بهترین بازی های تقویت حافظه و ذهن

در سال‌های اخیر با رشد نفوذ بازی‌های ویدیویی بین کاربران همیشه این سؤال برای بسیاری مطرح بوده است که آیا می‌توان از این مدیوم به‌شکل مثبت در جهت بهبود توانایی‌ها و مهارت‌های شناختی و رفتاری مخاطبان استفاده کرد یا خیر. از این‌رو توسعه‌دهندگان بسیاری با همکاری محققان و افراد متخصص دست به توسعه و ساخت برنامه‌ها و بازی‌های متعددی زده‌اند که هدف اصلی آن‌ها بهبود مهارت‌ها و توانایی‌های مختلف فردی مخاطبان است. بازی‌هایی که می‌توانند حافظه شما را تقویت کنند یا تاثیر مثبتی روی مهارت‌های ریاضیاتی و رفتاری شما بگذارند، از جمله این آثار هستند. از این‌رو در این مقاله تصمیم گرفته‌ایم به سراغ معرفی بازی‌ها و برنامه‌های برویم که با هدف بهبود مهارت‌های ذهنی و تقویت حافظه بازیکنان توسعه‌ داده‌ شده‌اند و هرکدام در پلتفرم‌های مختلف می‌توانند تاثیر مثبتی روی توانایی‌های شما بگذارند. پس در ادامه با ما همراه باشید تا برخی از مهم‌ترین این آثار را با یکدیگر مرور کنیم.

• استودیو: Translimit
• پلتفرم: موبایل، ویندوز، ایکس باکس
• سال انتشار: ۲۰۱۵

در بازی Brain Dots تنها کاری که باید انجام دهید پیدا کردن راهی برای برخورد دو توپ قرمز و آبی به یکدیگر است. البته تنها در همین یک خط نوشته همه چیز آسان به نظر می‌رسد ولی پس از گذشت چند مرحله به دشواری بازی پی خواهید برد. بازی یک مداد به شما می‌دهد و باید با استفاده از آن هرچیزی که می‌تواند برخورد این دو توپ را شکل دهد، طراحی کنید. البته که با پیشرف در بازی می‌توانید انواع مدادهای رنگی و حتی مداد شمعی و موارد دیگر را به‌دست بیاورید.

بازی یک بخش جذاب دیگر نیز دارد که در آن می‌توانید مراحل اختصاصی خود را طراحی کنید که این موضوع کاملا بستگی به ذوق و هوشمندی شما دارد. ساخته استودیوی Translimit با ۹۹ مرحله خود یک اثر چالش برانگیز و جذاب است که به‌راحتی مخاطب درگیر چالش‌های سخت خود می‌کند. نسخه دوم این بازی در سال ۲۰۲۰ برای پلتفرم iOS منتشر شده است که می‌توانید از تجربه آن لذت ببرید.

• استودیو: Orbital Nine Games
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۱۵

اگر به فیزیک و قوانین آن علاقه‌مند هستید بازی !Brain It On می‌تواند حسابی فکر شما را درگیر کند. بازی شامل چندین و چند مرحله متفاوت است که در هریک از آن‌ها باید با استفاده از قوانین فیزیک چالشی را حل کنید. البته که نباید انتظار چالش‌های کودکانه و ساده‌ای را داشته باشید و شاید موقعیتی پیش بیاید که زمان زیادی را برای حل کردن آن چالش از شما بگیرد. در طول مراحل بازی باید با اضافه کردن آیتم‌هایی، مسئله پیش‌ روی خود را حل کنید. هیچ محدودیت زمانی خاصی برای اتمام مراحل در نظر گرفته نشده است اما اگر بتوانید در زمان کوتاهی آن را به اتمام برسانید امتیاز کاملی را دریافت خواهید کرد.

شما می‌توانید با به‌دست آوردن ستاره در هر مرحله، تمامی مراحل بعدی را به‌صورت رایگان آزاد کنید و نسخه پولی بازی تنها تبلیغات آن را حذف می‌کند. در قسمت از صفحه گزینه وجود دارد که با انتخاب آن یک راهنمایی برای حل مسئله داده می‌شود که احتمالا در مراحل بالاتر به کار می‌آید. در مجموع ساخته استودیوی Orbital Nine Games یک اثر فکری است که قدرت ذهن مخاطب را به چالش می‌کشد.

• استودیو: Focus apps
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۱۹

در ابتدا باید گفت که بازی Brain Out به‌دنبال حاشیه یا تلفیق چندین سبک‌ مختلف در جهت زیبا سازی یا بهانه‌ای برای جذاب کردن پازل‌ها نیست؛ بلکه بازی سعی می‌کند تا وظیفه‌ی خود را که طرح معما‌ها و ایجاد فضایی سرگرم کننده برای به چالش کشیدن هوش شماست، به خوبی و بدون واسطه انجام دهد.

