معرفی مستند Call Me Kate | کاترین هپبورن، نماد استقلال، قدرت و هنر زنانه
مستند Call Me Kate، یک مستند محصول سال ۲۰۲۳ بهکارگردانی لورنا تاکر است. این فیلم مستند تازهترین اثری است که بهزندگی و میراث بازیگر افسانهای هالیوود، کاترین هپبورن میپردازد. لورنا تاکر با استفاده از صحبتهای شخص کاترین هپبورن که از ساعتها نوارهای صوتی پنهانشده و با لحنی صمیمانه و همچنین آرشیوهای ویدئویی و عکسهای دیدهنشده، این بازیگر را بهتصویر میکشد و تماشاچی نیز با روحیه و ارادهٔ منحصربهفرد هپبورن از طریق مصاحبههایی که با وی، همکاران و نزدیکانش صورت میگیرد آشنا میشود.
مستند «مرا کیت صدا کن» شامل مصاحبههایی با افراد مختلفی است که کاترین هپبورن را شخصاً یا در زمان همکاری در دوران حرفهای با وی میشناختند، ازجمله برادرزادهاش موندی هپبورن، نمایشنامهنویسْ بانی گریر و نویسندهْ گلن پلاسکین میشود. این مستند همچنین شامل تصاویر آرشیوی و صداهای آرشیوی از کاترین هپبورن همراه با چهرههای برجسته دیگری چون لورن باکال، آنتونی هاپکینز و جین فوندا است.
لورنا تاکر با ساخت مستند Call Me Kate بهدنبال ارائه نوعی مکاشفه از نوع صمیمانه از زندگی یکی از بازیگران بینظیر هالیوود و عصر طلایی آن، کاترین هپبورن است و در مستند خود از او بهعنوان یک زن رادیکال از نوع پیشگام که انتظارات افکار عمومی و عقیدههای سنتی را بهچالش میکشد و همزمان بهخود و آنچه از خود باقی گذاشته وفادار مانده است، تجلیل میکند. این مستند جذاب برای هر کسی که بهسینمای کلاسیک و داستانهای شخصی بازیگران کلاسیک در پشت آن چهرههای نمادین علاقه دارد، بسیار دلنشین و بهنوعی یادآور سینما در سینماییترین شکل آن با سینماییترین بازیگران آن است.
کاترین هپبورن شخصیتی برجسته در هالیوود بود. او که بهدلیل استقلال کامل زنانه خود در زندگی شخصی و کاری و شخصیت باروحیه و مملو از حسِ زندگیاش شناخته شده بود، بسیاری قراردادهای از پیش تعیینشدهٔ زمانهٔ خود را زیر پا گذاشت. نگاهی بهزندگی شخصی و حرفهٔ او بهعنوان بازیگر داشته باشیم.
کاترین هپبورن سبک زندگی که در آن زمان نامتعارف خوانده میشد داشت و یک مثال کوچک پوشیدن شلوار در زمانی که شلوار پوشیدن برای زنان نامناسب تلقی میشد است. از طرفی او با بازیگر اسپنسر تریسی که با او در ۹ فیلم بازی کرد، عاشقانهای معروف و طولانی داشت، علیرغم ارتباط عمیقی که این دو بازیگر با هم داشتند، هرگز ازدواج نکردند و این موضوع تا حدی بهدلیل ازدواج نافرجام، اما تمامنشدهٔ اسپنسر تریسی بود.
کاترین هپبورن در ۱۲ مه ۱۹۰۷ در هارتفوردِ کنتیکتِ ایالات متحده آمریکا بهدنیا آمد. از سابقهٔ خانوادگی کاترین هپبورن بخواهیم بگوییم اینکه او از یک خانوادهٔ مترقی بود. مادرش از زنان ترقیخواه و هوادار حق رأی زنان بود و پدرش متخصص اورولوژی بود که او نیز دیدی وسیع بهزندگی و ورای کار خود داشت و بهدنبال اجرای طرح سلامت عمومی در زمانهٔ خود بود.
