معرفی مستند Baggio: The Divine Ponytail | اسطوره الهی فوتبال ایتالیا
فیلم Baggio: The Divine Ponytail «باجو؛ دم اسبیِ الهی» روایتی از زندگی روبرتو باجو و مهمترین فراز و نشیب‌های دوران فوتبال این بازیکن مشهور به دست می‌دهد. با معرفی این مستند همراه زومجی باشید.
اصلی‌ترین مولفه فیلم‌های بیوگرافی را می‌توان «روایت» نامید. هرگاه که فیلمسازی یک فیلم بیوگرافی یا زندگینامه‌ای می‌سازد، در واقع او سعی کرده روایتی از یک زندگی به‌دست دهد. برای مثال، زمانی که فیلم زندگینامه روبرتو باجو ساخته می‌شود، سازندگان در واقع روایتی از زندگی روبرتو باجو را به دست داده‌اند. یا وقتی فیلم حماسه کولی (Bohemian Rhapsody) ساخته می‌شود، سازندگان روایتی از سرگذشت فردی مرکوری به‌دست داده‌اند. حال آنکه این روایت از نظر برخی تحریف شده باشد و از نظر برخی دیگر، خیر. اینکه چه رویکرد یا رویکردهایی در تحلیل این متون می‌توان اتخاذ کرد، موضوعی‌ست قابل بحث که البته در حوصله مطلب حاضر نمی‌گنجد.
فیلم Baggio: The Divine Ponytail نیز سعی در به دست دادن روایتی دارد. فیلم در چارچوب داستان پیش می‌رود و صبغه‌ای کمتر مستندگونه دارد. یعنی در این اثر قرار نیست پای صحبت روبرتو باجو و اعضای خانواده‌اش بنشینیم، یا اینکه مدام تصاویری آرشیوی ببنیم. هرچند که در برخی از بخش‌های فیلم شاهد نمایش تصاویری آرشیوی هستیم و همین مورد نیز ته‌رنگی مستندگونه به فیلم بخشیده است اما غالب روایت براساس تصاویر آرشیوی برساخته نشده است. چراکه فیلم می‌خواهد سرگذشت روبرتو باجو را با سر و شکل و ساز و کاری داستانی نقل کند. از همین رو با شیوه روایتی خطی مواجه هستیم، یعنی در این فیلم مدام با تکنیک‌های فلش بک و فلش فوروارد مواجه نخواهیم بود بلکه روایت کاملا سر راست و خطی است.
بدون شک مهمترین و اساسی‌ترین نقطه کارنامه فوتبال باجو، از دست دادن پنالتی آخر در فینال جام جهانی در برابر برزیل است. پنالتی‌ای که برای همیشه فوتبال وی را تحت تاثیر قرار داد. طبعا این اتفاق مهم در فیلم نیز نمود دارد و یکی از بخش‌های اصلی و بنیادین آن است. صحبت از سکانس‌های فوتبالی شد، بهتر از اکنون بدانید در این فیلم قرار نیست با ویدیوهای آرشیوی دیدنی و بدیع مواجه شوید، بلکه بسیاری از اتفاقات فوتبالی مهم بازسازی شده‌اند، از پنالتی باجو بگیرید تا گفتگوهای درون رختکن. به همین دلیل است که می‌توان ادعا کرد صبغه مستندگونه فیلم حاضر بارز نیست، حال آنکه با این وجود در برخی از بخش‌ها استفاده از تصاویر آرشیوی (که یکی از مهمترین مولفه‌های هر مستند است) دیده می‌شود و به همین سبب است که می‌تواند مدعی شد فیلم حاضر ته‌رنگی مستندگونه دارد.
فیلم Baggio: The Divine Ponytail سعی می‌کند با نمایش رابطه بین روبرتو باجو و پدرش، رنگ و بویی دراماتیک به متن ببخشد. بخش قابل توجه‌ای از این فیلم نیز متمرکز بر رابطه پر فراز و نشیب بین ایشان است. فیلم این موضوع را به شکلی کاملا صریح به‌دست می‌دهد که پدر روبرتو چه شخصیتی داشته و رویکردش در قبال زندگی و البته خود روبرتو چه بوده است. همچنین این موضوع به‌دست می‌رسد که او راجع به پسر فوتبالیست خود چه دیدگاهی داشته و او را چگونه ارزیابی می‌کرده است. در پرتو همین موارد، به طریقی صریح نوع نگاه روبرتو به دنیای پیرامون نیز برجسته می‌شود و سعی می‌شود مخاطب با ویژگی‌های شخصیتی روبرتو باجو نیز آشنا شود. به‌همین ترتیب می‌بینیم که او زندگی را چگونه می‌دیده، رویکردش در قبال زندگی دستخوش چه تغییراتی شده است و جایگاه خود در جهان هستی را چگونه ارزیابی می‌کرده است.
