چالش‌های تولید محتوا در اختلال اینترنت؛ مصاحبه زومجی با مریم خواجوی
بدون تعارف، این روزها حال اینترنت خوب نیست؛ برخلاف اعلام اینکه وضعیت اینترنت پس از قطعی اخیر به دوران قبل از آن برگشته است، تک تک ما این روزها می‌توانیم مشکلات اینترنت و تاثیر آن در کارهای روزمره خودمان را به‌وضوح ببینیم. در این بین گیمرها و تولید کننده‌های محتوا هم شرایط سختی دارند و جدا از ضربه خوردن سرگرمی اصلی آن‌ها، خیلی‌ها برای تولید محتوا و به موازات آن کسب درآمد هم درگیر چالش‌های جدی هستند. در این راستا تصمیم گرفتیم در زومجی سراغ مصاحبه با یوتیوبرها و استریمرها برویم و پای صحبت آن‌ها بنشینیم. پس از مصاحبه با امیر گلخانی که دیروز منتشر شد، امروز هم مصاحبه‌ای با مریم خواجوی داشتیم که در ادامه می‌توانید آن را بخوانید.
زومجی ضمن تشکر از مریم بابت شرکت در این مصاحبه، از شما دعوت می‌کند تا کانال یوتیوب او را هم دنبال کنید.
افشین پیروزی: معمولا چه بازی‌های آنلاینی رو تجربه می‌کنی و اخیرا وضعیت دسترسی به اونا چه شرایطی برات داشته؟
مریم خواجوی: «من از خیلی وقت پیش با مشکل اینترنت درگیر بودم و کم‌کم از بازی‌های آنلاین خسته شدم. هر راه‌حلی که فکرش رو بکنی امتحان کردم، ولی همشون موقتی بودن و در نهایت فقط اعصاب‌خردکن‌ترش می‌کردن. برای همین بیشتر رفتم سمت بازی‌های آفلاین، بازی‌هایی که می‌شد با دردسر کمتری تجربه‌شون کرد.
البته به خاطر کارم، هر چند وقت سراغ بازی‌های آنلاین و Co-Op می‌رفتم و با بچه‌های تولیدکننده محتوا همکاری می‌کردم. چالش‌های ضبط به شدت زیاد بود. بیرون افتادن از بازی یا قطع شدن دیسکورد واقعا دردسرساز بود و روند ضبط ویدیو رو مختل می‌کرد. چقدر توی این قضیه بچه‌ها صبوری کردن و باهام راه اومدن و حسابی شرمنده‌شون شدم! بعضی وقتا مجبور می‌شدم کل ارتباط رو ببرم روی گوگل میت که اونم باعث می‌شد فریم‌دراپ شدید توی بازی‌ها داشته باشم.
الان مدتیه درگیر الدن رینگم، و نسبت به قبل بیشتر دارم اذیت می‌شم. قطع شدن ناگهانی از سرور و بیرون پریدن از بازی، مخصوصا اگه وسط باس‌فایت باشی، واقعا فاجعه‌ست! درسته که Elden Ring رو میشه آفلاین هم بازی کرد، اما خوندن پیام‌های بقیه‌ی پلیرها برام تبدیل شده به یکی از سرگرمیام توی بازی! ولی خب فعلا با این وضعیت، قیدش رو زدم.»
من هر از گاهی سراغ بازی‌های آنلاین و Co-Op می‌رفتم و با بچه‌های تولیدکننده محتوا همکاری می‌کردم. چالش‌های ضبط به شدت زیاد بود. بیرون افتادن از بازی یا قطع شدن دیسکورد واقعا دردسرساز بود و روند ضبط ویدیو رو مختل می‌کرد
افشین پیروزی: مشکلات اخیر اینترنت چه تأثیر مستقیمی روی کار تو به عنوان استریمر یا یوتیوبر داشته؟
مریم خواجوی: «توی این دو هفته من اصلا نمی‌تونستم به کارم فکر کنم. فقط فعالیتم رو به طور کامل توی پلتفرم‌های مختلف متوقف کردم. البته که این اتفاق نه فقط برای من و نه فقط برای شغل من بود و مشاغل مختلف که به نحوی اینترنت ابزار اصلیشون بود با این چالش روبه‌رو بودن. یکی از نکته‌هایی که همیشه نگران‌کننده هست برای تولیدکننده‌های محتوا، اینه که بعد از مدتی فعالیت نکردن الگوریتم پلتفرم اون‌ها رو از دور خارج کنه. اما مشاهداتی که این اواخر کردم نشون میده که این اتفاق نیفتاده که برای بچه‌های حوزه فعالیت من خبر خوبیه.
