نگاهی به افتتاحیه سریال F is for Family
«خ مثل خانواده»، سیت‌کام انیمیشن جدید نت‌فلیکس است که به تازگی توسط این شبکه پخش شد. زومجی در این مطلب نگاهی به قسمت اول سریال و حال‌و‌هوای آن انداخته است.
موج جدیدی که در رابطه با تولید سریال‌های کارتونی بزرگسالانه راه افتاده را خیلی می‌پسندم. به شخصه دنبال‌کننده‌ی حرفه‌ای سریال‌هایی که در دسته‌ی «ساوث پارک» و «مرد خانواده» (Family Guy) قرار می‌گیرند، نیستم. اما بیشتر کمدی‌هایی را ترجیح می‌دهم که زیر پوستِ پُرهرج‌و‌مرج و روح مسخره‌شان و زیر آن شوخی‌های دیوانه‌وار و قهقه‌هایی که از بیننده می‌گیرند، دست روی واقعیت بگذارند و با شخصیت‌پردازی‌های عمیقشان، کاراکترها را به چیزی فراتر از دلقک‌های بددهن تبدیل کنند و این‌طوری بازتاب‌دهنده‌ی مشکلات و دغدغه‌های ذهنی بینندگانشان شوند. اگر این روزها کمدی علمی-تخیلی «ریک و مورتی» با آن حجم از داستان‌های فرا-زمینی‌اش دراماتیک می‌شود و «بوجک هورسمن» (Bojack Horseman) در حد نزدیک‌‌ترین نمونه‌اش یعنی فیلم «بردمن» عمیق و جذاب می‌شود، به خاطر این است که سازندگانش علاوه‌بر تمرکز روی عناصر و زمینه‌های کمترکارشده، از پرداخت کاراکترها نیز غافل نشده‌اند. «خ مثل خانواده»، سریال کارتونی جدید نت‌فلیکس شاید در آغاز به اندازه‌ی دیگر سریال موفق این شبکه یعنی «بوجک هورسمن» بکر و فوق‌العاده به نظر نرسد، اما باز در همین دسته از کمدی‌های کارتونی سال‌های اخیر قرار می‌گیرد؛ سریالی که قصد دارد با هدف بررسی شخصیت‌هایش، دست به خلق موقعیت‌های بامزه بزند.
فرانک مورفی، شخصیت اصلی این سیت‌کام که داستانش در دهه‌ی ۷۰ جریان دارد، پدری خسته از زندگی است و درست مثل خانه‌اش که در ته یک خیابان بن‌بست قرار دارد، به نقطه‌ای از زندگی رسیده که نه راه پس دارد و نه راه پیش. فرانک کهنه‌سرباز جنگ کره، کارگر فرودگاه و یک مرد خانواده با زن و سه فرزند است. تنها چیزی که او را به حرکت وا می‌دارد، فکر کردن به مرد مهمی که می‌توانست باشد و آرزوهای از دست‌رفته‌اش است که باعث می‌شود حسابی عصبانی باشد و سر هرچیزی زود جوش بیاورد. وضعیت مالی‌شان در حدی است که آنها برای خرید یک تلویزیون رنگی جدید باید تمام پس‌انداز دانشگاه پسر بزرگش را خرج کنند. همسرش اگرچه هوایش را دارد، اما وقتی فرصتش پیش بیاید، تمام عقد‌ه‌ها و مشکلات دفن‌شده‌اش را بیرون می‌ریزد. بزرگ‌ترین پسرش، یک قلدر تنها به اسم کوین است که در اوج سرکشی‌های نوجوانی به سر می‌برد و کاملا سردرگم است. یک نمونه‌اش را وقتی می‌بینیم که او در گوش‌مالی دادن بچه‌هایی که به برادر کوچکترش زورگویی می‌کنند، در حد خیس کردن شلوارشان پیش می‌رود و بعد بدون اینکه حرفی بزند، یک مشت آبدار هم روانه‌ی شکم برادرش می‌کند و سوار دوچرخه‌اش می‌شود و می‌رود.
در اپیزود اول مهم‌ترین نیروی محرکه‌ی داستان، خشم و عصبانیت فرانک از زندگی درهم‌ریخته و غیرقابل‌کنترلش است که هیچ امیدی برای رسیدن به آرامش و پیشرفت در آن دیده نمی‌شود. یعنی فرانک به نقطه‌ای رسیده که بزرگ‌ترین ماموریتش در زندگی به شاخ‌بازی با همسایه‌هایش تبدیل شده و دنبال جلب توجه‌ی آنهاست. این خط داستانی و کاراکترها شاید در نگاه نخست تکراری و تیپیکال به نظر برسند، اما جاذبه‌ی سریال در این است که از همین کلیشه‌ها برای معرفی کاراکترها و آغاز بررسی شخصیت فرانک مورفی و خانواده‌اش استفاده می‌کند. شاید یکی از بهترین نکات سریال تا این لحظه تیتراژ ابتدایی‌اش است که خیلی ساده و سریع حال‌و‌هوای فرانک را با تصویر خلاصه می‌کند.
