انواع بازی بچگانه که بهتر است با آن ها آشنا شوید
بازی بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان هاست، هر انسانی از همان بدو تولد با مجموعه‌ای از بازی‌ها به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم سروکار دارد.
انواع بازی بچگانه نقش ویژه‌ای در فرایند رشد و تکامل کودکان از همان ابتدای دوران نوزادی تا نوجوانی دارند، بخشی از سلامت و شادابی جسم، ذهن، روان و حتی شخصیت افراد تحت تاثیر بازی های بچه گانه‌ای است که در دوران کودکی انجام می‌شود. لذا انجام انواع بازی با کودکان و آموزش بازی های مختلف به آن‌ها یکی از ضرورت‌های تربیت و پرورش کودکان خلاق و پویا است.
به‌طور کلی بازی یک فعالیت بدنی و ذهنی است، به‌طور معمول انواع بازی‌ها در قالب مجموعه‌ای از فعالیت‌های ورزشی، هنری، فکری و تفریحی ارائه می‌شوند که هر یک از این بازی‌ها را می‌توان به‌صورت گروهی یا انفرادی انجام داد. به‌طور کلی انواع بازی بچگانه در سه گروه بازی های فکری، خلاقانه و بازی های حرکتی قرار می‌گیرند. هر گروه از انواع بازی کودکان علاوه‌بر جنبه‌ی سرگرمی و تفریحی، دارای ابعاد آموزشی بسیاری هستند. هر یک از بازی‌ها فلسفه‌ی وجودی و مفهومی خاص را دربردارند، و هدف از انجام آن‌ها آموزش و پرورش مهارت‌های زندگی و اجتماعی و تقویت توانمندی‌های فیزیکی است.
توانایی حل مسئله، تجزیه و تحلیل رویداد‌ها، درست اندیشیدن، قدرت تصمیم گیری و مفاهیمی همچون مشارکت و کارگروهی، رقابت سالم، تعامل و روابط با دیگران تنها برخی از مهارت‌هایی است که کودکان در طول فرایند بازی به‌صورت غیرمستقیم آموزش می بینند و در مراحل مختلف زندگی و موقعیت‌های مختلف از آن‌ها بهره‌مند می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع بازی بچگانه بپردازیم، در ادامه با ما همراه باشید.
سه گروه از انواع بازی بچگانه
بازی‌های بسیاری را می‌توان در گروه انواع بازی کودکان قرار داد که هر یک مزایا و قابلیت‌های خود را دارند. بازی فکری، بازی خلاقانه و بازی حرکتی از جمله انواع بازی‌های بچه گانه هستند.
۱. بازی فکری
یکی از پرمخاطب‌ترین بازی های بچگانه، بازی فکری کودکان است که نه‌تنها بین کودکان محبوبیت بسیاری دارد بلکه برای والدین آن‌ها نیزاز جذابیت بسیاری برخوردار است. بازی های رومیزی و فکری به‌شدت سرگرم کننده هستند و یکی از موثرترین راه‌های برقراری ارتباط با کودکان و نزدیک شدن به آن‌ها است. این گروه از بازی‌ها نیاز به تشریفات خاصی ندارند و بدون هیچ محدودیتی می‌توان در خانه، مهد کودک، مدرسه و مهمانی با آن‌ها بازی کرد.
روزانه انواع بازی‌های رومیزی و بردگیم های متنوع در انواع سبک‌ها و تم روانه‌ی بازار می‌شوند، انواع بازی کودکان باتوجه‌به سبک و مکانیزم‌های بازی دارای اهداف آموزشی متعددی هستند که پرورش مهارت‌های زندگی و روان شناختی کودکان را نشانه می‌گیرند.
