نگاه تک کرانچ به برداشته شدن تحریم ها و فرصت سرمایهگذاری در بازار فناوری ایران
بیتردید صنعت فناوری این روزها حرف اول را در اقتصاد جهانی میزند. تکیه زدن کمپانیهای فعال در حوزهی فناوری به ردههای بالای با ارزشترین کسب و کارهای جهان شاهدی بر این مدعی است. این موضوع باعث شده تا سرمایهگذاران خارجی پس از برداشته شدن تحریمها، علاوه بر صنایع سنگین که همیشه مقصد خوبی برای سرمایهگذاری بوده، گوشه چشمی نیز به حوزهی فناوری در کشورمان داشته باشند، بطوریکه در ماههای اخیر اخباری در مورد ورود سرمایهگذاران روس به این حوزه منتشر شده و حتی شاهد خریداری بخشی از سهام یکی از اصلیترین شتاب دهندههای داخلی به عنوان سهامدار چندین کمپانی فناوری در ایران بودیم. حال وبسایت تک کرانچ در مقالهای به بررسی وضعیت در بازار کشورمان پرداخته و فرصتهای موجود را بررسی کرده است.
کسب و کارهای نوپا که استارتاپ خوانده میشوند، در سالهای تحریم ترقی خوبی در کشورمان داشته و در مسیر خودکفایی پیش رفتهاند، بطوریکه تقریبا میتوان صنایع فناوری را در ایران جزو قویترین صنایع در منطقه خواند. براساس آمار ارائه شده بیش از ۳۹ درصد از ایرانیها در هر ماه حداقل برای یکبار از فروشگاههای اینترنتی خرید میکنند. این آمار برگرفته از تحقیقی است که تک کرانچ در فاصلهی ۲۳ تا ۲۸ ژانویه با جمع آوری اطلاعات از ۱٫۱۳۲ نفر کسب کرده است.
با بررسی جزئیات آمار ارائه شده میتوان دید که حداقل ۲۳ درصد از ایرانیها در ماه برای یکبار، ۱۶ درصد در هفته یکبار و ۵ درصد بصورت روزانه به خرید از فروشگاههای ایرانی مشغول هستند. شرکت کنندگان در این تحقیق در مورد اجناس و سرویسهای آنلاین خریداری شده نیز پاسخهایی را ارائه کردهاند. براساس اطلاعات ارائه شده، ۳۴ درصد از خرید ایرانیها در طول سه ماه مربوط به اپلیکیشن و سرویسهای دیجیتال، ۲۷ درصد برای خرید بلیط بصورت آنلاین و ۲۳ درصد برای خرید بازیها از سرویسهای آنلاین بوده است. همچنین ۲۲ درصد از خریدهای صورت گرفته نیز مربوط به گجتها و لوازم الکترونیک است.
در این مقاله شاهد ارائهی آماری از سوی دست اندرکاران کسب و کارهای ایرانی نیز هستیم، بطوریکه براساس اظهارات حسام آرمندهی، مدیرعامل کافه بازار هر هفته بیش از ۱٫۳۰۰ اپلیکیشن در کافه بازار عرضه میشود. اطلاعات ارائه شده حکایت از این دارد که کافه بازار با بیش از ۲۸ میلیون بار نصب و ۱۱ میلیون بازدید هفتگی، بزرگترین فروشگاه عرضهی اپلیکیشن در کشور است. آمارهای ارائه شده در کنار تجربیات و بازخوردهایی که ما در زومجی کسب کردهایم نشان از این دارد که هموطنان ایرانی علاقه خاصی به دانلود و استفاده از آخرین بازیهای ترند شده و اپلیکیشنهایی دارند که برای پلتفرمهای مختلف توسعه داده شده است.
هر چند برداشته شدن تحریمها میتواند فرصتی را برای حضور رسمی کمپانیهایی نظیر اپل، گوگل و آمازون ایجاد کند، اما همین تحریمها باعث شد تا خلائی ایجاد شود که نتیجهی آن تولید کمپانیهایی نظیر دیجیکالا بود که بیش از ۸۰ درصد از بازار فروشگاههای آنلاین را در اختیار دارد.