در جریان تیتراژ ما فرانک جوان را می‌بینیم که تازه از دبیرستان فارق‌التحصیل شده و در حال پرواز در آسمان و عبور از میان ابرهاست. چیزی که نشانه‌ای از شور و شوق او برای بهره‌برداری از تمام امکاناتی است که در اختیار دارد. اما ناگهان موانعی جلوی پرواز آزادانه‌ی فرانک را می‌گیرند. از ازدواج زودهنگام، قبض برق و گاز و اجاره خانه گرفته تا ضعیف شدن چشم و کچل شدن وسط سرش و ظاهر شدن مقداری چربی اضافه به شکمش و یک‌دفعه فرانک به خودش می‌آید و متوجه می‌شود دیگر خودش را هم نمی‌شناسد و در حال برخورد با آت و آشغال‌های معلقی است که جلوی پرواز آزادانه‌اش را می‌گیرند. در ادامه‌ی این تصویرپردازی رویاگونه، شاهد نمایش زندگی این روزهای آدمی هستیم که بدجوری در تلاش است تا از میان این آت و آشغال‌ها رهایی پیدا کند و به یک لحظه‌ی آرامش‌بخش برسد. لحظه‌ای که زندگی‌اش را معنی کرده و به او اطمینان خاطر بدهد که حالا دلیلی برای امیدوار بودن به فردا دارد.
نکته‌ی مهم بدخلقی و از کوره در رفتن‌های شدید فرانک این است که خانواده‌اش خیلی وقت است با چنین چیزی کنار آمده‌اند. مثلا سکانس افتتاحیه‌ی اپیزود این موضوع را خیلی خوب پهن می‌کند. فرانک سر میز شام می‌خواهد اتفاق جالبی که آن روز سر کار در رابطه با رییس‌اش افتاده را تعریف کند. تنها چیزی که او را در آن لحظه خوشحال می‌کند این است که این ماجرای خنده‌دار را شرح دهد. اما مگر می‌شود. تلفن شروع به زنگ زدن می‌کند. او نمی‌خواهد چیزی این لحظه را خراب کند، اما صدای قطع‌نشدنی تلفن نمی‌گذارد. فرانک در ابتدا می‌خواهد با تلفن لج کند و آن را جواب ندهد، اما دیدن چهره‌ی فرانک که رفته رفته خشمگین‌تر و خشمگین‌تر می‌شود و بقیه‌ی اعضای خانواده که خیلی راحت به غذا خوردن ادامه می‌دهند، فوق‌العاده است. فرانک بالاخره تلفن را جواب می‌دهد و معلوم می‌شود حق با او بوده. یک فروشنده‌ی سمج پشت خط است. از اینجا به بعد او طوری عصبانی می‌شود و زمین و زمان را به هم می‌بافد که حد ندارد. بقیه خیلی عادی به خوردن ادامه می‌دهند. و مادر خانواده روی غذای فرانک را می‌پوشاند تا گرم بماند. بله، چنین اتفاقی آن‌قدر افتاده که به روتین زندگی‌شان تبدیل شده. این یکی از همان لحظات درخشان این نوع کمدی‌هاست. سکانسی که هم به‌طرز عجیبی خنده‌دار است و هم با سکوتی به پایان می‌رسد که تماشاگر را به فکر فرو می‌برد.
خط داستانی این قسمت نیز روی یافتن یک لحظه‌ی قابل‌افتخار به هر قیمتی که می‌شود، می‌چرخد. فرانک برای اینکه جلوی همسایه‌هایش کم نیاورد، همه را برای تماشای مسابقه‌ی بوکس با تلویزیون ۳۳ اینچی‌شان به خانه‌اش دعوت می‌کند. تلویزیونی که مثلا در دهه‌ی ۷۰ معادل ال.ای.دی هوشمند سه‌بعدی ۵۰ اینچی این روزها است. او تلویزیون را هرطور شده جور می‌کند. اما بیل، پسر کوچکش که تازه با کارکرد آهن‌ربا آشنا شده، در جریان انجام تکلیف مدرسه‌اش، آهن‌ربا را ندانسته به تلویزیون می‌چسباند و تمام. شخصیت‌پردازی عالی فرانک به عنوان مردی همدردی‌پذیر را وقتی حس کردم که بیل با آهن‌ربا به سمت تلویزیون می‌رفت و من یک لحظه به جای اینکه بخندم، برای ثانیه‌هایی شوکه شدم و نگران مشکلات بیشتر فرانک.
خلاصه همین بیل است که به فرشته‌ی نجات پدر برای گرفتن یک تلویزیون نو تبدیل می‌شود. اما نکته‌ی جالب ماجرا این است که او این کار را با پیروی از فلسفه‌ی «اول انجام بده، بعد فکر کن» پدرش انجام می‌دهد. این وسط، فرانک پشت فرمان ماشین در حال خوشحالی سر اینکه بالاخره یک بار در زندگی پیروز شده، نزدیک است زن و بچه‌اش را به کشتن بدهد و تازه نهایتا معلوم می‌شود آن همسایه‌ی «پرفکت»اش که تمام این بدبختی‌ها را برای کم کردن روی او به جان خریده، هنوز در وضعیت حسودی‌برانگیزی به سر می‌برد. در این میان، پسر بزرگ‌ترش در جایی از داستان سر او فریاد می‌زند که «از او متنفر است». اما با تمام اینها، فرانک خوشحال است. خوشحال از اینکه بالاخره یک‌بار هم که شده، بدشانسی را زمین زده. شاید او در میان دریایی از بدبختی و کثافت‌کاری با دوستانش تخمه می‌شکند و تلویزیون نگاه می‌کند، اما همین برای زنده نگه داشتن او تا فردا کافی است.
تهیه شده در زومجی
