// شنبه, ۱۲ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۷:۰۰

یادداشت زومجی: تکثیر بازی‌های خارجی توسط ناشران داخلی؛ کنترل بازار یا دزدی قانونی؟

اگر کلا تعارف و مقدمه‌چینی را کنار بگذاریم، به این مبحث می‌رسیم که بین ما (مردم) و ناشرنماهایی که بازی‌های خارجی را مثل ما دانلود و کپی می‌کنند و با جلد و دیسک‌های نقره‌ای به بازار سرازیر می‌کنند، عملا فرقی نیست. با یادداشت زومجی همراه باشید تا نگاهی تحلیلی و موشکافانه به این موضوع داشته باشیم.

متاسفانه ایران جزو معدود کشورهای دنیا است که به خاطر دلایل ریز و درشت، پیروی خاصی از قوانین کپی‌رایت ندارد و این مورد با شدت بسیار در مورد محصولات فرهنگی مانند فیلم، موسیقی و بازی‌های ویدیویی مشاهده می‌شود. دولت برای جبران این قضیه، سال‌ها است که به شیوه‌ی خود و کاملا بومی سعی در کنترل سیل عظیم محصولات فرهنگی دارد و برای اینکه بتواند محتوای سالم از نظر محتوایی را به دست مردم برساند، عملا از فیلتر‌های مختلف خود رد می‌کند. اما بزرگترین تناقظی که این وسط بدجور باعث آزار ما می‌شود، این است که پروسه‌ی دریافت این محصولات هم توسط شرکت‌ها و ناشرها و هم توسط عموم مردم، فرقی ندارد. همان راهی که شرکت‌های به اصطلاح مجاز برای دریافت بازی‌ها انجام می‌دهند، مردم هم به همان شیوه بازی‌ها را می‌توانند دانلود و پخش کنند! در این یادداشت می‌خواهیم به مسئله‌ی کنترل بازی‌های ویدیویی و بحثی که مدتی است از سوی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، نقل و نبات محافل گیمینگ شده بپردازیم.

ption id="" align="aligncenter" width="790"]Boniad حسن کریمی قدوسی، مدیر عامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای

امتیاز نشر بازی‌های خارجی به صورت انحصاری به ناشران واگذار می‌شود!!

این تیتر خبری بود که چندی پیش توسط مدیرعامل محترم بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای منتشر شد. از قضا قرار است که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای که کنترل کل بازار گیمینگ ایران را ظاهرا در دست دارد، طی برگزاری یک مزایده‌ و تعیین میزان شایسته‌سالاری، امتیاز عرضه‌ی تعدادی از بازی‌های روز دنیا را به شرکت‌های ظاهرا ناشر واگذار کنند. خب، نکته‌ی اول که در این تصمیم عجیب بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به چشم می‌خورد این است که پس چه زمان شما می‌خواهید حق و حقوق واقعی بازی‌های عرضه شده در سراسر دنیا را به شکل واقعی رعایت کنید؟ آیا بازی‌های ویدیویی مثل فیفا یا Call of Duty از زیر خاک سردر آورده‌اند که شما به خود اجازه می‌دهید آنها را از لینک‌های غیرقانونی تورنت دانلود کرده، امتیازشان (دقیقا کدام امتیاز!؟) را به دست شرکت‌هایی که جز تکثیر دی‌وی‌دی و سی‌دی کاری نمی‌کنند واگذار کرده و به اسم بازی اوریجینال و اصیل در بازار داخلی پخش کنید؟ آیا این حرکت، شرعا، قانونا و از نظر انسانی، صحیح و منطقی است که مرکزی دولتی که تعداد زیادی از مدعیون بازی‌های ویدیویی ایران در آن حضور دارند، بدون در نظر گرفتن حق و حقوق شرکت خارجی تولید کننده بازی و حتی ناشر اصلی آن، اقدام به نشر آن محصولات بدون اجازه در داخل کنند؟

آیا واقعا بازی‌های ویدیویی خارجی، صاحب اصلی ندارد که مسئولین ما به خود اجازه می‌دهند بدون در نظر گرفتن حق صاحب اثر، آنها را به مزایده بگذارند و خیلی شیک، در بازار تکثیر کنند؟