بازیگر طلایی دهه ۳۰ و ۴۰ میلادی برنده چهار جایزهٔ اسکار است و هپبورن رکورد بیشترین جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر زن را دارد و این جوایز را برای ایفای نقش در فیلمهای Morning Glory (شکوه صبح) محصول سال ۱۹۳۳، Guess Who’s Coming to Dinner (حدس بزن چه کسی برای شام میآید) محصول سال ۱۹۶۷، The Lion in Winter (شیر در زمستان) محصول سال ۱۹۶۸ و On Golden Pond (کنار برکه طلایی) محصول سال ۱۹۸۱ بهدست آورد. از فیلمهای ماندگار کاترین هپبورن میتوان بهفیلم The Philadelphia Story (داستان فیلادلفیا) محصول سال ۱۹۴۰، فیلم Bringing Up Baby (بزرگ کردن بیبی) محصول سال ۱۹۳۸ و البته فیلم بهیادماندنی The African Queen (ملکه آفریقایی) محصول سال ۱۹۵۱ اشاره کرد. گفتنی است کاترین هپبورن تنها ستارهٔ سینما و پردهٔ نقرهای نبود و روی استیج تئاتر نیز اعجوبهای بود و یکی از معروفترین اجراهای وی در برادوی مربوط بهایفای نقش در نمایش «داستان فیلادلفیا» میشود که بعدتر از این نمایش یک فیلم سینمایی ساخته شد و پیشتر بهآن اشاره داشتیم.
حرفه و انتخابهای شخصی هپبورن راه را برای نسلهای آینده بازیگران هموار کرد. او یک مدافع قوی حقوق زنان بود و اغلب نقشهایی را انتخاب میکرد که منعکسکنندهٔ اعتقادات او باشد و از آن دست بازیگران بود که هالیوود را شکل میداد و نه برعکس و چنان در کار خود قدرتمند بود که کسی نه توانایی و نه جرئت زیر سؤال بردن وی و کارش را داشت و هالیوود نتوانست کاری که با حرفهٔ بازیگری و استعداد کیم نواک مستعد کرد با شخصی چون کاترین هپبورن کند. کاترین هپبورن تأثیر فرهنگی بر نسل خود و نسل پس از خود داشت و صدایی بس رساتر از فیلمهایش و هنر فوقالعادهٔ بازیگریاش داشت و همواره از او بهعنوان نمادی از قدرت، استقلال در کنار انعطافپذیری یاد میشود. او کتاب زندگینامهای خود را با عنوان «من: داستانهای زندگی من» نوشت که بینش عمیقتری از تجربیات و افکار شخصیاش ارائه میدهد. کاترین هپبورن نزدیک به ۶۰ سال در سینما فعالیت داشت و نام وی گرهخورده با استقلالطلبی شخصی، هنر والا و قدرت بازیگری و همچنین شوروشوقی فراوان بهزندگی است و وی تعریف «زن مدرن» است، خالق «زن مدرن» در مدیوم سینما است. انستیتوی فیلم آمریکا در سال ۱۹۹۹ بهحق و درستی از کاترین هپبورن بهعنوان بزرگترین ستارهٔ زن سینمای کلاسیک هالیوود یاد کرد.
بهمستند «مرا کیت صدا کن» بازگردیم که نگاهی نزدیک بهزندگی کاترین هپبورن دارد و برخی از ویژگیهای این مستند را برمیشماریم.
سبک روایی
روایت شخصی: این مستند از کلمات خود هپبورن استفاده میکند که از ساعتها نوارهای صوتی و تصویری تابهحال شنیده و دیدهنشده میآید و وی داستان خودش را روایت کند.
فیلمهای آرشیوی: بخشهای زیادی از مستند شامل استفاده از آرشیو ویدئویی و عکسهایی است که تاریخچهٔ بصری غنی از زندگی و حرفهٔ کاترین هپبورن ارائه میدهند.
خانواده، دوستان و همکاران: این مستند شامل مصاحبههایی با افرادی است که شخصاً کاترین هپبورن را میشناختند، مانند برادرزاده او موندی هپبورن و برادرش باب هپبورن و از سویی مشارکت چهرههای برجستهای چون نمایشنامهنویس مطرح، بانی گریر، گلن پلاسکینِ نویسنده و ناظر فیلمنامه، آنجلا آلن، که صحبت با این اشخاص بینش عمیقتری از زندگی حرفهای هپبورن بهتماشاچی میدهد.
تم و تأکید
سرپیچی از قراردادها: لورنا تاکر در مستند خود، روحِ رادیکال و پیشگام هپبورن را برجسته میکند و با تأکید نشان میدهد که او چگونه انتظارات سنتی و عمومی جامعه را زیر پا گذاشته و بهزیبایی و هنرمندانه بهخودش و عقایدش وفادار مانده است.
هویتهای چندگانه: همچنین در مستند میبینیم که کارگردان نقشهای مختلفی را که هپبورن در طول زندگی خود ایفا کرده است، از دختر و خواهر گرفته تا بازیگر، همسر، پارتنر و سوپراستار و البته نماد زیبایی و سرکشی بررسی میکند.
