معرفی مستند 14Peaks: Nothing Is Impossible | فتح ۱۴ قله در هفت ماه!
در این مقاله بهمعرفی مستند 14Peaks: Nothing Is Impossible، مستندی بهکارگردانی تورکیل جونز میپردازیم که داستان کوهنوردی نپالی با نام نیرمال پورجا و تیم همراه وی که تلاش میکنند تا هر ۱۴ قله ۸۰۰۰ متری معروف جهان را در مدت زمان کمتر از ۷ ماه فتح کنند، بهتصویر میکشد.
مستند 14Peaks: Nothing Is Impossible، یک فیلم مستند محصول ۲۰۲۱ بهکارگردانی تورکیل جونز است که توسط گروه رسانهای Noah Media Group، شرکت Little Monster Films و شخص تورکیل جونز، تهیه و تولید شده است و همچنین نیرمال پورجا، جیمی چِین و الیزابت واسارهلی بهعنوان تهیهکنندگان اجرایی در این پروژه حضور داشتند. فیلم مستند «۱۴ قله: هیچچیز غیرممکن نیست»، درباره کوهنوردی نپالی با نام نیرمال پورجا و تیم همراه وی است که تلاش میکنند تا بههر ۱۴ قله ۸۰۰۰ متری معروف جهان را در مدت زمان کمتر از ۷ ماه صعود کنند. جالب است بدانید رکورد قبلی در این تلاش طاقتفرسا و بهنظر نشدنی، بیش از ۷ سال بهطول انجامید. این مستند برای اولینبار در جشنواره فیلم DOC NYC بهنمایش درآمد و در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۱ از سرویس استریم نتفلیکس پخش شد.
مستند 14Peaks: Nothing Is Impossible در مورد Project Possible [پروژه ممکن] است؛ پروژهای که توسط کوهنوردِ نپالی بهنام نیرمال پورجا برای صعود بهتمام ۱۴ قله مرتفع جهان با ارتفاع بیش از ۸۰۰۰ متر (۲۶۲۴۷ فوت) که این قلهها را با نام مستعار «هشت هزار پاییها» میشناسند و انجام این پروژه در مدت زمان بسیار کوتاه ۷ ماه بهواقعیت پیوست. تقریباً از اوایل فصل بهار تا اواخر فصل تابستان و پیش از وارد شدن بهفصل زمستان و بهصورت دقیق، این پروژهٔ صعود ۶ ماه و ۶ روز و بین ماه آوریل ۲۰۱۹ تا ماه اکتبر ۲۰۱۹ بهطول انجامید. اولین فردی که ۱۴ قله هشت هزار متری را صعود کرد، کوهنورد ایتالیایی، رینولد مسنر بود که بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۶ این شاهکار را بدون استفاده از کپسول اکسیژن تکمیلی بهانجام رساند.
در تاریخ ۸ مه ۱۹۷۸، رینولد مسنر ایتالیایی و پیتر هابلر اتریشی، اولین صعود بدون استفاده از کپسول اکسیژن تکمیلی را ازطریق مسیر جنوبی قله اورست رقم زدند. در تاریخ ۲۰ اوت ۱۹۸۰، مسنر برای اولینبار در تاریخ، بهتنهایی قله اورست را بدون استفاده از کپسول اکسیژن و هرگونه پشتیبانی مسیری (هوایی و زمینی) و از مسیر سختتر شمالی فتح کرد. او سه روز متوالی پس از شروع حرکت از کمپ خود در ارتفاع ۶۵۰۰ متری، برای رسیدن بهنوک قله زمان نیاز داشت. تا سال ۲۰۱۳ که موفقیت جدید با رکورد ۷ سال و ۳۱۰ روز توسط کوهنوردی از کشور کره جنوبی بهنام کیم چانگ، که از اکسیژن مکمل نیز استفاده نکرد، بهدست آمد. نیرمال پورجا براساس تجربیات قبلی خود، تصمیم گرفت از مخزن اکسیژن در ارتفاع بالای ۷۵۰۰ متر (۲۴۶۰۰ فوت) در Project Possible استفاده کند، زیرا عدم استفاده از اکسیژن در صعودهای هشت هزار متری قبلی و تجربهای که از این موضوع داشت، سدی میشد برای نجات جان کوهنوردان آسیبدیده و بهخاطر همین موضوع او درنهایت چندین بار مجبور بهانجام داد این حرکت سیزیفوار میشد تا پروژه خود را تکمیل کند.