یکی از تجربه‌های من بعد از برگشتن اینترنت به وضعیت "عادی"، قطعی بیشتری توی اینترنت تجربه می‌کنم و سرعت آپلود ویدیوها زمان‌بر‌تر شده.
در نهایت، وقتی ابزار کارت ناامنه، نمی‌تونی با خیال راحت برای آینده محتوا برنامه‌ریزی کنی — این شاید بدترین بخششه.
توی این دو هفته اصلا نمی‌تونستم به کار فکر کنم. فعالیتم رو به‌طور کامل توی همه‌ی پلتفرم‌ها متوقف کردم. البته این موضوع فقط برای من یا فقط برای شغل من نبود؛ خیلی از مشاغلی که اینترنت ابزار اصلی کارشونه، با همین چالش روبه‌رو بودن.
یکی از تجربه‌های من بعد از برگشتن اینترنت به وضعیت "عادی"، اینه که قطعی‌ها بیشتر شدن و سرعت آپلود هم واقعا پایین‌تر اومده
یکی از دغدغه‌های همیشگی ما تولیدکننده‌های محتوا اینه که اگه مدتی فعالیت نکنیم، الگوریتم پلتفرم ما رو از دور خارج کنه. تجربه‌ی این مدت و مشاهداتم نشون داد که خوشبختانه این‌بار چنین اتفاقی نیفتاده، که واقعا خبر خوبیه. البته این فقط برداشت منه و ممکنه بعضی چیزها از چشمم دور مونده باشه.
یکی از تجربه‌های من بعد از برگشتن اینترنت به وضعیت "عادی"، اینه که قطعی‌ها بیشتر شدن و سرعت آپلود هم واقعا پایین‌تر اومده.
در نهایت، وقتی ابزار کارت ناامنه، نمی‌تونی با خیال راحت برای آینده‌ی کارت برنامه‌ریزی کنی؛ و این شاید تلخ‌ترین بخش ماجرا باشه.»
افشین پیروزی: در واکنش به این شرایط، آیا مجبور شدی نوع محتوایی که تولید می‌کنی رو عوض کنی یا برنامه‌هات رو تغییر بدی؟
مریم خواجوی: «بیشتر از اینکه نوع محتوایی که تولید می‌کردم رو تغییر بدم، فعالیت‌هام به‌طور کامل متوقف شده بود؛ که حالا کم‌کم دارم به روال عادی قبلی برمی‌گردونمش. البته این بار با استرس بیشتر؛ اینکه واقعا قراره چی پیش بیاد؟
قبلا هم می‌دونستم که فضای کاری من ثبات زیادی نداره، ولی حالا این بی‌ثباتی بیشتر از قبل حس میشه. واقعا نمی‌دونم برنامه‌ای که امروز می‌ریزم، تا چه حد قابل اجرا باقی می‌مونه.»
قبلا هم می‌دونستم که فضای کاری من ثبات زیادی نداره، ولی حالا این بی‌ثباتی بیشتر از قبل حس میشه. واقعا نمی‌دونم برنامه‌ای که امروز می‌ریزم، تا چه حد قابل اجرا باقی می‌مونه
افشین پیروزی: تلاش برای حل مشکلات اینترنت، چه هزینه‌ها یا کلا دردسرهایی برای تو به‌عنوان یه تولیدکننده محتوا داره؟
مریم خواجوی: «یکی از مهم‌ترین دردسرها رو بالاتر هم اشاره کردم؛ اینکه کل روند ضبط ویدیوهای یوتیوب استرس‌زاست و مدام با قطعی و اختلال همراهه. از نظر هزینه هم، جدا از زمانی که برای پیدا کردن راه‌حل صرف کردم، تا حالا دو بار ISPم رو عوض کردم و هنوز به نتیجه‌ی مطلوبی نرسیدم.