Brain Out در هر مرحله پُرسشی را مطرح می‌کند و تصاویری را مقابل شما قرار می‌دهد؛ بازیکن نیز باید تلاش کند تا با برسی و گاهی جابه‌جایی شکل‌های مقابل خود، پازل را رمز گشایی کند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازی، معماهای بیشمار متفاوتی است که هیچگاه حس و حال تکراری شدن به خود نمی‌گیرند و هربار از جنبه‌ی تازه‌ای هوش شما را به چالش می‌کشند. ?Brain Out – Can you pass it پیشنهادی عالی و مناسب برای بازیکنانی است که به‌معنی واقعی دنبال معما هستند و تنها می‌خواهند که در آرامش، وقت خود را صرف حل پازل‌های مختلف کنند. Brain Out در حال حاضر به‌صورت رایگان در پلی استور در دسترس است.

• سازنده و ناشر: Monclarity
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۱۵

یکی دیگر از بازی‌های مهارت‌های ذهنی، Brainwell ساخته استودیو Monclarity است که بیش از ۵۰ بازی و تمرین مختلف را در خود جای داده است. درواقع شما می‌توانید با تجربه بازی Brainwell سلامت روانی خود را بهبود دهید. در این بازی تمرین‌های ذهنی متعددی قرار گرفته است که هرکدام می‌توانند حافظه و مهارت‌های ذهنی شما را به چالش بکشند. به‌گفته سازندگان شما می‌توانید مهارت‌های منطق،‌ ذهن و حافظه خود را به‌همراه مهارت‌های ریاضی به چالش بکشید و مسیر پیشرفت خود را نیز بررسی کنید.

بازی‌های ذهنی بازی Brainwell برای کودکان و بازی‌های حافظه‌ای این برنامه مناسب بزرگ‌سالان است و تحت نظر متخصصان روان‌شناسی متعددی طراحی شده است. با تمامی توضیحات داده شده می‌توان ادعا کرد که Brainwell یکی از بهترین بازی های تقویت حافظه و ذهن شناخته می‌شود.

• استودیو: Easybrain
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۱۷

احتمال بسیار زیاد تا به امروز حداقل یک بار تجربه بازی فکری سودوکو را داشته‌اید یا حداقل آن را در گوشه کنار یک مجله یا روزنامه دیده‌اید. بازی Classic Sudoku ساخته استودیوی Easybrain یک تجربه موبایلی سودوکو است که می‌تواند در اوقات فراغت ذهن شما درگیر و همچنین تقویت کند. هدف شما در هر بازی قرار دادن اعداد ۱ تا ۹ در یک جدول است اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که نباید در یک ردیف یا ستون اعداد تکراری وجود داشته باشد. بازی در ابتدا و در جهت آشنایی کلی با فضای بازی مراحل آسانی را پیش رو قرار می‌دهد اما در مراحل بالاتر حسابی ذهن بازیکن را درگیر حل آن جدول می‌کند.

بازی یک‌سری چالش روزانه دارد که با حل آن‌ها امتیازهایی را دریافت خواهید کرد. همچنین در بازی یک گزینه وجود دارد که درصورتی که در موقیعت گرفتار شوید می‌توانید با انتخاب آن راهنمایی‌هایی را دریافت کنید. البته که برای تجربه سودوکو تنها نیاز نیست به سراغ این بازی بروید و بازی‌های بسیاری روی پلتفرم‌های مختلف وجود دارد که می‌توانید به‌واسطه آن‌ها سودوکو را تجربه کنید.

• سازنده و ناشر: CogniFit Inc
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۱۶

CogniFit - Test & Brain Games یک پلتفرم دیجیتال پیشرفته برای بهبود سلامت شناختی بوده که ازطریق مجموعه‌ای از بازی‌های ذهنی و علمی تجربه‌ای سرگرم‌کننده و در عین حال آموزنده را در اختیار بازیکنان قرار می‌دهد. CogniFit در هسته اصلی خود ازطریق برنامه‌های آموزشی ذهنی شخصی‌سازی شده، می‌تواند بیش از ۲۰ توانایی شناختی از جمله، حافظه، دقت، سرعت‌ پردازش و مهارت‌های حل مسئله را تقویت کند. یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این ابزار، رویکرد شخصی‌سازی شده آن است. به‌نحوه‌که توسط یک الگوریتم‌های پیشرفته مختلف، به تحلیل مشخصات شناختی هر کاربر می‌پردازد و برنامه‌ آموزشی متناسب با نیازهای او را ایجاد می‌کند.

