حقایق جالب فیلم Parasite | از ساخت خانه‌های فیلم تا داستان تولد آن
در این مقاله به بررسی نکات و حقایق جالب فیلم Parasite تنها فیلم غیرانگلیسی‌زبانِ برنده جایزه بهترین فیلمِ سال در مراسمِ اسکار خواهیم پرداخت. با زومجی همراه باشید.
سینمای کره جنوبی در دهه‌ها و سال‌های گذشته به‌طور دائم نشان داده که چه پتانسیل بالایی دارد و چه افراد با استعدادی در آن مشغول کار هستند. فیلم انگل دقیقا یکی از مثال‌های بارز و بسیار عالی این موضوع تلقی می‌شود. فیلم Parasite بدون شک یکی از اتفاقات خوب سال ۲۰۱۹ بود. فیلمی که اینقدر خوب کثافت دنیای سرمایه‌داری را به تصویر کشید که درنهایت توانست جایزه اسکارِ بهترین فیلم سال را به خودش اختصاص دهد. فیلمی که داستانش دقیقا مانند اسمش رفتار می‌کند. خانواده‌ای فقیر که پس از آشنا شدن با خانواده‌ای ثروتمند مانند یک انگل به درون آن‌ها نفوذ کرده و از آن‌ها تغذیه می‌کنند و روند داستانی فیلم هم یک روند بسیار هیجان‌انگیز را سپری می‌کند تا به انتهای خودش برسد.
فیلم انگل را نمی‌توانیم در ژانر خاصی دسته‌بندی کنیم و این موضوع را خیلی خوب در زمان تماشای آن لمس کرده‌ایم. این فیلم به‌قدری زیبا و استادانه در طول مدت زمان خود ژانر عوض می‌کند و از یک ژانر به‌کلی وارد ژانری دیگر می‌شود که در زمان تماشای آن مدام از خود می‌پرسیم که اکنون این فیلم در چه ژانری قرار دارد؟ فیلمی که توانست در مراسم اسکار به نخستین فیلم غیرانگلیسی‌زبانی تبدیل شود که جایزه بهترین فیلم سال را به‌دست می‌آورد. این فیلم در سال ۲۰۱۹ به تهیه‌کنندگی بونگ جو هون توسط استودیو Barunson E&A با بودجه‌ای ۱۵ میلیون دلاری تولید و توانست فروش عالی ۲۶۰ میلیون دلاری را تجربه کند. در این مقاله تصمیم گرفتیم تا نگاهی داشته باشیم به جالب‌ترین نکات و حقایق جالب فیلم Parasite؛ حقایقی که شاید از آن‌ها اطلاعی نداشته باشید.
«توجه: مطالعه این مقاله ممکن است قسمت‌هایی از داستان فیلم Parasite را برای شما اسپویل کند»
۱- داستان تولد فیلم انگل، براساس داستانی واقعی
بونگ جون هو به‌خاطر شخصیت‌پردازی و طراحی اتمسفر فیلم Parasite لایق تحسین است ولی قبل از ساخت این فیلم، به‌هیچ‌وجه قرار نبود فیلمی با نام Parasite وجود داشته باشد. شاید باور این موضوع سخت باشد ولی بونگ جون هو، خالق این فیلم پس از خلق داستان آن قصد داشت داستانش را در قالب یک نمایش‌نامه در تئاتر اجرا کند و اصلا به تبدیل کردن این داستان به یک فیلم سینمایی حتی فکر هم نمی‌کرد. ایده این داستان در سال ۲۰۱۳ در ذهن وی شکل گرفت. زمانی‌که او مراحل ساخت Snowpiercer را تمام کرده بود و یکی از دوستانش که در حرفه کارگردانی تئاتر مشغول بود، داستانی را برای او تعریف کرد؛ داستانی واقعی که زمینه‌ساز شکل‌گیری داستان فیلم انگل به‌شمار می‌رود.