از جمله محبوب ترین بازی فکری کودکان می‌توان بازی های فکری زیر را نام برد:
بازی فکری هدبند
بازی فکری هدبند به‌عنوان یکی از جذاب‌ترین بازی‌های دورهمی و گروهی شناخته شده است. این بازی مهیج برای رده‌ی سنی 4 سال به بالا طراحی شده است بااین‌حال تمامی اعضای خانواده حتی پدربزرگ و مادربزگ ها نیز می‌توانند هدبند بازی کنند. در این بازی هر بازیکن یک هدبند را به همراه یکی از برگه‌های تصویر بدون اینکه تصویر را ببیند بالای سر خود قرار می‌دهد و بازیکن باید تا پایان زمان ساعت شنی با پرسیدن سؤال از بازیکنان دیگر تصویر روی کارت خود را حدس بزند.
بازی فکری هدبند باعث افزایش هوش و تقویت حافظه در کودکان می‌شود. به‌دلیل وجود ساعت شنی و زمان در این بازی، سرعت عمل در کودکان افزایش می‌یابد. درواقع هدف از بازی هدبند افزایش اعتماد به نفس، هوش حرکتی و تقویت دسته‌بندی اطلاعات است.
بازی فکری کاپوچین
بازی فکری کاپوچین یک بازی سرعتی و رقابتی هیجان انگیز برای تمامی اعضای خانواده و یک بازی شاد و مفرح برای کودکان است. کاپوچین برای رده‌ی سنی بالای 5 سال طراحی شده و یک بازی فوق‌العاده برای کودکان است بااین‌حال بسیاری از والدین برای انجام این بازی از فرزندانشان هیجان زده تر هستند. در بازی کاپوچین سرعت عمل بالا حرف اول را میزند ضمن آنکه بازیکنان باید تیزبین باشند و قدرت تجزیه و تحلیل بالایی داشته باشند.
برای شروع بازی هیجان انگیز کاپوچین به هر بازیکن 5 لیوان رنگی می دهیم، کارت‌های بازی را بُر می زنیم. در هر دست یک کارت رو می‌شود، بازیکن ها بلافاصله بعد از دیدن تصویر کارت باید لیوان های خود را بچینند. در هر کارتی که رو می‌شود 5 رنگ لیوان به ترتیب یا شکل خاص کنارهم قرار گرفته‌اند. بازیکن ها باید باتوجه‌به نحوی که رنگ‌ها روی کارت قرار گرفته‌اند، چیدمان لیوان های خود را درست کنند.
بازی فکری دیسکی ریسکی
بازی فکری دیسکی ریسکی یک بازی فوق‌العاده جذاب برای کودکان 6 سال به بالاست، که احساس امنیت را در کودکان القا می‌کند. این بازیِ آموزشی ساده، هوش منطقی – ریاضی و مهارت های حرکتی ظریف را تقویت می‌کند.
بازی فکری دیسکی ریسکی از دو صفحه که مانند تاب قابلیت حرکت دارند تشکیل شده است. هر صفحه تابی شکل شیارهایی دارد که مهره ها در آن قرار می‌گیرند. در ابتدا مهره ها روی صفحه پایینی چیده می‌شوند. نوبت هر بازیکن که باشد تاس می ریزد و باتوجه به رنگ وجه تاسِ آمده، مهره همان رنگ را برداشته و در صفحه بالا قرار می‌دهد. بطوریکه پس ازگذشت چند مرحله یک سمت تاب سنگین تر می‌شود.
حال هر بازیکن باید بکوشد در نوبت خود تاب واژگون نشود و مهره ها نریزد. هرچه وزن بیشتری در سینی بالایی باشد احتمال کج شدن آن بیشتر است. ممکن است در طول بازی آن وجه های تاس که رنگی است رو نشود. در این حالت باید برعکس عمل کنید. یعنی این بار از طبقه بالا مهره را برداشته و با رعایت حفظ تعادل آن را به طبقه پایین منتقل کنید. نوبت بازیکنان هم برعکس می‌شود.
بازی فکری هامپ هام
بازی فکری هامپ هام از بازی قدیمی و محبوب دوز الهام گرفته شده و با هدف آموزش و تقویت مهارت تصمیم گیری و پیش‌بینی برای کودکان 5 سال به بالا طراحی شده است.
