معرفی مستند An Inconvenient Truth | گرمایش جهانی از نگاه اَل گور

مستند An Inconvenient Truth، یک فیلم مستند آمریکایی محصول سال ۲۰۰۶ به‌کارگردانی دیویس گوگنهایم است. این فیلم حول محور کمپین تبلیغاتی اَل گور، معاون رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، برای آگاهی مردم در مورد گرمایش جهانی است. آلبرت آرنولد گور جونیور، مشهور به اَل گور، فعال محیط زیست و سیاست‌مدار آمریکاییِ برنده جایزهٔ صلح نوبل است. وی از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۵ نمایندهٔ مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت تِنِسی و از ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۳ سناتور این ایالت بود. او همچنین به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۱ در دورهٔ ریاست جمهوری بیل کلینتون خدمت کرده ‌است و اوج شهرت وی به‌آن زمان باز‌می‌گردد.

مستند «یک حقیقت ناراحت‌کننده» را می‌توان نمایشِ اسلاید‌گونه‌ای از اَل گور خواند که تقریباً بیش از ۱۰۰۰ بار برای مخاطبان در سراسر جهان ارائه کرده است. او ساخت این اسلایدها را در سال ۱۹۸۹ با استفاده از تصویرسازی‌های فلیپ چارتی (فیلیپ چارت یک صفحه پایه‌دار است که دارای قابلیت اضافه‌کردن کاغذ به‌صورت دستی یا مغناطیسی بوده و اگرچه فیلیپ چارت‌ها ابزاری سنتی در مبحث ارائه مطلب محسوب می‌شوند، اما همچنان ساده و قابل اعتماد هستند و البته برای یادگیری آن‌ها نیازی به‌مهارت خاصی نیست) آغاز کرد. ایدهٔ مستندسازی تلاش‌های اَل گور را تهیه‌کننده‌ای با نام لوری اِلن دیوید داد که پس از دیدن اسلایدها در یک جلسه در تالار شهر درباره گرمایش جهانی، از اسلایدهای اَل گور خوشش آمد.

مستند An Inconvenient Truth، درواقع یک سخنرانی مصور در مورد آب‌و‌هوا توسط شخص اَل گور است و هدف آن هشدار دادن به‌مردم در مورد افزایش آگاهی و اهمیت دادن و نگرانی در موردی پدیده‌ای با نام گرمایش جهانی است. این فیلم مستند همچنین شامل اتفاقاتی از زندگی شخصی اَل گور است که ارتباط مستقیمی با دغدغه‌های او در مورد مسائل زیست محیطی داشت. اَل گور فیلم را با خوشامدگویی به‌حضار با جملهٔ معروف خود درباره کمپین ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰ آغاز می‌کند: «من اَل گور هستم. قرار بود رئیس جمهور بعدی ایالات متحده باشم».

این مستند که در سال ۲۰۰۶ در جشنواره فیلم ساندنس (Sundance Film Festival) به‌نمایش درآمد، با استقبال بسیار خوبی از سوی منتقدان همراه شد. مستند بلند دیویس گوگنهایم، برندهٔ بهترین مستند در بخش مستندهای بلند مراسم اسکار و همچنین بهترین آهنگ اورجینال این مراسم شد. مستند «یک حقیقت ناراحت‌کننده»، ۲۴ میلیون دلار در آمریکا و ۲۶ میلیون دلار در خارج از خاک ایالات متحده آمریکا فروش داشت و در زمان خود، یازدهمین فیلم مستند پرفروش در ایالات متحده آمریکا شد. حال دیگر این مستند با اَل گور و ورای این شخصیت، با آنچه افزایش آگاهی عمومی بین‌المللی در مورد گرمایش جهانی و تجدید انرژی جنبش زیست محیطی می‌خوانیم، شناخته می‌شود. گفتنی است، حال این مستند در برنامه‌های درسی شاخهٔ علوم در بسیاری از مدارس جهان گنجانده شده، اگرچه این گنجاندن نیز خود بحث‌های زیادی را به‌وجود آورده است. همچنین دنباله‌ای بر مستند ابتدایی و با عنوان An Inconvenient Sequel: Truth to Power در سال ۲۰۱۷ ساخته و اکران شد.

به‌طورخلاصه، مستند An Inconvenient Truth، به‌عنوان یک فراخوان قدرتمند برای اقدامات عملی هر شخص و نه‌تنها اقدامات هشتگی است و از تماشاچیان می‌خواهد که پس از آگاهی از موضوعی، فوریت پرداختن به‌ایجاد تغییرات عملی و در اینجا اقلیمی را تشخیص دهند و گام‌هایی برای محافظت از سیاره خود بردارند. ارائه‌های پرشور اَل گور در بین مخاطبان در سطحی جهانی طنین‌انداز شد و بر نیاز به‌تلاش‌های جمعی برای انجام اقدامی مؤثر در رابطه با این موضوع تأکید می‌کند.

