آموزش راه‌اندازی سرور اختصاصی (راهنمای کاربردی)

سرور اختصاصی و اشتراکی دو راهکار مختلف برای میزبانی وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی آنلاین هستند. در نوع اختصاصی این فناوری، منابع به‌طور انحصاری در اختیار یک کاربر قرار داده می‌شوند که سرعت بارگذاری و عملکرد سایت را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، کاربر روی تنظیمات سیستم کنترل کامل دارد و می‌تواند تنظیمات امنیتی خاصی را اعمال کرده و از امنیت داده‌ها و اطلاعات مهم، اطمینان حاصل کند. خرید سرور اختصاصی در مقایسه با سرور اشتراکی، از مزایا و ویژگی‌هایی برخوردار است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای کسب‌وکارها و کسانی که برنامه‌های بزرگ و پیچیده را میزبانی می‌کنند، تبدیل کرده است. راه‌اندازی سرور اختصاصی شامل مراحل مختلفی می‌شود که در ادامه، به بررسی هر یک می‌پردازیم.

راه‌اندازی یک سرور فیزیکی اختصاصی چندین مرحله دارد که باید با دقت انجام شوند. اولین گام در راه‌اندازی، انتخاب سخت‌افزار مناسب است. در این مرحله، آگاهی از تفاوت‌های بین سرور و هاست به شما کمک می‌کند تا بتوانید تشخیص دهید که چرا برای پروژه‌های بزرگ‌تر، بهتر است از سرویس اختصاصی استفاده کنید و درگیر محدودیت‌های هاست اشتراکی نشوید.

اساس یک سیستم پایدار و کارآمد، انتخاب سخت‌افزار مناسب است. در این مرحله، باید توجه کنید که پردازنده توان پردازشی کافی داشته باشد تا بتواند به مدیریت بار کاری موردنظرتان بپردازد. منبع تغذیه نیز باید پایدار و از ظرفیت مناسبی برخوردار باشد تا مانع از خرابی‌های ناشی از نوسانات برق شود.

برای سیستمی که قرار است نقش دیتابیس و پایگاه را ایفا کند، فضای ذخیره‌سازی مهم‌ترین قطعه به‌شمار می‌رود. انتخاب بین هارد دیسک‌های مکانیکی (HDD) و درایو‌های حالت جامد (SSD)، به نیاز کسب‌و‌کار شما به سرعت و ظرفیت بستگی دارد. معمولاً مدل HDD ظرفیت بیشتری داشته و مقرون‌به‌صرفه‌تر است، اما مدل SSD با سرعت بالاتر، برای سایت‌های اینترنتی پربازدید مناسب است.

پس از انتخاب سخت‌افزار مناسب، مرحله بعدی نصب سیستم‌عامل است. سیستم‌عامل رابطی است بین سخت‌افزار محاسباتی و برنامه‌هایی که روی آن اجرا می‌شوند. به همین دلیل، این سیستم قسمت حیاتی راه‌اندازی سرور اختصاصی به‌شمار می‌رود.

نمونه‌های رایج آن برای سرویس‌ها و توزیع‌های لینوکسی از جمله Ubuntu، Server و Debian و همچنین، ویندوز سرور هستند. سیستم‌عاملی که انتخاب می‌کنید باید با نیازهای نرم‌افزاری و سطح مهارت‌های مدیریتی شما متناسب باشد. چنانچه تیم فناوری اطلاعات و متخصص در این زمینه ندارید، اما می‌خواهید منابع سیستم خود را پیکربندی کنید، ویندوز گزینه بسیار مناسبی برای شما خواهد بود.

علاوه بر این، سرور ویندوز از یک رابط دسکتاپ از راه دور نیز برخوردار است که این امکان را به شما می‌دهد تا بتوانید آن را از طریق نمادها و منوهای آشنا، مدیریت کنید. لینوکس یکی دیگر از پرکاربردترین سیستم‌عامل‌ها است.

هرچند که استفاده از آن نیاز به دانش فنی و تخصص بیشتری دارد، اما سطوح انعطاف‌پذیری و کنترلش نیز بسیار بیشتر هستند. ویژگی‌های خاص لینوکس مانند رایگان و متن‌باز بودن، سازگاری بیشتر با تکنولوژی و زبان‌های برنامه‌نویسی کاربردی، باعث شده‌اند که انتخاب مناسبی برای راه‌اندازی این نوع سیستم باشد.

مرحله پس از انتخاب سخت‌افزار مناسب و نصب سیستم‌عامل، انجام پیکربندی سرور اختصاصی است.

·     تنظیمات امنیتی اولیه: برای ایجاد تنظیمات امنیتی، لازم است هنگام راه‌اندازی سرور اختصاصی، در قدم اول یک فایروال قوی راه‌اندازی کرده و پورت‌های مورد نیاز را باز بگذارید. همچنین، باید از طریق SSH دسترسی به سیستم را محدود سازید و از کلید‌های آن برای ورود امن استفاده کنید. لازم به ذکر است که غیرفعال کردن ورود به حساب root، امنیت سایت را افزایش می‌دهد.

·     تنظیمات شبکه: آدرس IP استاتیک را برای سرور تعیین کرده یا DHCP را تنظیم کنید تا بتوانید به‌راحتی به سیستم دسترسی داشته باشید.

