بهترین سریال های جنگ جهانی اول | از گالیپولی تا ۳۷ روز

درست است که سن ما به جنگ جهانی دوم قد نمی‌دهد اما انگار تا حدودی نسبت به جنگ جهانی اول، برای ما قابل لمس‌تر است. هنوز هم کسانی هستند که از جنگ جهانی دوم جان سالم به در بردند و همچنان از آثار وحشتناک این جنایت رنج می‌برند. درست است که جنگ جهانی دوم به‌شدت وحشتناک و ویران‌کننده بود اما این باعث نمی‌شود که چیزی از فاجعه‌ی جنگ جهانی اول کم شود. این جنگ، بزرگ‌ترین آسیب‌ها را به زندگی بشر زد و هنوز هم این آثار قابل مشاهده است؛ فاجعه‌ای که هم جان سربازان و هم زندگی مردم عادی را تحت تاثیر قرار داد.

این جنگ چیزی حدود ۴ سال طول کشید اما ضررهای خیلی زیادی به دنیا وارد کرد. از بهترین سریال های جنگ جهانی اول می‌توان به سریال ۳۷ روز، سریال شورش و سریال دشت قرمز اشاره کرد. حالا ما در این مقاله می‌خواهیم ۱۵ مورد از بهترین سریال های جنگ جهانی اول را به شما معرفی کنیم تا تصاویر کوچک و کمی را از آن دوران ببینیم.

توجه: سریال‌ها براساس نظر تحریریه زومجی انتخاب و رتبه بندی شده‌اند.

بهترین سریال های جنگ جهانی اول

۱۵- سریال ناقوس مرگ

سریال The Passing Bells

• کارگردان/خالق: برندن ماهر
• بازیگران: پاتریک گیبسون، جک لودن و اریکا کار
• سال پخش: ۲۰۱۴
• تعداد قسمت‌ها: ۵
• ژانر: جنگی و درام
• میانگین امتیازات The Passing Bells در IMDB: ۶.۸

فهرست بهترین سریال های جنگ جهانی اول را با یک اثر انگلیسی-لهستانی آغاز می‌کنیم که داستان خود را از زاویه دید دو نوجوان بسیار بسیار معمولی نشان می‌دهد؛ یکی از آن‌ها اهل انگلستان و دیگری اهل آلمان است. هر دوی آن‌ها به جنگ اعزام شدند و درست همانند دیگر افرادی که آن‌جا بودند، تصور می‌کردند که این جنگ نهایتا در عرض چند ماه به پایان می‌رسد. این سریال با پنج قسمت خود، یک برهه زمانی بسیار طولانی را پوشش می‌دهد و از قبل جنگ تا پایان آن را به تصویر می‌کشد. این داستان که زندگی این دو نوجوان را به‌صورت موازی نشان می‌دهد، خانواده‌های پسران، عشق زندگی آن‌ها، دوستان و هم‌رزمانی را که در طی جنگ پیدا می‌کنند، شامل می‌شود. سرانجام این دو سرباز در یک نقطه زمانی خاص با یکدیگر برخورد می‌کنند؛ از جمله نقطه پایانی جنگ.

۱۴- سریال آواز پرنده

سریال Birdsong

• کارگردان/خالق: فیلیپ مارتین
• بازیگران: ادی ردمین، متیو گود و کلمنس پوزی
• سال پخش: ۲۰۱۲
• تعداد قسمت‌ها: ۲
• ژانر: رمانتیک، جنگی و درام
• میانگین امتیازات Birdsong در IMDB: ۷.۳

این سریال که تنها ۲ بخش دارد، داستان عشق، از دست دادن، قهرمانی و امید را در طی جنگ جهانی اول که چندین سال به طول انجامید، به تصویر می‌کشد. داستان حول محور یک مرد جوان انگلیسی به نام استفان رایسفورد می‌چرخد که در سال ۱۹۱۰ به شمال فرانسه می‌رسد؛ او بلافاصله ارتباط گرم و پرشوری را با ایزابل آزایر آغاز می‌کند. سال‌ها بعد، استفان زمانی‌که در جبهه غربی خدمت می‌کرد، به‌طور معجزه‌آسایی با عشق قبلی خود برخورد می‌کند؛ کسی که هیچ توضیح و دلیلی برای ترک او ندارد. این مورد از بهترین سریال های جنگ جهانی اول، براساس رمانی که با همین نام توسط سباستین فالکس در سال ۱۹۹۳ منتشر شده بود، ساخته شده است. البته نسخه تلویزیونی، تفاوت‌های زیادی هم از جنبه‌های مختلف با رمان دارد؛ به‌عنوان مثال آن قسمتی را که به دهه ۱۹۷۰ مرطوب می‌شود، حذف شده است.

