آخر هفته چه فیلمی ببینیم؟ | از انیمه جنگ تابستانی تا خواب ابدی

در این شماره از مجموعه مقالات «آخر هفته چه فیلمی ببینیم؟» به‌سراغ سه اثر از سه کشور متفاوت رفته‌ایم. در ابتدا انیمه‌ای علمی‌تخیلی را خواهیم دید. اثری که متعلق به دنیای مدرن است و داستانش به جهان‌های مجازی مربوط می‌شود. بعد از آن به‌سراغ سینمای اسپانیا می‌رویم و فیلمی با ایده‌های روانشناسانه و متفاوت را خواهیم دید. سپس سری به سینمای کلاسیک می‌زنیم، فیلمی از هاوارد هاکس که می‌تواند مخاطب عام و خاص سینمای امروز را به خود علاقه‌مند کند.

انیمه جنگ‌های تابستانی

انیمه Summer Wars

• کارگردان: مامورو هوسودا
• سال انتشار: ۲۰۰۹

خلاصه داستان: کنجی که مدیریت بخشی از شبکه‌ی مجازی OZ را مدیریت می‌کند، به‌عنوان نامزد یکی از همکلاسی‌هایش مجبور است در جشنی خانوادگی شرکت کند.

جنگ‌های تابستانی، انیمه‌ای علمی‌تخیلی است که با استقبال خوبی از سمت منتقدان و مخاطبان مواجه شد. این اثر توانست فروش خوبی را تجربه کند و جوایز زیادی از جمله جایزه بهترین انیمیشن سال آکادمی ژاپن و جایزه بزرگ جشنواره رسانه‌ای ژاپن را از آن خود کند. این انیمه همچنین در خارج از ژاپن نیز حسابی سروصدا به‌پا کرد و علاوه‌بر دریافت نامزدی جایزه پلنگ طلایی و جایزه فیلم آناهیم، تبدیل به یکی از فیلم‌های پرفروش در باکس آفیس سینمای اروپا شد. پس از موفقیت انیمه دختری که در زمان پرید، پیشنهاد ساخت فیلم دیگری به هوسودا داده شده و استودیوی سازنده ایده‌ی جنگ‌های تابستانی را در اختیار او قرار دادند تا طبق میل خودش داستان آن را بسط‌وگسترش دهد. 

هوسودا بخش مهمی از داستان این انیمه را طبق تجربه‌ی استفاده‌اش از وب‌سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی و روابط خانوادگی خود  ساخته است. او همچنین محصولات نینتندو را الهام‌بخش خود در زمینه‌ی طراحی رنگ‌های این انیمه می‌داند. داستان انیمه جنگ‌های تابستانی از این قرار است که جهانی مجازی به‌نام OZ در دنیای واقعی وجود دارد. در این جهان کاربرها می‌توانند با ساخت یک حساب کاربری آواتاری برای خودشان بسازد. کنجی دانش‌آموز نابغه‌ای است که مدیریت و تعمیر بخشی از OZ به او سپرده شده است.

اتفاقی رخ می‌دهد و یک هکر همه‌ی حساب‌های OZ را بهم میریزد. در این شرایط کنجی باید شرایط را به وضعیت عادی برگرداند. جنگ‌های تابستانی تصویری از دنیای مدرن است، جائی که حساب‌های مجازی روی جهان‌های واقعی تاثیرگذارند و انسان‌ها به‌ناچار باید با خطرات آن‌ها کنار بیایند. این انیمه همچنین به ایده‌های خانوادگی و عشق به میهن پایبند است و برخی سنت‌های ژاپنی را نیز به‌تصویر می‌کشد. این انیمه همچنین برای طرفداران دنیای بازی‌های کامپیوتری می‌تواند لذت‌بخش باشد، چراکه بخشی از نبردهای خیر و شر در دنیای مجازی و با استفاده از آواتارها رخ می‌دهد.

فیلم چشمانت را باز کن

فیلم  Open Your Eyes

• کارگردان: آلخاندرو آمنابار
• بازیگران: ادواردو نوریگا، پنه‌لوپه کروز
• سال انتشار: ۱۹۹۷

خلاصه داستان: سزار در یک تصادف چهره‌اش  را از دست می‌دهد.