پس از اپلیکیشنها و نرمافزار، البسه رتبهی دوم با ۲۳ درصد، بلیط انواع گردهمایی، کنسرت و سینما با ۱۹ درصد و خرید گجتهای الکترونیکی ۱۷ درصد از خرید آنلاین سهم دارند. به گفتهی تک کرانچ، انتظار میرود در ۶ ماه آینده با ورود سرمایهگذاران غربی، میزان خریدهای آنلاین گجتهای الکترونیک به ۶۵ درصد، اپلیکیشن و نرمافزار به ۴۳ درصد، بلیطهای سفر به ۲۷ درصد، بازیها به ۲۵ درصد و البسه به ۲۱ درصد افزایش پیدا کند.
اطلاعات ارائه شده نشان از این دارد که با ورود برندهای بیشتر به بازار ایران، تنوع محصولات در کنار گزینههای مختلف از برندهای مختلف افزایش پیدا میکند. همانطور که میدانید، در سالهای اخیر، تعداد فروشگاههای آنلاین با تمرکز روی فروش لباس بسیار افزایش یافته و هر یک از این فروشگاهها برندهای مختلفی را برای عرضه انتخاب کردهاند.
به گفتهی TechCrunch،یکی از نگرانیهای سرمایهگذاران خارجی، تقلب در انجام پرداختها است. البته سیستم بانکی ایران به اندازهای قدرتمند است که توانایی کنترل این موارد را داشته و تاکنون موارد بسیار کمی از تقلب و کلاهبرداری در فروشگاهها رویت شده است. تک کرانچ میزان خریدهای صورت گرفته توسط کارتهای بانکی را در ایران بسیار جالب توجه خوانده است. اطلاعات ارائه شده حکایت از این دارد که بیش از ۸۷ درصد از خریدهای صورت گرفته در فروشگاهها با استفاده از کارتهای بانکی و اعتباری صورت میگیرد که به شبکهی شتاب متصل هستند. این کارتها را میتوان برای انجام خریدهای آنلاین نیز مورد استفاده قرار داد.
آمارهای ارائه شده نشان از این دارند که ۲۰ درصد از افرادی که روزانه از فروشگاههای آنلاین خرید میکنند، کارتهای اعتباری را برای پرداخت مورد استفاده قرار میدهند. این آمار برای افرادی که هر هفته و هر ماه یکبار اقدام به خرید آنلاین میکنند شامل ۲۴ و ۲۸ درصد از خریدهای آنلاین صورت گرفته با کارتهای شتاب است.
با وجود اینکه بسیاری از کسب و کارهای آنلاین در تهران متمرکز شدهاند، اما تمام افراد در اقصی نقاط کشور قادرند به کالاها و سرویسهایی دسترسی پیدا کنند که پیش از آن قادر به خرید آنها در شهر خود نبودند.
یکی دیگر از موارد جالبی که TechCrunch به آن اشاره کرده، استفاده از کارتهای اعتباری متعلق به بانکها و موسسات اعتباری غربی است. براساس آمارهای ارائه شده بیش از ۱۱ درصد از ایرانیان دارای کارتهای اعتباری غیر ایرانی نظیر ویزا و مسترکارت هستند. کارتهای اعتباری این چنینی را میتوان بصورت پیش پرداخت از سایر کشورها تهیه کرده یا درصورت داشتن ملیت کشوری دیگر، به آنها دسترسی پیدا کرد.
باید دید که ورود سرمایهگذاران غربی در کنار ورود برندهای معتبر دنیای فناوری به بازار فناوری کشور، چگونه میتواند باعث پیشرفت کیفی و کمی کسب و کار آنلاین در ایران شود.
نظر شما در این خصوص چیست؟
منبع: زومیت