متأسفانه چون محل زندگی ثابتی ندارم، این موضوع تبدیل به یکی از چالش‌های جدی شده که هنوز نتونستم حلش کنم. تنها راه‌حل فعلی، سازشه؛ تا وقتی که یه راه‌حل دائمی‌تر پیدا کنم.»
افشین پیروزی: این شرایط چه تاثیری روی تعامل مخاطب‌هات گذاشته؟ از نظر تعداد بازدید یا ارتباط گرفتن باهات، چیزی تغییر کرده؟
مریم خواجوی: «من همچنان با بچه‌های ثابت کامیونیتیم مثل قبل در ارتباطم. تا اینجا تعامل‌هامون یا مثل گذشته بوده، یا حتی تو بعضی موارد بهتر. به نظرم خیلی‌ها تونستن مثل من راه سازش خودشون با این شرایط رو پیدا کنن؛ البته با انواع و اقسام دردسرها!
با این حال، خیلیا نمی‌تونن ویدیوها رو با کیفیت بالا ببینن. قطعی‌های مداوم اعصاب‌خردکن باعث میشه تجربه‌ی ساده‌ی تماشای یه ویدیو، خودش یه چالش بشه.
ولی همین که مخاطب با وجود همه‌ی این سختی‌ها، همچنان ویدیو رو تا آخر دنبال می‌کنه، برای من خیلی ارزشمنده. این یعنی پشت این ارتباط، فقط سرگرمی نیست یه جور همراهی و دوستیه. ولی خب سوالی که پیش میاد اینه که چرا اصلا باید این همه سختی برای یه کار ساده وجود داشته باشه؟
در حال حاضر، خیلیا نمی‌تونن ویدیوها رو با کیفیت بالا ببینن. قطعی‌های مداوم اعصاب‌خردکن باعث میشه تجربه‌ی ساده‌ی تماشای یه ویدیو، خودش یه چالش بشه
در مورد آمار، فعلا بازدیدها نسبتا ثابته، ولی باید توی یکی دو ماه آینده دوباره بررسی کنم تا ببینم در درازمدت چه تغییری ایجاد شده.»
افشین پیروزی: تو روزهایی که دسترسی به بازی‌ها به خاطر این مشکلات اخیر سخت‌تر شده بود، چه راهکاری برای سرگرم کردن خودت داشتی؟
مریم خواجوی: «من مجبور شدم همون روزهای اول محل زندگی‌م رو ترک کنم و دسترسی به بازی نداشتم. برای همین سعی کردم با پیاده‌روی‌های طولانی، کتاب خوندن و گوش دادن به کتاب صوتی خودم رو سرگرم کنم. البته "سرگرم کردن" تو اون روزها بیشتر با یه حس عذاب وجدان همراه بود و واقعا تمرکز کردن برام سخت بود. با این حال، پیرمرد و دریا و روزها در کتابخانه موریساکی رو تو همون روزها خوندم؛ هر دو تجربه‌ی خیلی لذت‌بخشی بودن و کمک کردن حالم از چیزی که بود بدتر نشه.
البته خب فکر کنم کار اصلی هممون شده بود چک کردن مداوم اخبار. به شخصه بهش اعتیاد شدید پیدا کرده بودم؛ چک کردنش یه درد بود، چک نکردنش یه درد دیگه…»
افشین پیروزی: آیا مشکلات اینترنت، باعث شدن که نگران آینده شغلیت به‌عنوان یه یوتیوبر و استریمر بشی؟
مریم خواجوی: «من همیشه این نگرانی رو داشتم؛ حتی قبل از این بحران‌ها. حوزه کاری من ذاتا باثبات نیست. هر روز یه خبر جدید میاد، یه نگرانی تازه، یه داستان جدید.