مستند 14Peaks: Nothing Is Impossible، مستندِ داستانی مهیج و الهامبخش دربارهٔ شجاعت، استقامت و پشتسرگذاشتن محدودیتهای استقامتی در کالبدِ انسانی است. این مستند، سفر باورنکردنی نیرمال پورجا و تیم همراه وی را بهتصویر میکشد که آنها بر شرایط آبوهوایی شدید، تصمیمات مرگ یا زندگی و وزنِ سنگین عاطفی بیماری مادر نیرمال پورجا در زمان بازگشت بهخانه غلبه و تبدیل غیرممکن بهممکن را معنی کردند. ۱۴ قله هشت هزار متری جهان، ۱۴ کوهی هستند که توسط فدراسیون بینالمللی کوهنوردی و سنگنوردی (UIAA) بهعنوان قلههای با ارتفاع بیش از ۸۰۰۰ متر (۲۶۲۴۷ فوت) از سطح دریا و طبق تعریف رسمی این فدراسیون، بهاندازه کافی مستقل (از لحاظ فاصله با یکدیگر) از قلههای همسایه و نزدیک خود، شناخته و شمرده میشوند. تمامی این کوههای ۸۰۰۰ متری در رشته کوههای هیمالیا و قراقورام در قارهٔ آسیا واقع شدهاند و قله آنها در منطقه مرگ قرار دارد؛ این نام ۱۴ قلهٔ ۸۰۰۰ متری است:
۱. قله اورست با ارتفاع ۸۸۴۸ متر
۲. قله کی۲ با ارتفاع ۸۶۱۱ متر
۳. قله کانچنجونگا با ارتفاع ۸۵۸۶ متر
۴. قله لوتسه با ارتفاع ۸۵۱۶ متر
۵. قله ماکالو با ارتفاع ۸۴۸۵ متر
۶. قله چوآیو با ارتفاع ۸۱۸۸ متر
۷. قله دائولاگیری با ارتفاع ۸۱۶۷ متر
۸. قله ماناسلو با ارتفاع ۸۱۶۳ متر
۹. قله نانگاپاربات با ارتفاع ۸۱۲۶ متر
۱۰. قله آناپورنا ۱ با ارتفاع ۸۰۹۱ متر
۱۱. قله گاشربروم ۱ با ارتفاع ۸۰۸۰ متر
۱۲. قله برود پیک با ارتفاع ۸۰۵۱ متر
۱۳. قله گاشربروم ۲ با ارتفاع ۸۰۳۵ متر
۱۴. قله شیشاپانگما با ارتفاع ۸۰۲۷ متر
پیشتر اشاره داشتیم اولین فردی که تمام این ۱۴ قله هزار متری را فتح کرد، کوهنوردی ایتالیایی با نام رینولد مسنر در سال ۱۹۸۶ بود که از هیچ مخزن اکسیژن تکمیلی در این راه صعب و دشوار استفاده نکرد. در سال ۲۰۱۰، ادورنه پاسابان، یک کوهنورد اسپانیایی اهل ایالت باسک، اولین زنی بود که توانست بههر ۱۴ قله هشت هزار متری صعود کند، تنها با کمک یک مخزن اکسیژن تکمیلی. اما در سال ۲۰۱۱، گرلیند کالتن برونر اتریشی، اولین زنی بود که بدون کمک مخزن اکسیژن تکمیلی تمامی قلههای هشت هزار متری را فتح کرد. در سال ۲۰۱۳، کیم چانگ هو، کوهنورد اهل کره جنوبی، بهاین قلههای معروف در مدت زمان ۷ سال و ۳۱۰ روز و بدون استفاده از مخزن اکسیژن تکمیلی صعود کرد. در سال ۲۰۱۹، کوهنورد انگلیسی-نپالی، نیرمال پورجا، تمام ۱۴ قله هشت هزار متری را در ۶ ماه و ۶ روز با تنها یک مخزن اکسیژن تکمیلی فتح کرد. در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۲، تنجن شرپا اولین فردی بود که بههر ۱۴ قله دو بار صعود کرد و در فاصلهٔ سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۲، این امر بهنظر ناشدنی را شدنی کرد.
نیرمال پورجا (همچنین به نام نیمس یا نیمسدای نیز شناخته میشود)، کوهنوردی انگلیسیِ متولدِ کشور نپال است. وی پیش از آغاز حرفهای دوران کوهنوردی خود، در ارتش بریتانیا و در هَنگ سلطنتی تفنگداران گورخا (Brigade of Gurkhas) که یکی از واحدهای پیادهنظام ارتش بریتانیا است، خدمت میکرد. این هَنگ که از سربازان نپالی تشکیل شده، حدود ۲۰۰ سال است که در بدنهٔ ارتش بریتانیا خدمت میکند. نیرمال پورجا سپس در واحد نیروهای ویژه نیروی دریایی سلطنتی نیز خدمت کرد و سختیهای دوران حضور در ارتش و بهویژه یگان نیروی دریایی، وی را از نظر جسمی و روانی بسیار ورزیده کرد. اما شهرت وی بهدلیل صعود بهتمامی ۱۴ قله هشت هزار متری در مدت زمان شش ماه و شش روز با کمک تنها یک مخزن اکسیژن تکمیلی است. یک رکورد بینظیر در زمان خود که البته همچون تمامی رکوردها، شکسته شد و در سال ۲۰۲۳، کریستین هاریلا و تنجن شرپا، این قلهها را در تنها ۹۲ روز فتح کردند. نیرمال پورجا اولین فردی بود که طی ۴۸ ساعت بهقلههای اورست، لوتسه و ماکالو صعود کرد. در سال ۲۰۲۱، پورجا بههمراه تیمی متشکل از ۹ کوهنورد نپالی دیگر، اولین صعود زمستانی بهقله ترسناک K2 را بهپایان رساندند. او بهدلیل خدماتش در رشتهٔ کوهنوردی، نشان عضویت امپراتوری بریتانیا (MBE) را دریافت کرده است.