بازی هامپ هام برای دو بازیکن طراحی شده است. در این بازی هر یک از بازیکنان 6 مهره در 3 سایز مختلف در اختیار دارند. در بازی هامپ هام همانند بازی دوز بازیکنان باید مهره های خود را بر خط کنند با این تفاوت که در این بازی می‌توانند با مهره‌های بزرگ خود، مهره های کوچک رقیب را قورت دهند. هر یک از بازیکن در نوبت خود می‌تواند یکی از مهره‌های خود را از بیرون صفحه بازی به داخل بیاورد یا یکی از مهره های موجود در صفحه را جا‌به‌جا کند.
بازی فکری دوچشمی
بازی فکری دو چشمی چهارنفره برای بالا بردن دقت و تمرکز بچه‌ها و تقویت هوش هیجانی واجتماعی آن‌ها است این بازی مفرح و شاد برای رده‌ی سنی 5 سال به بالا طراحی شده است ولی تمامی اعضای خانواده می‌توانند از این بازی مهیج در کنارهم لذت ببرند. در این بازی شما یک دماغ بزرگ رنگی دارید که هرلحظه ممکن است بلندتر شود. اگر حافظه قوی داشته باشید و کارت تصویر را درست حدس بزنید می‌توانید دماغ خود را کوتاه کرده و برنده بازی شوید.
در این بازی 6 عدد کارت تصاویر مختلف وجود دارد. تصاویر دارای شکل‌های مختلف، رنگ زمینه متفاوت و رنگ حاشیه هستند که در هنگام بازی بازیکنان باید تصاویر را از هم تشخیص دهند. در این بازی سه تاس وجود دارد، هر سه تاس با هم انداخته می‌شوند.
بازیکنان باید طبق رنگ، تصویر و حاشیه‌ای که تاس‌ها نشا ن می‌دهند تصویر را با دست نشان دهند. بازیکنی که زوتر از دیگران تصویر را نشان دهد می‌تواند یکی از دماغ‌های روی عینک را بردارد؛ اما اگر اشتباه گفته باشد باید یک دماغ دیگر به دماغ خود اضافه کند.
بازی های فکری از سری سرگرم کننده ترین انواع بازی بچگانه هستند که لحظات شاد و آموزنده‌ای را برای خانواده‌ها به ارمغان می آورد.
۲. بازی خلاقانه
بازی های خلاقانه تلفیقی از بازی‌های انتزاعی و هنری هستند. در این گروه از بازی‌ها ایده‌های ناب، خلاقیت و نوآوری حرف اول را میزنند. در این دست از بازی های بچگانه عنصر اعتماد به نفس در کودکان به چالش کشیده می‌شود، به عبارت دیگر بازی های خلاقانه یک تمرین آموزشی موثر برای بالابردن اعتماد به نفس در سنین پایین و جسارت بیان نظرات و ارائه توانمندی هایشان در جمع های خانوادگی و گروه دوستان است. از جمله انواع بازی بچگانه خلاقانه می‌توان موارد زیر را نام برد:
ساخت کاردستی
درست کردن کاردستی با وسایل ساده یا دور ریختنی و با حداقل امکانات فرصت اندیشیدن و خلق یک ارزش یا اثر را به کودکان می‌دهد و ضمن آنکه اندیشه و خلاقیت آن‌ها را به چالش می کشاند، مهارت‌های کار با دست را در آن‌ها تقویت می‌کند.
اجرای نمایش و ایفای نقش
برای انجام این بازی خلاقانه والدین می‌توانند یکی از داستان هایی را که از قبل برای کودکان خود تعریف کرده‌اند به‌صورت یک نمایش به اجرا درآورند و از فرزند خود بخواهند به ایفای نقش یکی از شخصیت‌های داستان بپردازد. و از کودک بخواهند که برای جذابیت بیشترنمایش، پایان داستان را تغییر دهند. توانایی تصویرسازی ذهنی، تقویت قوه‌ی تخیل و خلاقیت، افزایش اعتماد به نفس از جمله مهارت‌هایی هستند که در این بازی به چالش کشیده می‌شوند.
