آخر هفته چه فیلمی ببینیم: از I Can't Sleep تا Postmen in the Mountains
دو فیلم فرانسوی به‌خصوص که با ۲۰ سال فاصله‌ی زمانی از یکدیگر اکران شدند، «حیوانات آمریکایی» که تلخی و سیاهی نهفته در سیستم آموزشی جوامع مدرن را به تصویر می‌کشد و یک فیلم چینی درباره‌ی طبیعت، پدر و فرزند.
زومجی در شماره‌ی ۱۵۶ سری مقالات «آخر هفته چه فیلمی ببینیم؟» از ۴ اثری صحبت می‌کند که عده‌ای آن‌ها را فاخر و طبیعتا بعضی افراد آن‌ها را خسته‌کننده و خواب‌آور می‌دانند. البته هرچه‌قدر که از ابتدای این مقاله‌ی معرفی فیلم سینمایی فاصله بگیرید و به بخش‌های پایانی آن نزدیک‌تر بشوید، آثاری پرمخاطب‌تر را می‌بینید. در سرتاسر نوشته هم با ۴ فیلم روبه‌رو هستیم که هرکدام به یکی از کشورهای فرانسه، چین و آمریکا تعلق دارند.
انسان‌های حاضر در این چهار فیلم هرکدام به‌نوعی مشغول تلاش برای بقا هستند. یکی می‌خواهد توسط قاتل ترسناک شهر کشته نشود، دیگری در دل فانتزی‌ها از مرگ امید در زندگی واقعی می‌گریزد و چند دوست می‌خواهند زندگی واقعی را با انجام کاری تقریبا غیرممکن برای خود بهتر کنند. در آخر نیز یک پدر را داریم که شاید با رساندن میراث خود به پسر، جلوی مرگ یاد و خاطره‌ی تمام کارهای خود را بگیرد. همه به دلایلی به‌خصوص و به اشکالی گوناگون برای ماندن می‌جنکند.
(I Can't Sleep/J'ai pas sommeil (1994
این فیلم فرانسوی به نویسندگی و کارگردانی کلر دنی، بیننده را به پاریس دهه‌ی ۸۰ میلادی می‌برد. اما قرار نیست طی دقایق I Can't Sleep با زیبایی‌های پاریس مواجه شوید. چون این فیلم با الهام از یک پرونده‌ی قتل واقعی ساخته شد و به کشت‌وکشتاری می‌پردازد که توجه مردم را به خود جلب کرده است. کارگردان هم به‌جای تمرکز روی قاتل و بزرگ کردن او، آرام‌آرام سه شخصیت آسیب‌پذیر را پرورش می‌دهد؛ افرادی که انگار به دلایل و با اشکال متفاوت، در این شهر بزرگ تنها هستند و هر قاتلی می‌تواند آن‌ها را شکار کند.
فیلم‌ساز از بستر ایجادشده هم برای نمایش مشکلات زندگی مدرن بهره می‌برد و سپس آرام‌آرام سوالی ترسناک را از مخاطب می‌پرسد؛ چه می‌شود اگر یکی از این سه فرد آسیب‌پذیر و تنها، نه مقتول احتمالی که خود شکارچی باشد؟ چه می‌شود اگر این تنهایی و درد طوری او را شکار کرده باشد که وی زندگی را فقط با وارد کردن درد به انسان‌های بیشتر بشناسد؟
(Celine and Julie Go Boating/Céline et Julie vont en bateau (1974
درام فانتزی و بسیار طولانی Celine and Julie Go Boating که محصول سینمای کشور فرانسه به حساب می‌آید، درباره‌ی انسان‌هایی است که آرام‌آرام یکدیگر را دنبال می‌کنند و سپس در زندگی هم ذوب می‌شوند. جولی و سلین که به طرز عجیبی دوستی خود را آغازشده می‌بینند، شروع به تعویض هویت با یکدیگر می‌کنند. هرچه‌قدر هم که می‌گذرد، بازی‌های آن‌ها جدی‌تر و معنی‌دارتر به نظر می‌آیند.
در دل تصویرسازی‌های جذاب فیلم و بازی گرفتن عالی کارگردان از هر دو بازیگر، فیلم سینمایی Celine and Julie Go Boating شخصیت‌های اصلی را به سوی نجات یک دختر گیرافتاده در خانه‌ای نفرین‌شده می‌فرستد. این وسط مخاطب به آن دلیل فیلم را برای بیشتر از ۳ ساعت رها نمی‌کند که در دل هر داستان آن، چند داستانک را برای دنبال کردن می‌یابد و اگر اهل تماشای آثار این‌گونه باشد، درون همه‌ی قصه‌های قرارگرفته در پیرامون این دو انسان غرق می‌شود.