البته داستانی که به منبع الهام این فیلم تبدیل شد به‌هیچ‌وجه مولفه‌های خشن این فیلم را در خود نمی‌دید ولی بااین‌حال شباهت‌های زیادی به داستان فیلمی دارد که توانست جایزه بهترین فیلم سال را در مراسم اسکار به خود اختصاص دهد. داستانی که دوستش برای او تعریف کرد باعث شد تا بونگ جون هو یاد اوایل ۲۰ سالگی خودش افتد؛ زمانی‌که به‌عنوان یک کارگردان تازه‌کار استاد یک دانش‌آموز از خانواده‌ای بسیار ثروتمند بود و در درس‌های مربوط‌به رشته کارگردانی کمک‌های زیادی به او ارائه می‌داد و در قبال آن‌ها مبلغی را به‌عنوان دستمزد دریافت می‌کرد. فکرش را بکنید شاید خود بونگ جون هو هم مانند شخصیت‌های اصلی فیلم از آن خانواده ثروتمند سواستفاده کرده باشد؛ البته که این اتفاق نیفتاده است.
این داستان باعث شد تا جرقه‌های ابتدایی خلق داستان فیلم انگل در مغز وی شکل بگیرد و همان‌طور که اشاره کردیم او قصد داشت تا داستانی که نوشته بود را در قالب یک نمایش‌نامه در تئاتر اجرا کند. به‌این‌صورت که منزل دو خانواده اصلی داستان روی استیج شکل می‌گرفت و داستان او در بین اعضای این دو خانواده روایت می‌شد. درنهایت پس از مشورت با اعضای تیم سازنده آن‌ها به این نتیجه رسیدند که داستانشان پتانسیل بسیار زیادی دارد و به‌همین‌ترتیب داستان نمایش‌نامه Parasite به فیلم Parasite و آخرین فیلم این فیلم‌ساز مطرح کره‌ای تبدیل شد.
۲- طوفان نیمه دوم فیلم
مدت زمان مراحل ساخت هر فیلم متفاوت است و این را همه می‌دانیم. فیلم‌نامه بعضی از فیلم‌ها به سرعت نوشته می‌شود و مراحل فیلم‌برداری آن خیلی سریع مسیر خود را طی می‌کند. در سوی دیگر این ماجرا فیلم‌هایی مانند فیلم انگل حضور دارند که از شروع نوشتن فیلم‌نامه و داستان آن‌ها تا زمان اکرانشان سال‌ها زمان صرف می‌شود و شاید همین موضوع یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت و ماندگاری آن‌ها به‌شمار می‌رود. فیلم‌هایی که نسخه‌های متفاوتی از فیلم‌نامه برای آن‌ها نوشته شده و کارگردان در زمان فیلم‌برداری با وسواس زیادی مراحل ساخت را پیش می‌برد.
این موضوع دقیقا اتفاقی تلقی می‌شود که در مراحل ساخت فیلم Parasite به‌وجود آمد. بونگ جون هو در مصاحبه‌ای با رسانه The Atlantic با اشاره به این نکته گفت: «ابتدای مسیر برای من بسیار سخت بود. اصلا نمی‌توانستم روند اصلی داستان را به خوبی پیش ببرم و پیچش‌های داستانی خوبی برایش پیدا نمی‌کردم. از ابتدا تا انتهای داستان را به‌طور کامل می‌دانستم ولی برای رو کاغذ بردن آن‌ها درحال تقلا کردن بودم. برای خلق داستان این فیلم بیش از ۴ سال زمان صرف کردم و بازهم نتوانستم این کار را به‌طور کامل و جامع انجام دهم. نکته جالب جایی است که پس از حضور هان جین وون به‌عنوان نویسنده درکنار من، توانستیم تمام پروژه را در مدت زمانی کوتاه و تنها در چهار ماه به اتمام برسانیم و من علاوه‌بر اینکه از این موضوع بسیار خوشحال هستم، از او برای کمک‌هایش بسیار متشکرم».
۳- آهنگ مربوط‌به خواهر و برادر
زمانی‌که کیم کی وو و کیم کی جونگ که خواهر و برادر هستند برای نخستین بار به در خانه بسیار گران خانواده پارک می‌رسند، آهنگی را با یکدیگر زمزمه می‌کنند که داستان جالبی درباره آن وجود دارد. کیم کی وو، پسر خانواده کیم نخستین کسی بود که به درون خانواده پارک نفوذ کرد و پس از اینکه متوجه شد خانم پارک برای پسرش دنبال یک معلم نقاشی می‌گردد این موقعیت را به خواهرش کیم کی جونگ پیشنهاد کرد. کی جونگ پس از اینکه وانمود کرد یک معلم نقاشی است، توانست این شغل را در خانواده پارک به‌دست آورد و توانست این کار را بسیار واقع‌گرایانه و قابل باور انجام دهد.