بخش مهمی از مستند حاضر به کشمکش روبرتو باجو برای یافتن جایگاهش در جهان اختصاص دارد. در این روایت این موضوع را می‌بینیم نگاه معرفت‌شناسانه‌ی باجو نسبت به زندگی چگونه شگل گرفته است. فیلم تلاش می‌کند تا شناختی از شخصیت باجو به دست دهد، موضوعی که البته بدیهی است، چراکه با فیلم زندگی روبرتو باجو طرف هستیم و غیر از این نیز نمی‌توان انتظار داشت. البته نباید از یاد برد که این تلاش در چارچوب شخصیت پردازی صناعتمند و نظام‌مند و استفاده از فنون و صناعات ادبی خاص روی نمی‌دهند، بلکه صرفا با سکانس‌هایی سر راست، بسیار صریح و گذرا شناختی از روبرتو باجو به دست‌مان می‌رسد.
تاکید بر این نکته ضروری است که در فیلم Baggio: The Divine Ponytail قرار نیست با شخصیت‌پردازی نظام‌مند و پی‌رنگ علت و معلولی و از این دست صناعات برجسته و هنرمندانه ادبی مواجه شوید. در فیلم حاضر ویژگی‌های شخصیتی روبرتو باجو بسیار صریح و سر راست به‌دست بیننده می‌رسند. فیلم Baggio: The Divine Ponytail از منظر نقد ادبی و تحلیل نقادانه می‌تواند واجد مشکلات عدیده‌ای از قبیل صراحت بیش از اندازه باشد و حتی اثری خاص هم محسوب نشود. چراکه ویژگی‌های شخصیتی کاراکترها و شرایط و موقعیت‌شان در این فیلم به صریح‌ترین و مسقیم‌ترین شکل به بیننده ارائه می‌شود و همه‌چیز «گفته می‌شود» و دیگر جای تفکر چندانی هم باقی نمی‌ماند. این فیلم اما برای عاشقان فوتبال که دوست دارند فیلمی نود دقیقه‌ای با محوریت زندگی یکی از بزرگترین فوتبالیست‌های ایتالیا ببیند، در بدترین حالت سرگرم‌کننده خواهد بود. فیلمی که روایت مدنظر خود از زندگی روبرتو باجو را در چارچوبی داستانی به دست می‌دهد. روبرتو باجویی که احتمالا تنها فوتبالیستی است که می‌تواند با از دست دادن پنالتی آخر در فینال جام جهانی، باز هم یکی از دوست داشتنی‌ترین بازیکنان فوتبال ایتالیا محسوب شود.
در نهایت، می‌توان از فیلم Baggio: The Divine Ponytail به‌عنوان اثری فاقد صناعات برجسته ادبی یاد کرد که قصد دارد با نمایش چهره‌ای آشنا و محبوب و البته به شکلی کاملا صریح و مستقیم، روایت مدنظر خود را در چارچوب داستان به دست دهد. فیلمی که در برساختن روایت خود کمتر دست به استفاده از تصاویر آرشیوی و مستندات می‌زند، فیلمی که تصویری از سفر معرفت‌شناسانه‌ی روبرتو باجو به دست می‌دهد و ما را با رابیِ از گوربرخواسته‌ی محبوب تنها می‌گذارد. این فیلم برای آن مخاطبی مناسب است که به فوتبال علاقه دارد و به مواردی همچون شخصیت پردازی نظام‌مند اهمیت چندانی نمی‌دهد و می‌خواهد برای نود دقیقه روایتی سر راست از زندگی پرفراز و نشیب روبرتو باجو را تماشا کند. آیا شما کاربران زومجی موفق به تماشای فیلم Baggio: The Divine Ponytail شده‌اید؟ نظر شما درباره این فیلم چیست؟ در بخش نظرات ما را همراهی کنید.