ما همیشه عادت کرده‌ایم که تعریف بعضی عبارات و اصطلاحات را به خاطر منافع خود تغییر دهیم. این مسئله به خوبی در بازار داخلی بازی‌های ویدیویی ما به چشم می‌خورد و عباراتی مانند «اصل و اوریجینال» یا «ناشر» به کل معنی دیگری در مقابل چیزی که واقعا هستند، می‌دهند. یک بازی ویدیویی اصل، به اثری گفته می‌شود که مستقیما توسط استودیو یا ناشری که مرتبط با تولیدکنندگان واقعی محصول است، تولید شده و در این صورت می‌توانیم به آن برچسب یک محصول اوریجینال بزنیم. اما ناشر کیست و چه کاری انجام می‌دهد؟ ناشر به شرکت‌هایی نظیر الکترونیک آرتز، یوبی‌سافت، اکتیویژن و صدها شرکت به این شکل گفته می‌شود که کارشان فقط تکثیر دی‌وی‌دی و سی‌دی با دستگاه‌های بزرگ کپی است، بلکه وظیفه‌ی اصلی‌شان سیاست‌گذاری، کنترل استودیوهای بازی‌سازی زیر دست خود و سرمایه‌گذاری برای تولید بازی‌های ویدیویی است. این مسئله در داخل ایران بسیار متفاوت است و هنوز هیچ شرکتی به حداقل استاندارد‌های ناشران خارجی نرسیده‌ است. شرکت‌هایی که در ایران برچسب ناشر به خود زده‌اند، نه دانشی برای بازی‌سازی دارند نه چشم‌انداز درستی از این صنعت دارند و صرفا به خاطر قدرت پخش محصولات در فروشگاه‌های محصولات فرهنگی و سوپرمارکت‌های سراسر کشور، اسم خود را ناشر بازی‌های ویدیویی گذاشته‌اند.

برگردیم سر تصمیم بنیاد برای اهدای امتیاز نشر بازی‌های خارجی با صحبتی از مدیرعامل بنیاد ملی:

انتخاب بازی براساس نظر ناشران بوده است. ما برای هر کدام از ناشران، فرم فرستادیم که از بین بازی‌های روز دنیا، کدام بازی را انتخاب می‌کنید و آنها چنین کردند البته ممکن است بعضی بازی‌ها ویرایش شوند که هزینه ویرایش با بنیاد است.

سال‌ها است که انتظار داریم بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، به جای اینکه دنبال منهدم کردن باند‌های قاچاق بازی باشد یا عملیات پلمپ مغازه‌های فروش دیسک‌های کپی را انجام دهد، راهی پیدا کند تا بتواند ناشران و تولیدکنندگان واقعی بازی‌های ویدیویی دنیا را به سمت ایران بکشاند. همه می‌دانیم که ایران مشکل قانون کپی‌رایت را در همه‌ی جهات دارد. از انتشار بسته‌های نرم‌افزاری توسط شرکت‌های مختلف که در واقع همه‌ی آن نرم‌افزارها دزدی هستند، تا کپی ویندوز و فیلم و آهنگ و بازی. ولی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به عنوان یکی از اعضای زنجیره‌ای اصلی فرهنگی کشور، باید به جای سهل کردن کار خود و دور ریختن فکرهای منطقی و درست، اقدامی در راستای اجرای قانون کپی رایت در کشور انجام می‌داد. آینده‌ی بازی‌های ویدیویی در ایران چه خواهد بود؟ آیا جز این است که حالا دیسک رایت‌کن‌هایی حق انحصاری پخش بازی‌هایی نظیر FIFA و Battlefield و Call of Duty را در دست می‌گیرند، از اینترنت مفت دانلود می‌کنند و در بسته‌بندی‌هایی زشت و عنوان گذاری‌های غلط، بازار را پر از محصولات غیرقانونی می‌کنند؟ آیا ما نباید نهایتا حقوق هر انسانی در این کره خاکی را رعایت کنیم؟

Video Games

تنها از بازی‌ دارای هولوگرام بنیاد بازی‌های رایانه‌ای استفاده شود!

سیستم جالبی داریم! از یک طرف بازی ممنوع می‌کنیم ، از طرف دیگه بازی های کپی را کاملا قانونی تو بازار عرضه می‌کنیم ، از طرفی هم تبلیغ می‌کنیم که این بازی ها خوب نیستند

بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای انتظار دارد تا مردم و قشر گیمر، این خبرها را به فال نیک بگیرند و پیشرفتی در صنعت و بازار بازی‌های ویدیویی ایران تصور کنند اما در واقع چنین نیست. تیتر بالا مربوط به خبری است که آقای محمودی، کارشناس رسانه‌های دیجیتال و بازی‌های رایانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد آذربایجان غربی صحبت‌هایی در مورد بازی‌های غیراخلاقی انجام داده و تاکید کرده که بنیاد ملی و وزارت ارشاد، جلوی این گونه بازی‌ها را می‌گیرد و بازی‌های مجاز را با هولوگرام به بازار عرضه می‌کند:

در مواردی مشاهده می‌شود که برخی از خانواده‌های متدین و با ایمان که از محتوای چنین بازی‌های رایانه‌ای اطلاعی ندارند، خودشان این بازی‌ها را خریداری کرده و در دسترس فرزندان خود قرار می‌دهند. بر اساس ارزیابی‌های انجام شده، این نوع بازی‌ها هم اکنون به وفور با قیمت بسیار نازل در اختیار فرزندان ما قرار می‌گیرد و بی توجهی به این مقوله مهم فرهنگی، موجب به هم ریختن بنیان‌های اساسی فردی و گروهی، فرهنگی و اجتماعی جامعه و بروز مشکلات جدی در نهاد خانواده خواهد بود و اگر از این موضوع غافل شویم، در آینده نه چندان دور دچار چالش و مشکل بس بزرگ و غیر قابل جبران خواهیم بود.

جای تقدیر دارد که مسئولین و کارشناسان حوزه بازی‌های ویدیویی ایران، به فکر سلامت ذهنی خانواده‌های ایرانی هستند و سعی در فرهنگ‌سازی درست برای جلوگیری از بازی‌های غیراخلاقی می‌کنند. اما اگر این مقوله را در کنار مسئله‌ی نحوه‌ی پخش بازی‌ها در بازار بگذاریم، ارتباط خوبی پیدا نمی‌کنیم. در هیچ کجای دنیا ما به طور گسترده شاهد این قضیه نیستیم که بازی‌های ویدیویی سبب فروپاشی جامعه شود و هیچ کسی هم به این موضوع اعتقادی ندارد. کنترل پخش بازی‌های ویدیویی همیشه به صورت ریزبینانه و با گستردگی فراوان است و به قدری فرهنگ‌سازی‌های بنیادین نه در شیوه‌‌ی پخش محصول و جلوگیری از ورود بعضی از آنها، بلکه در بین اقشار جامعه و مردم انجام شده است.

ption id="attachment_92145" align="alignleft" width="376"]ضد گیم این تصویر که در متروهای تهران به وفور می‌بینیم، می‌خواهد بگوید که بازی‌های ویدیویی می‌تواند بچه‌های شما را به قتل برساند! اگر شما هم چنین تبلیغی دیدید، حتما از اطرافیان خود نظرشان را بپرسید.

جامعه‌ی ما نیاز به آشتی با بازی‌های ویدیویی دارد. مردم و قشر جوان باید تشویق به انجام بازی‌های ویدیویی شوند نه اینکه از هر ده خبر مراجع مختلف بازی‌های ویدیویی، ۹ تای آنها مربوط به هشدار بازی‌های غیر مجاز و اثرات سو آن باشد. نه اینکه در مترو و اتوبوس و مکان‌های عمومی، تابلو‌هایی مشاهده شود و در آن فقط به مردم بگوییم بازی‌های ویدیویی بد است! اگر مقداری مسئولین مربوط پای حرف مردم بشینند، با بازی‌سازان گپ بزنند و نظر آنها را بپرسند، به این نتیجه می‌رسند که بسیاری از سیاست‌گذاری‌های آنها با اینکه در بخش‌هایی، هدف خوبی دارد، اما از بنیان اشتباه است.

رضا حسنی، از بازی‌سازان جوان کشور در مورد برخورد مسئولین با مسائل فرهنگی بازی‌های ویدیویی و شیوه‌ نشر آن می‌گوید:

سیستم جالبی داریم! از یک طرف بازی ممنوع می‌کنیم ، از طرف دیگه بازی های کپی رو کاملا قانونی تو بازار عرضه می‌کنیم ، از طرفی هم تبلیغ می‌کنیم که این بازی ها خوب نیستند و از این حرفا! این سیستم به خودیه خود دارد خودش را نقض می‌کند و به هیچ وجه نه قابل درک است نه‌ عقلانی! اگر بازی‌های خارجی با قیمت واقعی وارد بازار شوند خودش به صورت اتوماتیک نظم را وارد ‌سیستم نشر می‌کند ولی از آنجا که خود بنیاد حامی نشر بازی‌های کپی است، فعلا اتفاق مثبتی نخواهد افتاد.

Tehran-Game-Festiva-4

در انتها، این صنعت بازی‌سازی ایران است که ضربه می‌خورد...

