۱۰ حقیقت جالب و عجیب Resident Evil؛ از سانسور تا رزیدنت ایول ۱.۵!

مجموعه Resident Evil یکی از مشهورترین فرنچایزهای سبک بقا و وحشت در دنیا است که تعداد چشمگیری بازی ویدیویی، اسپین‌آف، فیلم سینمایی و مواردی از این قبیل را شامل می‌شود. این مجموعه از سال ۱۹۹۶ که کار خود را شروع کرد تا امروز توانسته است تعداد بسیار زیادی طرفدار در سراسر جهان به دست آورد اما چیزهایی درباره این مجموعه وجود دارد که خیلی از این طرفداران هم نمی‌دانند.

سال‌ها پیش که اطلاعات گیمینگ ما توسط مسئولان کلوب‌های اجاره بازی و گیم‌نت‌ها تغذیه می‌شد، نام این مجموعه بین طرفداران ایرانی‌اش، «رزیدنت اویل» جا افتاد اما جالب است که بدانید ژاپنی‌ها این بازی را با نام بایوهازارد یا Biohazard می‌شناختند. در دهه ۹۰ میلادی که اولین نسخه از این مجموعه در کشور ژاپن عرضه شد، نام رسمی این بازی Biohazard بود و توانست به موفقیت چشمگیری هم دست پیدا کند. اما شرایط در غرب کمی پیچیده‌تر بود و نام بایوهازارد برای یک گروه موسیقی متال و یک بازی ویدیویی کمترشناخته‌شده رزرو شده بود. به همین دلیل استودیو Capcom از کارمندانش خواست تا خلاقانه‌ترین پیشنهادات خود را برای نام این بازی ارائه دهند و همانطور که مشخص است، نام رزیدنت ایول برنده این مسابقه شد.

سال ۲۰۰۸ میلادی، اولین عضو این فرنچایز یک رکورد جهانی گینس به نام خود ثبت کرد اما این رکورد برای ثبت میزان فروش بالا یا بهترین گرافیک بازی نبود بلکه عنوان آن رکورد این بود: «بدترین نمایشنامه/سناریویی که تا به حال برای یک بازی ویدیویی نوشته شده است». دیالوگ‌هایی مانند «این اسلحه خیلی قویه، به‌خصوص برای موجودات زنده» باعث شدند تا سناریوی این بازی برای گیمرهای آن زمان یک کابوس فراموش‌ناشدنی باشد و حتی دلیل معروفیت بیشتر آن هم بشود.

ظاهرا یک نفر در کپکام طرفدار سرسخت گروه موسیقی راک بریتانیایی کوئین بود چون بارها و بارها در نسخه‌های مختلف این مجموعه به این گروه اشاره می‌شود. برای مثال روی یک کت چرمی که مربوط‌به لباس‌های جایگزین شخصیت کریس ردفیلد بود می‌توانستید عبارت Made in Heaven را ببینید که نام آخرین آلبوم منتشر شده گروه کوئین در سال ۱۹۹۵ بود. در بازی Code: Veronica روی لباس خواهر کریس یعنی کلر ردفیلد می‌توانستید عبارت Let Me Live را ببینید که نام سومین آهنگ از همین آلبوم بود. همچنین در بازی Resident Evil 0 نیز اگر به تتوی دست شخصیت بیلی دقت می‌کردید، می‌توانستید عبارت Mother Love را ببینید که نام چهارمین آهنگ از آلبوم یادشده کوئین بود.

به دنبال موفقیت بزرگی که نسخه اول بازی کسب کرد، کپکام به سرعت کار روی دنباله بازی را شروع کرد اما درست زمانی که نسخه اول رزیدنت ایول ۲ در حال طی کردن مراحل پایانی توسعه‌اش بود، کپکام مجبور شد که فرایند توسعه را قطع و پروژه را از اول شروع کند. دلایل زیادی پشت این تصمیم بود اما همه آن‌ها منجر به این شده بود که خروجی بازی نمی‌توانست انتظارات بازیکنان را برآورده کند. تفاوت اصلی میان نسخه‌ای که منتشر نشد و نسخه‌ای که منتشر شد، غیبت شخصیت کلر ردفیلد بود. پروتاگونیستی که در نسخه اولیه قرار بود لئون کندی را همراهی کند، دانش‌آموز جوانی به نام الزا واکر بود که یک لباس مخصوص موتورسواری به تن می‌کرد. در نسخه نهایی که امروز آن را با نام رزیدنت ایول ۲ می‌شناسیم، ورود کلر ردفیلد نه تنها توانست یک پل ارتباطی بین وقایع نسخه قبلی با دنباله‌اش ایجاد کند بلکه شروعی برای داستان این شخصیت بسیار مهم بود که در بسیاری از نسخه‌های بازی جزو شخصیت‌های اصلی به حساب می‌آمد. نزدیک ۲ دهه پس از این اتفاق، کپکام با قرار دادن کاستوم موتورسواری الزا واکر در نسخه ریمیک رزیدنت ایول ۲، به این شخصیت ادای احترام کرد.

