مروری بر تاریخچه و بازی‌های ولو به مناسبت ۲۰ سالگی این کمپانی

کمپانی ولو از معدود شرکت‌های بازی‌سازی به شمار می‌رود که از همان ابتدا شروع طوفانی داشت و با بازی‌های خود توانست طرفداران بسیاری جمع آوری کند. امروزه موفقیت فراگیر این کمپانی بر کسی پوشیده نیست و برای مثال ۱۲۵ میلیون اکانت فعال و ماهانه بیش از ۱۰ میلیون بازیکن قسمتی از آمار شبکه استیم تا ماه فوریه سال ۲۰۱۵ است که نشان می‌دهد برای PC گیمرها این شبکه و شرکت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. آثار فاخر ولو امروزه حتی با گذشت چندین سال از عمر خود همچنان محبوبیتی بسیار دارند و بیشتر بازیکنان همچنان چشم انتظار دیدن عدد سه در کنار آثاری مانند Half Life ،Left 4 Dead و Portal هستند. اینکه چه زمانی طلسم عدد سه شکسته خواهد شد همچنان نامعلوم است اما مسلما زمانی که نسخه بعدی این آثار منتشر شوند مورد استقبال بی نظیر طرفداران قرار خواهند گرفت. در این یادداشت نگاهی به تاریخچه این کمپانی محبوب و آثارش خواهیم داشت و در پایان دلایل موفقیت آن را مرور خواهیم کرد:

تاریخچه:

۲۴ آگوست سال ۱۹۹۶ دو کارمند سابق شرکت مایکروسافت به نام‌های گیب نیویل و مارک هرینگتون شرکت بازی سازی شخصی خود با نام Valve را در قسمتی شرقی سیاتل واقع در واشنگتن آمریکا تاسیس کردند. گیب نیویل که حدود ۱۳ سال برروی نسخه‌های ابتدایی ویندوز کار می‌کرد به لطف سرمایه میلیون دلاری که کسب کرده بود به سراغ رویای خود یعنی بازی‌سازی رفت. او مانند بیل گیتس تحصیل در هاروارد را نیمه کاره رها کرد تا بتواند در برنامه نویسی ویندوز حضور داشته باشد. گیب و مارک دو سال بعد از تاسیس شرکت، یکی از ماندگارترین آثار بازی‌های رایانه‌ای را عرضه کردند که همچنان طرفداران آن منتظر سومین قسمتش هستند. Half Life توانست یک شبه موسسان ولو را به بالاترین نقاط موفقیت برساند تا سرعت پیشرفت این شرکت غیر قابل تصور باشد. گیب نقشه‌های بزرگتری در سر داشت و به لطف نبوغ عالی و مدیریت بی نظیرش توانست شرکتی که نزدیک به ۴۰۰ کارمند دارد را جز پردرآمدترین کمپانی‌های بازی‌سازی قرار دهد و با برنامه‌ریزی فوق العاده ابتدا شبکه سراسری استیم و بعد هم کنسول اختصاصی خود را توسعه دهد. موتور بازیسازی اختصاصی این شرکت Source نام دارد و تنها اثری که در حال حاضر از نسخه دوم این موتور بهره می‌برد بازی Dota 2 است.

بازی‌های ولو:

سری Half Life:

سال ۱۹۹۸ اثری منتشر شد که به نظر می‌رسید از آینده به این سال آمده است. Half Life کاملا با بازی‌های آن دوره از هر نظر فاصله بسیاری داشت و تجربه جدید و تکرار نشدنی را برای بازیکنان به ارمغان آورد. این اثر بعدها منبع الهام بیشتر بازی‌های شوتر اول شخص قرار گرفت و به نوعی پیشرفت این سبک از بازی‌های رایانه‌ای را باید مدیون سری Half Life باشیم. سال ۲۰۰۴ و بعد از انتشار نسخه‌های فرعی متعدد از بازی اول، Half Life با موتور جدید Source که در همان سال معرفی شده بود عرضه شد تا باز هم شاهد یک اثر بی‌نظیر دیگر باشیم. مجموعا این سری تا سال ۲۰۱۱ بیش از ۲۰ میلیون نسخه فروش داشته و ۳۹ جایزه مختلف را کسب کرده است در کنار این نکته نباید از متا ۹۶ هر دو نسخه این سری چشم پوشی کرد. Half Life 3 بدون شک یکی از مورد انتظارترین آثار معرفی نشده است و هر سال مسئولان ولو با انتشار Easter Egg یا تصاویری در مورد این نسخه فقط ظاهرا عرضه آن را یاد آوری می‌کنند تا نمکی باشد بر زخم بازیکنان چشم انتظار. از حواشی جالب این سری می‌توان به هک شدن و دزدیده شدن Half Life 2 اشاره کرد که توسط یک هکر آلمانی با نام  Axel "Ago" Gembe انجام شد. گیب با این هکر از طریق ایمیل ارتباط برقرار کرد و به او اطمینان داد که در صورت حضور در آمریکا اکسل را استخدام خواهد کرد اما وقتی این هکر آلمانی وارد واشنگتن شد FBI او را دستگیر کرد تا داستان همینجا خاتمه پیدا کند.