·     نصب نرم‌افزار‌های ضروری: نرم‌افزارهای مهم و مورد نیاز مانند وب سرور، پایگاه داده و سایر ابزارها را نصب کنید. معمولاً در سرویس‌های اختصاصی، کاربران یا مدیران نیاز به ایجاد حساب‌های کاربری مختلف دارند. چنانچه به استفاده از دیتابیس نیاز دارید، باید به نصب کردن سیستم مدیریت پایگاه داده نیز بپردازید.

گام بعدی در راه‌اندازی سرور اختصاصی، نصب نرم‌افزارهای ضروری مانند وب سرور و پایگاه داده است که به بهینه کردن عملکرد سایت کمک می‌کند.

در اغلب کسب‌وکارها و پروژه‌های بزرگ، نصب وب سرور از مراحل بسیار مهم و حیاتی است که پرطرفدارترین آن‌ها، Apache و Nginx هستند. برای پروژه‌های پیچیده و حساس، Apache گزینه مناسبی محسوب می‌شود، ولی Nginx عملکرد بهتری دارد و زمان بارگذاری صفحات از سرعت بیشتری نیز برخوردار است. برای راه‌اندازی سرور اختصاصی و سایت‌های تحت وب، لازم است وب سرور مناسب را انتخاب کرده و نصب کنید.

در‌صورتی‌که به استفاده از دیتابیس احتیاج داشته باشید، باید سیستم مدیریت پایگاه داده را نصب کنید. رایج‌ترین پایگاه‌های داده، MySQL و PostgreSQL نام دارند که برای اغلب سایت‌ها و برنامه مناسب هستند. نصب این سیستم‌ها، در ذخیره‌سازی امن داده‌های حساس و مدیریت آن‌ها به شما کمک می‌کند. پس از نصب پایگاه داده، اقدامات امنیتی ضروری از جمله تنظیم رمز‌های عبور قوی و محدود کردن دسترسی به پایگاه را انجام دهید.

نصب فایروال هنگام راه‌اندازی سرور اختصاصی، تأثیر بسزایی در تأمین امنیت سایت دارد. از آنجا که فایروال نقش محافظ امنیتی شبکه را ایفا می‌کند، تمام ترافیک ورودی و خروجی را کنترل کرده و بسته‌های داده مشکوک و غیرمجاز را مسدود می‌سازد.

حملات سایبری سرور‌های اختصاصی را به‌عنوان هدف در نظر می‌گیرند. فایروال این حملات را به‌موقع شناسایی کرده و آن‌ها را کاهش می‌دهد تا مانع از اختلال و از کارافتادگی سیستم شود. علاوه بر این، فایروال دارای قابلیت برقراری اتصالات امن و رمزگذاری‌شده برای مدیریت سیستم از راه دور است.

به همین دلیل خطرات مربوط به خرابی‌های ناشی از دسترسی از راه دور را کاهش می‌دهد. همچنین، فایروال‌ها می‌توانند نرم‌افزارهای مخرب مانند ویروس‌ها و باج‌افزارها را قبل از این‌که بتوانند به سایت نفوذ کنند، رهگیری و مسدود سازند.

بعد از نصب سرور اختصاصی، باید نسبت به بهینه‌سازی عملکرد آن اقداماتی را انجام دهید؛ چراکه نظارت و بهینه‌سازی سیستم به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز هرگونه مشکل، به‌موقع عیب‌یابی کرده و آن را رفع کنید. برخی از اقداماتی که می‌توانید در این راستا انجام دهید عبارتند از:

·     بهینه‌سازی دیتا‌بیس: اگر از یک دیتابیس استفاده می‌کنید، برای عملکرد بهتر سیستم باید به بهینه‌سازی آن بپردازید. برای این کار، لازم است پارامتر‌هایی مانند ایجاد ایندکس‌ها، تنظیمات ذخیره‌سازی، استفاده از حافظه کش و پاک‌سازی داده‌های قدیمی را تنظیم کنید.

·     استفاده از caching: برای بهبود سرعت بارگذاری و عملکرد بعد از راه‌اندازی سرور اختصاصی، می‌توانید از caching استفاده کنید. در این روش، اطلاعاتی که قبلاً درخواست شده‌اند به‌طور موقت در حافظه نگهداری می‌شوند تا اگر کاربران دوباره درخواست کنند، با کمترین تأخیر پاسخ داده شود.

·     افزایش حافظه RAM: کافی بودن حجم RAM برای عملکرد بهینه سایت ضروری است. در صورت ناکافی بودن آن، سیستم باید برای جبران از دیسک استفاده کند که بسیار کندتر است. بنابراین، پیشنهاد می‌شود حجم RAM را افزایش داده و از حافظه‌هایی استفاده کنید که از قابلیت ECC و سرعت بالا برخوردار هستند.

تأمین امنیت سرور و نگهداری منظم از آن، عملکرد پایدار و بهینه را تضمین می‌کند. به‌روزرسانی مداوم و بهینه‌سازی سیستم، عملکرد و سرعت مورد نیاز برای رضایت کاربری را فراهم می‌سازد. بعد از راه‌اندازی سرور اختصاصی، مدیران باید به‌طور منظم سیستم‌ها را به‌روزرسانی کرده و به نرم‌افزارها و خدمات حیاتی در حال اجرا توجه ویژه‌ای داشته باشند؛ زیرا هکرها در اغلب موارد از آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزارهای قدیمی سوء‌استفاده می‌کنند. چنانچه به نگهداری و بهینه‌سازی منظم سرور خود توجه کافی نداشته باشید، سایت‌تان درصد بازدید کمتری نسبت به رقیبان‌تان خواهد داشت که این موضوع بر کسب‌وکارتان، تأثیر منفی می‌گذارد.