چرا دخترها خلبانی را دوست ندارند؟
خلبانی یکی از مشاغلی است که از نظر بسیاری افراد مردانه است و از اینرو، هنوز هم سهم زنان از شغل حساس خلبانی بسیار اندک است.
خلبانی زنان مثل سایر شغل‌های چالش‌برانگیز از دید اکثر مردم، مردانه به نظر می‌رسد. شاید حتی به هنگام خرید بلیط هواپیما به ذهن افراد نیز خطور نکند که ممکن است خلبان این پرواز یک زن باشد؛ ولی مدتی است که این موضوع توجه مردم، متقاضیان خلبانی و شرکت‌های هواپیمایی را نیز به خود جلب کرده است.
سالی پک، خبرنگار روزنامه‌ی تلگراف انگلیس در یادداشت زیر که در همین مورد است نگاهی شخصی و بی‌طرفانه نسبت به این فرصت شغلی برای زن‌ها داشته است.
در طی پرواز هواپیمایی BA (بریتیش ایرویز) به مقصد فنلاند در ماه دسامبر، دختر چهار ساله‌ام به کابین خلبان دعوت شده بود تا نگاهی به اطراف بیندازد. او که عاشق پرواز است از دکمه‌های نورانی و اهرم‌ها به هیجان آمده و از اینکه هواپیما مثل ماشین فرمان ندارد، شگفت‌زده و حتی کمی مشکوک شده بود.
من به‌تازگی از او پرسیدم که آیا دوست دارد وقتی بزرگ شد، خلبان شود؟ اما او گفت که ترجیح می‌دهد مهماندار شود و از مسافران مراقبت کند. این تنها دختر من نیست که این‌طور فکر می‌کند؛ به نظر می‌رسد که اکثر دخترها هدایت هواپیما را خارج از حیطه‌ی وظایف جنسیتی‌شان می‌دانند.
در شش ماهی اولی که کیدزانیا، پارک تفریحی مشاغل کودکان، در لندن آغاز به کار کرد، ۳۲ هزار و ۵۰۰ نفر در آموزشگاه هوانوردی شرکت کردند. ۱۰ هزار و ۳۵۲ نفر از این کودکان برای مهمانداری آموزش دیدند که شامل اجرای نمایشی نکات ایمنی و هل دادن چرخ نوشیدنی‌ها در طول راهرو بود و بیش از دو برابر این تعداد یعنی ۲۲ هزار و ۶۴۲ نفر خلبانی را با انجام بازی‌های ویدئویی شبیه‌سازی پرواز امتحان کردند. در این تعداد، تعداد پسران دو برابر دخترها بود (۱۴ هزار و ۷۶۵ نفر دربرابر ۷ هزار و ۸۷۷ نفر).
چرا دخترها خلبانی را دوست ندارند؟
در نظرسنجی‌‌ای که سال گذشته توسط بریتیش ایرویز انجام شد، این نتیجه به دست آمد که درحالی‌که پسرهای زیادی در کودکی و نوجوانی رویای خلبانی را در سر می‌پرورانند، حدود دو سوم دخترها اعلام کردند که از این شغل صرف‌نظر کرده‌اند؛ چون فکر می‌کردند که «شغلی برای مردها» است. وقتی که از آن‌ها پرسیده شده که چرا این فکر را می‌کنند، از هر پنج دختر یک نفر علت آن را نبود زنان در نقش خلبان در فیلم‌ها و تلویزیون می‌دانست و اندکی بیش از یک دهم هم گفتند که تا به حال در پروازهایشان خلبان زن ندیده و چیزی از آن نشنیده‌اند؛ یک دهم دیگر هم اعلام کردند که بزرگترها به آن‌ها گفته‌اند که خلبانی شغل مردها است.
بریتیش ایرویز با اختلافی کم، بالاترین تعداد خلبانان زن در خطوط هوایی بریتانیا را دارا است (۲۴۲ دربرابر ۳۷۶۴) و ۶ درصد خلبان‌های BA زن هستند، که اندکی از متوسط جهانی پنج درصدی بیشتر است. در مقابل، مردان یک سوم خدمه‌ی کابین هواپیماهای BA را شامل می‌شوند؛ شغلی که در آن نشانه‌های روزافزونی از برابری جنسیتی دیده می‌شود؛ برای مثال، مهمانداران زن به‌تازگی پیروزی دو ساله‌شان در به دست آوردن حق پوشیدن شلوار به‌جای دامن را جشن گرفتند.
با وجود این تغییرات، جالب است که بسیاری از دختران جایی برای خودشان در هوانوردی نمی‌بینند؛ حتی در جهانی مثل کیدزانیا که رویاهایشان را محقق می‌کند. این صنعت هر از چندگاهی قول می‌دهد تا بر استخدام زنان بیشتر تمرکز کند؛ سال گذشته، کارولین مک‌کال، مدیر اجرایی ایزی‌جت، اعلام کرد که که تأمین‌کنندگان بودجه تصمیم گرفته‌اند که جذب خلبان زن را تا سال ۲۰۱۷ دو برابر کنند و از شش درصد به ۱۲ درصد ارتقا دهند.