سری Team Fortress:

بازی Team Fortress Classic که اولین نسخه این سری است شاید تنها اثر سبک شوتری باشد که ولو آن را شخصا طراحی نکرده چرا که در حقیقت این بازی یک مد برای Quake است که بعدا گیب سازندگان آن را به کمپانی خود اضافه کرد. این بازی توسط موتور ابتدایی این شرکت یعنی GoldSrc Engine دوباره بهینه سازی شد و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. سال‌ها بعد ولو به فکر بازسازی این اثر افتاد و بالاخره ۹ اکتبر ۲۰۰۷ بازی Team Fortress 2 عرضه شد که با سبک گرافیکی خاص و پایبند بودن به ریشه‌ها توانست برگ زرین دیگری در کارنامه کمپانی ولو باشد. بعد از سال ۲۰۱۱ که این اثر Free To Play اعلام شد شاهد پیشرفت فوق العاده آن بودیم و حالا جز مفرح‌ترین بازی‌های شوتر اول شخص تیمی به حساب می‌آید. TF2 در زمان انتشار متا ۹۲ را به دست آورد و به لطف فروش آیتم‌ها و ابزار داخل بازی درآمدی بالغ بر ۵۰ میلیون دلار را برای ولو به ارمغان داشته است.

سری Counter-Strike:

بدون شک برای ما ایرانی‌ها بازی کانتر استرایک معنای دیگری دارد چرا که بیشتر ما اولین تجربه شوتر اول شخص خود را مدیون این اثر هستیم. همانطور که گفته شد Half Life منبع الهام بسیاری از آثار شوتر اول شخص قرار گرفت و بدون شک یک از مطرح‌ترین آن‌ها که بخش بازی‌های آنلاین چندنفره را دست خوش تغییراتی بسیاری کرد و باعث پیشرفت این دسته از بازی‌ها شد بازی Counter-Strike است. سال ۱۹۹۹ و یک سال پس از عرضه Half Life دو شخص به نام‌های مین " Goosman " له و جس کلیف قبل از اینکه توسط Valve استخدام شوند با استفاده از بخش مد سازیHalf Life بازی کانتراسترایک را پدید آوردند. این بازی به خاطر گیم‌پلی درگیرکننده خود به سرعت بین بازیکنان محبوبیتی دو چندان پیدا کرد و با عرضه شبکه استیم تبدیل به یکی از به یادماندنی ترین بازی‌های رایانه‌ای شد. ۱.۶ آخرین آپدیت این نسخه کانتراسترایک بود تا سال ۲۰۰۴ که Condition Zero معرفی شد. این بازی به خاطر گرافیک قدیمی و بی‌کیفیت مورد استقبال قرار نگرفت ولی در همان سال و بعد از معرفی موتور سورس توسط ولو نسخه دیگر از بازی کانتر با نام سورس عرضه شد که دوباره توانست موفقیت اولین نسخه این سری را تکرار کند. بعد از گذشت چند سال کم کم نسخه سورس نیز از نظر گرافیکی قابل رقابت با آثار شوتر نسل فعلی نبود و به همین دلیل ولو Global Offensive را در سال ۲۰۱۲ عرضه کرد تا بتواند طرفداران این بازی راضی نگه دارد. سری کانتراسترایک در ۱۶ سالی که انتشار نسخه اول آن گذشته است بیش از ۵۰ میلیون کپی فروش داشته و همواره به جز نسخه Condition Zero متا آن از عدد ۸۲ بر روی رایانه‌های شخصی پایین تر نبوده است. یکی از حواشی جالب این سری مربوط به سال ۲۰۰۸ و ممنوعیت فروش آن در کشور برزیل بود اما بعد از آزاد سازی فروش این بازی در حال حاضر یکی از ۱۰ تیم برتر مسابقات CS:GO از بازیکنان این کشور تشکیل شده است.

