آنچه درباره سوپرانوها نمیدانستیم!
سوپرانوها یکی از مهمترین سریالهای زمانهی ما است. سریالی که به عقیده بسیاری بنیانگذار دوران طلایی تلویزیون به حساب میآید. از سوپرانوها بهعنوان سریالی یاد میشود که برای همیشه قواعد سریالسازی را دچار دگرگونی کرد. دیوید چیس، خالق سریال با خلق این اثر مفصل عصر تازهای را در صنعت تلویزیون رقم زد: عصر شخصیتهای اصلیای که اصلا آدمهای خوبی نیستند، یا به عبارت دیگر، عصر آدمبدهایی که میتوان دوستشان داشت و فهمیدشان. سوپرانوها درباره این است که چطور میتوان با یک گنگستر شرور همذاتپنداری کرد، چطور میتوان او را فهمید و به جنبههای انسانی شخصیتش هم نگاهی انداخت. به بیان دیگر، این سریال چیزهایی را دربارهی ما بهمان یادآوری میکند که فکر کردن بهشان برایمان چندان خوشایند نیست.
بهانهی نگارش این مطلب نه بزرگی و عظمت بیبدیل سوپرانوها است و نه بررسی تاثیرات این سریال بر مدیوم تلویزیون. دلیل نگارش مطلب حاضر، مستندی است که اخیرا دربارهی سریال منتشر شده است. دربارهی مستند Wise Guy: David Chase and The Sopranos صحبت میکنم. تا پیش از تماشا کردن مستند مذکور فکر میکردم همهچیز را دربارهی سوپرانوها و حواشیاش میدانم و راستش را هم بخواهید واقعا دلورودهی هرآنچه را که دربارهی این سریال روی اینترنت موجود بود درآورده بودم. مثلا آیا میدانستید یک بابایی در یوتیوب سوپرانوها را با تکیه بر آراء گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، فیلسوف بزرگ و ایدهآلیست آلمانی بررسی کرده است؟ یا مثلا آیا میدانستید بازیگر نقش کریستوفر در تست بازیگری خود راجعبه مهارتش در رانندگی دروغ گفته بود و در طول ساخت سریال رانندگی یاد گرفته است؟ این مثالها را برای این ردیف کردم که بهتان بگویم مستند موردبحث پرتوی تازهای بر آنچه از سوپرانوها نمیدانیم میاندازد. با تماشا کردن این مستند چیزهایی درباره سوپرانوها میفهمید که تاکنون نمیدانستهاید. چیزهایی که در سطح اینترنت وجود نداشتند، چرا که فقط دیوید چیس و سازندگان سریال از آن اطلاع داشتهاند.
در این مستند دو قسمتی دیوید چیس، خالق سوپرانوها در مطب روانکاوی دکتر ملفی حاضر میشود و روی صندلی مراجع (همان تونی خودمان) مینشیند، این بار اما روانکاو حاضر در جلسه دکتر ملفی نیست، بلکه الکس گیبنی، مستندساز مشهور امریکایی است که میخواهد ما را به بخشهای ندیدهونشناختهی سوپرانوها ببرد و نوری بر بخشهای تاریک و اندوهناک زندگی دیوید چیس بیاندازد. به این ترتیب در خلال مستند حاضر هم با خالق سوپرانوها بیشتر آشنا میشوید و هم این سریال مهم را بیش از پیش خواهید شناخت. شاید مهمترین مسئلهی این آشنایی ارتباطی است که میتوان بین زندگی شخصی دیوید چیس با سوپرانوها ترسیم کرد.
دیوید چیس در این مستند دربارهی چگونگی گرفتن چراغ سبز ساخت سوپرانوها صحبت میکند. او از این میگوید که چطور در دورانی که اکثر شبکهها دست رد به سریالش میزدند، اچ بیاو ایدهی سریال را نجات داد. او همچنین نکاتی بسیار مهم را دربارهی ایدهی اصلی سریال مطرح میکند. مثلا یکی از مهمترین این نکتهها این است که سریال به شکلی کاملا آگاهانه نقدی بر سرمایهداری امریکایی است و خوب به قول دیوید چیس چه مدیومی بهتر از تلویزیون برای نقد سرمایهداری؟ تلویزیونی که خود یکی از مهمترین موتورهای پیشبرندهی سرمایهداری است. او میگوید ایدهی اصلی سوپرانوها این است: سرمایهداری و مصرفگرایی جامعه را به چنان انحطاطی رساندهاند که حتی یک گنگستر هم از آن به ستوه آمده است و از وضع موجود مینالد. مستند مورد بحث همچنین مملو از صحنههایی دیده نشده از تست بازیگری بازیگران سریال است. دیوید چیس دربارهی هر یک از بازیگرها و شخصیتی که بازی کردهاند نظراتی میدهد و نکاتی دربارهی دلیل جذب ایشان هم به دست میدهد.
ویژهترین بخش صحبتهای چیس دربارهی بازیگران بدون شک صحبتهای او دربارهی جیمز گندولفینی، بازیگر نقش تونی سوپرانو است. دیوید چیس برای اولین بار پس از پایان سریال به صورتی نسبتا مستقیم دربارهی ارتباط بین جیمز گندولفینی و تونی سوپرانو صحبت میکند. به عبارت دیگر، او برای اولین بار دربارهی این حرف میزند که چرا جنازهی گندولفینی چند سال پس از پایان سریال در اتاق هتلی در رم پیدا میشود. چیس همچنین به شکلی غیرمستقیم احتمالی تازه را دربارهی مرگ ستارهی سوپرانوها مطرح میکند، احتمالی که به نظر نویسنده متن حاضر بهتر است خودتان با دیدن مستند به آن پی ببرید تا جذابیت اثر از بین نرود. اما همین بس که بدانید مستند مذکور واقعا چیزهای جدیدی درباره سوپرانوها بهمان میگوید. و بله، در این مستند دربارهی پایانبندی جنجالی سریال هم صحبت میشود. البته که دیوید چیس پس از تمام این سالها هنوز هم از موضع خود دربارهی پایان گنگ و نامفهوم سریال کوتاه نیامده است.
سخن را کوتاه میکنم، اگر از عاشقان سوپرانوها هستید و بهنظرتان این سریال یکی از بهترین ساختههای تلویزیون به حساب میآید، حتما باید این مستند را تماشا کنید. اگر هم تاکنون بهاندازهی کافی خوششانس نبودهاید و سوپرانوها را ندیدهاید، بهنظرم در ابتدا خود سریال را تماشا کنید و سپس این مستند را هم ببینید. سوپرانوها سریال مهمی است و تماشا کردنش بر هر طرفدار سینما و تلویزیون امری است واجب. در این مطلب هم کوشیدیم با کمترین میزان لو دادن محتوای مستند، آن را به علاقهمندان سوپرانوها معرفی کنیم.