(American Animals (2018
در سرتاسر زندگی تو را یک انسان خاص صدا می‌زنند و می‌گویند باید باتوجه‌به نشانه‌های موجود، خود را به‌عنوان یک انسان به‌خصوص بپذیری. ولی در واقعیت نه آن نشانه‌ها به یک حقیقت اشاره می‌کنند و نه تو فرد خاصی هستی. - ورن لیپکا، فیلم American Animals
یک فیلم درام بیوگرافی که مخاطب علاقه‌مند به داستان‌های جنایی را با ۴ انسان عادی همراه می‌کند و به یکی از دیوانه‌وارترین سرقت‌های ممکن می‌برد. American Animals به‌عنوان یک فیلم بزرگ‌سالانه که قرار است ما را به جوش‌خروش قرار گرفتن در دل یک داستان هیجان‌انگیز و نگران‌کننده بیاندازد، دقیقا انسان‌هایی را به‌عنوان شخصیت‌های اصلی دارد که زندگی خود را با یک فیلم سینمایی اشتباه گرفته‌اند!
اسپنسر، وارن، چس و اریک چهار دوست هستند که در ایالت کنتاکی آمریکا سکون دارند و پس از بازدید از دانشگاه ترنسیلوانیا، به ایده‌ی یک دزدی عجیب می‌رسند؛ سرقت مهم‌ترین و ارزشمندترین کتاب‌های حاضر در کتاب‌خانه‌ی دانشگاه! درحالی‌که اکثر آن‌ها به موفقیت این نقشه شک دارند، سود بسیار زیاد حاضر در این سرقت آن‌ها را به سمت خلافکاری هل می‌دهد. این فشار و دغدغه‌های درونی را هم بازیگران فیلم از جمله بری کوگان (یکی از نقش‌آفرین‌های فیلم The Batman) به خوبی مقابل مخاطب می‌گذارند.
American Animals برای بسیاری از بینندگان حکم یک فیلم موفق در سرگرم کردن مخاطب خود به شکلی جالب را دارد. اما بدون شک باید پذیرفت که اثر مورد بحث از کل داستان برای انتقاد از ساختار یک جامعه‌ی مدرن بهره می‌برد. وقتی که افرادی که باید در محل تحصیل اوقاتی ارزشمند و شاد را سپری کنند، تنها راه موفقیت را یک سرقت هنری/ادبی بزرگ می‌دانند. عجب زندگی مدرن دهشتناکی و عجب کاراکترهای باورپذیری!
(Postmen in the Mountains/Na shan na ren na gou (1999
کوتاه‌ترین فیلم، آرامش‌بخش‌ترین فیلم و شاید بهترین فیلمی که در این فهرست با آن مواجه شده‌اید. Postmen in the Mountain مردی نزدیک به بازنشستگی را به تصویر می‌کشد که پسر خود را برای آشنایی با همه‌ی بخش‌های انجام کار، در یک سفر طولانی همراه می‌کند. در دنیای این فیلم، او برای آن که نامه‌ای را به مقصد برساند، مجبور به پشت سر گذاشتن مسیرهای طولانی در دل طبیعت است و می‌خواهد این تجربه را حداقل یک بار با فرزند خود شریک شود؛ پسری که قرار است پستچی بعدی مردم باشد. ترجمه‌ی نام چینی فیلم هم «آن کوه، آن مرد و آن سگ» است که به حیوان همراه‌شده با این دو نفر، شخصیت اصلی قصه و محل رخ دادن اتفاقات فیلم‌نامه می‌پردازد.
در دل این سفر ۱۱۵ کیلومتری، فرزندِ مرد بیشتر از نامه‌رسانی به‌دنبال شناخت پدر خود است. زیر این پدر همیشه در دل جاده‌ها و مشغول رساندن حرف اشخاص مختلف به یکدیگر بود. به همین خاطر انگار هرگز فرصت این را نداشت که صحبت‌های خود را با کسی در میان بگذارد. Postmen in the Mountains که مدت‌زمانی حدودا ۹۰ دقیقه‌ای دارد، در مراسم‌های جوایز متفاوتی همچون گلدن گلوب خوش درخشید. در دنیای امروز هم پربیراه نیست اگر بگوییم هر بیننده‌ای به درصدی از آرامش حاضر در غم‌ها و شادی‌های این فیلم احتیاج دارد. گاهی آرامش درونی و بیرونی از آب هم برای زنده نگه داشتن انسان حیاتی‌تر به نظر می‌رسد.