با اینکه رزیدنت ایول اولین بازی سبک بقا و وحشت تاریخ نبود (اولین بازی که در این سبک بود بازی Haunted House نام داشت که در سال ۱۹۸۱ برای آتاری عرضه شد اما عبارت Survival Horror اولین بار برای رزیدنت ایول استفاده شد) اما قطعا اولین موردی بود که چنین عریان، صحنه‌های خشن را با گرافیکی که برای زمان خود بسیار پیشرفته بود به نمایش می‌گذاشت. به واسطه همین خشونت عریان، نسخه‌ای از بازی که در بازار غرب عرضه شد، سانسور شده بود. جدا از اینکه بسیاری از صحنه‌های بازی با فیلتر سیاه و سفید پوشیده شده بودند و بسیاری از دیالوگ‌ها نیز حذف شده بودند، در بعضی موارد برای اینکه صحنه‌ها کمی کمتر خشونت‌آمیز باشند از رنگ سبز برای خون سزامبی‌ها استفاده شده بود. به همین دلیل در کشور آلمان برای نسخه کامپیوتر اولین بازی از رنگ سبز برای خون استفاده شده بود و برای دنباله بازی که برای کامپیوتر و سگا دریم‌کست عرضه شده بود، رنگ خون زامبی‌ها خاکستری بود.

شاید به نظر عجیب برسد اما ظاهرا کریس ردفیلد و جیل ولنتاین کمی قبل از رخ دادن وقایع مربوط به رزیدنت ایول ۱ هم از وجود زامبی‌ها اطلاع داشتند. یک کتابچه بسیار کمیاب و خاص به نام Biohazard: The Beginning که در کالکتور پک‌های نسخه اول بازی برای کنسول سگا ساترن وجود داشت شامل روایتی از وقایعی بود که چند ساعت قبل از اتفاقات عمارت اسپنسر رخ داده بود. این کتاب یک پیش‌درآمد برای مجموعه به حساب می‌آید و در آن به معرفی شخصیت‌های کریس و کلر ردفیلد پس از مطلع شدنشان از اولین نشانه‌های همه‌گیری ویروس T می‌پردازد.

افراد خیلی کمی می‌دانند که کپکام قبل از ساخت مجموعه رزیدنت ایول هم یک بازی ترسناک ساخته بود. این بازی که Sweet Home نام داشت با الهام از یک فیلم سینمایی ژاپنی به همین نام ساخته شد و فقط هم در کشور ژاپن عرضه شد. بازی Sweet Home وجوه اشتراک زیادی هم با مجموعه رزیدنت ایول داشت. این بازی با اینکه در سبک نقش‌آفرینی ژاپنی (JRPG) ساخته شده بود اما داستان آن هم در یک عمارت باستانی مانند عمارت اسپنسر در رزیدنت ایول، روایت می‌شد و شخصیت اصلی بازی باید تلاش می‌کرد تا جان خود را در برابر حمله هیولاهای مختلفی از جمله زامبی‌ها، در امان نگه دارد. عنصر دیگری که بین این دو بازی مشابه بود، انیمیشن مشهور مربوط به آرام باز شدن درهای عمارت بود که هدف از آن، لذت‌بخش‌تر کردن زمان لودینگ بین اتاق‌های عمارت بود.

تولید چهارمین عضو مجموعه رزیدنت ایول برای پنج سال طول کشید چون کپکام قصد داشت گیم‌پلی و حالت‌های مبارزه را به‌روز کند و یک بازی اکشن‌محور خلق کند. بعد از مدتی توسعه‌دهندگان متوجه شدند که این تغییرات جدید باعث شده تا عصاره و ماهیت رزیدنت ایولی بازی از دست برود بنابراین تصمیم گرفتند که تلاش‌های خود را ادامه دهند و یک بازی کاملا متفاوت خلق کنند که امروز ما آن را با نام Devil May Cry بشناسیم؛ یک فرنچایز دوست‌داشتنی دیگر از کپکام.

در ابتدا قرار بود در نسخه اول بازی رزیدنت ایول علاوه‌بر پروتاگونیست‌های اصلی بازی یعنی کریس ردفیلد و جیل ولنتاین، دو شخصیت جایگزین یعنی گلتزر (Geltzer) که یک اپراتور رادیوی عظیم‌الجثه بود و دوی (Dewey) که یک آفریقایی-آمریکایی طراحی شده براساس ظاهر ادی مورفی، بازیگر مشهور هالیوود بود نیز حضور داشته باشند. سپس این ایده مطرح شده که بازی چندنفره باشد و افراد بتوانند همزمان از این شخصیت‌ها استفاده کنند اما به دلیل محدودیت‌های سخت‌افزاری آن زمان، کپکام این ایده را عملی نکرد. البته بعدا این قابلیت در نسخه‌های Resistance و Umbrella Corps معرفی شد.