اما به داستان آن موسیقی بپردازیم. قبل از اینکه این دو نفر وارد خانه خانواده پارک شوند و کی وو خواهرش را به‌عنوان یک معلم نقاشی معرفی کند، آن‌ها با یکدیگر آهنگی را می‌خواندند. این آهنگ به‌طور معمول در مدارس ابتدایی کشور کره جنوبی برای دانش‌آموزانی که سنین پایینی دارند پخش می‌شود و آن‌ها این موسیقی را از همان سنین حفظ می‌کنند. این آهنگ طوری ساخته شده که به دانش‌آموزان کمک می‌کند نوشته‌ها و موضوعات سخت و پیچیده را حفظ کنند و آن‌ها را فراموش نکنند. حال این دو خواهر و برادر قبل از ورود به خانه خانواده پارک این آهنگ را با یکدیگر خواندند تا موضوعاتی را که از قبل با هم هماهنگ کرده بودند در حافظه خود نگه دارند و بتوانند به‌خوبی نقش خود را دربرابر اعضای این خانواده ایفا کنند.
۴- استفاده زیاد از تصاویر کامپیوتری
شاید در نگاه اول پیش خودمان بگوییم که این فیلم به غیر از سکانس‌های مربوط‌به صحنه‌های خشن آن مگر به جلوه‌های ویژه یا استفاده از پرده سبز نیاز دارد؟ در جواب این پرسش باید بگوییم که شاید روی کاغذ نیازی نداشته باشد ولی سازندگانش به‌خاطر وسواس بیش از حدی که داشتند تصمیم گرفتند برای خیلی از سکانس‌ها و تصاویر این فیلم از جلوه‌های ویژه و تصاویر کامپیوتری استفاده کنند. فیلم Parasite فیلم بسیار کم‌خرجی به‌شمار می‌رود که بازهم میزان قابل توجهی از بودجه آن صرف همین جلوه‌های ویژه شد.
نسبت‌به فیلم‌های پرخرج قبلی بونگ جون هو یعنی فیلم‌های Snowpiercer و Okja و حتی فیلم The Host, Parasite محصول سال ۲۰۰۷، فیلم انگل فیلمِ بسیار کم‌خرجی بود و در مقایسه با این فیلم‌ها به‌هیچ‌وجه مانند یک فیلم پرشده از جلوه‌های ویژه بهنظر نمی‌رسید. بااین‌حال تصاویر کامپیوتری زیادی در فیلم حضور دارند که به‌طور استادانه‌ای از چشم مخاطب پنهان شده‌اند. بااینکه فیلم انگل نسبت‌به فیلم‌های قبلی این کارگردان فیلم کم‌خرج‌تری بود ولی درمجموع در ۴۸۰ تصویر در این فیلم از جلوه‌های ویژه استفاده شده است. بیشتر این تصاویر به خانه لوکس و بسیار گران‌قیت خانواده پارک مربوط می‌شوند.
درحالی‌که خیلی راحت می‌توانستند در خانه‌ای واقعی فیلم‌برداری فیلم را انجام دهند یا قسمت‌های خانه را در استودیو بازسازی کنند که هر دو روش کم‌هزینه‌تر می‌شد ولی سازندگان تصمیم گرفتند بخش زیادی از این خانه را توسط جلوه‌های ویژه و تصاویر کامپیوتری به تصویر بکشند. طبقه همکف و حیاط این خانه در منطقه‌ای غیرشهری ساخته شده و با قرار دادن یک پرده سبز در بالای این خانه طبقه دوم آن توسط جلوه‌های ویژه به تصویر درآمده است. نماهای داخلی مربوط‌به طبقات دیگر و سایر اتاق‌های این خانه هم به همین ترتیب توسط جلوه‌های ویژه و تصاویر کامپیوتری خلق شده‌اند. این موضوع در هنگام تماشای فیلم ممکن است حتی به ذهن ما خطور هم نکند و به‌همین‌دلیل کار سازندگان فیلم و تیم جلوه‌های ویژه فیلم انگل بسیار تحسین‌برانگیز بوده است.
