آخر هفته چه فیلمی ببینیم: از Julia’s Eyes تا Dagon
در حوالی هالووین سخت می‌توان به کاری هیجان‌انگیز غیر از ترسیدن فکر کرد. پس این هفته زمان درخشانی برای آشتی با مجموعه های ترسناک قدیمی و فیلم‌های وحشتناک ناشناخته است.
زومجی در «آخر هفته چه فیلمی ببینیم؟» پیش‌رو و «آخر هفته چه فیلمی ببینیم» هفته‌ی بعد (شماره‌ی ۱۶۵) فقط سینمای وحشت را به رسمیت می‌شناسد. پس این هفته هم با سری فیلم Evil Dead سم ریمی و سری فیلم Halloween جان کارپنتر خاطره‌بازی می‌کنیم و هم فیلم Dagon و فیلم Julia’s Eyes را می‌شناسیم که هر دو از قدرندیده‌های سینمای وحشت قرن ۲۱ میلادی هستند. این‌گونه جدیدترین مقاله‌ی معرفی فیلم سینمایی زومجی هم بازه‌ی زمانی بزرگی را پوشش می‌دهد و هم اهمیت یکسانی برای آثار شناخته‌شده و کم‌وبیش ناشناخته قائل است. هرچند سه‌شنبه‌ی بعدی اوضاع متفاوت خواهد بود و برای صمیمانه‌تر شدن مطلب (!)، چهار فیلم سینمایی ترسناک معرفی می‌شوند که طی بازه‌های زمانی متفاوت باعث‌وبانی شکل‌گیری کابوس‌های تکان‌دهنده‌ی نویسنده‌ی همین سری مقالات بوده‌اند.
از آن‌جایی که سری فیلم Evil Dead تشکیل‌شده از چهار فیلم اکران‌شده تا امروز و یک فیلم در دست ساخت است و مجموعه‌ی «هالووین» نیز ۱۱ فیلم اکران‌شده و دو فیلم در حال ساخت دارد، عملا زومجی این‌جا بیش از عادت همیشگی به معرفی فیلم می‌پردازد. تازه اگر اصلا تا امروز اهل دیدن هیچ‌کدام از این مجموعه‌ها نبوده‌اید، حالا وقت زیادی برای مصرف کردن سر دوست داشتن یا نداشتن هرکدام از آن‌ها دارید.
(Evil Dead (1981-2013
- فیلم The Evil Dead، محصول سال ۱۹۸۱ میلادی به کارگردانی سم ریمی
- فیلم Evil Dead II، محصول سال ۱۹۸۷ به کارگردانی سم ریمی
- فیلم Army of Darkness، محصول سال ۱۹۹۳ به کارگردانی سم ریمی
- فیلم Evil Dead، محصول سال ۲۰۱۳ به کارگردانی فده آلوارز
همه‌چیز با خلق یک فیلم ترسناک کوتاه در سال ۱۹۷۸ میلادی به اسم Within the Woods توسط سم ریمی آغاز شد. اثری که صرفا می‌خواست بودجه‌ی لازم برای ساخت فیلم‌های اصلی را تأمین کند و ناگهان توانست تغییر بزرگی در تاریخ سینمای اسلشر به وجود بیاورد. Evil Dead که به دلایلی واضح برای مدتی طولانی در کشور ما با نام «کلبه وحشت» شناخته می‌شد، صرفا فیلم‌های ترسناک اسلشر را متحول نکرد. بلکه نحوه‌ی نگاه مخاطب عام و منتقدها نسبت به آن را تا ابد تغییر داد.
ناگهان نه‌تنها همه فهمیدند که فیلم‌های اسلشر می‌توانند در اوج اگزجره و شاید حتی حال‌به‌هم‌زن بودن واقعا سرگرم‌کننده باشند، بلکه منتقدها نیز برخی از ارزش‌های هنری به کار رفته در خلق آن‌ها را بهتر از قبل دیدند. Evil Dead هم سرگرم‌کنندگی، هم ترسناکی و هم ارزشمندی فیلم‌های اسلشر را به جامعه‌ی بزرگی از مخاطبان نشان داد و باعث شد یک سبک دست‌کم گرفته‌شده، از ابتدا جان بگیرد.