اما این تصمیم به این زودی‌ها جواب نخواهد داد. فارغ از نگاه آماری، من می‌خواستم ریشه‌ی این موضوع را پیدا کنم که چرا دختر من علاقه‌ای به خلبانی ندارد. دخترم حتی با وجود دیدن جذابیت کاکپیت هواپیما گفت که یک جا نشستن را دوست ندارد. حرفی که کاملاً درست است. من به او گفتم که متوسط حقوق خلبانان بسیار بیشتر از حقوق مهمانداران است (به‌گفته‌ی سایت payscale.com درحالی‌که یک خلبان تازه‌کار به‌طور متوسط ۶۷ هزار دلار حقوق می‌گیرد، مهمانداران تازه وارد چیزی بیش از یک ششم این مبلغ را دریافت نمی‌کنند).
البته واضح است که باید زمان و هزینه‌ی آموزش خلبانی را در نظر گرفت، اما باز هم من به او گفتم که اگر خلبان بشوی، خانه بزرگتری خواهی داشت. اینجا بود که توجهش جلب شد:
مهمانداران چقدر کمتر پول می‌گیرند؟ و وقتی که مهمانداران امنیت همه را تأمین می‌کنند، این اصلاً عادلانه نیست.
من به مدت طولانی آموزش اشاره کردم، اما او توجهی نمی‌کرد. او داوطلب پرشور دیگری برای کمپین آن مری اسلاتر خواهد بود؛ کمپینی که در تلاش است تا ارزشی را که جامعه به مراقبت می‌دهد، ارتقا بخشد. جدای از زمان آموزش، دختر من و اسلاتر درست می‌گویند؛ امنیت و مراقبت باید اولویت هر کسی باشد و این امر باید در دستمزدها نمود پیدا کند.
آیا این فقط یک بازی است؟
دختر من که از نزدیک با آمار شرکت‌های هواپیمایی آشنایی ندارد؛ پس آیا بیزاری‌‌ای که او و سایر دختران نسبت به کنترل کردن هواپیما نشان می‌دهند، تنها محصول کلیشه‌های جنسیتی درون این صنعت است که تاریخچه‌ای طولانی در سکسیسم دارد، یا مربوط‌به زندگی خودشان است؟
تریشا لوثر، یکی از فعالان گروه برابری جنسیتی «اجازه دهید اسباب‌بازی‌ها فقط اسباب‌بازی باشند» ارتباط واضحی بین اوایل کودکی و آرزوهای آینده می‌بیند. وی می‌گوید:
کودکان برای پیدا کردن نشانه‌ها درباره‌ی اینکه چه چیزی برای پسران و دختران مناسب است به اطرافشان نگاه می‌کنند؛ متأسفانه اسباب‌بازی‌ها و بازار اسباب‌بازی معمولاً ایده‌های کوته‌بینانه‌ای درباره‌ی فرصت‌های کودکان به آن‌ها می‌دهند. طبیعی است که وقتی پسرها با دیدن تصویر هواپیما روی لباس‌ها و خلبانان مرد در اسباب‌بازی‌هایشان، کتاب‌ها و رسانه‌ها بزرگ شوند، بیشتر از دخترها با خلبانی راحت هستند. دخترها بیشتر به شکل دستیار دیده می‌شوند. برای مثال به مجموعه‌ی لگوی دوستان فرودگاه هارت‌لیک دقت کنید، این مجموعه سه عروسک کوچک دارد؛ مسافری به نام استفانی، مهمانداری به نام ساندرا و خلبانی به اسم دیوید.
لوثر اضافه می‌کند:
حتی وقتی که الگوهای مؤنث خوب و الهام‌بخشی وجود دارند، اغلب در اسباب‌بازی‌ها و تجارت نادیده گرفته می‌شوند – به شخصیت ری در استاروارز نگاه کنید، او خلبان میلنیوم فالکون در فیلم است، اما در اسباب‌بازی‌ها دیده نمی‌شود – وقتی که کودکان و والدینشان، از روزهای اول پیام بازار را دریافت می‌کنند که دخترها و پسرها به اسباب‌بازی‌ها و لباس‌های متفاوتی احتیاج دارند، عجیب نیست که با این فکر بزرگ می‌شوند که چیزی به اسم «انتخاب درست» برای دخترها و پسرها وجود دارد.
آینده
مقصر هر چیزی که باشد – که فکر می‌کنم ترکیبی از صنعت مردسالارانه، ساعت‌های کاری نامناسب و اسباب‌بازی‌های جنسیتی است – من دوست دارم شاهد تغییر باشم. پس از سال‌ها تبعیض، حالا دیگر مهماندار مرد تعجب کسی را برنمی‌انگیزد. امیدوارم خیلی قبل‌تر از آنکه دختر چهارساله‌ی من به سن آزمون خلبانی برسد، شانس خلبان شدن زن‌ها به بیش از یک بیستم افزایش پیدا کند.
اگر به‌دنبال خرید بلیط هواپیما هستید، می‌توانید ازطریق موتور جستجوی پرواز کجارو، بلیط ارزان هواپیما به مقصد مورد نظر خود را بیابید و از فروشنده‌های معتبر خریداری کنید.