عروسک گردانی
یکی دیگر از جذاب ترین بازی های خلاقانه بچگانه عروسک گردانی است، والدین همراه‌با کودکان خود می‌توانند تعدادی عروسک انگشتی با استفاده از نمد درست کنند یا به‌صورت آماده عروسک های پارچه‌ای مخصوص اینکار را تهیه کنند. قسمت جذاب عروسک گردانی شکوفا کردن و پرورش قدرت تخیل کودکان برای شخصیت پردازی و قصه گویی است به‌گونه‌ای که با هر بار بازی با همان عروسک ها داستان ها و شخصیت‌های گوناگونی را خلق می‌کنند.
نقاشی
در نگاه اول شاید نقاشی یکی از خسته کننده‌ترین فعالیت‌هایی باشد که بتوان آن را به‌عنوان بازی معرفی کرد. اما با کمی خلاقیت می‌توان نقاشی کشیدن را به یکی از مهیج ترین انواع بازی کودکان تبدیل کرد.
نقاشی کشیدن با چشمان بسته، نقاشی روی سنگ، نقاشی روی شیشه، نقاشی روی سفال و حتی نقاشی روی بادکنک می‌تواند برای کودکان بسیار جذاب و هیجان انگیز باشد.
خمیربازی و بازی با گِل سفالگری
خمیر و گِل بازی و یکی از علاقه مندی های کودکان و خردسالان است که با بازی با آن تخیلات و احساسات خود را بروز می‌دهند. می‌توان گفت این اسباب بازی نرم، وسیله‌ای است که کودک آن را ورز می‌دهد و از آن سو، خمیر بازی هم ذهن کودک را ورز داده و باعث رشد آن می‌شود. خمیر بازی یکی از بازی های خلاقانه پرطرفدار بین کودکان است.
بازی‌های خلاقانه بسیاری وجود دارد که باتوجه‌به شرایط و امکانات می‌توان آن‌ها را به مرحله‌ی اجرا رساند که در این مطلب به معرفی چندتا از ساده‌ترین و در دسترس ترین آن‌ها پرداختیم
۳. بازی حرکتی
بازی حرکتی شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های بدنی و فیزیکی و ذهنی است، که به این گروه از انواع بازی بچگانه بازی های ورزشی و پرتحرک نیز گفته می‌شود. بازی های حرکتی یکی از بهترین گزینه‌ها برای کنترل و تخلیه انرژی کودکان به شیوه‌ای درست و سالم است. بازی های پرتحرک نه‌تنها جنبه‌ی سرگرمی و تفریحی دارند بلکه زمینه را برای سلامت بدن و شادابی ذهن فراهم می آورند. بازی های حرکتی در دو گروه قرار دارند، بخشی از آن‌ها باید در محیط های سر باز مانند زمین بازی، پارک و فضای سبز بازی شوند و برخی از آن‌ها را می‌توان در خانه و فضای بسته نیز انجام داد. از جمله برخی از بازی‌های پرتحرک می‌توان موارد زیر را نام برد:
- بازی با توپ (والیبال، گل کوچیک، فوتبال ، هفت سنگ ، وسطی، پرتاب توپ ، استخر توپ و ....)
- پانتومیم ( ادابازی)
- پرتاب حلقه
- طناب کشی
- دوچرخه سواری ، اسکیت سواری، اسکوتر
- طناب زنی
- حلقه زدن
- قایم باشک
- صندلی بازی
تنوع در انواع بازی بچگانه بسیاراست که در این مقاله سعی کردیم به مهم‌ترین آن‌ها بپردازیم و اهمیت نقش انواع بازی کودکان در رشد و تکامل جسمی و ذهنی، شکل گیری شخصیت، مهارت های زندگی، توانمندی‌های روان شناختی و روابط اجتماعی را بازگو کنیم.
پایان رپورتاژ آگهی/.
.jpg?w=400)