اگه از این چند سال فعالیت توی این فضا یه چیز یاد گرفته باشم، اینه که باید انقدر انعطاف‌پذیر باشی که هر بار بتونی مسیر جدید خودت رو پیدا کنی.
داشتن پلن B، C و حتی D (تا شاید آخرین حروف الفبا!) کمک می‌کنه با استرس کمتری جلو بری. واقعیت اینه که این اضطراب، بخشی جدانشدنی از ماجرای یوتیوبر بودن توی این شرایطه؛ فقط باید یاد بگیری باهاش زندگی کنی.»
افشین پیروزی: از نگاه تو، ادامه این وضعیت چه تأثیری روی آینده‌ی محتوای گیمینگ در ایران داره؟ مخصوصاً برای اونایی که تازه شروع کردن.
مریم خواجوی: «کسی که وارد مسیر تولید محتوای گیمینگ میشه، معمولاً از سختی‌های راه باخبره. ولی همین که با وجود همه‌ی این چالش‌ها وارد این مسیر میشه، نشون میده شجاعت روبه‌رو شدن با سختی‌ها رو داره.
آره، برای بچه‌های تازه‌کار سخت‌تره؛ اما غیرممکن نیست. توی این سال‌ها، تولیدکننده‌های محتوا با انواع و اقسام مشکلات روبه‌رو شدن و هر بار یه راهی پیدا کردن. اینم یکی از همون چالش‌هاست.
از طرفی، مخاطب ایرانی هنوز هم از یوتیوب و پلتفرم‌های مشابه برای وقت‌گذرونی استفاده می‌کنه. حتی بعد از قطع دسترسی، بعضی‌ها با انگیزه‌ی بیشتری برگشتن سراغش. کسی که بخواد مصرف‌کننده‌ی این محتواها باشه، راهش رو پیدا می‌کنه و در این مسیر، یوتیوبرها و استریمرهای جدید رو هم می‌بینه. پس آره، سخت هست، ولی غیرممکن نه.
کسی که وارد مسیر تولید محتوای گیمینگ میشه، معمولاً از سختی‌های راه باخبره. ولی همین که با وجود همه‌ی این چالش‌ها وارد این مسیر میشه، نشون میده شجاعت روبه‌رو شدن با سختی‌ها رو داره
اصلا کاش مجبور نبودم اینو بگم. چرا کارمون باید انقدر سخت باشه؟ چرا تولید محتوا برای یه پلتفرم جهانی، توی ایران باید شبیه مبارزه باشه؟
ولی خب، غر زدن جواب نمی‌ده. بهتره تا جایی که توانش رو داریم، کار خودمون رو انجام بدیم. شاید اینطوری مسیر برای بقیه هم راحت‌تر شه.»
افشین پیروزی: به نظرت آیا گیمرهای ایرانی صدای مشترکی برای این مشکل دارن؟ راه‌حلی برای اینکه این اعتراض یا مطالبه جدی‌تر شنیده بشه، به ذهنت می‌رسه؟
مریم خواجوی: «به نظرم گیمرهای ایرانی، با هر لحن و رویکردی، یه درد مشترک دارن و این خودش یه صدای واحده. وقتی یه مشکل باعث میشه همه‌مون تو تجربه‌ی بازی، تولید محتوا، یا حتی ارتباط ساده با دوستامون مشکل پیدا کنیم، یعنی حرف همدیگه رو می‌فهمیم.
ولی متاسفانه هنوز این صدا پراکنده‌ست. هر کسی توی پلتفرم خودش حرف می‌زنه، اعتراض می‌کنه، ولی هماهنگی وجود نداره. شاید اگه یه حرکت جمعی، هدفمند و بدون جهت‌گیری خاص شکل بگیره، مثلا یه کمپین شفاف، یا یک‌صدا شدن در یک روز خاص، بشه صدا رو بلندتر و جدی‌تر به گوش مسئولان رسوند. همین الان هم تلاش‌هایی برای این قضیه صورت گرفته ولی متاسفانه به جایی نرسیده. اما این دلیل نمیشه که ناامید شد.