کاربر می‌تواند در حین تجربه بازی‌های این برنامه پیشرفت خود را در طول زمان پیگیری کرده، برای خود اهداف تعیین کند و بهبودهای مهارت‌های شناختی خود را از نزدیک مشاهده کند. پس اگر به‌دنبال ابزاری جهت بهبود توانایی‌های شناختی،‌ ذهنی و حافظه خود می‌گردید، از همین الان به سراغ نصب CogniFit بروید و پیشرفت خود را در حین تجربه آن مورد ارزیابی قرار دهید.

• سازنده و ناشر: Elevate Labs
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۱۴

Elevate مجموعه‌ای از بازی‌های تقویت ذهن است که در خود بیش از ۴۰ بازی مختلف را جای داده است. بازی‌هایی که مهارت‌های شناختی همانند لغت، تمرکز، حافظه، پردازش ذهن، ریاضیات،‌گرامر، دقت و غیره را نشان گرفته است. این برنامه تلاش می‌کند تا از یک سو مهارت‌های زبانی و گرامری مخاطبان خود را افزایش دهد و از سویی دیگر هم بازیکنان را در تصمیم‌گیری‌های سریع به چالش می‌کند و قدرت تصمیم‌گیری مخاطبان را افزایش می‌دهد. در انتهای هر هفته برنامه گزارشی را در اختیار شما قرار می‌دهد تا عملکردی شما را با دیگر بازیکنان مقایسه کند.

Elevate به عنوان یکی از بهترین بازی های تقویت حافظه و ذهن محصولی رایگان نیست. سازندگان برای تجربه رایگان بازی دو گزینه در اختیار شما قرار داده‌اند. به‌صورتی‌که برای دسترسی کامل به تمامی محتویات برنامه شما می‌توانید ۷ روز به‌صورت آزمایشی از آن استفاده کنید. همچنین Elevate یک نسخه رایگان هم دارد که در جریان آن شما می‌توانید در هر روز تنها به سه بازی آن دسترسی داشته باشید. هزینه اشتراک Elevate Pro معادل ۷.۹۹ دلار در ماه است که نسبتا رقم زیادی است.

• استودیو: Lumos Labs
• پلتفرم:
• سال انتشار: ۲۰۰۷

بدون لحظه‌ای تردید Lumosity: Brain Training بهترین بازی برای تقویت و افزایش قدرت ذهن است که برای موبایل‌های هوشمند منتشر شده است. درواقع Lumosity نام یک مؤسسه بزرگ است که در زمینه افزایش قدرت ذهن و حافظه دیگر موارد اینچنینی فعالیت می‌کند که بعدها با طراحی و سایت و سپس یک بازی‌ موبایلی فعالیت خود را گسترش داد. در این بازی شما از پایه و طبق اصول خاصی باید فعالیت خود را آغاز کنید. پس از ثبت نام در بازی پروفایل شما ساخته می‌شود و حال باید طبق اصول از پیش تعیین شده فعالیت‌‌های را داشته باشید. بازی به این شکل است که باید به‌صورت روزانه یک سری بازی را انجام داده و در پایان هریک از آن‌ها پشرفت شما را نسبت به روز‌های قبل نشان می‌دهد.

در پایان فعالیت روزانه دیگر نمی‌توانید فعالیت‌های اصلی را داشته باشید ولی می‌توانید باز‌ی‌های مختلفی را برای خود انجام دهید تا در ادامه عملکرد بهتری را داشته باشید. این بازی‌ها شامل بازی‌های سرعتی، حدسی، محاسباتی و موارد دیگر است که همگی آن در جهت رشد ذهن مخاطب هستند. اگر می‌خواهید به‌صورت جدی مهارت ذهن و حافظه خود را افزایش دهید بازی Lumosity: Brain Training ساخته Lumos Labs به کمک شما آمده است.

• استودیو: موجنگ، مایکروسافت
• پلتفرم: موبایل، ویندوز، پلی استیشن، ایکس باکس
• سال انتشار: ۲۰۱۱

بازی بعدی این فهرست هم به یکی از معروف‌ترین آثار ویدیو گیم اختصاص دارد که می‌توان آن را در زمره بازی‌هایی قرار داد که می‌تواند در نوع خود بسیار چالش‌برانگیز باشد. ماینکرفت ساخته استودیو موجنگ اثری است که با گرافیک مکعبی و پیکسلی خود بازیکنان را در محیطی بسیار بزرگ قرار می‌دهد که می‌توانند در آن به گشت‌و‌گذار بپردازند، منابع مختلف جمع‌آوری کرده و برای حفظ بقا تا حد امکان تلاش کنند.