سری Portal:

بدون شک پرتال توانست سبک شوتر اول شخص را به کمک سبک معمایی دگرگون کرده و این نکته را اثبات کند که اسلحه در دست شخصیت شما همیشه برای کشتن دشمنان به کار نمی‌رود. پرتال گیم‌پلی عجیب و جالبی داشت و خیلی سریع بین بازیکنان به لطف معماهای هوشمندانه خود محبوبیت پیدا کرد. هنگامی که در سال ۲۰۰۷ نسخه اول این بازی عرضه شد بلافاصله مورد تمجید منتقدان قرار گرفت و متا ۹۰ را برای خود در سایت متاکریتیک ثبت کرد؛ هر چند عنوان بهترین بازی سال را با فاصله بسیار کم به Bioshock واگذار کرد. چهار سال بعد دومین نسخه این سری منتشر شد که توانست حتی فراتر از حد انتظارات ظاهر شود و متا ۹۵ را به دست آورد. فیزیک بی‌نظیر بازی، معماهای جدید و هوشمندانه، استفاده از تیم نویسندگی قهار و صداپیشگان معروفی مثل J.K.Simmon باعث شد تا پرتال ۲ در بعضی از مراسم عنوان بهترین بازی سال را نیز کسب کند. این اثر حتی به گفته ست شیزیل  نویسنده روزنامه نیویورک نایمز به عنوان یک نرم افزار کمکی برای آموزش فیزیک در مقاطع دبیرستان این شهر مورد استفاده قرار گرفت تا پتانسیل و ارزش واقعی آن اثبات شود. فروش بیش از ۸ میلیون نسخه در کنار کسب عناوین مختلف در جشنواره‌ها و مراسم بازی‌های رایانه‌ای یک موفقیت دیگر را در کارنامه کمپانی ولو ثبت کرد.

سری Left 4 Dead:

زمانی که در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ دو سری Left 4 Dead عرضه شد آثار سبک Survival بسیاری معروفی در بازار وجود داشت اما این بازی با گیم‌پلی و سبک تیمی خاص خود توانست باز هم برای خود اسم و رسمی پیدا کند. Left 4 Dead یک بازی کلاسیک زنده ماندن در مقابل سیلی از موجودات زامبی مانند بود که تاکتیک آن برروی کار تیمی و مبارزه با انواع مختلف زامبی‌ها تمرکز داشت. کسب متا ۸۹ برای هر دو نسخه و مجموعا ۱۱ میلیون کپی فروخته‌شده از این سری باز هم به همگان توانایی بالای شرکت ولو در خلق آثار فاخر را نشان داد و حقیقتا بیشتر بازی‌های این شرکت تاریخ انقضا مشخصی ندارند و همچنان توسط بازیکنان با علاقه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

Dota 2:

یک نقشه ساده بازی وارکرفت ۳ بعد از تبدیل شدن به یک اثر مستقل حالا هر ساله رکورد جوایز تورنمنت‌های بازی‌های رایانه‌ای را به نام خود ثبت می‌کند تا شرکت ولو حتی این بخش نوپا از صنعت بازی‌های رایانه‌ای را نیز زیر سلطه خود قرار دهد. سال ۲۰۰۹ هنگامی که ولو Icefrog را استخدام کرد تا نقشه خود را به یک بازی کامل تبدیل کند همگام منتظر بودند تا ببیند اولین بازی سبک MOBA (بازی‌های چندنفره آنلاین مبارزه‌ای) این شرکت چگونه خواهد بود. شاید ساخت بازی‌های شوتر عالی تخصص گیب و همراهانش به شمار رود ولی مسلما آن‌ها تجربه چندانی در سبک بازیهای چندنفره آنلاین مبارزه ای نداشتند. از حدود سال ۲۰۰۹ به بعد این اثر در حالت بتا به سر می‌برد تا سال ۲۰۱۳ که به صورت رسمی بازی Dota 2 عرضه شد. از سال ۲۰۱۱ و نمایشگاه گیزکام که زمان رونمایی عمومی این بازی به شمار می‌رفت Dota 2 مورد استقبال شدید علاقه‌مندان قرار گرفت و به سرعت بین بازیکنان سابق نقشه Dota محبوب شد. در سال ۲۰۱۵ ولو به نوعی این اثر را به لطف موتور سورس ۲ باز آفرینی کرد تا شاهد پیشرفت بسیاری در گرافیک تکنیکی و هنری آن باشیم. در زمان انتشار Dota 2 منتقدان با تحسین از این اثر نقدهای بسیار خوبی را منتشر کردند که باعث ثبت متا ۹۰ برای این بازی در سایت متاکریتیک شد. حالا بازی Dota 2 با بیش از ۱۳ میلیون بازیکن منحصر به فرد و روزانه به صورت میانگین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار بازیکن یکی از فاخرترین ساخته‌های این کمپانی به حساب می‌آید. هر چند موفقیت و سود کلان این بازی بر کسی پوشیده نیست اما دردسرهای آن نیز کم نبوده و شاهد دعوای حقوقی بسیار بین دو شرکت بلیزارد و ولو بر سر لایسنس هیروهای بودیم که در تلخ ترین آن Icefrog مجبور به تغییر هیرو Skeleton King شد تا پادشاه دوتابازها جای خود را به Wraith King دهد.