ما همیشه در حال سازش بودیم، اما سازش هم یه جایی به سقف می‌رسه. از یه جایی به بعد، یا باید صدا شد، یا کنار رفت. و فکر می‌کنم نسل جدید گیمرها داره بیشتر به این صدا شدن فکر می‌کنه.»
افشین پیروزی: اگه امکان گفت‌وگو با مسئولانی که در تصمیم‌گیری‌های این حوزه دخیل هستن رو داشتی، چه دغدغه یا خواسته‌ای رو باهاشون مطرح می‌کردی؟
مریم خواجوی: «اولین چیزی که مطرح می‌کردم اینه که اینترنت، چیزی بیشتر از یه ابزار سرگرمی و گذر وقته و ابزار کار تولیدکننده‌های محتوا هست. افرادی که تعدادشون هم کم نیست و با وجود این همه محدودیت همچنان دارن با علاقه برای مخاطباشون محتوا تولید می‌کنن.
چرا ما نباید مثل بقیه دنیا محتوای با کیفیت تولید کنیم، دیده بشیم و نشون بدیم که جامعه‌ی گیمینگ فارسی یک جامعه‌ی بزرگ و همدله؟ همین الان بازدید بعضی ویدیوهای یوتیوب بچه‌های خودمون توی جامعه فارسی از تولیدکننده‌های محتوای بین‌المللی بیشتره. ولی وقتی سرعت اینترنت کمه، دسترسی به پلتفرم‌هایی که نقش کلیدی توی کار ما دارن محدوده و اصلا آینده‌ی مشخصی ندارن، نمی‌تونیم شغلمون رو به درستی انجام بدیم.
اینترنت، چیزی بیشتر از یه ابزار سرگرمی و گذر وقته و ابزار کار تولیدکننده‌های محتوا هست؛ افرادی که تعدادشون هم کم نیست و با وجود این همه محدودیت همچنان دارن با علاقه برای مخاطباشون محتوا تولید می‌کنن
خواسته‌ی من ازشون این بود که تولید محتوا رو به عنوان یه فرصت اقتصادی بزرگ برای کشور ببینن. نه اینکه با گذاشتن مانع‌های بیشتر، کار تولیدکننده‌های محتوا رو روز به روز سخت‌تر کنن. تا همین‌جا هم کلی انعطاف‌پذیری و سازش نشون داده شده از سمت بچه‌ها ما، چون عاشق کارشونن. سؤال من اینه: چرا از سمت شما هیچ نشونه‌ای از این همکاری یا حمایت نمی‌بینیم؟»
افشین پیروزی: در نهایت، اگر قرار باشه امیدی بدی یا پیامی به مخاطب‌ها یا استریمرهای تازه‌کار برسونی، چی می‌گی؟
مریم خواجوی: «به توانایی‌های خودشون باور داشته باشن و نذارن چیزی اونا رو از ادامه مسیر منصرف کنه. انعطاف‌پذیری زیادی از خودشون نشون بدن. بهشون افتخار می‌کنم که با هزارتا عامل جنگیدن تا کارشون رو شروع کنن؛ از دل‌نگرانی‌های خانواده و دست‌کم گرفته شدن توسط اطرافیان، تا درگیر شدن با مشکلاتی خیلی بزرگ‌تر که حتی از کنترلشون خارجه. نباید اینطوری می‌بود اصلا، اما حالا که داریم توی این شرایط زندگی می‌کنیم، پوست‌کلفت‌تر می‌شیم و هر چیزی نمی‌تونه راحت ما رو تسلیم کنه.
و یه تشکر هم می‌کنم از همه‌ی مخاطبایی که خودشون کم محدودیت ندارن، اما ما تولیدکننده‌های محتوا رو حمایت می‌کنن. چون در نهایت هدف ما سرگرم کردن اونا و ایجاد یه تعامل ارزشمنده که این همه سختی هم نتونسته خرابش کنه.»