۱۳- سریال شورش

سریال Rebellion

• کارگردان/خالق: کالین تیوان
• بازیگران: چارلی مورفی، روث بردلی و سارا گرین
• سال پخش: ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹
• تعداد قسمت‌ها: ۵
• ژانر: تاریخی، جنگی و درام
• میانگین امتیازات Rebellion در IMDB: ۷.۱

سریال شورش که مورد دیگری از بهترین سریال های جنگ جهانی اول محسوب می‌شود، وقایع مربوط‌به قیام عید پاک در سال ۱۹۱۶ را به تصویر می‌کشد. داستان این مجموعه از زاویه دید گروهی از شخصیت‌های داستانی و ساختگی روایت می‌شود که در این دوران سخت و وقایع سیاسی زندگی می‌کنند. این سریال نقدهای متنوع و مختلفی از منتقدان تلویزیونی دریافت کرد؛ کسانی که هنرنمایی بازیگران و ارزش‌های تولید را مورد تحسین قرار دادند اما نسبت به کلیت داستان، فیلمنامه و همچنین سبک کارگردانی انتقاداتی داشتند. همچنین خیلی از مورخان اعتقاد داشتند که این سریال مغایرت‌هایی با ماجرای اصلی دارد. اما موفقیت آن، به‌حدی رسید که یک مینی سریال دنباله هم با پنج قسمت ساخته شود؛ سریال Resistance (مقاومت) ماجراهای مربوط‌به جنگ ایرلند برای به‌دست آوردن استقلال را نشان می‌دهد.

۱۲- سریال مهلت گالیپولی

سریال Deadline Gallipoli

• کارگردان/خالق: مایکل ریمر
• بازیگران: سم ورثینگتون، هیو دنسی و جوئل جکسون
• سال پخش: ۲۰۱۵
• تعداد قسمت‌ها: ۲
• ژانر: جنگی و درام
• میانگین امتیازات Deadline Gallipoli در IMDB: ۷.۲

«اولین تلفات جنگ، حقیقت است.» سه روزنامه‌نگار به نام‌های چارلز بین، الیس اشمد بارتلت و فیلیپ شولر همراه‌با نیروهای متجاوز بریتانیا و متفقین در سال ۱۹۱۵ به گالیپولی می‌رسند. آن‌ها جنگ را گزارش می‌کنند اما مانع از این می‌شوند که داستان واقعی یک فاجعه را که در حال آشکار شدن بود، بیان کنند. از اردوگاهی در قاهره تا خلیج کوچک انزک تا تخلیه؛ این شماره از بهترین سریال های جنگ جهانی اول، سه روزنامه‌نگاری را دنبال می‌کند که اجازه نمی‌دهند حقیقت، اولین تلفات جنگ باشد. این سریال داستان مردانی را نشان می‌دهد که نمی‌توانند ساکت باشند. اقدامات این مردان، به تغییر مسیر مبارزات کمک می‌کند؛ مطمئن می‌شود که یک فاجعه استراتژیک به افسانه قهرمانی انسان تبدیل شود و اثری تسخیر ناپذیر را در زندگی هر یک از آن‌ها باقی می‌گذارد.

۱۱- سریال دشت قرمز

سریال The Crimson Field

• کارگردان/خالق: دیوید ایوانز، ریچارد کلارک و تادئوس اوسالیوان
• بازیگران: روپرت گریوز، اونا چپلین و هرماینی نوریس
• سال پخش: ۲۰۱۴
• تعداد قسمت‌ها: ۶
• ژانر: جنگی و درام
• میانگین امتیازات The Crimson Field در IMDB: ۷.۸