دلیل قرارگیری بازی ماینکرفت در این فهرست، گستردگی بسیار بازی در محتویات گیم‌پلی خود است که بازیکنان را وادار می‌کند تا مهارت‌های ذهنی و خلاقیت خود را برای خلق آثاری چشم‌نواز به چالش بکشند. در دنیای ماینکرفت شما همه‌کاره هستید و بازی دست شما را برای خلق بی‌نهایت هر آن‌چه در ذهن‌تان می‌گذرد، باز گذاشته است.

• استودیو: Maple Media
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۲۰

بازی‌ها و همچنین برنامه‌های مختلفی برای اندروید وجود دارند که هدف آن‌ها تقویت ذهن مخاطب است. بازی Memory Games: Brain Training یکی از این موارد است که اگر آن را به درستی تجربه کنید احتمالا نتیجه بسیار خوبی را دریافت خواهید کرد. در این بازی شما باید به‌صورت روزانه زمان بسیار کوتاهی را صرف تجربه بازی‌های پیشنهادی کنید. این بازی‌ها شامل انواع مختلفی می‌شوند؛ به‌عنوان مثال در یک بازی باید موقیعت تعدادی آیتم را حفظ کنید و پس از مدتی کوتاه، جایگاه آن را به درستی حدس بزنید و البته که این مورد به مرور زمان دشوارتر می‌شود.

یکی دیگر از بخش‌های جذاب Memory Games حالت آنلاین آن است که می‌توانید با سایر افراد آنلاین سرتاسر دنیا به رقابت بپردازید که در عین تقویت ذهن خود می‌توانید با دیگران به رقابت بپردازید. ساخته استودیوی Maple Media یک اثر بسیار خوب و مفید است که نیاز است آن را برای مدتی تجربه کنید.

• استودیو: Logisk
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۱۹

در بازی Orixo ساخته استودیوی Logisk با تلاش کنید که شش ضلعی‌های پیش روی خود را باتوجه‌به عدد‌هایی که در اختیار دارید تکمیل کنید اما به همه چیز در چند مرحله اول ساده به نظر می‌رسد. در ابتدای بازی با چند مرحله آسان همه چیز را به بازیکن توضیح می‌دهد و گاهی نیز در حین مراحل آموزش را به چالش می‌کشد که آنقدر نیز دشوار نیستند اما با گذشت زمان همه چیز تغییر می‌‌کند و شاید برای برخی از مراحل بازی چند مدتی درگیر آن باشید.

Orixo از نظر ظاهری به‌شدت یادآور بازی Energy: Anti Stress Loops است که در این فهرست به اشاره شد. موسیقی که در طول بازی پخش می‌شود به‌شدت جذاب و آرامش‌بخش است که بدو شروع بازی به مخاطب توصیه می‌شود که از هندزفری برای تجربه بازی استفاده کند.

• استودیو: Logisk
• پلتفرم: موبایل
• سال انتشار: ۲۰۱۵

Peak یک پلتفرم آموزشی سرگرم‌کننده است که توسط تیمی از دانشمندان و توسعه‌دهندگان برای بهبود مهارت‌های شناختی کاربرانی از هر قشر سنی ساخته شده است. بازی‌های موجود در Peak، تلاش می‌کنند تا حافظه، زبان و تفکر انتقادی کاربران را به چالش بکشند و همزمان ذهن کاربران را هم زنده نگه دارند. سازندگان در این پلتفرم بیش از ۴۵ بازی قرار داده‌اند که تلاش می‌کنند تا حافظه، ریاضیات،‌ قدرت حل مسئله، چابکی ذهنی و خلاقیت کاربران را به چالش بکشد و آن‌ها را تقویت کند.

سازندگان در این برنامه با همکاری دانشمندان مختلفی از مؤسسه‌های گوناگون همانند دانشگاه کمبریج ماژولی به‌نام Peak Advanced Training قرار داده‌اند که درواقع شامل برنامه‌های فشرده‌ای هستند که هرکدام مهارت‌های خاصی همانند حافظه را تقویت می‌کنند. لازم به‌ذکر است که بازی به‌صورت رایگان در فروشگاه‌های گوگل پلی و اپ‌استور قرار گرفته است و برای تجربه کامل بازی‌های آن شما باید به سراغ پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای بروید.

