بیشتر روی این پلتفرم باز هم جذاب شود. اسکات راجرز به عنوان یک بازیساز در کتاب راهنمای عالی طراحی بازی برای صفحه لمسی نوشته:
بازیهای مدرن اجازه میدهند نام کامل خود را به تمام دنیا نشان دهید که این بالندگی ناشی از امتیاز کسب شده را بسیار شیرینتر میکند
اگر تمام اینها برایتان کمی تخصصی به نظر میرسد، میتوان به این شکل خلاصهاش کرد: ما کلا خیلی خودمان را دست بالا میگیریم و میخواهیم مهارتهای دیوانهوار خودمان در پکمن را به رخ دیگران بکشیم. دوست داریم با امتیازی که به دست آوردهایم سلفی بگیریم و آن را در اینستاگرام منتشر کنیم و همین هم یکی از دلایل جذابیت بازی است.
شخصیت نمادین بسیار دوستداشتنی
کاغذهای یادداشت چسبان، مکعب روبیک و قانون راهآهن آمریکا فهرستی از چیزهای مهم سال ۱۹۸۰ یعنی زمان تولد پکمن هستند. اگر به طور خاص به پازلها، ابزار یا صنعت راهآهن علاقهمند هستید، به آسانی میتوان گفت تنها یکی از این موارد میتوانند گزینهی خوبی برای یک خالکوبی باحال باشند. پکمن مترادف با بازی کردن است. به خصوص بازیهای قدیمی. حتی ترسیمهای مدرنی که با افزودن دست، پا و بینی و سایر چیزها صورت گرفتهاند هم عناصر قابل تشخیص میراث این شخصیت نمادین را دارند.
یک سری چیزها بیشتر از همه شناخته شده هستند. نخست چهره پکمن قابل تشخیص است و میتواند حس شیرین نوستالژی را زنده کند. شما میدانید این موجود کیست و چهکار میکند. تنها یک نگاه به صورت دوست داشتنیاش سر شما را با صدای واکا واکا واکا که هنگام خوردن دانهها پخش میشد پر میکند. ممکن است از آن افرادی باشید که تا به حال بازیهای پکمن را در موقعیتهای مختلف خریداری کرده باشند. نکتهاش این است که اگر از تکرار بازی پکمن اشباع نشده باشید دلیلی برای این که از آن خوشتان نیاید ندارید. در اکثر مواقع تنها بازخورد منفی ممکن است بیعلاقگی یا بیتفاوتی نسبت به بازی باشد. چون این بازی مورد پسند همه نیست. اما به دلایلی که پیشتر گفته شد، در واقع برای اکثریت مردم مناسب است. بیشتر بستگی به این دارد که پکمن چه چیزی برای ارایه به مردم دارد. در انتها گفتنی است، شخصیت پیتر کیول در فیلم دوم نگهبانان کهکشان برای مبارزه با یک موجود نامیرا فرم پکمن را به خودش گرفت. این نشان میدهد پکمن در حدی محبوب است که فیلمساز برای بهتر جلوه دادن قهرمان داستان از ظاهر وی استفاده میکند.