نیرمال پورجا با حضور در دورههای ارتش، متخصص جنگ در هوای سرد شده بود و از این فرصتِ موهبتی بهره برد تا علاقه خود را با فتح قلهها دنبال کند. پورجا در زمان آمادهسازی خود برای صعودهایش، تمرینهای مختلفی چون دویدن، دوچرخهسواری، شنا و وزنهبرداری را بهشکلی فشرده و سنگین انجام میداد. او همچنین زمانی را در کوهستان گذراند و با ارتفاعات سازگار شد و مهارتهای کوهنوردی خود را بالا برد و بهنوعی با مدلسازی، تجربهاندوزی کرد. پورجا همچنین بیان کرده است که از تکنیکهای تجسم برای کمک بهآمادگی ذهنی برای چالشهایی که در صعودهایش با آن روبهرو میشود، استفاده کرده است. نیرمال پورجا دارای نوعی فیزیولوژی منحصربهفرد توصیف شده است که بهاو اجازه میدهد در ارتفاعات بهاکسیژن بیشتری دسترسی داشته و عملکرد بهتری هم از نظر ذهنی و هم از نظر جسمی داشته باشد.
تأثیرگذاری ارتفاع بر بدن انسان موضوعی جدی است و برونریزیهای مختلفی را سبب میشود. در ارتفاعات، فشار هوا کمتر است، بهاین معنی که مولکولهای اکسیژن کمتری در هوایی که تنفس میکنیم وجود دارد و این موضوع میتواند منجر بهوضعیتی بهنام هیپوکسی شود که کمبود اکسیژن در بافتهای بدن است. علائم بروز هیپوکسی در شخص میتواند شامل سردرد، خستگی، تنگی نفس و حالت تهوع باشد. علاوهبراین، متابولیسم بدن در ارتفاعات افزایش مییابد و افزایش متابولیسم بدن میتواند منجر بهکمآبی و از دست دادن اشتها شود. بدن همچنین دستخوش تغییرات فیزیولوژیکی مانند کاهش تولید لاکتات دهیدروژناز (این آنزیم دارای اهمیت پزشکی ویژهای است، زیرا بهشکلی گسترده در بافتهای بدن چون گلبول قرمز و عضلات قلب یافت میشود و بههنگام آسیب دیدن این بافتها، لاکتات دهیدروژناز درون خون آزاد میشود و این ویژگی لاکتات دهیدروژناز، آن را بهیک شاخص مهم برای شناسایی صدمات و بیماریهای شایع در بدن تبدیل میکند)، کاهش حجم پلاسما، افزایش هماتوکریت (پلیسیتمی)، افزایش توده گلبولهای قرمز، غلظت بالاتر خون در مویرگها در بافت عضلانی اسکلتی، افزایش میوگلوبین، افزایش میتوکندری و افزایش غلظت آنزیم هوازی میشود. این تغییرات بهبدن کمک میکند تا در طول زمان خود را با محیط کم اکسیژن سازگار کند، فرآیندی که بهعنوان سازگاری زیستی شناخته میشود. بااینحال، اگر فردی خیلی سریع بهارتفاعات بالا برود، ممکن است نوعی شوک با نام بیماری حاد کوهستانی را تجربه کند که در موارد شدید میتواند شخص را بهکام مرگ بکشاند؛ علائم بیماری حاد کوهستانی میتواند شامل سردرد، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه و اختلال در خواب باشد.
تورکیل جونز، کارگردان و تهیهکننده برنده چندین جایزه از جشنوارههای سینمایی مختلف برای ساخت مستندهای خود است. او چندین مستند ازجمله همین مستند 14Peaks: Nothing Is Impossible را کارگردانی کرده است. جونز همچنین مستندهایی چون Finding Jack Charlton (در جستجوی جک چارلتون)، مستند Arsène Wenger: Invincible (آرسن ونگر: شکستناپذیر) و مستند The Edge (لبه) را در کارنامهٔ کاری خود دارد. او یکی از بنیانگذاران گروه رسانهای Noah Media Group و همچنین یک شرکت فعال در زمینهٔ تولید، توزیع و ساخت فناوری در حوزهٔ فیلم و سینما مستقر در شهر لندن است.