نگاهی جهانی: این فیلم مستند داستانی تأثیرگذار و حقیقی برای کسانی است که احساس میکنند طرد شدهاند یا در اجتماع، اشتباه هستند و بر ارزشمندی وجود تک تک این انسانهای ارزشمند تأکید میکند و البته موضوع بسیار مهمی چون اهمیت صادق بودن با خود را برجسته میکند.
ظواهر قابل توجه
عکسهای کلاسیکهای هالیوود: فیلمها و عکسهای آرشیوی شامل حضور سایر اسطورههای هالیوود چون لورن باکال، آنتونی هاپکینز و جین فوندا میشود که هر کدام وزنهای در تاریخ سینما هستند.
نقدهای مثبت: این مستند بهدلیل رویکرد احترامآمیز و ناتلقینیاش و همزمان ارائه بینشهای جدیدی از زندگی و حرفهٔ هپبورن بسیار مورد تحسین منتقدان قرار گرفته است.
درنهایت مستند «مرا کیت صدا کن» برای طرفداران کاترین هپبورن و برای عاشقان سینمایِ اصیل و علاقهمندان بهدوران طلایی هالیوود بسیار دلنشین است و تماشای آن را بهخود هدیه دهید. لورنا تاکر ادای احترامی جامع و صمیمانه بهیکی از ماندگارترین نمادهای سینما در مستند خود داشته است.
لورنا تاکر یک مستندساز بریتانیایی بوده که بهخاطر مستندهای جذاب با رویکرد اجتماعیاش شناخته شده است. از نکات برجستهٔ شغلی وی میتوان بهاولین فیلم مستندی که ساخت اشاره کنیم؛ اولین مستند بلند تاکر، Westwood: Punk, Icon, Activist محصول سال ۲۰۱۸ بود و اولین مرتبه در جشنواره فیلم ساندنس (Sundance Film Festival) بهنمایش درآمد و بر زندگی طراح مشهور مد، ویوین وستوود، تمرکز داشت. این فیلم مستند نام او را بهعنوان یکی از بهترین فیلمسازان زن سال بهانتخاب مجلهٔ Elle بر سر زبانها انداخت. مستند بعدی وی و درواقع دومین ساختهٔ بلند تاکر، مستند Amá بود که این مستند نیز محصول سال ۲۰۱۸ است و دست روی موضوع جنجالی در آمریکا گذاشت و موضوع آن در رابطه با سوءاستفاده از عقیمسازی زنان بومی آمریکا در این کشور در ۶۰ سال گذشته بود. این مستند بهدلیل روشن کردن موضوعی تکاندهنده از ویرانی حقوق بشر مورد ستایش قرار گرفت و جرقهٔ یک جنبش اجتماعی در حمایت از بومیهای آمریکا و البته حق سقط یا نگهداری جنین در سراسر آمریکای شمالی را برانگیخت. مستند Call Me Kate در سال ۲۰۲۳ ساخته شد و تاکر فیلم مستندی دربارهٔ کاترین هپبورن کارگردانی کرد و برای روایت داستان از این بازیگر زن رک، مستقل و قدرتمند، از کلمات و تصاویر آرشیوی خود هپبورن و مصاحبه با دوستان و آشنایان و البته آرشیو سخنان و نظرات ابرستارگان هالیوود استفاده میکند.
جالب است بدانید تاکر تجربهٔ تلخ بیخانمانی دارد و از این اتفاقِ دگرگونکنندهٔ زندگی خود در مستند Someone’s Daughter, Someone’s Son محصول سال ۲۰۲۴ بهره برده است و بهبررسی معضل بیخانمانی در بریتانیایِ کبیر میپردازد و تجربیات خود از زندگی در خیابانهای لندن در دوران نوجوانی را در کارش منعکس کرده است. او همچنین در حال توسعهٔ پروژههای روایی، ازجمله فیلمنامهای با عنوان Bare است که براساس تجربیات او از بیخانمانی است و توسط کالین فرث و گد دوهرتی تولید میشود. علاوهبراین، او خاطراتی دربارهٔ این دوره از زندگی خود نوشته است که قرار است در سال ۲۰۲۴ منتشر شود. فیلمهای مستند لورنا تاکر اغلب بهموضوعات اجتماعی مهم میپردازند، با هدف ایجاد آگاهی و درنهایت امید داشتن بهتغییر. عیار کار لورنا تاکر با عمق، همدلی و تعهد بهعدالت اجتماعی مشخص میشود. توانایی این مستندساز در تبدیل تجربیات شخصی بهروایتهای قدرتمند جهانی و اجتماعی، او را بهصدایی یکتا و رسا در فیلمسازی مستند معاصر تبدیل کرده است.
نظرات