تیمی از پزشکان، پرستاران و زنان داوطلب با هم در یک بیمارستان صحرایی چادری کار می‌کنند تا بدن و روح مردانی را که در جنگ مجروح شده بودند، شفا دهند. در آن زمان، تعداد کارکنان کم بود و این بیمارستان صحرایی شدیدا به داوطلب نیاز داشت. در این حین، عده‌ای هم بودند که زنان را بیشتر تهدید می‌دانستند تا راهی برای نجات؛ همین افراد، سختی نبرد روزانه برای زنده نگه داشتن افراد را چندین برابر سخت‌تر می‌کردند. سرانجام این مجموعه با همان فصل اول از تلویزیون خداحافظی کرد؛ آن هم به خاطر نظراتی که منتقدان برایش ثبت کردند، استقبال کمی که بینندگان داشتند و بودجه‌ای که نسبت به سریال‌های دیگر برایش در نظر گرفته شده بود. سارا فلپس که نویسنده این مجموعه بود، همان زمان توضیح داد که برای چهار فصل دیگر هم ایده داشت.

۱۰- سریال درختان شعله‌ای تیکا

سریال The Flame Trees of Thika

• کارگردان/خالق: روی وارد بیکر
• بازیگران: هیلی میلز، هالی ارد و دیوید راب
• سال پخش: ۱۹۸۱
• تعداد قسمت‌ها: ۷
• ژانر: بیوگرافی و درام
• میانگین امتیازات The Flame Trees of Thika در IMDB: ۷.۸

این مورد از بهترین سریال های جنگ جهانی اول، یک مجموعه بریتانیایی محسوب می‌شود که براساس رمانی از السبث هاگزلی ساخته شده است؛ داستان آن هم در شهر تیکا در استان مرکزی کنیا جریان دارد. ماجرا حول محور خود السپث می‌چرخد که تصمیم می‌گیرد به همراه والدین نامتعارفش در کنیا ساکن شوند و یک مزرعه قهوه راه‌اندازی کنند. این دوران، زمانی برای اکتشاف السپث محسوب می‌شود؛ زیرا او با زیبایی و ظلم باورنکردنی طبیعت و دوستی‌های جدید با آفریقایی‌ها و بریتانیایی‌های خارج از کشور روبه‌رو می‌شود. در همین میان، ما یک داستان فرعی هم داریم که لتیس پالمر زیبا و بی‌حوصله‌ی بریتانیایی را به ما نشان می‌دهد؛ کسی که با یک راهنمای سافاری خوش‌تیپ وارد رابطه می‌شود. اما سرانجام هیجان زندگی السپث با شروع جنگ جهانی اول و تغییراتی که به همراه دارد، مختل می‌شود.

۹- سریال دختران انزک

سریال Anzac Girls

• کارگردان/خالق: کن کامرون و ایان واتسون
• بازیگران: آنا مک‌گاهان، کارولاین کریگ و جورجیا فلود
• سال پخش: ۲۰۱۴
• تعداد قسمت‌ها: ۶
• ژانر: اکشن، تاریخی و درام
• میانگین امتیازات Anzac Girls در IMDB: ۷.۹

«دختران انزک: زنان قابل توجهی که در زمان‌های وحشتناک، کارهای خارق‌العاده‌ای انجام می‌دادند.» این شماره از بهترین سریال های جنگ جهانی اول، داستان واقعی چشمگیر و برجسته‌ی ۵ پرستاری را نقل می‌کند که در دوران جنگ جهانی اول، دوستی، علاقه و خطر را تجربه می‌کنند. داستان این سریال از دسامبر سال ۱۹۱۴ آغاز می‌شود؛ با محوریت اولین زنان داوطلبی که برای خدمت پرستاری ارتش، از استرالیا به مقصد جنگ بزرگ حرکت کردند. آن‌ها برای آماده شدن برای لشکرکشی گالیپولی، مسیر خود را به مصر کج کردند و در اسکندریه، گالیپولی، لمنوس و همچنین جبهه غربی خدمت کردند. آن‌ها در میان آن حجم از دشواری و سختی‌های تکان‌دهنده، دوستی استثنایی، عشق پرشور و دلشکستگی را تجربه کردند. داستان این زنان پرستار، به ندرت بازگو شده است و این سریال توانسته به خوبی آن‌ها را به تصویر بکشد؛ آن هم به واسطه‌ی کتاب پیتر ریس و همچنین خاطرات، نامه‌ها، تصاویر و اسناد تاریخی.

