فیلم‌هایی که جلوتر از زمان خودشان بودند
در این مطلب به فیلم‌هایی پرداختیم که به نوعی، پیشگام زمانه خود بودند. فیلم‌هایی که تا به امروز نیز، همچنان تفسیر‌های تازه‌ای می‌توان از آن‌ها داشت. با زومجی همراه باشید.
فیلم‌هایی که در این لیست به آن‌ها پرداختیم، فیلم‌هایی هستند که اغلب به سادگی از ذهنمان بیرون نمی‌روند و تا مدت‌ها با ما ماندگار می‌شوند. فیلم‌هایی که ذهنتان را مشغول می‌کنند و شما را وادار می‌کنند تا درگیر مفهوم آن فیلم‌ها شوید. فیلم‌های دیگری هم هستند که به‌سادگی شما را، با داستان و تصاویر نبوغ‌آمیزشان شگفت‌زده می‌کنند. تصاویری که هرگز آن‌ها را فراموش نمی‌کنید. این فیلم‌ها به نوعی از زمان خودشان جلوتر بودند و به همین دلیل است که هنوز هم داریم در موردشان مطلب می‌نویسیم و بحث می‌کنیم. این فیلم‌ها به زمان خاصی تعلق ندارند و در هر دوره‌ی زمانی یک معنا و مفهوم مخصوصی را به نمایش می‌گذارند. قطعا که فلسفه در این نوع فیلم‌ها جای خودش را دارد. حتی در فیلم های علمی تخیلی که بستر جذابی برای این نوع مفاهیم است.
دانلود از آپارات | تماشا در یوتیوب
در این مطلب به این نوع فیلم‌ها پرداختیم که انگار تاریخ انقضایی ندارند و همواره حرف‌های تازه و جدیدی برای گفتن دارند و با مخاطبشان ارتباط برقرار می‌کنند. البته از نظر سینمایی هم این فیلم‌ها ارزش ویژه‌ای دارند و هنوز هم می‌شود از فرم خاص و یگانه‌شان خیلی چیزها آموخت.
۱۰. Star Wars: A New Hope
جنگ ستارگان
نویسنده: جورج لوکاس | کارگردان: جورج لوکاس
بازیگران: مارک همیل، هریسون فورد
متاکریتیک: ۹۰ | راتن تومیتوز: ۹۲
در کنار جلوه‌های ویژه‌ی جنگ ستارگان که پیشگامانه در سینمای اکشن و علمی تخیلی عمل کرد، به تصویر کشیدن آیندهی تکنولوژی زده‌ای که اغلب دشمنی انسان‌ها با عناصر این تکنولوژی را به تصویر می‌کشد قابل توجه است. جورج لوکاس دنیایی را بنا کرد که تا امروز هم وسعت‌دادنش تمام نشده است. استاروارز مجموعه‌ای را شروع کرد که از زمان خودش تا به امروز موفق عمل می‌کند و خودش را به هیچ وجه محدود نمی‌سازد. احتمالا در آینده سریال‌های تلویزیونی زیادی از این جهان رنگارنگ و جذاب می‌بینیم. تمام پروژه‌های مربوط به جهان استاروارز در خدمت گسترش این دنیای فانتزی و جذاب هستند.
۹. The Truman Show
نمایش ترومن
نویسنده: اندرو نیکول | کارگردان: پیتر ویر
بازیگران: جیم کری، اد هریس
متاکریتیک: ۹۰ | راتن تومیتوز: ۹۵
اگر دوست دارید جیم کری را در یک فیلم فلسفی و پرجزئیات ببینید، این فیلم به احتمال زیاد، انتخاب شما خواهد بود. جیم کری یکی از بهترین بازی‌های عمرش را در این فیلم به نمایش می‌گذارد. داستان فیلم زندگی شخصی را به تصویر می‌کشد که نمی‌داند زندگی‌اش در یک سریال تلویزیونی دارد می‌گذرد. موقع دیدن فیلم هزاران فکر و خیال به ذهنتان می‌رسد و این یکی از خاصیت‌های این فیلم است که شما را به فکر کردن مجبور می‌کند. از خوبی‌های دیگر فیلم، به تصویرکشیدن پارانویا و بدگمانی انسان در فیلم است که به خوبی این کار را انجام می‌دهد و کاری می‌کند که ما هم آن را احساس کنیم.