• اولین بازی که به‌طور رسمی از عبارت بقا و وحشت (Survival Horror) برای معرفی سبک خود در تاریخ استفاده کرد برای بازی اولین نسخه بازی رزیدنت ایول - ۱۹۹۶
• اولین شخصیت زن قابل بازی در یک بازی ویدیویی سبک بقا و وحشت برای جیل ولنتاین - ۱۹۹۶
• طولانی‌ترین زمان ساخت یک عضو از مجموعه رزیدنت ایول برای رزیدنت ایول ۴ با ۷ سال توسعه - ۲۰۰۵
• موفق‌ترین فیلم کانادایی در باکس آفیس برای Resident Evil: Afterlife با ۲۹۶ میلیون دلار فروش در سراسر دنیا و ۶۰ میلیون دلار در باکس آفیس آمریکا - ۲۰۱۰
• اولین بازی ویدیویی در سبک بقا و وحشت با قابلیت کوآپ برای رزیدنت ایول: اوت‌بریک - ۲۰۱۱
• گران‌ترین نسخه از یک بازی رزیدنت ایول برای نسخه پرمیوم رزیدنت ایول ۶ مخصوص اروپا و ژاپن با ۸۹۹ پوند انگلیس - ۲۰۱۲
• بزرگ‌ترین عرضه برای یک بازی در سبک بقا و وحشت در تاریخ برای ارسال ۴/۵ میلیون نسخه رزیدنت ایول ۶ به خرده‌فروشان در سراسر دنیا - ۲۰۱۲
• بیشترین اقتباس سینمایی از بازی ویدیویی با پنج فیلم سینمایی رزیدنت ایول - ۲۰۱۲
• پرفروش‌ترین فرنچایز سینمایی اقتباس شده از یک بازی ویدیویی با فروش ۹۱۵/۹ میلیون دلار در آمریکا و ۵۹۶/۸ میلیون پوند در سراسر دنیا برای ۵ فیلم سینمایی رزیدنت ایول - ۲۰۱۳
• بیشترین رمان اقتباس شده از بازی ویدیویی با ۱۸ کتاب - ۲۰۱۳
• پرفروش‌ترین بازی از مجموعه رزیدنت ایول روی تمام پلتفرم‌ها با ۸/۳۸ میلیون نسخه فروخته شده برای رزیدنت ایول ۵ - ۲۰۱۴
• پرطرفدارترین صفحه فیسبوک برای یک بازی ویدیویی با ۵ میلیون و ۸۷۳ هزار و ۸۹۲ طرفدار - ۲۰۱۴
• پرفروش‌ترین بازی سبک بقا و وحشت در تاریخ روی تمام پلتفرم‌ها برای رزیدنت ایول ۵ با ۸/۵ میلیون نسخه فروخته شده - ۲۰۱۵
• پرفروش‌ترین بازی سبک بقا و وحشت در تاریخ روی یک پلتفرم برای رزیدنت ایول ۲ پلی استیشن با ۵/۸ میلیون نسخه فروخته شده - ۲۰۱۵
• پرفروش‌ترین بازی ویدیویی با رده سنی بزرگسال روی کنسول نینتندو 3DS برای Resident Evil: Revelations با ۸۳۰ هزار نسخه فروخته شده - ۲۰۱۵
• پرفروش‌ترین مجموعه بازی ویدیویی در سبک وحشت و بقا با ۶۳ میلیون نسخه فروخته شده - ۲۰۱۷
• بزرگ‌ترین مجموعه بازی ویدیویی در سبک بقا و وحشت با ۳۲ بازی مختلف - ۲۰۱۷
• پرکارترین ستاره سینمایی در لایواکشن‌های ساخته‌شده از بازی ویدیویی برای میلا جوویچ برای بازی در نقش آلیس در ۶ فیلم سینمایی رزیدنت ایول در طول ۱۴ سال - ۲۰۱۸
• پرفروش‌ترین بازی PSVR که کاملا قابل بازی کردن بود برای رزیدنت ایول ۷ وی‌آر با ۲/۸۳ میلیون نسخه فروخته شده - ۲۰۱۸
• تحسین‌شده‌ترین بازی سبک بقا و وحشت در تاریخ برای رزیدنت ایول ۴ با نمره متاکریتیک ۹۶ - ۲۰۲۳