۸- سریال پایان رژه

سریال Parade's End

• کارگردان/خالق: سوزان وایت
• بازیگران: بندیکت کامبربچ، ربکا هال و ادلاید کلمنز
• سال پخش: ۲۰۱۲
• تعداد قسمت‌ها: ۵
• ژانر: اکشن، رمانتیک و درام
• میانگین امتیازات Parade's End در IMDB: ۷.۵

داستان سریال پایان رژه در پس‌زمینه جنگ جهانی اول جریان دارد و حول محور کریستوفر تیتجنز می‌چرخد؛ یک کارمند ارشد دولتی با پیشینه‌ای از ثروت و امتیاز زیاد که ازدواج او تقریبا به محض شروع، به هم خورد و همه چیز از بین رفت. او خیلی زود عاشق زن دیگری می‌شود اما همچنان برای مدت قابل توجهی برای سیلویا که چندین رابطه مختلف را تجربه کرده بود، ارزش و احترام زیادی قائل است. درکنار تمام این مسائل، کریس با شوک پوسته (وحشت واضطراب حاصله از صدای انفجار) و از دست دادن بخشی از حافظه‌اش دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ اتفاقاتی که در طی جنگ متحمل شده است. این مجموعه تا حد زیادی مورد استقبال منتقدان قرار گرفت و حتی برخی اوقات با عنوان «نسخه هوشمندانه‌ای از سریال Downton Abbey (دانتون ابی)» توصیف می‌شود. این سریال نامزد دریافت جایزه‌های خیلی زیادی شد و درنهایت جایزه بهترین طراحی لباس در مراسم بفتا را دریافت کرد.

۷- سریال انزک

سریال Anzacs

• کارگردان/خالق: جان دیکسون، جورج تی. میلر و پینو آمنتا
• بازیگران: اندرو کلارک، جان بلیک و پاول هوگان
• سال پخش: ۱۹۸۵
• تعداد قسمت‌ها: ۵
• ژانر: تاریخی، جنگی و درام
• میانگین امتیازات Anzacs در IMDB: ۸.۱

سریال انزک که مورد بعدی بهترین سریال های جنگ جهانی اول محسوب می‌شود، داستان زندگی ده‌ها سرباز استرالیایی را حکایت می‌کند که در ارتش استرالیا و نیوزلند (انزک) و در طی جنگ جهانی اول خدمت می‌کردند. این سریال، سربازان قصه را از نبرد گالیپولی در سال ۱۹۵۱ دنبال می‌کند و به سنگرهای وحشیانه فرانسه در سال ۱۹۱۶ در نبردهای سام، نبردهای آریاس و ویمی ریج در سال ۱۹۱۷، آخرین حملات آلمان در سال ۱۹۱۸ و درنهایت پیروزی آن‌ها می‌رسد؛ دراین‌میان، سختی‌ها، ماجراجویی‌های داخل جنگ و همچنین از دست دادن دوستان را هم درکنار خط داستانی اصلی نشان می‌دهد. این سریال به خوبی موضوعات مهمی در هویت استرالیایی را نشان می‌دهد؛ از جمله دوستی، از دست دادن معصومیت در جنگ و همچنین رشد و تکامل ملت استرالیایی و سربازانش.

۶- سریال سقوط عقاب‌ها

سریال Fall of Eagles

• کارگردان/خالق: جان الیوت
• بازیگران: پاملا براون، مایلز اندرسون و دیان کین
• سال پخش: ۱۹۷۴
• تعداد قسمت‌ها: ۱۳
• ژانر: تاریخی، جنگی و درام
• میانگین امتیازات Fall of Eagles در IMDB: ۸.۱