۸. Tron
ترون
نویسنده: استیون لیزبرگر | کارگردان: استیون لیزبرگر
بازیگران: جف بریجز، دیوید وارنر، برنارد هاگز
متاکریتیک: ۵۸ | راتن تومیتوز: ۷۴
داستان یک برنامه‌نویس کامپیوتر که درگیر دنیای مجازی می‌شود و با کمک گرفتن از ترون، یک برنامه نرم‌افزاری امنیتی، سعی می‌کند آنتاگونیست داستان را شکست بدهد. در زمینه‌ی جلوه‌های ویژه و کامپیوتری ، فیلمِ ترون خلاقانه و نوین عمل کرد. تصاویر انیمیشنی و کامپیوتری ترون چشم‌نواز و نوآورانه است. جنگ علیه یک رژیم دیکتاتوری در یک دنیای مجازی از آن موضوعاتی‌ست که می‌شود در موردش ساعت‌ها بحث کرد. مانند ماتریکس، ترون هم واقعا لیاقتش را دارد تا به آن توجه بشود و همه آن را تماشا کنند. ولی متاسفانه این فیلم آنچنان محبوبیتی پیدا نکرده است و حتی دنباله‌ی فیلم محبوبیت بیشتری نسبت به قسمت اولش دارد.
۷. Psycho
روانی
نویسنده: رابرت بلاچ | کارگردان: آلفرد هیچکاک
بازیگران: آنتونی پرکینز، جنت لی، جان گوین
متاکریتیک: ۹۷ | راتن تومیتوز: ۹۶
از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما و البته ژانر هارور. نورمن بیتس را دیگر فکر کنم همه می‌شناسید. اگر با شنیدن این اسم چهره‌ی آنتونی پرکینز جلوی چشمتان ظاهر می‌شود که دارد پوزخند می‌زند، پس حتما از آن فیلم‌بازهای کار درست هستید. روانی حقیقتا خلاقانست. هیچکاک در یک فیلم کلاسیک خشونتی را به نمایش می‌گذارد که آن زمان در هیچ فیلم دیگه‌ای به این وضوح نمایش داده نشده بود. این فیلم در واقع با سانسورِ فیلم بسیار مبارزه کرد و الگوی کارگردان‌های آینده شد. اغلب فیلم‌های اسلشر از این فیلم الگو می‌گیرند. بخاطر همین است که می‌گوییم این فیلم تنها به زمان خودش متعلق نیست.
۶. Videodrome
ویدیودروم
نویسنده: دیوید کراننبرگ | کارگردان: دیوید کراننبرگ
بازیگران: جیمز وودز، دبی هری، لزلی کارلسون
متاکریتیک: ۶۰ | راتن تومیتوز: ۸۰
یک فیلم جذاب در سبک علمی تخیلی و بادی‌هارور (BodyHorror) که تصاویر خلاقانه‌اش قطعا شما را میخکوب می‌کند. فیلم در مورد مدیرعامل یک ایستگاه تلویزیونی است که متوجه سیگنالی عجیب به نام ویدیودروم می‌شود. فیلم رفته‌رفته ارتباط خودش را با واقعیت از دست می‌دهد و به توهمات عجیب‌وغریب تمایل پیدا می‌کند. از آن فیلم‌های دهه هشتادی جذاب که هر کس اگر ببیند می‌تواند برداشت خاص خودش را از فیلم داشته باشد. شاید جالب باشد بدانید که خیلی از سکانس‌های فیلم به گفته کارگردان سانسور شده بود.
۵. A Clockwork Orange
پرتقال کوکی
نویسنده: آنتونی بورگس | کارگردان: استنلی کوبریک
بازیگران: مالکوم مک‌داول، آدرین کوری
متاکریتیک: ۸۰ | راتن تومیتوز: ۸۷
استنلی کوبریک کارگردانی‌ست که خودش از زمان خود جلوتر بوده است. تک‌تک فیلم‌های کوبریک پر از نکات فلسفی و مهم است که با هربار تماشا یک چیز جدیدی در آن کشف می‌کنید و آن فیلم برایتان تمام نمی‌شود. پسر جوانی به نام الکس همراه با گَنگی که کنار خودش راه انداخته تصمیم می‌گیرند تا کارهای وحشیانه انجام بدهند و یاغی‌گری بکنند. تصاویر خشونت‌وار و بی‌پرده‌ای که در فیلم نمایش داده می‌شود واقعا شگفت‌انگیز است و آن زمان جنجال زیادی را به پا کرد. نگرش کوبریک به خشونت در این فیلم منحصربه‌فرد است و تصویری که ارائه می‌دهد از تصاویریست که هرگز از ذهن آدمی پاک نمی‌شود.