۵- خانه خانواده کیم
درباره خانه خانواده پارک صحبت کردیم، کمی هم درباره خانه خانواده کیم صحبت کنیم. خانه این خانواده در یکی از محله‌های فقیرنشین شهر سئول قرار داشت و خانواده کیم در این خانه در شرایط اسفناکی زندگی می‌کردند. بااین‌حال این خانه به‌هیچ‌وجه وجود خارجی ندارد و تمام آن در یک تانکر بسیار بزرگ آب ساخته شده است. بله درست شنیدید، تمام این خانه درون یک تانکر آب قرار دارد. بااین‌حال در تصاویری که ما مناظر بیرون از خانه را از دید اعضای درون خانه تماشا می‌کنیم، برای این تصاویر از جلوه‌های ویژه استفاده شده است تا محیط اطراف خانه را به تصویر بکشند.
حالا چرا این خانه درون یک تانکر بسیار بزرگ آب ساخته شده است؟ در یکی از سکانس‌های فیلم شاهد این موضوع بودیم که خانواده کیم پس از برگشتن به خانه متوجه شدند که به‌دلیل بارش شدید باران خانه آن‌ها را آب گرفته و فاضلاب راهی خانه آن‌ها شده. برای هرچه طبیعی‌تر نشان دادن این سکانس تمام خانه خانواده کیم درون یک تانکر بزرگ آب ساخته شده تا سازندگان بتوانند به‌راحتی آب را درون خانه آن‌ها جاری کنند. البته باید به این موضوع هم اشاره کنیم که آب موجود در خانه آن‌ها کمی کثیفی هم همراه خودش داشت تا عکس‌العمل بازیگران در آن لحظه کاملا طبیعی باشد. طبق گفته بازیگران حاضر در آن سکانس آن‌ها بلافاصله پس از فیلم‌برداری سکانس‌های آن قسمت از فیلم سریع به حمام می‌رفتند تا بوی بد آن‌ها از بین برود.
۶- الهام گرفتن از Mad Max: Fury Road
بسیار دشوار است که فیلم‌های مدرنی را نام ببریم که به اندازه فیلم Mad Max: Fury Road هیجان‌انگیز باشند. ساخته جورج میلر بدون شک تا سال‌ها و دهه‌ها در یاد سینمادوستان باقی خواهد ماند. فیلمی که استانداردهای سینمای اکشن را بالا برد و در زمان تماشای آن نمی‌توان پلک زد. فیلمی که آنقدر هیجان‌انگیز است که نمی‌توانیم فیلم‌های زیادی را مانند آن پیدا کنیم. بااین‌حال در نیمه دوم فیلم انگل آن هیجان خالص وجود دارد و دلیل این موضوع الهام گرفتن سازنده آن از فیلم جورج میلر به‌شمار می‌رود.
بونگ جون هو، کارگردان فیلم Parasite در یک مصاحبه تلویزیونی درباره این موضوع گفت: «من با تمام وجود Fury Road را تحسین می‌کنم. عاشق این موضوع هستم که این فیلم چگونه با حرکت دائمی دوربین و اکشن‌های دیوانه‌کننده اطلاعات خودش را به مخاطب تحویل می‌دهد. همچنین حجم اطلاعاتی که مخاطب می‌تواند از اتفاقات فرعی کسب کند بسیار زیاد است و همین مولفه این فیلم را برای من بسیار تأثیرگذار کرده است. در زمان ساخت فیلم Parasite تلاش کردم تا این المان‌ها را در این فیلم پیاده کنم تا شاید کمی از هیجان‌انگیز بودن آن فیلم را به مخاطب فیلم خودم انتقال دهم و امیدوارم در انجام این وظیفه خوب عمل کرده باشم».