• استودیو: Firaxis Games
• پلتفرم: موبایل، پلی استیشن 4، ایکس باکس وان، ویندوز، نینتندو سوییچ
• سال انتشار: ۲۰۱۶

Civilization VI یک بازی استراتژی نوبتی سرگرم‌کننده است که در جریان آن یک یا تعدادی از بازیکنان می‌توانند یک جامعه بشری را از یک قبیله کوچک توسعه داده و درنهایت با توسعه و پیشرفت آن را به جمعیت کل سیاره گسترش دهند. بازیکنان می‌توانند با تصمیم‌های خود یک تمدن بشری را مدیریت کرده و در دوره‌های زمانی مختلف برای آن‌ها تکنولوژی، فرهنگ و ساختار دولتی را ایجاد کنند. درواقع بازیکنان این توانایی را در اختیار دارند که با دیگر بازیکنان و تمدن‌ها به تجارت بپردازند، با آن‌ها روابط دیپلماتیک ایجاد کنند یا حتی با آن‌ها وارد جنگ شوند. این بازی از زمان عرضه تاکنون محتویات زیادی را به‌خود دیده است و بازیکنان می‌توانند در آن قالب تمدن‌های بسیار گسترده‌ای به تجربه آن بپردازند.

بازی‌هایی همانند Civilization می‌توانند از جهات بسیاری مهارت‌های شناختی و فردی بازیکنان را بهبود دهند. از تفکر استراتژیک گرفته تا قدرت حل مسئله و بهبود حافظه تنها برخی از توانایی‌هایی هستند که بازیکنان با پشت‌سر گذاشتن چالش‌های مختلف تجربه این بازی در آن‌ها مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

• استودیو: Luís António
• پلتفرم: ویندوز، موبایل، پلی استیشن، ایکس باکس، نینتندو سوییچ
• سال انتشار: ۲۰۲۱

بازی Twelve Minutes با استفاده از یک ایده‌ی به ظاهر کلیشه‌ای که شاید بارها در فیلم‌ها و بازی‌های ویدیویی دیده باشیم، انقدر در زمینه‌های گیم‌پلی و روایت داستان عملکرد خوبی دارد که احتمالا هر علاقه‌مند به آثار داستان محور یا عناوین معمایی را مجذوب خود می‌کند. بازی Twelve Minutes به موضوع گرفتار شدن در یک لوپ از اتفاقات و تکرار یک بازه‌ی زمانی می‌پردازد و بی‌شمار انتخاب‌های مختلف را هم مقابل گیمر قرار می‌دهد.

درواقع سازندگان سعی کرده‌اند تا با قرار دادن تعداد زیادی انتخاب‌های متنوع، بازیکن هم مانند شخصیت اصلی بازی، حس و حال عجیب گرفتار شدن در یک لوپ زمانی و تلاش برای فرار از آن را تجربه کند. به‌گونه‌ای که اگر بخواهید تمام احتمالات ممکن و قابل اجرا را در روند داستان را انجام دهید، احتمالا پس از ساعت‌ها بازی کردن، هنوز هم موضوعی را در ذهن داشته باشید که به سراغ آن نرفته‌اید؛ این درحالی است که از لحظه‌ی شروع بازی، چندان فاصله‌ی طولانی با پایان و راز اصلی داستان ندارید و نیازی به‌دنبال کردن تمام احتمالات نیست. به‌طور کلی، بازی Twelve Minutes انقدر در زمینه‌ی داستان جذاب و سرگرم کننده است که احتمالا پایان بندی آن را هرگز فراموش نخواهید کرد.

• سازنده و ناشر: -
• پلتفرم: موبایل، ویندوز، تحت وب
• سال انتشار: ۲۰۲۲

یکی از شناخته‌ شده‌ترین بازی‌های مترکز بر مهارت‌های ذهنی، Wordle نام دارد که در سالیان اخیر بر سر زبان‌ها افتاده است. یک بازی حدس کلمه که به‌عنوان مثال شما باید در جریان آن یک کلمه پنج حرفی را حدس بزنید. در هر نوبت حدس شما، اگر حرفی از کلمه مدنظر در کلمه انتخابی شما وجود داشته باشد و اگر در جایگاه غلظ باشد با رنگ زرد و اگر در جایگاه درست باشد با رنگ سبز نشان داده می‌شود.

با همین مکانیزم ساده، بازی به‌خوبی ذهن بازیکن را به چالش می‌کشد تا بتواند در کمترین تعداد ممکن کلمه مورد نظر را حدس بزند. مهارت بازیکنان در اطلاعات عمومی و دایره لغات گسترده از جمله عواملی هستند که باعث می‌شود شخصی بتواند در این بازی موفق باشد.