۴. Citizen Kane
همشهری کین
نویسنده: اورسن ولز، هرمن جی.منکیویچ | کارگردان: اورسن ولز
بازیگران: اورسن ولز، جوزف کاتن، ری کالینز
متاکریتیک: ۱۰۰ | راتن تومیتوز: ۱۰۰
همشهری کین را یک فیلم‌ساز محترم و سنت‌شکن ساخته که فرم سینمایی خاص خودش را داشته و بیشتر از هر چیزی در این فیلم این فرم را به نمایش گذاشته است. بله، اورسن ولز از آن کارگردان‌هاییست که البته هر کسی طرفدارش نیست و با فیلم‌هایش کنار نمی‌آید. ولز از جهاتی شبیه به کوبریک است و شباهت‌هایی با او دارد. تابو‌شکن‌بودن و ساختن فیلم‌هایی که فرم جدیدی را عرضه می‌کردند از این شباهت‌ها محسوب می‌شوند. همشهری کین با داستانی غیر‌خطی و سبک خاص ولز توانسته تا به امروز برای بسیاری از فیلم‌سازهای مدرن کلاس درس باشد. این فیلم از تکنیک‌های سینمایی زیادی بهره برده تا بتواند داستانش را به بهترین و نوین‌ترین شکل ممکن نمایش بدهد و ولز هم استاد این کار بود و تا آخر عمرش سعی کرد تا همین مسیر را ادامه بدهد.
۳. Blade Runner
بلید‌رانر
نویسنده: فیلیپ کی.دیک، همپتن فنچر | کارگردان: ریدلی اسکات
بازیگران: هریسون فورد، شان یانگ، ادوارد جیمز آلموس
آی‌ام‌دی‌بی: ۸.۱ | راتن تومیتوز: ۹۰
بلید رانرِ ریدلی اسکات تا به امروز توانسته به یک فیلم برجسته در تاریخ سینما تبدیل بشود. فیلمی که خون تازه‌ای را به ژانر علمی تخیلی تزریق کرد و ثابت کرد که فیلم‌های علمی تخیلی هم می‌توانند حرفی برای گفتن داشته باشند. جلوه‌های ویژه‌ی شگفت‌انگیز و فضایی که از یک آیندهی تکنولوژی‌زده و خوفناک نشاًت می‌گیرد در این فیلم به بهترین شکل نمایش داده شده است. شما می‌توانید اثراتی از انیمه‌ها و فیلم‌های نئونوآر را در این فیلم ببینید. البته قسمت دوم فیلم هم ساخته شده و از معدود دنباله‌های سینماییه که خیلی خوب عمل کرده و هم توانسته دنباله‌ی قابل احترامی باشد و هم اصالت خودش را حفظ کند.
۲. 2001: A Space Odyssey
۲۰۰۱: اودیسه فضایی
نویسنده: آرتور سی.کلارک، استنلی کوبریک | کارگردان: استنلی کوبریک
بازیگران: کی‌یر دوله، گری لاکوود
متاکریتیک: ۸۴ | راتن تومیتوز: ۹۳
به راحتی می‌شود گفت هیچ فیلمی مانند اودیسه فضایی تا به‌حال ساخته نشده است. کوبریک به این عقیده دارد که هر تماشاگر باید تفسیر خودش را از فیلم داشته باشد و معنای واحدی نباید وجود داشته باشد. فیلمی جادویی که داستانش در فضا می‌گذرد و کاملا واقع‌گرایانه ساخته شده است. پایان فیلم به گونه‌ای طراحی شده که به سادگی شما را دیوانه می‌کند. کوبریک در این فیلم ابتدای زندگی بشر را مورد هدف قرار داده و بعد آن مسیری را پیش می‌برد که کمتر کارگردانی این کار را می‌کند. موسیقی‌متن میخکوب‌کننده و جلوه‌های ویژه‌ی فوق العاده‌ی فیلم شما را قطعا مجذوب خودش می‌کند.
قبل از اینکه به انتخاب اولمون برسیم به فیلم‌هایی اشاره می‌کنیم که به این لیست راه پیدا نکردند ولی ارزش این را دارند تا به آن‌ها اشاره بشه.
- Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb 1964
- Toy Story 1995
- It’s a Wonderful Life 1946
- Fight Club 1999
۱. Metropolis
متروپلیس
نویسنده: تیا فون هاریو | کارگردان: فریتز لانگ
بازیگران: آلفرد آبل، بریگیته هلم
متاکریتیک: ۹۸ | راتن تومیتوز: ۹۷
اولین انتخابمان قدیمی‌ترین فیلمی‌ست که از زمان خودش جلوتر بوده است. ساخت چنین فیلمی در سال ۱۹۲۷ حیرت‌آور است. جلوه‌های ویژه و صحنه‌پردازی فیلم در آن زمان بسیار شگفت‌انگیز است. بسیاری از سکانس‌های فیلم باشکوه ساخته شده و مخاطبش را متحیر می‌کند. از مهم‌ترین فیلم‌های آلمانی و سینمای صامت که به ژانر علمی تخیلی اعتبار زیادی می‌دهد. فریتز لانگ کارگردان فیلم و از استادان سینماست. دیدن آن ربات معروف در فیلمی که سال ۱۹۲۷ ساخته شده قطعا از تصاویریست که هرگز از یاد آدم نمی‌رود. احتمالا اگر این فیلم را تماشا نکرده‌اید، لطفی به خودتان کرده و حتما تماشایش کنید.