۷- دلیل نامزد نشدن این فیلم در مراسم گلدن گلوب
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم و حتما شما هم می‌دانید فیلم انگل در مراسم اسکار توانست جایزه بهترین فیلم سال را به خودش اختصاص دهد، عنوانی که به عقیده بسیاری از منتقدین کاملا شایستگی آن را داشت. بااین‌حال این فیلم در مراسم گلدنگلوب برای جایزه بهترین فیلم سال حتی بین نامزدهای پایانی هم قرار نداشت. آیا داوران گلدنگلوب عقیده داشتند Parasite فیلم باکیفیتی نیست؟ قطعا داستان اینگونه نبوده و این موضوع به قوانین کمی مسخره گلدنگلوب مربوط می‌شود؛ قوانین که بهنظر بسیاری از سینمادوستان باید اصلاح شوند و به این شکل باقی نمانند.
در قوانین مراسم گلدنگلوب بندی وجود دارد که باید حداقل ۵۰ درصد دیالوگ‌های موجود در یک فیلم برای نامزد شدن در بخش بهترین فیلم سال به زبان انگلیسی باشد و در غیر این‌صورت اگر بیش از ۵۰ درصد دیالوگ‌های یک فیلم به زبانی غیرانگلیسی باشد، آن فیلم صلاحیت نامزد شدن در بخش بهترین فیلم سال را نخواهد داشت؛ مسخره نیست؟ به‌همین‌دلیل فیلم انگل که تقریبا ۹۹ درصد دیالوگ‌های آن به زبان کره‌ای است نمی‌توانست در بخش بهترین فیلم سال نامزد کسب این جایزه باشد. واقعا خوشحالیم که چنین قوانینی در مراسم اسکار وجود ندارند و این فیلم توانست در بخش بهترین فیلم سال نه‌تنها نامزد شود که این جایزه را به خودش اختصاص دهد و به نخستین فیلم غیرانگلیسی زبان تاریخ تبدیل شود که جایزه بهترین فیلم سال را کسب می‌کند.
۸- نارضایتی کارگردان فیلم از اثر نهایی
این ضرب‌المثل را تا حالا شنیده‌اید: «هر فیلم‌ساز سرسخت‌ترین منتقد خودش است»؟ این ضرب‌المثل به معنای واقعی کلمه برای آقای بونگ جون هو صدق می‌کند. فیلم Parasite توانست نخل طلایی جشنواره کن را به‌دست آورد، به فروش خارق‌العاده ۲۶۵ میلیون دلاری دست پیدا کند، درکنار کسب جایزه بهترین فیلم سال در مراسم اسکار در دو بخش بهترین فیلم‌نامه و بهترین فیلم خارجی هم برنده این جایزه شود و تحسین تقریبا تمام اهالی سینما و منتقدین را به خودش اختصاص دهد و باوجود تمام این دست‌آوردها بونگ جون هو، کارگردان و نویسنده این فیلم از محصول نهایی رضایت کامل ندارد. بونگ جون هو در مصاحبه‌ای با رسانه Polygon با اشاره به این موضوع که پس از تماشای دوباره و دوباره فیلم نکات ضعیفی در آن پیدا کرده توضیحات جالبی داد.
از دست ندهید
او در این‌باره گفت: «من نسبت‌به فیلم‌های خودم بسیار بی‌رحم هستم؛ حتی نسبت‌به فیلم موفقی مانند Parasite. چند روز پیش درحال تماشای آن بودم و مدام از خودم می‌پرسیدم که چرا این‌جا این کار رو اینطوری انجام دادم؟ چرا راه بهتر رو انتخاب نکردم که خیلی هم واضح بود؟ به‌طور مدام جزییات کوچکی پیدا می‌کردم که نیاز به بهتر شدن داشتند. فکر می‌کنم تمام کارگردان‌ها همین وسواس عجیب را داشته باشند. بااین‌حال چیزی که اکران شده دیگه اکران شده و نمی‌شه تغییرش داد. قرار نیست ما هرسال نسخه جدیدی از یک فیلم را با تغییرات جدید تهیه کنیم. ما مانده‌ایم و فیلمی که ده‌ها نکته منفی در آن پیدا کرده‌ایم».
نظر شما همراهان عزیز و همیشگی سایت زومجی درباره فیلم Parasite چیست؟ بهنظر شما جایزه اسکار در بخش بهترین فیلم سال حق این فیلم بود؟ نظر خودتان را با ما و سایر مخاطبان سایت زومجی به اشتراک بگذارید.