دلایل موفقیت ولو:

شاید در ابتدا باید به شبکه استیم اشاره کرد اما حقیقتا اولین دلیل موفقیت کمپانی ولو مدیریت خاص و بدون نقص گیب نیویل است. یکی از تفاوت‌های اساسی این شرکت با دیگر مجموعه‌های بزرگ بازی‌سازی دنیا در نحوه مدیریت آن خلاصه می‌شود جایی که مدیری در سیستم وجود ندارد و فاصله طبقاتی بین افراد بسیار کم است. در یکی از مصاحبه‌های انجام شد با گیب او اشاره کرده که کارکنان او حتی از کارکنان اپل و گوگل نیز حقوق بیشتر دریافت می‌کنند که البته چندان دور از واقعیت نیز نیست. موسس کمپانی ولو همواره در مدیریت و برنامه‌ریزی خود بسیار موفق و زیرک بوده تا جایی که حتی در برهه‌ای از زمان پیشنهاد وسوسه‌انگیز یک میلیارد دلاری شرکت EA را نپذیرفت تا حالا به گفته متخصصان سرمایه او بدون احتساب ۵۰٪ سهام کمپانی ولو عدد ۲ میلیارد دلار را نشان دهد.

اما دومین دلیل شاخص موفقیت‌های این کمپانی بدون شک بعد از تاسیس شبکه استیم به وجود آمد. یک شبکه سراسری برای خرید و ارتباط بازیکنان که در مدت ۱۳ سالی که از عمر آن می‌گذرد بیش از ۶ هزار بازی را در خود جای داده است. همانطور که ذکر شد ۱۲۵ میلیون اکانت فعال و ماهانه بیش از ۱۰ میلیون بازیکن آمار شگفت انگیزی برای یک شبکه سراسری به حساب می‌آید ولی نباید مهمترین دلیل سود آوری کمپانی ولو را فراموش کرد؛ تخفیف‌ها! بله، اوایل تابستان، سال نوی میلادی و هر موقعیتی که پیدا شود در استیم شاهد تخفیف آثار فاخری هستیم که توجه شما را به خود جلب می‌کنند. در بسیاری از مواقع این تخفیف‌ها واقعا وسوسه‌کننده است و حتی تصور اینکه بازی‌ای مثل سری ویچر به صورت یکجا با ۳۵٪ کاهش قیمت روبرو شده؛ باعث می‌شود که به یکباره حتی اگر یکی از نسخه‌های این سری را تجربه نکرده باشید تصمیم به خرید آن بگیرید.

در کنار دلایل بالا نباید کیفیت و تاثیر آثار منتشر شده توسط این شرکت را از یاد برد. بازی Half Life سبک شوتر را متحول کرد، کانتراسترایک بازی‌های چند نفره آنلاین را چند پله بالاتر برد و Dota 2 که پتانسیل واقعی تورنمنت‌های بازی‌های رایانه‌ای و درآمد‌زایی از طریق آن را به جهانیان نشان داد. همچنین میانگین متا بالاتر از ۸۰ برای تمام آثار منتشر شده توسط این شرکت مهر تایید دیگر بر عملکرد بی‌نظیر موسسان می‌زند تا همچنان شاهد پیشرفت ولو باشیم.

حقایقی جالب در مورد شرکت ولو:

۱- لوگویی که در بالا تماشا می‌کنید مشخص نیست برای چه فردی است و به گفته یکی از کارمندان از یک فرد عادی که در خیابان انتخاب شده بود در این لوگو استفاده شده و آهنگی که همراه آن پخش می‌شود یکی از موزیک‌ها اوریجینال نسخه اول Half Life است.

۲- همانطور که گفته شد گیب نیویل به مدت ۱۳ سال در مایکروسافت مشغول به کار بود و مستقیما در بخش برنامه نویسی نسخه ۱، ۲ و ۲.۱ ویندوز دست داشت و به نظر می‌رسد تنفر او از عدد ۳ هنگام حضورش در مایکروسافت نیز وجود داشته است.

۳- در سال ۲۰۱۲ شرکت بزرگ EA پیشنهاد وسوسه انگیز ۱ میلیارد دلاری را برای خرید ولو به گیب نیویل ارائه داد اما موسس این کمپانی در جواب به این پیشنهاد گفت:

بهتر است که شرکت ولو از هم پاشیده شود تا اینکه فروخته شود

۴- بیش از ۳۶٪ از بازی‌‌های قرار گرفته در شبکه استیم حتی یکبار هم بازی نشدند. طبق آمار کسب شده از زمان تشکیل شبکه استیم تا به حال نزدیک به ۳۷٪ بازی‌های آن حتی یکبار هم توسط بازیکنان تجربه نشده‌اند و کسی از حضور آن‌ها خبردار نیست.

تهیه شده در زومجی با استفاده از آمار ویکیپدیا

---