راستی اگر فیلم‌های Evil Dead را دیدید و از این جنون ترسناک و سرگرمی‌ساز سیراب نشدید، می‌توانید به سرعت سراغ سریال Ash vs Evil Dead بروید!
(Dagon (2001
از دست ندهید
از آن‌جایی که چند ماه قبل فیلم Underwater با بازی کریستن استوارت حتی در ترساندن تماشگر ترسویی مثل من هم کم‌وبیش شکست خورد، شاید این هالووین زمان مناسبی برای پیدا کردن یک فیلم ترسناک مرتبط با آب باشد! لاوکرفت به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین انسان‌های تأثیرگذار روی رشد داستان‌های ترسناک، تبحر خارق‌العاده‌ای در ایجاد وحشت مرتبط با دریا و اقیانوس داشت. فیلم Dagon هم تلاش زیادی کرد که موقع دیدن آن همان احساس لزج، مورمورکننده و عجیبی را داشته باشید که موقع خواندن کتاب The Shadow Over Innsmouth اچ. پی. لاوکرفت افسانه‌ای تجربه می‌کنید. البته که رسیدن به چنین سطحی ناممکن است. ولی Dagon را می‌توان یکی از اقتباس‌های محترمی دانست که حداقل گاهی بخشی از این احساسات را تحویل تماشاگر می‌دهد و می‌داند که به اقتباس چه ادبیات غنی و تکان‌دهنده‌ای پرداخته است.
داستان فیلم به زوجی می‌پردازد که متوجه می‌شوند آدم‌های یک شهر کوچک اسپانیایی، آن‌چنان متعلق به خشکی نیستند. آن‌ها رابطه‌ی عجیبی با آب دارند و فراتر از تصور همگان، می‌توانند در خدمت نیرویی میخکوب‌کننده باشند.
نیازی به توضیح اضافی نیست. فقط بدانید که این فیلم می‌تواند برای چند روز بعد از دیدن هم در ذهن شما پررنگ باشد و احساس ناراحتی ترسناکی را تقدیم بیننده کند.
(Julia’s Eyes (2010
گی‌یرمو دل تورو تقریبا هر زمان که به کارگردانی و نویسندگی همزمان بپردازد، نتیجه می‌تواند معرکه باشد. حتی اوقاتی که او فقط نویسندگی یا فقط کارگردانی می‌کند، معمولا فیلم مورد بحث تبدیل به اثر محترمی می‌شود. ولی شوربختانه اکثر آثاری که وی صرفا تهیه‌کننده یا تهیه‌کننده‌ی اجرایی آن‌ها بوده است، ابدا ارزش تماشا شدن توسط بسیاری از بینندگان را ندارند. ولی این موضوع راجع به فیلم Julia’s Eyes صدق نمی‌کند و اگر به سینمای اسپانیا و فیلم ترسناک خوب علاقه دارید، ندیدن این اثر یک جرم بزرگ است.
Julia’s Eyes که تاثیرات ارزشمندی از مکتب فیلم جیالو ایتالیا را پذیرفته است، به دو خواهر می‌پردازد که به خاطر یک بیماری عجیب نابینا شده‌اند. یکی از خواهرها نیز انقدر سخت با این نابینایی مواجه می‌شود که تحت فشار عصبی دست به خودکشی می‌زند. ولی جولیا باور ندارد که خواهر او خودکشی کرد و می‌خواهد اثبات کند که وی را کشته‌اند.
