معرفی انیمیشن کوتاه Chez Moi - خانه من

تغییر شیوه زندگی یکی از مواردی است که بسیاری از ما با آن مخالفیم و حتی در صدد قطع ریشه‌های آن بر‌می‌آییم. اما اگر تغییر ایجاد شده اجباری بوده و از طرف خانواده و اطرافیان تحمیل شود چه؟ اگر یکی از اعضای خانواده با شخص دیگری جایگزین شود چه؟ آیا می‌توانیم به مانند گذشته با آن مخالفت کنیم و سر ناسازگاری برداریم یا باید با تغییرات همسو شویم؟ این همان تغییری است که نوئن فونگ مای (Nguyen Phuong Mai) در انیمیشن کوتاه Chez Moi (خانه من) به تصویر کشیده است.

داستان از جایی آغاز می‌شود که مادر هوگو ۱۲ ساله پس از مدتی به خانه باز‌می‌گردد و با تمام مهر و محبت مادری فرزندش را خواب می‌سپارد. صبح روز بعد هوگو در ابتدا با یک پر و در اتاق مادرش که قفل شده رو‌به‌رو می‌شود. او که این نشانه‌ها از تغییر در زندگی‌اش را نادیده گرفته، به محوطه بیرون رفته و چندین سنگ به پنچره اتاق مادرش پرتاب می‌کند.  پس از تلاش‌های ناموفق، هوگو متوجه سه پر در ماشین پارک شده در محوطه می‌شود که آن‌ها را بر روی سرش قرار می‌دهد. او به تنهایی به سراغ آشپزخانه و صبحانه‌اش می‌رود که در همین هنگام است که با بزرگترین تغییری که تا‌کنون دیده رو‌به‌رو می‌شود که همانا ازدواج مادرش با یک مرد با شکل و شمایلی پرنده‌مانند و رفتار‌هایی شبیه به انسان است.

نوئن فونگ مای، کارگردان ۲۷ ساله و ویتنامی انیمیشن کوتاه خانه من، روند تولید این انیمیشن را در سال ۲۰۱۲ و یک سال پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه La Poudrière آغاز کرده است. او که در این مسیر از هزینه شخصی استفاده کرده است، هدف خود را نمایش روابط پیچیده نا‌پدری و فرزند‌خوانده معرفی کرده است. شاید تصور کنید که چرا نوئن فونگ مای از عناصر خیالی بهره برده و شخصیت نا‌پدری را به شکل یک پرنده انسان‌نما طراحی کرده است؟ پاسخ این سوال را می‌توان به نمایش گذاشتن تفاوت‌های بسیار زیاد بین دو شخصیت هوگو و نا‌پدری دانست. همان‌قدر که شناخت دنیای پرندگان و ارتباط با آن‌ها سخت و دشوار بوده، عادت و قبول کردن فردی که پیش از این در زندگی حضور نداشته و به یکباره جایگزین پدر شده و زندگی متفاوتی که نسبت به قبل تجربه خواهد شد نیز عملا غیر‌ممکن است.

انیمیشن کوتاه خانه من با استفاده از سبک خاصی طراحی شده است که در عین سادگی و دو بعدی بودن به زیبا‌ترین شکل ممکن توانسته است جزئیات محیط و چهره‌ها را به نمایش بگذارد. در اکثر سکانس‌های انیمیشن با رنگ‌های تیره‌ای رو‌به‌رو هستیم که بر‌خلاف رنگ‌بندی روشن معمول در اغلب انیمیشن‌ها حرکت می‌کند. وجود این ویژگی را می‌توان ناشی از مفاهیم و نکات بزرگ‌سالانه انیمیشن دانست. سایه‌زنی‌ها به دقت مثال‌زدنی انجام شده‌اند و غایت خود یعنی ایجاد حس سه‌بعدی و عمق دادن به عناصر مختلف انیمیشن را محقق کرده‌اند. اما در کنار طراحی بی‌نقص خانه من، بدون شک نقطه قوت این انیمیشن نوع روایت مناسب همراه با کنترل سرعت در تک تک سکانس‌ها است. افت و خیز‌های حساب‌شده، پایان‌بندی بی‌نظیر و داستانی آموزنده همگی از نقاط قوت انیمیشن محسوب می‌شوند.

در انیمیشن‌های بی‌کلام انتقال حس و درونیات شخصیت‌ها به‌واسطه حالت‌های چهره انجام می‌شوند و نوئن فونگ مای در انیمیشن کوتاه خانه من توانایی عالی خود در این زمینه را به رخ کشیده است. حد اعلای این ویژگی را می‌توان در صورت هوگو به خصوص در صحنه‌هایی که از نا‌پدری‌اش می‌ترسد یا عصبانی می‌شود و در برخی سکانس‌ها در صورت مادر مشاهده کرد. اما بر خلاف هوگو و مادرش، به دلیل طراحی خاص شخصیت نا‌پدری نمی‌توان هیچ حسی دریافت کرد و در تمام مدت انیمیشن تماشاگر چهره‌ای یکسان و ثابت هستیم. موسیقی تنها در بخش‌های کوچکی از مدت زمان ۱۱ دقیقه‌ای انیمیشن و تیتراژ پایانی شنیده می‌شوند. اما این بدان معنا نیست که باید موسیقی را جزء نقاط ضعف بر‌شماریم، زیرا در همین اندک بخش‌ها چنان موسیقی زیبایی با استفاده از ساز‌های ویالون و ویالون سل توسط چهار نوازنده فرانسوی نواخته می‌شود که شما را به یاد قطعات کلاسیک مشهور می‌اندازد. جای خالی موسیقی را جلوه‌های صوتی پر می‌کنند که دقیقا نمونه‌ای از جهان واقعی است. صدای کشیده شدن صندلی بر روی زمین، آواز پرندگان و بارش باران و رعد و برق تنها تعدادی از جلوه‌های صوتی انیمیشن کوتاه خانه من هستند.

|   |

انیمیشن کوتاه Chez Moi (خانه من) از آن جهت اهمیت دارد که مرحله‌ای از زندگی را روایت می‌کند که شاید بسیاری از افراد جامعه هیچ آشنایی با آن ندارند و در مورد آن قضاوت می‌کنند. در عین حال این انیمیشن می‌تواند افراد درگیر با این نوع از زندگی را مجاب به پذیرش تغییر و حق دادن به پدر و مادر کند. انیمیشن کوتاه خانه من جزء نامزد‌های برترین انیمیشن کوتاه هشتاد و هشتمین دوره جوایز اسکار بود که از راه‌یابی به مرحله نهایی و قرار گرفتن در لیست پنج نامزد اصلی باز‌ماند. اما در مقابل توانست جایزه بهترین انیمیشن از فستیوال بین‌المللی رود آیلند، جایزه مخاطبین فستیوال پاریس سیلوئت و جایزه ویژه هیئت داوران فستیوال بین‌المللی کوآندو را دریافت کند. 

---