هیچ صنعتی نمی‌تواند در فضایی که آزاد نیست، پیرو قوانین منطقی نیست و الگو‌های مناسبی برایش در نظر گرفته نشده، رشد کند. بازی‌سازی ایران را اگر با ارفاق، یک صنعت بدانیم، بنا به دلایل زیادی، پیشرفت شگفت‌انگیزی درش نمی‌بینیم و در بیشتر موارد، چندین پله از استاندارد‌های جهانی فاصله دارد. یکی از دلایل بزرگ این مسئله، عدم حضور شرکت‌های بزرگ بازی‌سازی به صورت قانونی در ایران است و از طرفی، عرضه‌ی عجیب و غریب محصولات خارجی به صورت کپی و بدون اجازه‌ی صاحب اثر، مستقیم یا غیرمستقیم به بازی‌سازی ایران ضربه می‌زند. این مسئله پیامدهای بسیار بدی برای بازی‌سازان ما به همراه دارد. حضور قانونی شرکت‌ها و استودیوهای بازی‌سازی خارجی در ایران یک مزیت بزرگ دارد و آن هم انتقال دانش صحیح و دقیق بازی‌سازی در کنار شیوه‌ی درست پخش محصول است. ناشران خارجی که فعالیت برخی از آنها بیش از بیست سال است، به خوبی با شگرد‌های تبلیغات بازی، نحوه‌ی شناساندن محصول به مردم و در کنار آن، تولید یک اثر قابل قبول آشنا هستند و ما چه بخواهیم چه نخواهیم، نیازمند جذب دانش آنها به سمت خود هستیم. تنها راه اجرایی کردن این نیاز، رعایت قوانین کپی رایت و بسترسازی مناسب برای ورود کمپانی‌های مطرح صنعت بازی‌سازی است. بازی‌سازان جوان ما باید یاد بگیرند چگونه یک تیم را مدیریت کنند، چگونه پروژه ساخت یک بازی را جلو ببرند و از همه مهمتر، به دنبال ساخت چه بازی باشند تا نتیجه مطلوب را کسب کنند.

صنعت بازی‌های ویدیویی ایران هیچ‌گاه پیشرفت نمی‌کند مگر بتوانیم اول از همه، بازارمان را مانند کشورهای طراز اول دنیا کنیم، به حقوق ناشر و سازنده در هر کجای دنیا احترام بگذاریم و تابع مسائلی باشیم که سراسر دنیا از آن پیروی می‌کنند

متاسفانه ناشران(!) داخلی ما برای کپی و عرضه‌ی باز‌ی‌های مطرح خارجی سر و دست می‌شکانند و برای دریافت امتیاز نشر و هولوگرام بنیاد ملی‌ بازی‌های رایانه‌ای، حسابی با هم در رقابت هستند، اما وقتی یک استودیو بازی‌سازی داخلی به سراغشان می‌رود تا بازی‌شان را منتشر کند، این افراد سریع ماشین حساب بیرون می‌کشند و دو دو تا چهار تا می‌کنند تا ببیند آیا تکثیر این بازی‌های ایرانی روی دیسک‌های فله‌ای، کاور کردنشان و در نهایت پخش آنها چقدر سود عایدشان می‌کند! در آخر هم پیشنهاد می‌دهند که بازی‌ساز عزیز، شما می‌توانید بازی خود را در کنار بازی‌هایی مثل FIFA و PES در یک جلد عرضه کنید تا ما هم ضرری نکنیم! بله، این نگاه تبعیض‌گونه و بسیار غلط، همگی از سیاست‌گذاری‌های نادرستی ناشی می‌شود که سریعا نیازمند ترمیم و دوباره نویسی دارند. صنعت بازی‌های ویدیویی ایران هیچ‌گاه پیشرفت نمی‌کند مگر بتوانیم اول از همه، بازارمان را مانند کشورهای طراز اول دنیا کنیم، به حقوق ناشر و سازنده در هر کجای دنیا احترام بگذاریم و تابع مسائلی باشیم که سراسر دنیا از آن پیروی می‌کنند. سپس می‌توان انتظار داشت که حتی بازی‌سازی ایران به پیشرفت‌های خوبی برسد و محصولاتی ببینیم که حداقل به استانداردهای جهانی نزدیک هستند.

نظر شما مخاطب عزیز در مورد این مبحث چیست؟ آیا با ورود قانونی شرکت‌های بازی‌سازی، وجود نمایندگی‌های معتبر و خرده فروشی‌های مجاز موافق هستید؟

تهیه شده در زومجی


اسپویل
برای نوشتن متن دارای اسپویل، دکمه را بفشارید و متن مورد نظر را بین (* و *) بنویسید
کاراکتر باقی مانده