این سریال داستان دهه‌های پایانی سه امپراتوری بزرگ را روایت می‌کند که در اثر حوادث تاریخی سقوط کردند. هر سه امپراطوری، از نماد عقاب در نشان سلطنت و خانوادگی خود استفاده می‌کردند. موضوع اصلی، تأثیرات قرن‌ها استبداد، با فقدان اصلاحات اجتماعی و تأثیرات ویرانگر جنگ جهانی اول است که باعث شکل‌گیری جنبش‌های انقلابی شد. ماجرای این سریال بعد از انقلاب‌های سال ۱۸۴۸ آغاز می‌شود و تا آتش بس ۱۱ نوامبر سال ۱۹۱۸ ادامه می‌یابد؛ یعنی این سریال حدود ۷۰ سال از تاریخ را در ۱۳ قسمت خود پوشش می‌دهد. تصاویر هر قسمت، بین این سه امپراطوری جابه‌جا می‌شود و حرکت می‌کند: اتریش-مجارستان، آلمان و روسیه. این سریال جاه‌طلبانه با به تصویر کشیدن سال‌های انقلاب، که در آن سلطنت‌های مستحکم اروپای مرکزی و شرقی به آرامی از هم می‌پاشد، مخاطب را مجذوب خود می‌کند.

۵- سریال مردم خواهند بود

سریال There Will Be People

• کارگردان/خالق: آرکادی نپیتالیوک
• بازیگران: کاترینا گریگورنکو، اوستاپ زیادک و اکمال گورزوف
• سال پخش: ۲۰۲۰
• تعداد قسمت‌ها: ۱۲
• ژانر: تاریخی، رمانتیک و درام
• میانگین امتیازات There Will Be People در IMDB: ۸.۸

این مورد از بهترین سریال های جنگ جهانی اول، کمی نسبت به سایر موارد دیگر این فهرست ناشناخته‌تر است و برای آشنایی با آن باید به کشور اکراین سفر کنیم. این سریال یک قالب و سبک حماسی دارد و دوره‌های پرتلاطم آغاز قرن بیستم را از نگاه مردم عادی به تصویر می‌کشد؛ از جمله جنگ جهانی اول، انقلاب و ظهور رژیم شوروی. هر یک از شخصیت‌های حاضر در داستان، به روش خودش با مفهوم حقیقت روبه‌رو می‌شود و تغییراتی در هویت تک تک آن‌ها به وجود می‌آید. بااین‌حال، تک تک آن‌ها به‌صورت مشترک یک تمایل اساسی به زندگی، عشق و یافتن جایگاه خود در عصر جدید را دارند.

۴- سریال رایلی: تک خال جاسوس‌ها

سریال Reilly: Ace of Spies

• کارگردان/خالق: مارتین کمپبل و جیم گودارد
• بازیگران: سم نیل، جینان کرولی و لئو مک‌کرن
• سال پخش: ۱۹۸۳
• تعداد قسمت‌ها: ۱۲
• ژانر: جنایی و درام
• میانگین امتیازات Reilly: Ace of Spies در IMDB: ۸.۲

اگر به دنیای جاسوسی علاقه داشته باشید، احتمالا باید اسم سیدنی رایلی را شنیده باشید؛ یک ماجراجوی متولد روسیه که به یکی از بزرگ‌ترین جاسوسانی تبدیل می‌شود که برای کشور بریتانیا و امپراطوری آن کار کرده است. این شماره از فهرست بهترین سریال های جنگ جهانی اول هم درباره همین فرد است. از جمله دستاوردهای او، در اوایل قرن بیستم، می‌توان به نفوذ به ستاد کل آلمان در سال ۱۹۱۷ و سرنگونی نزدیکِ بلشویک‌ها در سال 1918 اشاره کرد. شهرت او نزد زنان به همان اندازه افسانه‌ای بود که نبوغ او در جاسوسی بود. این سریال براساس کتابی به نام Ace of Spies از رابین بروس لاکهارت ساخته شده است. جالب است بدانید که پدر این نویسنده یعنی آر. اچ. بروس لاکهارت، یکی از دوستان جاسوس رایلی بوده است.

۳- سریال گالیپولی

سریال Gallipoli

• کارگردان/خالق: گلندین آیوین
• بازیگران: کودی اسمیت-مک‌فی، هری گرین وود و سم پارسنسون
• سال پخش: ۲۰۱۵
• تعداد قسمت‌ها: ۷
• ژانر: تاریخی، جنگی و درام
• میانگین امتیازات Gallipoli در IMDB: ۷.۹

