صحبت های اصغر فرهادی در نشست خبری گلدن گلوب 2017
اصغر فرهادی در نشست خبری که یک روز قبل از مشخص شدن برندگان گلدن گلوب 2017 برگزار شد، به سولات خبرنگاران پاسخ داد.
مقاله مرتبط
سازنده‌ی فیلم فروشنده در کنار چهار کارگردان دیگر که آثارشان نامزد گلدن گلوب شده بودند، روز گذشته در یک نشست خبری شرکت کردند و به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند. علاوه بر فرهادی، مارن آده از آلمان (تونی اردمن)، پابلو لارائین از شیلی (نرودا)، پل ورهوفن (او) و هدی بنیامینا (الهه‌ها) نیز از فرانسه نیز با فیلم‌های خود در این نشست حضور داشتند. جایزه بهترین فیلم خارجی گلدن گلوب 2017 به فیلم «او» (Elle) ساخته‌ی ورهوفن رسید. بخش‌هایی از پرسش و پاسخ‌های فرهادی در مورد مضمون فیلم فروشنده و تجربیات شخصی خود را در زیر مطالعه می‌کنید.
مثل فیلم پل ورهوفن در ایران هم واکنش‌هایی به فروشنده بود و مردم می‌گفتند متجاوز مجازات نمی‌شود، نظر شما چیست آقای فرهادی؟ شما به بخشش اعتقاد دارید؟ نظرتان در مورد بخشش یا مجازات در این مورد چیست؟
این سئوال من است که به خاطر آن فیلم را ساختم. این سئوالی است که من با تماشاگران مطرح می‌کنم تا ببینم جواب آنان در این موقعیت چیست. بارها این را گفته‌ام الان دوره سینمایی که پاسخ دهد تمام شده است و الان زمانی است که سینما سئوال ایجاد کند. تماشاگران این فیلم چه در ایران چه بیرون واکنش‌های متنوعی دارند. خود شما امروز به من مثالی گفتی که این را جاهای دیگر هم شنیده بودم. گفتی یک تماشاگر فیلم تو را دیده و گفته با آن پیرمرد متجاوز همذات‌پنداری می‌کرد.
در آمریکا هم واکنش مشابه است یعنی با پیرمرد فیلم همذات‌پنداری می‌کنند، اما وقتی از آنان می‌پرسم اگر برای خود شما این اتفاق می‌افتاد چه می‌کردید جواب می‌دهند آن پیرمرد را می‌کشتیم.
این سئوالی است که مطرح می‌شود. وقتی خود ما در آن موقعیت قرار می‌گیریم دچار دو راهی می‌شویم. حتی دلمان نمی‌خواهد پلیس آن آدم را قضاوت کند. از اینکه خودمان قضاوت کنیم و خودمان حکم را اجرا کنیم خوشحال می‌شویم. اسم این ترکیب قضاوت و اجرای حکم را انتقام می‌گذاریم. و الان نگاه کنیم به دنیا، همه دنیا در حال انتقام گرفتن از هم هستند حتی در سطح دنیا.
همه فیلم‌هایتان درباره خانواده است و چند سال قبل گفته بودید که موضوع این فیلم‌ها ربطی به زندگی خانوادگی خودتان ندارد. منبع الهام‌تان چیست؟
اغلب کسانی که فیلم‌های من را دیده‌اند فکر می‌کنند من این تجربیات را داشته‌ام، اما باید بگویم من خانواده خیلی خوشبختی دارم و با همسرم ۲۰ سال است که زندگی می‌کنیم و خیلی هم خوشبختیم، ولی می‌دانم خانواده مثال کوچکی از دنیای بزرگتر است. در دنیای مدرن آن چیزی که تحت تاثیر قرار می‌گیرد معنی خانواده است. تعریف خانواده عوض شده است و این مرا خیلی نگران می‌کند. هر وقت قلم روی کاغذ می‌گذارم بدون اینکه خواسته باشم در مورد خانواده می‌نویسم.
چه چیزی شما را راغب کرد در مورد خیانت یک مرد میانسال که به نظر می‌رسد زندگی گرمی داشته بپردازید؟
فکر نمی‌کنم فیلمی درباره خیانت ساخته‌ام. خیانت بخشی از داستان است. اگر در این فیلم یا «درباره الی» یا «چهارشنبه‌سوری» بخواهیم در مورد آن رفتار خیلی کلیشه برخورد کنیم می‌گوییم خیانت. اگر این راجع به مردی بود که خیانت کرده نمی‌توانستیم با او همدردی کنیم. من در تمام فیلم‌هایی که از ۱۳ سالگی که فیلم کوتاه می‌ساختم تا الان شخصیتی ننوشته‌ام که با آن نتوانیم همذات‌پنداری کنیم. وقتی می‌گویند شخصیت فیلمت یک آدم خیانتکار است اذیت می‌شوم.
فکر می‌کنم آن مرد رفتاری که کرده جهت‌های مختلفی دارد و اگر از زوایای مختلف آن را بررسی کنیم متوجه می‌شویم قضاوت در مورد آن دشوار است. وقتی می‌گوییم خیانت بار اخلاقی منفی می‌دهیم. من سعی می‌کنم موضوع را این‌طور نبینم. وقتی می‌خواهم بنویسم به موضوع فکر نمی‌کنم. مثل خواب دیدن است نمی‌دانم چطور خواب می‌بینم. یک چیز می‌آید و به آن فکر می‌کنم و می‌نویسم و بعد که بازنویسی می‌کنم روی آن آگاه هستم، اما در مرحله اول خیلی ناخودآگاه است. اما به یک چیز آگاهم هنوز نمی‌دانم برای اینکه بفهمم یک رفتاری درست است یا غلط میزان چیست؟ آیا دین است؟ آیا قانون است؟ آیا وجدان است؟ در دنیای مدرن این سئوال است. این سوال دنیای مدرن است.
اصغر فرهادی سه بار به صورت متوالی نامزد جایزه گلدن گلوب شده و در سال ۲۰۱۲ برای فیلم «جدایی از سیمین» توانست برنده‌ی این جایزه‌ی سینمایی شود. باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا هفتمین اثر فرهادی نامزد اسکار نیز خواهد شد یا خیر.