چشمانت را باز کن، فیلمی قابل تامل و عمیق از سینمای اسپانیا است که پنه‌لوپه کروز در آن بازی جذابی را ارائه می‌دهد. زمانی که آمنابار کارگردان فیلم دچار تب ناشی از آنفولانزا می‌شود، کابوس‌های زیادی می‌بیند و با الهام از آن‌ها فیلمنامه این اثر را می‌نویسد. این فیلم داستان مردی به‌نام سزار است که بزرگترین امتیاز خود یعنی چهره‌اش را در یک تصادف برنامه‌ریزی‌شده از دست می‌دهد. او که آدمی مغرور و خوش‌گذران است و به زن‌ها علاقه‌ی زیادی دارد، بعد از این اتفاق زندگی‌اش تغییر می‌کند و دستخوش تغییرات بسیاری می‌شود. حالا زندگی برای سزار کابوسی بی‌انتهاست و او نمی‌توان از این کابوس رهایی یابد و دوباره طعم زندگی قبلی خود را بچشد.

درنهایت سزار وارد مسیر غیرقابل باوری می‌شود. مرز میان رویا و واقعیت از بین می‌رود و برایش تشخیص جهان خیال از واقعیت سخت می‌شود. فیلم سرانجام ایده‌های روانشناسانه و خیال‌انگیز به خود می‌گیرد و تصویری عمیق و سخت از ماهیت زندگی و انسان را نشان می‌دهد. چشمانت را باز کن فیلمی حیرت‌آور با پیچش‌های داستانی متعددی است که شما را بدون شک با تعلیق‌های همیشگی‌اش درگیر خود خواهد کرد. هنگام تماشای فیلم نمی‌دانید که کابوس‌های سزار واقعی هستند و یا از جهان رویاها آمده‌اند. آسمان وانیلی با بازی تام کروز و کارگردانی کامرون کرو بازسازی این فیلم است اما به اندازه‌ی چشمانت را باز کن نتوانست عالی از آب دربیاید.

فیلم خواب ابدی

فیلم The Big Sleep

• کارگردان: هاوارد هاکس
• بازیگران: هامفری بوگارت
• سال انتشار: ۱۹۴۶

خلاصه داستان: مارلو استخدام می‌شود تا از دختر یکی از ثروتمندان آمریکایی که درگیر قمار شده است، محافظت کند.

خواب ابدی فیلمی در گونه‌ی نوآر و کلاسیک است که هاوارد هاکس آن را براساس رمان خواب بزرگ نوشته‌ی ریموند چندلر ساخت. این فیلم در سال ۱۹۴۴ تولید شد اما اکران آن بخاطر سیاست‌های استودیوی سازنده به تعویق افتاد، چراکه برادران وارنر قصد داشتند فیلم‌هایی با محوریت جنگ جهانی دوم  منتشر کنند. درنهایت و پس از گذشت دو سال خواب ابدی روانه‌ی سینماها شد و موفقیت تجاری و انتقادی خوبی را برای برادران وارنر رقم زد، تا جائی که آن‌ها با استفاده از سود بدست آمده از اکران این فیلم توانستند دو فیلم دیگر را تولید کنند.

بخاطر اعمال سانسورها و حذف مسائل جنسی فیلمنامه‌ی خواب ابدی بارها مورد بازبینی قرار گرفت و گرایشات همجنس‌خواهی نیز در آن حذف شد؛ چراکه در آن زمان، سینمای آمریکا پذیرای چنین چیزهایی نبود. همین اتفاقات و بازبینی‌ها پروسه‌ی ساخت این فیلم را طولانی کرد، تا جائی که بارها و بارها گروه نویسندگان تغییر می‌کردند. خواب ابدی صاحب پیرنگ و طرحی پیچیده است، از آن دسته از آثاری که مخاطب را حین تماشا به‌شدت سردرگم می‌کند. پیچش‌های داستانی آن جذاب و قدرتمند هستند و معمای شکل گرفته در آن می‌تواند ذهنتان را مدت‌ها درگیر خودش کند.

نکته‌ی جالب توجه اینجاست که حتی نویسنده‌ی اصلی نیز، نمی‌توانسته معما و ایده‌های رازآلود فیلم را برای هاوارد هاکس توضیح دهد. ریموند در مصاحبه‌ای می‌گوید: «حتی خودم نیز نمی‌دانم که واقعا چه کسی مسبب این همه سردرگمی است!» درواقع معمای خواب ابدی هیچوقت به‌طور قطع حل نمی‌شود اتفاقی که فیلم را در زمره‌ی پیچیده‌ترین و خاص‌ترین فیلم‌های نوآر و کلاسیک قرار می‌دهد. همفری بوگارت در این فیلم یکی از بهترین بازی‌های خود را ارائه می‌دهد. دیالوگ‌های آن نیز در نوع خود بسیار جذاب و حساب‌شده هستند. خواب ابدی به‌دلیل قصه‌ی پیچیده و منحصربفردش روی آثار معمایی بعد از خود تاثیرات مهمی گذاشت.

---