۲۵ آوریل سال ۱۹۱۵ است و با طلوع آفتاب، نیروهای ارتش انزک، در سواحل شبه جزیره گالیپولی وارد نبرد می‌شوند. تالی، بوان و دیگر دوستان و هم‌رزمان آن‌ها، شدیدا در تلاش هستند که در میان سراشیبی‌های خطرناک و دره‌های عمیق، مسیر خود را پیدا کنند و در عین حال هیچ ردی از خود به جا نگذارند. آن‌ها هشت ماه بعدی را در شبه جزیره زندگی می‌کنند و شرایط سخت را تاب می‌آورند تا درس‌های بقا را بیاموزند. تا زمانی‌که موعد تخلیه آن‌ها فرا می‌رسد، آن‌ها علاوه‌بر درس‌های بقا، مهارت‌های رزمی هم آموختند و معنای جوان بودن در جنگ را یاد گرفتند. داستان این سریال بیشتر از هر چیزی حول محور توماس جانسونِ ۱۷ ساله می‌چرخد که برای اعزام به جنگ و پیوستن به ارتش، آن هم به همراه برادرش، سن خود را دروغ می‌گوید. این سریال براساس رمانی با همین نام از لس کارلیون ساخته شده است.

۲- سریال بلک‌ادر پیش می‌رود

سریال Blackadder Goes Forth

• کارگردان/خالق: ریچارد بودن
• بازیگران: روآن اتکینسون، تونی رابینسون و هیو لوری
• سال پخش: ۱۹۸۹
• تعداد قسمت‌ها: ۶
• ژانر: کمدی و جنگی
• میانگین امتیازات Blackadder Goes Forth در IMDB: ۸.۸

این سریال شخصیت‌های قدیمی و آشنا یعنی بلک‌ادر، بالدریک و جورج را در طول جنگ جهانی اول در یک سنگر در فلاندر قرار می‌دهد. آن‌ها شدیدا در تلاش هستند که از سنگیرها فرار کنند تا زنده بمانند اما تمام تلاش‌های آن‌ها با شکست روبه‌رو می‌شود، انگار که محکوم شده‌اند؛ آن‌ها می‌خواهند هر طور شده از فرمان‌های نادرست ژنرال ملشت فرار کنند. این سریال به افراد مشهور آن زمان اشاره می‌کند و رهبری ارتش بریتانیا را در طول مبارزات انتخاباتی مورد انتقاد قرار می‌دهد. این موضوع در پایان قسمت آخر به اوج می‌رسد که در آن به سربازان دستور داده می‌شود تا حملات مرگباری علیه خطوط دشمن انجام دهند. این سریال باوجود نگرانی‌های اولیه مبنی بر اینکه کمدی ممکن است جنگ را بی‌اهمیت جلوه دهد، حسابی مورد تحسین قرار گرفت و جایزه تلویزیون آکادمی بریتانیا را برای بهترین سریال کمدی در سال 1989 دریافت کرد.

۱- سریال ۳۷ روز

سریال 37Days

• کارگردان/خالق: جاستین هاردی
• بازیگران: ایان مک‌دیارمید، نیکلاس فارل و تیم پیگوت اسمیت
• سال پخش: ۲۰۱۴
• تعداد قسمت‌ها: ۳
• ژانر: تاریخی
• میانگین امتیازات 37 Days در IMDB: ۸.۱

در اولین شماره و آخرین مورد از فهرست بهترین سریال های جنگ جهانی اول، به سراغ یک اثر بریتانیایی می‌رویم که دقیقا طبق اسم خود پیش می‌رود. این مجموعه که یک مینی سریال ۳ قسمتی محسوب می‌شود، ۳۷ روز پیش از آغاز جنگ جهانی اول را به تصویر می‌کشد؛ از ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند در ۲۸ ژوئن ۱۹۱۴ تا اعلان جنگ بریتانیا علیه آلمان در ۴ اوت ۱۹۱۴. این سریال تاریخی تا حد زیادی مورد اسقبال منتقدان قرار گرفت. آن‌ها این مجموعه را واضح و هوشمندانه خواندند و حسابی از هنرنمایی مک‌دیارمید تعریف کردند؛ به‌گفته‌یآنها، بدون شک بازی این هنرمند در این نقش، یکی از بزرگ‌ترین هنرنمایی‌های او محسوب می‌شود. اکثر منتقدان دیگر هم سریال ۳۷ روز را یک مجموعه بسیار جذاب و چشمگیر، با بازی‌های فوق‌العاده و قدرتمند خواندند؛ برخی از آن‌ها حتی آن را شاهکار می‌دانستند.

---