این فیلم بر نیاز فوری برای رسیدگی به‌تغییرات اقلیمی تأکید دارد و شواهد علمی را به‌تصویر می‌کشد که تأثیر فعالیت‌های انسانی بر آب‌وهوای زمین را نشان می‌دهند. دیویس گوگنهایم با تأکید روی سخنان شخصیت اَل گور در رابطه با افزایش دمای جهانی، ذوب شدن یخچال‌های طبیعی و رویدادهای شدید آب‌و‌هوایی، به‌شکلی برجسته تغییرات آب‌وهوایی را برجسته می‌کند. همچنین در این مستند، اثر گلخانه‌ای توضیح داده می‌شود و اینکه گازهای خاصی (مانند دی‌اکسید کربن) گرما را در جو زمین به‌دام می‌اندازند. این امر بر نقش انتشار کربن ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی چون زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی در تشدید گرمایش جهانی تأکید دارد.

مستند An Inconvenient Truth، پیامدهای بالقوه تغییرات آب‌وهوایی کنترل‌نشده، از جمله بالا آمدن سطح آب دریاها، طوفان‌های شدیدتر نسبت به‌قرن‌های گذشته و اختلال در اکوسیستم‌ها را تشریح می‌کند. دراین‌میان، اَل گور هشدار می‌دهد که عدم اقدام به‌جا، می‌تواند منجر به‌آسیب غیرقابل برگشت به سیاره‌ای که در آن زیست می‌کنیم شود. این فیلم مستند، تماشاچیان را تشویق می‌کند تا مسئولیت کاهش ردپای کربن‌زایی خود را به‌عهده بگیرند، با‌وجود آنکه امروزه دیگر می‌دانیم سهم ناچیزی در این میدان عظیمی که بزرگان کنترل می‌کنند و مسئول آن هستند و سود آن را می‌برند، داریم. درهرحال، اقدامات کوچکی مانند صرفه‌جویی در انرژی، استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی و حمایت از منابع انرژی پاک، می‌توانند حداقل روی کاغذ تفاوتی کوچک ایجاد کنند و نخ‌ و سوزنی بر لبان حکومت‌ها و اشخاصی باشد که همیشه انگشت اتهام را سوی مردم می‌گیرند. اَل گور، خواستار اقدام سیاسی و همکاری بین‌المللی برای مبارزهٔ همه‌جانبه و با امید به‌حکومت‌هایی درس پس‌داده در جهت مبارزه با تغییرات شدید آب‌وهوایی که در این سال‌های اخیر تأثیرات آن را همگی به‌اندازه‌ای چشیده‌ایم، است. او روی اهمیت اجرای پیمان کیوتو (Kyoto Protocol) و سایر توافقات جهانی با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای دست گذاشته است و آنچه حکومت‌ها بر سر آن توافق داشته‌اند، حداقل روزی داشته‌اند را به‌آن‌ها یادآوری می‌کند.

با وجود هشدارهای فراوان و نمایش حقیقت‌های ناراحت‌کننده، فیلم با یادداشتی امیدوارکننده به‌پایان می‌رسد و سازنده با دست گذاشتن روی این نکته که ما دانش و فناوری لازم برای مقابله با تغییرات آب‌وهوایی را داریم، کورسوی نوری امیدبخش را به‌تماشاچی نشان می‌دهد. این مستند چون زنگِ بیدارباشی است که از ما به‌عنوان تماشاچی و بخشی کوچکی به‌نمایندگی جمعیت میلیاردی می‌خواهد که در حفاظت از محیط خود آگاه بوده، مشارکت داشته و به‌هر‌نحوی و اندازه‌ای فعال باشیم.

دیویس گوگنهایم، فیلم‌نامه‌نویس، کارگردان و تهیه‌کننده آمریکایی است. حرفه او هم در مدیوم تلویزیون و هم در مدیوم سینما با تمرکز ویژه روی مستندسازی است. او با نام فیلیپ دیویس گوگنهایم، در ۳ نوامبر ۱۹۶۳ در سنت لوئیسِ میزوری متولد شد. او پسر فیلم‌سازی با نام چارلز گوگنهایم و ماریون دیویس (با نام خانوادگی استریت) است؛ پدرش یهودی و مادرش از پیروان کلیسای اسقفی یا اِپیسکوپِیلیِن بود. گوگنهایم در ساخت برنامه‌های تلویزیونی پربیننده و مختلفی ازجمله NYPD Blue ،Alias ​​و The Shield شرکت داشته است. در سال ۲۰۰۸، گوگنهایم فیلمی بیوگرافی درباره باراک اوباما کارگردانی کرد که در جریان کنوانسیون ملی دموکرات‌ها پخش شد و بعدتر و در همان سال، وی یک آگهی تبلیغاتی با حضور اوباما نیز کارگردانی کرد.

یکی از آثار متفاوت این کارگردان آمریکایی، ساخت مستند در مورد دنیای موسیقی راک با عنوان It Might Get Loud و در سال ۲۰۰۸ بود که مرد بی‌همتای دنیای موسیقی، جیمی پیج، تهیه‌کنندهٔ موسیقی، آهنگ‌ساز و گیتاریست نامدار انگلیسی و یکی از بنیان‌گذاران گروه افسانه‌ای Led Zeppelin در آن حضور داشت و دیگر چهرهٔ معروف آن مستند، جک وایت بود. دیویس گوگنهایم میراث ماندگاری در سینما و تلویزیون برجای گذاشته است، به‌ویژه ازطریق مستندهای تأمل‌برانگیزی که او به‌مسائل مهم اجتماعی و زیست محیطی می‌پردازند.

---