جولیا که خود هم توانایی دیدن و مطالعه را ندارد، به منابع غیر قابل اعتنایی مثل حرف آدم‌های مختلف گوش می‌دهد. در این تحقیق وحشت‌آور، آرام‌آرام او مردی بی‌چهره را می‌شناسد؛ مردی که هیچ‌کس او را به یاد نمی‌آورد و همزمان خیلی‌ها باور به وجود وی دارند. کارگردان نیز هوشمندانه در طول دقایق فیلم شما را مثل جولیا نسبت به حقایق پیش‌رو، نابینا نگه می‌دارد. پس هر زمان که دختر با وحشت تکان‌دهنده‌ای مواجه شد، احتمال بند آمدن نفس بیننده هم وجود دارد.
(Halloween (1978-2022
- فیلم Halloween، محصول سال ۱۹۷۸ میلادی به کارگردانی جان کارپنتر
- فیلم Halloween II، محصول سال ۱۹۸۱ به کارگردانی ریک رزنتال
- فیلم Halloween III: Season of the Witch، محصول سال ۱۹۸۲ به کارگردانی تامی لی ولس
- فیلم Halloween 4: The Return of Michael Myers، محصول سال ۱۹۸۸ به کارگردانی دوایت اچ. لیتل
- فیلم Halloween 5: The Revenge of Michael Myers، محصول سال ۱۹۸۹ به کارگردانی دومینیک آترین-جرارد
- فیلم Halloween: The Curse of Michael Myers، محصول سال ۱۹۹۵ به کارگردانی جو چپل
- فیلم Halloween H20: 20 Years Later، محصول سال ۱۹۹۸ به کارگردانی استیو ماینر
- فیلم Halloween: Resurrection، محصول سال ۲۰۰۲ به کارگردانی ریک رزنتال
- فیلم Halloween، محصول سال ۲۰۰۷ میلادی به کارگردانی راب زامبی
- فیلم Halloween II، محصول سال ۲۰۰۹ میلادی به کارگردانی راب زامبی
- فیلم‌های Halloween Kills ،Halloween و Halloween Ends از دیوید گوردون گرین (سه‌گانه‌ی پایانی؛ محصولات سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ میلادی)
مجموعه فیلم «هالووین» انقدر نقش بزرگی در تاریخ سینمای وحشت دارد که با همه‌ی بالا و پایین‌هایی که تجربه کرد، دیدن همه‌ی قسمت‌های آن مثل مطالعه‌ی سریع و کارآمد چند دهه از سبک فیلم‌سازی ترسناک است. تازه خوش‌بختانه این مجموعه اکنون مجددا به دوران اوج خود بازگشته است و می‌خواهد با دو فیلم تکان‌دهنده به پایان برسد. در نتیجه شاید حالا بهترین زمان برای تماشا یا بازبینی «هالووین» باشد.
تقریبا همه‌ی فیلم‌هایی که یک قاتل و یک مقتول را به شکل جدی در مرکز داستان ترسناک خود قرار می‌دهند، تحت تاثیر «هالووین» هستند. این‌جا مخاطب قدم به قدم با شکار و شکارچی همراه می‌شود و در بهترین قسمت‌های مجموعه، به دور از عناصر فراطبیعی تحت تاثیر ترس‌های واقعی قرار می‌گیرد. به‌گونه‌ای که عملا گاهی تشخیص واقع‌گرایانه یا خیالی بودن فیلم‌نامه برای ذهن تماشاگر سخت می‌شود و او مثل شخصیت اصلی به دام بازی دیوانه‌وار شکارچی می‌افتد.
به قول جیسون زینمن، منتقد نیویورک تایمز که ۴۰ سال بعد از اکران اولین فیلم «هالووین» به نقد آن پرداخت: «جان کارپنتر فیلمی را آفرید که فقط در آن زمان و با استانداردهای دهه‌ی ۷۰ میلادی غیرمنتظره و قانون‌شکن نیست. بلکه مطابق استانداردهای امروز هم به طرز عجیبی به دور از قوانین سینمایی معمول بازی می‌کند و طوری خلق شده است که انگار حتی اگر یک بار آن را دیده باشید، باز در دور دوم از ابتدا غیرمنتظره و شوکه‌کننده به نظر می‌آید».
